M-L
i mk i
Él mm
B u i t e n 1 a n d.
Binnenland,
>tadsberichten.
C o r r e s p o ud e n t i e - S c li a a k p ar t ij,
WL
mm
a b c i
f g h
worden aangewakkerd en tot verzet geprikkeld, waar de
baldadigheid en de verveling op een gelegenheid loeren
om zich bij^ eiken oploop en elk opstootje aan te sluiten,
waar de neiging om de politie te bemoeielijken en tegen
te werken bij vele, overigens onverschillige toeschouwers
gemakkelijk uit haar lichte sluimering gewekt kan wor
den, daar is ook maar zeer weinig noodig om woelingen
en ongeregeldheden te doen uitbreken, maar en zie
daar de belangrijkste vraag vanwaar dan toch op
zoovele plaatsen in ons land al die grieven en klachten,
al die ontevredenheid, zonder welke de sociaal-democra
ten geen gehoor zouden vinden Die prikkelende toe
spraken die baldadigheiddie lust om de politie tegen
te werken zijn toch alleen maar bijkomende omstandig
heden. Wat is de oorzaak van al de outevredenheid
Dat is de hoofdvraag.
FRAWKRIJR. De heer Peytral is tot voorzitter
der begrootingscommissie benoemd in plaats van den tot
voorzitter der Kamer benoemden, heer Casimir Périer.
Uit het den 9 door den heer Villebois aan de enquête
commissie medegedeelde verslag van het onderzoek der
processen-verbaal van de Kamer-commissie tot behande
ling der Panama-leeningen in 1886 en 1888 blijkt, dat
de heer Sadi Caruot, destijds minister van financiën,
tegen het leeningontwerp was gekant. De heer Baïhaut
verklaarde echter, dat men het kanaal kon voltooien en
tot het einde moest volhouden. De heer De Preycinet
meende, dat men het ontwerp niet zonder nader onder
zoek mocht verwerpen. Hij voegde er bij, dat het publiek
door de openbare beraadslaging en de pers het noodige
licht zou ontvangen. De heer Sarrien verklaarde, het
ontwerp te hebben geteekend, omdat hij dit als minister
van binnenlandsche zaken moest doen, ten einde tot de
uitgift^ eener premieleening te machtigen De heer Rous
seau, die door de regeering naar Panama was gezonden,
verklaarde, dat een kanaal zonder sluizen een droom
beeld, maar een met sluizen mogelijk was. Als hij geweten
had, dat zijn rapport niet zou worden openbaar gemaakt,
zou hij alles gezegd hebben.
Den 10 ving voor het hof van appèl te Parijs de op
25 November verdaagde behandeling der strafzaak tegen
de heeren Charles de Lesseps Pontane en Cottu be
stuurders, en Eiffel, ingenieur der Panamamaatschappij,
aan. Tegen Ferdinand de Lessepsdie te ziek was om te
verschijnen, werd verstek verleend.
Den 12 werden nog al belangrijke verklaringen afgelegd.
De heer Monchiconrt verklaarde, dat z.i. de Panama
maatschappij steeds te ver was gegaan, vruchteloos een
uitweg zoekende uit een hopeloozen toestand. De geestes
toestand van den heer Ferdinand De Lesseps verhinderde
dezen op gemaakte bezwaren acht te slaan. Hij ging
steeds zijn gang, zonder te berekenen, zonder te voorzien,
dat er een oogenblik zou komen waarop hij niet verder
kon. Men wist, dat 600 millioen voldoende zouden zijn om
de doorgraving uit te voeren. De uitgaven werden echter
met te groote achteloosheid gedaan. (Dit laatste werd door
verscheidene getuigen bevestigd. De Maatschappij had groote
weelde ten toon gespreid). Hij liet zich zeer scherp uit
over den heer De Reinach die eene plaag was voor de
Panama-maatschappij. Een uitbundig gelach ontstond,
toen deze getuige o.a. verklaarde, dat baron de Reinach
zich den dag na de inschrijving beklaagde, voor een
millioen te zijn bestolen.
De heer Rousseau legde getuigenis af omtrent zijne
zending naar Panama Het was zijne overtuiging, dat
de onderneming mislukken" zou maar hij liet het aan
de regeeriug over de gevolgtrekkingen uit zijn rapport
te maken. Hij was gedwongen den heer Ferdinand de
Lesseps mede aansprakelijk te stellen, want deze oefende
op het bestier van de werken een grooten invloed uit. Zijn
vertrouwen op de uitkomst was niet genoeg. Nog ver
klaarde hij, dat hij het rapport in zijn geheel zelf ge
schreven en den minister van openbare werken ter hand
gesteld had.
De minister-president Ribot, den 11 den engelschen ge
zant ontvangende, zeide, dat de zending van den heer Rid-
geway naar Marokko niet het karakter had, in de bladen
er aan toegeschreven, en dat zijne regeering niet geleid
werd door eenig belang, afgescheiden van het algemeen
belang van Europa. Hij voegde er bij, dat Ridgeway
in last gekregen had, om zich ten aanzien van alle in
ternationale kwestiën in Europa te verstaan met Frank-
rijks vertegenwoordiger in Marokko.
Admiraal Rieunier die te Genua den Koning en de
Koningin van Italië aan boord van zijn schip ontving,
is minister van marine geworden.
Het nader onderzoek van het lijk van baron de Reinach
heeft, evenmin als het eerste onderzoek, de aanwezigheid
van vergif aangetoond.
Te Roubaix, waar de socialisten het bewind in handen
hebben, zijn op last van den maire de kruisbeelden en
andere godsdienstige beelden uit de gemeentescholen ver
wijderd, tot groote verontwaardiging van het geloovige
deel der bevolking.
ENGELAND. In het Liverpoolsche district West-
Derby is de heer W. H. Long conservatief, tot lid van
het Lagerhuis gekozen in plaats van een overleden con
servatief lid met 3632 stemmen tegen 2275, uitgebracht
■op den aanhanger van Gladstone.
Te Leicester zijn drie jongens van 8 tot 11 jaren, die
van school weg gebleven waren, op het ijs gegaan en
verdronken. Zij waren door het ijs gezakt.
OOSTENRIJK-HONGARIJE. Op verzoek van
de justitie is alle hazardspel in de Jockeyclub te Weenen,
waar de leden der eerste oostenrijksche familiën in den
laatsten tijd zeer hoog speelden, verboden.
Op nieuw heeft het te Weenen gedurende 48 uren
gesneeuwd.
"VEREENIGDE STATEN. Het door den Senaat
aangenomen wetsontwerp betreffende de quarantaine
maatregelen bepaalt nogdat de consuls in alle havens
en steden welke door den minister van financiën aan
gewezen worden gehouden zijn wekelijks een verslag te
zenden betreffende den gezondheidstoestand aldaar.
MAROKKO. Den 10, des avonds, zijn te Tanger
drie moorsche nachtwakers, beschuldigd van moord op
een engelsch onderdaan, in hechtenis genomen en voor-
l0°pig, in afwachting van nadere bevelen van den Sultan,
gesloten.
<or
Den 10 had te Soest de eerste nitdeeling plaats
onder 310 behoeftige gezinnen van het geld, dat onlangs
door de Groothertogin van Saksen-Weimar gezonden was
aan den burgemeester om daaruit levensmiddelen te ver
strekken. Er werd brood uitgedeeld,
Den 10 is te Almeloo de waterleiding, feestelijk
geopend.
Den 10 had te Haarlem op het ijs tusschen
aldaar wonende jongelieden en eenige engelschen een
wedstrijd plaats met het engelsche spel Randey, waarbij
de engelschen verslagen werden.
Den 11 des nachts is in de- Noorder Legmeer de
boerderij bewoond door L. van Leeuwen, afgebrand j
zeven paarden en elf koeien kwamen in de vlammen om.
Den 12 is te 's-Gravenhage in den ouderdom van
63 jaren overleden de heer baron van Heerdt tot Evers-
berg, oud-gouverneur van Suriname en van Curasao.
Den 12 is te Edam een wedstrijd met paard en
ar op de gracht gehouden door de Sledevaart-vereeni-
ging'De prijs werd behaald door den heer C. Broers
te Benning broek, de eerste premie door den heer K.
Swaag te Berkhout en de tweede premie door den heer
J. Dekker te Oosthuizen.
Bij kon. besluit van den 12 is benoemd tot ridder
in de orde van Oranje-Nassau de heer F. M. van der
Wulp, referendaris bij de Algemeene Rekenkamer, uit
welke betrekking hij bij kon. besluit van den 9 wegens
vergevorderden leeftijd op verzoek eervol ontslagen is met
ingang van 1 April.
Bij kon. besluit van den 12 is benoemd tot lid van
den hoogen raad van adel de heer jhr. M. P. Smissaart
te 's-Gravenhage.
Bij kon. besluit van den 12 zijn bij het leger in
Ned. Indië benoemd tot generaal-majoor der infanterie,
de kolonels C. Deykenhoff, civiel en militair gouverneur
van Atjeh en onderhoorigbeden en P. P. H. van Ham.
Bij kon besluit van den 12 is met 1 Eebruari a.s
tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Re-
verwijk benoemd de heer A. Stumphius, thans direc
teur van het postkantoor aldaar.
Bij kon. besluit van den 13 is tot hoofdcommissa
ris van politie te Rotterdam benoemd de heer W. Voor
molen, gepensionneerd luitenant ter zee, thans burgemees
ter van Doesburg.
Gedurende 1892 zijn bij het koloniaal werfdepöt te
Harderwijk 2005 personen aangenomen voor den dienst
in onze overzeesche bezittingen^ waaronder 555 overge
nomen van de verschillende korpsen hier te lande. Naar
Oost-Indië werden 1733, naar West-Indië 138 militairen
uitgezonden.
De arr. rechtbank te 's-Gravenhage heeft den boer,
die- voor eenige jaren te Leiderdorp zijne boerenplaats
in brand stak, om de brandverzekeringspenningen te krij
gen en welk feit hij eerst onlangs bekende, tot 2 jaren
gevangenisstraf veroordeeld.
Bij de internationale, en nationale hardrijderijen te
Paterswolde is in den wedstrijd om het meesterschap
van Nederland, afstand 1500 el, de eerste prijs, de gou
den medaille, gewonnen door J. J. Eden, 20 jfiren oud, een
geboren Groninger, te Haarlem, in 2 min. 35 sec., de zil
veren medaille door IJ. Rodenhuis Jr., te Apeldoorn, in 2
min. 45 sec. en de bronzen medaille door A. van Wely
te Leeuwarden, in 2 min. 553/s sec. Bij den internati
onalen wedstrijd voor liefhebbers,afstand 5000- el, werd
de eerste prijs, de gouden medaille en een zilveren be
ker, mede gewonnen door J. L. Eden voornoemd in 9
m. 1.6 sec., de tweede, een zilveren medaille en een
fraaie drinkhoorn, door Ericsen van Ghristiania in 9 u.
27 m.; alleen een zilveren medaille door IJ. Rodenhuis
Jr. te Apeldoorn in 9 min. öS2^ sec. en een bronzen
medaille door J. van Salzen te Hamburg in 10.16 min.
Den 13 is bij de te Amsterdam door de Am-,
sterdamsche IJsclub gehouden internationale hardrijderijen,
op schaatsen aan de beslissende ritten deelgenomen door,
J. J. Eden te Haarlem en drie vreemdelingen Hal-
verson van HamarEricsson van Stockholm en Frade-
riksen van Christiania. In dezen wedstrijd won Eden met
luid gejuich en fanfares van het orkest den eersten prijs,
de gouden medaille in 2 min. 48*/s sec., Frederiksen
den tweeden prijsin 2 min. 55 sec.; de twee anderen
legden de baan van 1500 el af in 2 min. sec. en
3 min. 1 sec. Op de baan van 5000 el won weder J. J.
Eden, wat een geestdriftig gejuich ten gevolge had, Hij
legde de baan af in 9 min. 59 sec. Petersen reed, er 10
min. 312/5 sec. over, Ericsson 10 min. 364/s sec., Hal-
verson 10 min. 43 sec.
«Excelsior", te Noordschermer (:vv i t.)
«Excelsior", te 's Gravenhago (pwart).
WZM ^1
iLLi f fSS
W//////A,
W+m
W//////A
V///&///A
y//////////.
yyyyyyyyyyyv.V/yys/Ayy,
Wit:
le zet: d 2d 4.
2e c 2c 4.
3e e 2e 3.
4e c 4 d 5.
5e R. f 1d 3,
Sohermerhorn. Door eene sommis sie uit de*
ingezetenen, die daartoe met loffehjken spo ed aan den
arbeid was getogen, werd den 13 voor onvt rmogenden
eeno hardrijderij op schaatsen gehouden, w» laraan 121
personen deelnamen. Elke deelnemer ontvii ïg 2 pond
spek, 2 kop erwten, 2 pond rijst, een witteb rood en 3
pond roggebrood, terwijl de prijswinners 1,50, 1,
j 0,75 en 0,50 ct. daarenboven bekwame».
Koedijk. Gedurende 1892 zijn 9' huwa lijken vol
trokken, geboren 11 m. en 16 vr., overleden 11 m. 14-
vr., vertrokken 21 m. en 23 vr. en vestigde; u zich 20
m. en 21. vr.
SMjbecarspel. gr jg jjjer ee2e vïija'irsi ïige kies
vereniging opgericht. De leden warea vroeger aangeslo
ten bij de liberale, centrale kiesvereniging voor Vlidwoud
Nibbixwoud Sijbekarspel en Wognum, die zi ch nu in
vier gemeentelijke kiesvereenigingen heeft opga lost. De
contributie is van 60 op 35 cent per jaar terug gebracht.
Te Leeuwarden is met 45 van de 56 sta; mmen dé
heer J. Troelstrawethouder aldaar, candidal it gesteld
voor lid der Tweede Kamer. De heer mr. Jt. A. van
Gilse te Rotterdam bekwam 7 stemmen.
Museum en school voor kunstnijverheid
te Haarlem..
Het museum werd in het afgeloopen jaar bezocht door
14942 personen, waaronder 1021 betalende. In de maand
September ontving het bezoek van HH. MM. de Konin
gin en de Koningin-R»jgentes. Verschillende tentoonstel
lingen van kmnst-industriëelen aard werden gedurende
het vorige jaar gehomden, waaronder vooral de tentoon
stelling van zilverwei ken vermelding verdient. Den 29
Januari zal eene tentoonstelling van smeedijzer geopend
worden, waarbij de moderne werken zoowel als die van
vroegere tijdperken z uilen vertegenwoordigd zijn. Deze
tentoonstelling beloof ft zeer belangrijk te worden, daar
reeds verschillende inzendingen worden toegezegd. De
inzendingen moeten tusschen 15 en 25 Januari plaats
hebben. Tijdelijke tentoonstellingen uit de ver
zameling van het nnuseum zullen dit jaar in verschillende,
departementen als Purmerend AmersfoortZierikzee
en Alkmaarwc rden gehouden. De aan het museum
verbonden school voor kunstnijverheid wordt thans be
zocht door 56 df igleerlingen 33, die de woensdag en
zaterdag^ middagles ,sen bezoeken 43 avondleerlingen en
51 leerlingen, onf lerwijzers en onderwijzeressen, die zich
in het teekenen v mnschen te bekwamen, totaal 183 leer
lingen. Op het oogenblik zijn op het museum eenige-
teekeningen en werkstukkendie sedert 1 September
door de leerling» :n werden vervaardigd tentoongesteld.
Het be&lmur is z eer gaarne bereid ook deze tentoonstelling
naar de departe: menten te zenden, ten einde de methode
van onderwijsdie aan de school voor kunstnijverheid
wordt toegepast in ruimer kring bekend te maken.
Vam de ges.chriften over sociale vragen, uitgegeven
van wegp de Libera2e Unie, ad 10 ets. verkrijgbaar,
versaheen. Nr. 6, handelende over Staatszorg betreffende
de verzekering van werklieden van de hand van mr. H.
B. Greven.
Z wart:
d 7—d 5.
e 7e 6.
P. g 8—f 6.
e 6 d 5.
- Het k. dames-comité «Liefdadigheid sjj ons
deel deelt ons mede, dat hare collecte langs de huizen
der ingezet»mem ten behoeve van de algemeene armen
208.685 heeft opgebracht. Het verzoekt ons tevens haren
dank over te brengen aan allendie zijne pogingen
steunden.
loen den 22 Juli 1892 het badhuis van het
„H itte Kruis", alhier, geopend werd. waren de ge
voelens over de levensvatbaarheid dezer zaak zeer verdeeld.
Dat er a,an eene dergelijke inrichting behoefte bestond
werd echter: niet weersproken. De uitkomsten van 23
weken, waaruit blijkt dat er in dien tijd 1274 kuip-,
2364 regenbaden le klasse en 3182 regenbaden 2e klasse
genomen zijn, spreekt door de cijfers zoo duidelijk moge
lijk 't komt overeen met ongeveer 15000 baden per
jaar. Het-, getal genomen baden overtrof de raming met
691/2 °/o,. veroorzaakt door het meerder gebruik van kuip
en regenbaden 2e klasse, terwijl het getal regenbaden le
klasse slechts 50 baden onder de raming bleef. Alle
pessimistische besahouwingen ten spijt, heeft het badhuis
zijne lsvensvatbaarheid getoond en 't is een streelend ge
voel voor de oprichters dat huune moeite niet te vergeefs
was. Door een afzonderlijk toestel is het gebouw steeds
voldoende verwarmd, zoodat niemand bevreesd behoeft
te zjjh, zich in die omgeving te ontkleeien. Moge dit
de twijfelaars nog aansporen om ook gedurende het koudere
jaargetijde han lichaam te reinigen. Men vrage het den
baders eens, hoe krachtig opwekkend een bad en vooral
een regenbad werkt hoe men zich physiek versterkt
gevoelt, wanneer men door eenon lanwwarmen regen, de
huid gereinigd en verschillende levensfunctiën tot ver
hoogde werking opgevoerd heeft. Velen zullen zich dan daar
aan spiegelen door geregeld te baden en dit niet alleen in het
warmere jaargetijde te doen. Hoe zindelijk wij Hollanders
ook genoemd worden, zoo denke men daarbij alleen aan
stoepjes en straat, aan onze binnenkamers waar alles ge
regeld behoort te glimmen doch niet aan ons lichaam.
Het is een feit, dat er nog velen zijn die huiveren bij,
de enkele gedachte, dat zij hun lichaam met warm water
in aanraking zouden brengen. Wat zonden vooral die
personen hunne gezondheid kunnen verbeteren, wat zouden
zij meer weerstand krijgen tegen ziekten en in den strijd
om het bestaanwanneer zij geregeld zorgden voor een
rein lichaam. Der jonge stichting, die na een bestaan van
slechts een half jaar reeds burgerrecht verkreeg
wenschen wij toe, dat het jaar 1893 haar een ongekend
succes moge bezorgen, jadat uitbreiding noodzakelijk
worde.
De tooneelvereeniging „Talma" zal opdonderdag,
den 26, eene voorstelling geven in de zaal Harmonie
alhier. Opgevoerd zal worden,: «Eerloos" van W. G. van
Nouhuijs, schrijver van «het Goudvischje." Genoemde
tooneelvereeniging geeft deze uitvoering ten bate van de
kas der vereeniging «Liefdadigheid naar Vermogen" en
zal de ingezetenendoor het aanbieden van eene intee-
kenlijst, uitnoodigen, hare pogingen te steunen. Op haar
goed werk wenschen wij «Talma" allen succes,
