Stadsbericliten.
Nr. 9909 f 100,000; Nr. 6376 f 1500 Ns. 6697,
11855 en 16744 1000; Ns. 6447,7122,9859, 16721 en
17095 400; Ns. 5666, 9136, 11408, 15547, 17516 en
18657 200; Ns. 1978, 8648, 9254, 10760, 12954,
13365, 14149, 19030 en 19165 100.
5o klasse, 15e lijst, 2 Februari.
Ns. 9502, 4334, 15418 en 19641 1000; Ns. 15522,
17666 en 19555 400; Ns. 3674, 7719, 9485, 10943,
12282, 16901, 17063 en 19296 200; Ns. 4092, 4213,
7286, 6856, 7940, 11822, 12752, 17152 en 18329/ 100.
Barslngerhorn. Den 1 werd tot hoofd der school
benoemd de heer Johs. de Grooteerste onderwijzer te
Winkel.
Rijp. Den 1 herdacht de heer Joh. Kroone
mnziek-onderwijzer den dag waarop hij vóór 25 jaren
tot organist in de hervormde kerk werd benoemd.
Den 31 Januari gaf het Mannenkoor in vereeniging
met het Gemengde koor uit Beemster eene zanguitvoering
in de zaal van den heer Jb. Appel. De verschillende
nummers van het programma werden goed gezongen en
voldeden uitmuntend aan het opgekomen publiek dat
telkens van zijne instemming deed blijken door daverende
toejuichingen. Na afloop was er gelegenheid tot dansen.
Obdam. Ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het overlijden van den heer O. Dekker, zal den 9
eene herstemming plaats hebben voor een lid van den
raad tusschen de heeren P. Biersteker en S. Schilder,
die bij de eerste stemming elk 37 stemmen verwierven.
Bginond aan See. Aan het postkantoor en de
daartoe behoordende hulpkantoren werd gedurende
Januari in de rijkspostspaarbank ingelegd 330,20
en terugbetaald i48,885. Het laatste door dat kantoor
uitgegeven boekje draagt het nummer 41.
Schagen. Den 31 werd in het lokaal van den
heer J. P. Blauw, te Schagen, door den heer K. Cas. de
Boer, van Assendelft, daartoe uitgenoodigd door de
afdeeling Schagen en omstreken van de Hollandsche
Maatschappij van landbouw eene voordracht gehouden
over verbetering onzer landbouwtoestanden. Een vijftigtal
belangstellenden waren ter vergadering opgekomen. De
voorzitter der Afdeeling, de heer P. Buis, van Schagen,
opende de bijeenkomst met de mededeeling, dat het be
stuur der Afdeeling het nuttig achtte, zoo nu en dan
een spreker uit te noodigen om eene voordracht te houden
over een of ander belangrijk punt den landbouw betref
fende. Dat voor dezen avond de heer de Boer, van Assen
delft, zich bereid had verklaard over de verbetering onzer
landbouwtoestanden te spreken achtte de voorzitter hoogst
aangenaam. De heer de Boer, hierop het woord bekomen
hebbende, zeide in zijne inleiding, dat de bestudeering
der landbouwtoestanden, het streven naar verbetering
daarvan, vele hoofden in dezen tijd bezighoudt. Hoogst
belangrijk noemde spreker dan ook de oplossing van dat
vraagstuk, want van de oplossing der zoogenaamde agra
rische kwestie hangt zeer veel voor de gansche maat
schappij af. En veel is er te verbeteren, want de toestand
is verre van rooskleurig.
In het vervolg zijner rede ging spreker na hoe de
toestand in ons land voornamelijk thans is, welke oor
zaken dien toestand in het leven hebben geroepen, welke
middelen ter verbetering spreker meende te kunnen
aanbevelen.
In 1890 behoorden 3/s gedeelten van den bodem der
provinciën Noord- en Zuidholland aan personen, die zelf
geen landbouwers zijn. Na 1890 is dat er niet op ver
beterd. In de andere deelen van ons land is de toestand
volstrekt niet beter, zoodat het bij dezen voortgang niet
zoo heel lang zal duren of eigen geërfde booren bestaan
alleen bij uitzondering in ons land. Overal wordt de
boer-eigenaar huurder. De hypothecaire schulden nemen
hand over hand toe. Vooral op boerderijen drukken die
schulden. Met cijfers toonde spreker aan hoe die schuld
in korte jaren enorm was toegenomen en nog altijd toe
neemt. Hoe dat zoo is geworden Niet, omdat zoovelen
voor eenige jaren hun land te duur kochten of wat
ook wel beweerd wordt door dat de boeren te weel
derig hebben geleefd. Van stedelingen, die niet op de
hoogte van de landbouwtoestanden zijn, kan spreker zulk
eene uitspraak wel verwachten, maar dat ook anderen
wel eens zoo iets hebben beweerd, vindt spreker al heel
vreemd. Als dit toch waar was, waarom bemoeien zich
dan zoovele regeeringen met verbetering van den land-
bouwtoestand Neen de oorzaak zit dieper. Wel heb
ben sommige boeren hun land te duur gekocht maar
over het algemeen is dat niet de oorzaak van het verval.
Jaarlijks komt er over geheel Europa pl. m. 6000
millioen gulden rente vrij, welke rente voor het grootste
gedeelte belegd wordt in staatspapieren of land. Evenals
nu de nijverheid tegenwoordig bijna geheel in handenis
van het groot-kapitaal en kleine fabrieken verdwijnen,
zoo zal weldra ook het grootste gedeelte van den bodem
aan het groot-kapitaal belmoren. Wat is daarvan het
gevolg Dat de grondgebruiker niet meer de eigenaar
is van dien gronddat de grondgebruiker moet huren
dat de huursom door de concurrentie tot de uiterste
hoogte wordt opgedreven en do huurder eene soort van
roofbouw gaat beginnen om maar te kunnen leven. De
verhuurder woont dikwijls ver van zijne verhuurde eigon-
dommen af en vraagt slechts, wie het meeste geld voor
zijne boerderijen geeft. Op de verbetering van den grond
wordt zoodoende minder gelethet voortbrengingsvor-
mogen wordt verminderd. De afstand tusschen eigenaar
en huurder wordt immor grooter en grooter tot schade
van land en gebruiker. Is eene gezonde ontwikkeling van
het landbouwbedrijf mogelijk als zooveel grond in handen
van niet-gebruikers is Spreker meende van niet. In
vroegere tijden had men ook wel groot-grondbezitters
maar die woonden op hun land, kenden hunne huurders
en zorgden, dat hunne nakomelingen den grond in goeden
staat erfden. De huurder was verzekerd zijn loven lang
op de boerderij te kunnen blijvon als hij maar oppaste.
De kinderen konden na vaders dood hem als huurder
opvolgen. De afstand tusschen eigenaar en gebruiker be
stond als 't ware niet. De aanzienlijkste familiën zijn
echter uitgestorven of naar de groote atoden verhuisd.
Een rentmeester behoort nu de gooderen en hoeft niet
dezelfde belangen als de eigenaars. Er is verwijdering
gekomen tusschen huurder en eigenaar en die verwijde
ring maakt het land arm, de booren arm en de maat
schappij arm. Daarin moet verbetering komen. Ieder
denkend mensch is overtuigd van de onhoudbaarheid van
den tegenwoordigen toestand. Het gebruiksrecht van den
boer is onzeker. Dat is een groot kwaad. Lange paebt-
termijnen zouden zeer wenschelijk zijn. De boer woonde
dan als 't ware op zijn eigendom en zou den grond tot
zijn voordeel zooveel mogelijk verbetoren. Dat is nu helaas
onmogelijk. De een drijft door hooger huur to bieden den
ander van zijne plaats af. Men moest do huurprijzen
kunnen regelen naar de opbrengst der landerijen Alles
zeer goed maar de landbezitters zijn de sterksten
en die zullen of kunnen soms daarin nooit toestem
men. De pachter is immer de zwakste en moet
zich veel laten welgevallen. Bij de wet alle huur
overeenkomsten regelen is zeer moeielijk. In Enge
land bestaat dergelijke wet. Spreker haalde daaruit
eenige bepalingen aan maar vond zulk eene wet toch
het beste middel tot verbetering niet. Eigenaar en ge
bruiker moeten één zijn, meende spreker. Daartoe moest
men komen. Er moesten geene maatregelen worden voor
geslagen, die op den keper beschouwd slechts lapmiddelen
zijn. De grond moet ter beschikking van den gebruiker
komen. Dat is het eenige goede middel tot eene gezonde
ontwikkeling van de landbouwtoestanden. Een staats-
hypotheekbank moest tegen geringe rente een gedeelte
van het benoodigde kapitaal voor aankoop van grond
den boeren kunnen verstrekken. De eigengeërfde boeren
stand moet weder in het leven teruggeroepen worden.
Dan eerst is er verbetering in onze maatschappij te ver
wachten, verbetering van den bodem, die nog zoo onein
dig veel meer kan voortbrengen. De grond aan den
gebruiker dat zij de lenze.
Van de gelogenheid tot debat werd door de heeren
Eoep, van Schagen, Schenk, van Anna Paulowna, en
Bossen, van Schagerbrug, gebruik gemaak. De heer Roep
wenschte voornamelijk te weten hoe de heer de Boer
dacht over landnationalisatie, de heer Schenk meende,
dat er wel eens een tijd zou komen, waarop de eigenaars
der gronden zich zouden ontfermen over de boeren, die
te duur huren, de heer Bossen wenschte dat er een pe-
titionement op touw werd gezet om de regeering met
de wenschen van den boer in kennis te stellen. Voor
een staats-hypotheekbank verklaarde de heer Bossen niet
te zijn.
Tot genoegen van de vergaderden beantwoordde de
heer de Boer de vragers. Zijn stelselantwoordde de
heer de Boer aan den heer Roep, zou z. i. een overgang
kunnen zijn tot landnationalisatie. Nu verklaarde hij
daar nog niet voor te zijn. Den heer Schenk werd ge
antwoord, dat hij zich zeker wel wat te veel voorstelde
van het goede hart of den goeden zin der eigenaars.
Velen zouden ook hun land niet minder kunnengeven,
dacht spreker. De heer Bossen verklaarde voldaan te
zijn, toen de spreker antwoordde, dat er toch geld noodig
zou zijn en dat zijns inziens dat geld het zekerst en goed
koopst te verkrijgen zou zijn door eene staats-hypotheek
bank. Een staats-hypotheekbank zou speculanten kunnen
weren en dat zou veel gewonnen zijn.
Niemand verder het woord verlangende, sloot de heer
Buis met een hartelijk woord van dank aan den heer de
Boer voor zijne leerzame rede en aan de heeren, die aan
het debat hadden deelgenomen, de vergadering.
De arr. rechtbank te Leeuwarden heeft den 28
een persoon, die terecht gestaan had, omdat hij bij de
wanordelijkheden op 28 December 11. te Leeuwarden een
politie-agent op het hoofd geslagen had, veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf en een ander, die terecht gestaan
had, omdat hij in den avond van 29 December onder
eenige kwaadwilligen geroepen hadsla ze dood enz.
daarmede bedoelende drie politie-agenten, tot zes maanden
gevangenisstraf.
Mevrouw de wed. C. J. Cox—Prince, hoofd der 4
klasse meisjesschool op het Prederiksplein te Amsterdam,
werd den 28 des avonds, in de tram naar huis rijdende,
ongesteld en bleek, na inmiddels in eene vigilante te zijn
overgebrachtbij aankomst aan hare woning reeds te
zijn overleden.
Den 29 zijn 5 jongens van 12 tot 16 jaren zonder
gids in den St. Pietersberg bij Maastricht afgedaald en
verdwaald geraakt. Eerst den 30 des ochtends gelukte
het aan een bewoner van St. Pieter, den heer Ferdinand
Schols de jongens op te sporen en te redden.
De gemeenteraad van Zwolle heeft den 30 met 10
tegen 8 stemmen besloten tot aanstelling van een gedi
plomeerden veearts, om het op de veemarkt aangevoerde
vee te keuren en toezicht te houden op de veemarkt en
de veestallen, op 1000 jaarwedde.
SchagerbrMg. In de den 30 gehouden vergade
ring van de afdeeling Zijpe der Hollandsche Maatschappij
van landbouw waren slechts 6 leden tegenwoordig. De
voorzitterde heer Jim mink, voor de eerste maal als
zoodanig optredendeopende de vergadering met een
kort woord', waarna de notulen der vorige vergadering
gelezen en goedgekeurd werden. Bij de behandeling van den
beschrijvingsbrief voor de op den 24 Febr. a.s. te 's-Gra-
venhage te houden algemeene vergadering vereonigt men
zich met de voorstellen van het hoofdbestuur; dat om de
algemeene tentoonstelling in het vervolg om de 5 jaren
en jaarlijks eene afdeelings-tentoonstelling te houden, vond
o. a. algemeenen bijval, vooral omdat dan meer geld voor
andere nuttige doeleinden beschikbaar zou blijven. Voor
leden van het hoofdbestuur zullen worden gestemd de
heer P. J. A. do Bruine van Zwijndrecht en J. Zijp Kz.
van Abbekerk. Tot afgevaardigde naar de algemeene
vergadering werd benoemd de heer M. Bossen en tot
zijn plaatsvervanger de heer G. C. Hulst. Aan den heer
C. Mosk werden vervolgens, na een gelukwensching door
den voorzitter2 eerste prijzen uitgereiktdoor hem
behaald op de algemeene tentoonstelling te Leiden voor
komijne en commissie kaas, bestaande in j 25 en een
getuigschrift. Een door den heer A. Nottelman te
Petten behaalde 3e prijs voor Edammer kaas kon wegens
diens afwezigheid niet worden uitgereikt. Nadat de
volgende bijeenkomst op den 27 Maart was bepaald, werd
de vergadering gesloten.
Te Nieuwe-Sluis bij Brielleis den 30 des mor
gens do ontvanger der Rijks belastingen in zijne kamer
op den grond dood liggende gevonden met een revolver
naast zich. Do kasten waren opengebroken en men vond
geld op den grond. Naar het oordeel der geneesheeren
zou hij des nachts half drio vermoord zijn.
Den 1 is te Zand voort gestrand het oostenrijk-
sche barkschip Lugia Radivo van Triëst naar Rotter
dam, geladen met campèche-hout. Do bemanning heeft
zich met eigen boot gered. Waarschijnlijk is liet schip
verloren.
Akersloot. Den 5, des namiddags 2 uur, houdt
de heer ds. R. G. O. Oldeman candidaat te Eerbeek
zijne intredena in de ochtend-godsdienstoefening be-
vostigd te zijn door den heer ds. Oldeman, Naarden.
In de week van 15 tot 21 Januari is in Neder
land één persoon aan aziatische cholera overledenna
melijk te Osch.
In don nacht van den 28 op den 29 is te Hoorn
een begin van brand ontdekt en gebluscht in het pakhuis
van den winkelier D. op den Zeedijk. Dio winkelier is
na onderzoek door de justitie voorloopig aangehouden.
Den 30 trokken te Sliedrecht, na afloop eener ver-
kooping, ongeveer 400 personen al zingonde door de ge
meente op den voet gevolgd door de politie die aan
vankelijk zoolang de menigte zingen bleefhaar stil
liet begaan maar haar met de blanke sabel uiteen
dreef, toen zijversterkt door de schooljeugd glasruiten
bij de gegoede ingezetenen begon in te werpen en wei
gerde te voldoen aan de herhaalde uitnoodigiugen om
uiteen te gaan. Den 31 heeft de burgemeester samen
scholingen van meer dan vijf personen op den openbaren
weg verboden.
Aan J. Beerendslaatstelijk cipier in het huis van
bewaring te Hoorn, is f 550 pensioen ten jaste van den
Staat verleend.
Wijlen vrouwe J. B. Heid, weduwe den heer 0. H.
Deune, in leven notaris te Amsterdamheeft aan het
Ziekenhuis te Apeldoorn eene som van f 5000 vermaakt.
De katholieke kiesvereeniging in het hoofdkiesdis
trict Leeuwarden heeft besloten zich bij de herstemming
voor een lid der Tweede Kamer van elke aanbeveling te
onthouden de anti-rev. vereeniging om den heer Gerritsen
te steunen.
Te Zaandam is de bevolking van 15857 op 1 Ja
nuari 1892 geklommen tot 16196 op 1 Januari 1893.
Te 's-Gravenhage is aanbesteed het bouwen van
elf woonhuizen op het terrein Duinoord door de coöpera
tieve bouwvereeniging Zorgvliedlaagste inschrijvers
waren gebroeders Houtman aldaar voor f 50,400.
Dezer dagen zijn te Hillegom een woonhuis twee
bollenschuren en ruim elf bunders bloembollengrond in
verschillende perceelen in het openbaar verkocht voor
ongeveer f 76000, behalve de kosten.
Te Amsterdam is bij de ned. herv. gemeente tot
predikant gekozen ds. L. J. van Apeldoorn te Tzum
(Friesland).
Voor het doen van voorzieningen aan de schut
sluis bij het stoomgemaal te Uitgeest als verbetering
der inundatiemiddelen in de stelling van Amsterdam,
onder het beheer der genie, was laagste inschrijver de
heer J. Oldenburg te Bergen voor 2190.
St. BPancras. Blijkens de opgemaakte tienjaar-
lijksche tafels van den burgerlijken stand zijn gedurende
het tijdvak 1883 tot en met 1892 geboren 161 kinderen,
en overleden er 117 personen, waaronder 9 levenloos aan-
gegevenen en 4 aldaar toevallig overledenen. Er werden in
dat tijdvak 51 huwelijken gesloten en geene echtschei
dingen ingeschreven. In het voorafgaande tienjarig tijd
vak waren 187 kinderen geboren 116 personen over
leden waaronder 5 levenloos aangegevenen en 4 aldaar
toevallig overledenen, en werden er 50 huwelijken gesloten
en ééno echtscheiding ingeschreven.
De bevolking bestond op 1 Januari 1892 uit 271 m.
en 250 vr., totaal 521. In den loop van dat jaar werden
geboren 13 m. en 6 vr., en vestigden zich 13 m. en 14
vr. samen 297 m. en 270 vr. In dat jaar overleden 7
m. en 7 vr. en verlieten de gemeente 15 m. en 16 vr.,
zoodat op 31 December 1892 de bevolking bestond uit
275 m. en 247 vr. totaal 522. Er werden in dat jaar
9 huwelijken gesloten, waarvan 8 tusschen jonkmans en
jonge dochters en 1 tusschen een weduwnaar en eene
jonge dochter.
Wij ontvingen het eerste nummer van „88e Sociale
Gids", socialistisch tijdschrift voor Noord- en Zuid-
Nederland, onder redactie van B. Ruber, Secutus en Peer
Corstiaan. Het zal maandelijks verschijnen en 4 per
jaargang kosten.
Slaatsloleiry 5e klasse 14 lijst, 1 Eebr,
Een talrijk publiek woonde de good geslaagde uit
voering bij, dinsdag, den 31, door de Alkmaarsche Turn-
club „Kracht cm Vlugheid", in het locaal Har
monie gegeven met medewerking van den jongens- en
meisjescursus. De eerste staat tegenwoordig onder leiding
van den heer W. F. Slinger, die langen tijd reeds voor
werker bij de geregelde oefeningen der leden wasvan
de beide genoemde cursussen is de leiding, na het vertrek
van den heer van Dijk, in handen van den heer J. Eits,
onderwijzer aan een der openbare scholen alhier. De Turn-
club heeft een uitnemenden naam optehouden dien zij
zich na veel inspanning en toewijding verworven heeft,
en zij tracht dit in den laatsten tijd voornamelijk te be
reiken door bij het jongere geslacht dezelfde lust tot ge
zonde lichaamsoefening aantekweekendie hare eigen
leden steeds bezielt. Gi'ootendeels waren dien avond dan
ook de beide, onder haar beheer staande cursussen, voor
het voetlicht en do jongelieden gaven hot bewijs, zoowel
de meisjes als de jongens, dat zij met lust werkten. Hoe
ver zij het nog kunnen brengen, kondon zij orvaren, toen
de leden der Vereeniging zelve worstolstaudon uitvoerden,
die van groote kracht en vlugheid" getuigden.
Van de 22 candidaten, die zich bij de Maatschappij
tot bevordering der bouwkunst hadden opgegeven voor
het examen ter verkrijging van het diploma van bouw
kundig opzichter, verwierven 9 het diplomawaarvan
de hoer A. van Kleef, vroeger alhier, thans te Am
sterdam, het rangnummer één verkreeg.
De heer prof. dr. M. A. JU. Schaepinnn
zal de vroeger reeds aangekondigde lezing alhier houden
op Maandag, 6 Maart a.s.
Den 31 trad mej. l'ostnm, hoofd der gemeente
bewaarschool te Egmond aan Zee, in Diligentia op
ter behandeling van het onderwerp Het onderwijs in de
bewaarschool", in de afdeeling Alkmaar van de Veree
niging Volksonderwijs".Nadut zij mot een twintigtal harer
leerlingen uit Egmond aan Zoo door de ouders daartoe
welwillend beschikbaar gesteld had laten zien hoe zij
met de kinderen speelde en hoe zij met de haar, in ruime
mate ten dienste staande hulpmiddelen de kinderen bezig
hield en op die wijze ontwikkelde zette zij in eene bij
uitstek heldere en duidelijke rede uiteen het groote on
derscheid tusschen de bewaarschool van den vroegeren
