Een stoere Noorman.
lNo. 29.
Vijf en Negentigste Jaargang,
1893.
WOENSDAG
8 MAART.
Gladstone's voorstel tot bevre
diging van Ierland.
FEUILLETON.
Buitenland.
ALkMAARSCHË IUI KIM.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar franco door net
geheele rijk 1,
De 3 nummers f ©,©6.
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,95. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer3
Het is op zich zelf reeds een allermerkwaardigst ver
schijnsel, dat een man van 83 jarigen leeftijd als samen
steller en hoofd van een Ministerie optreedt, dat het
vereenigd Koninkrijk van Groot-Brittanje en Ierland
regeert met al zijn koloniën en bezittingen in Europa,
Azië, Afrika, Amerika en Australië en het groote rijk,
dat aan de Engelsche Koningin recht geeft op haar titel
van Keizerin van Indië. Welk een lang en vruchtbaar
leven is dat van dezen staatsmanWeldra zal het zestig
jaren geleden zijn, dat hij zijn eerste rede in het Par
lement uitsprakeen jaar later was hij lid van het
Ministerie, en sinds dien tijd nam hij schier onafgebroken
als Minister of Parlementslid een werkzaam deel aan
de regeeringstaak. Werkzaam en bekwaam, welsprekend
en steeds vol geestdrift, was hij altijd een man van be-
teekenis, een man van invloed. Machtig was de indruk
dien zijn woorden maakten, maar Jmachtig ook do indruk
dien hij zelf ontving van de groote gebeurtenissen binnen
en huiten de grenzen van het Britsche Rijk. Een open
oog had hij steeds voor de nooden en behoeften van zijn
volk, en om daaraan te gemoet te komen aarzelde hij
niet, vroegere meeningen en geliefkoosde stelsels op te
geven, oude medestanders te verlaten en nienwe bond-
genooten op te zoeken.
Hij trad op als een vurig bestrijder van de voorstellen
om aan de Israëlieten dezelfde rechten toe te kennen
als aan de overige Engelsche burgers en om aan de hooge-
scholen personen als studenten toe te laten, die niet tot de
Engelsche staatskerk bekooren. Hij maakte naam met een
boek, waarin de stelling verdedigd werd, datdestaat een be
paalden godsdienst moest erkennen en begunstigenwel
niet door andersdenkenden te vervolgen, te straften of te
verjagen, maar door hen uit te sluiten van alle openbare
ambten en bedieningen. Doch woldra kwam er een ken
tering in zijne zienswijze en allengs koos hij in alle op
zichten partij voor de vrijheid. Het eerst openbaarde zich
zjjn vrijheidszin in zijn optreden als onvoorwaardelijk
voorstander van het stelsel van den vrijen handel. Kort
daarna hielp hij don toegang tot het Parlement voor de
Israolieten openen. Inzonderheid echter trad hij op den
voorgrond als eischer van recht en hervorming voor
Ierland.
Het kan geen kwaad, als wij tegenwoordig getuigen
zijn van de in veler oogen buitensporige eischen der
Ieren en van hun haat tegen Engeland, ons nog eens
te herinneren hoe hard en onrechtvaardig hun land in
vroegeren tijd door de Engelsche regeering is behan
deld. Het werd geheel beschouwd als een wingewest.
Do [producten des lands mochten abeen naar Engeland
worden uitgevoerd, en uit geen ander land dan uit En
geland mocht het invoeren wat het noodig had. De op
richting van fabrieken en andere inrichtingen van nij
verheid werd letterlijk onmogelijk gemaakt. Alleen de
landbouw bleef als middel van bestaan over en al het
land behoorde aan groote grondbezitters, voor het grootste
Een roman naar het Engelseh, van Edna Lyall.
43) -o-
Het laatste scheen vooral hem genoegen te doen en
toen zij het voor de zesde maal had herhaald gaf Roy,
die hem aandachtig had gade geslagen, haar een kleinen
wenk en neerziende bespeurde zijdat Frithiof sliep.
Niemand bewoog zich want zij wisten hoeveel afhing
van dien slaap. De pleegzuster die een van die opge
ruimde menschen wasdie altijd in het tegenwoordige
en meest voor anderen leefdeoverlegdehoe
zij het best Sigrid kon aflossen zonder den patient te
storen.
Sigrid zelve leefde in hot verleden en hield droevig
haar blik gevestigd op Frithiof's veranderd gelaat. Zou
bij ooit weder zoo sterk, onverschrokken, opgewekt zijn,
als hij was geweest Zij herinnerde zichhoe hij in
vroeger tijd frisch en gesterkt van de jacht was terug
gekeerd als de anderen dood moede waren. Zij dacht
aan zijne kamer in hun oud huis te Kalvedalen met de
geweren en het vischtuig, met de herte- en beerehuiden,
en opgezette vogelszegeteekenen van zijn tochten. Eu
dan zag zij deze akelige Londensche kamer rond en zij
dachthoe treurig hij moest zijn gestemd geweestals
hij er s avonds terugkeerde en daar zat te werken aan
vertalingenin welke hij hoegenaamd geen belang kon
stellen.
Maar Roy, die verscheidene dagen in die ziekenkamer
had geleefd en nauwelijks aan iets anders had gedacht
voelde dat een groote last van zijne schouders was
genomen. Sigrid was gekomen en als met een tooverslag
opende zich voor hem eene blijde toekomst, in welke hij
gedeelte in Engeland woonachtig. In Ierland woonden
alleen de rentmeesters, die meestal voor niets anders oogen
hadden dan voor de belangen der heeren, in wier dienst
zij waren. Van de ruim 4ft, millioen Ieren zjjn rnim
3'/2 millioen Roomsch-Katholiek; maar de geheele bevol
king moest belasting betalen tot instandhouding van de
Protestantsche Iersche staatskerk, en voor hun eigen kerk
moesten de Iersche Katholieken zeiven zorgen.
Dit behoort alles tot het verledene. De grieven tot de
bevoorrechting der Protestantsche Kerk zijn weggenomen.
Handel en bedrijf zijn in Ierland even vrij als in En
geland. De Iersche Landwet heeft verbeteringen gebracht
ton aanzien van landbezit en landverpachting. Maar
daarmee is do nawerking van het vroeger gepleegde on
recht niet weggenomen daarmee is de verbittering tegen
Engeland die van geslacht op geslacht is overgeplant
niet verdwenen uit de harten der Iersche bevolking.
Ook zijn de gevolgen van de vroegere overheersching
niet opgeheven. Nog altijd is het grootste deel des lands
in het bezit van de landheeren in Engeland en woont
in Ierland een grootendeels arme bevolking van pachters.
De meerderheid der bevolking wil met Engeland niets
te doen hebben, wil afscheiding van Engeland, wil eigen
vrij beheer van Iersche belangen, wil onafhankelijk heer
en meester zijn op Ierschen grond wil home rule.
Volgens het ontwerp van Gladstone zon een afzonder
lijk Iersch Parlement te Dublin de Iersche aangelegen
heden behandelen terwijl Iersche afgevaardigden geza
menlijk met de afgevaardigden van Engeland, Schotland
en Wales in het Londensche Parlement de algemeene
belangen van het Vereenigd Koninkrijk zouden behartigen.
Tegen beide bestaan gewichtige bezwaren en het is voor
alsnog hoogst twijfelachtig of het den grijzen staatsman
zal gelukken iu weerwil van die bezwaren zijn plan
door de meerderhoid te doen aannemen.
De toestand in Ierland rechtvaardigt in niet geringe
mate de vrees, dat een zuiver lerscho Regeering niet in
staat zon zijn recht en gerechtigheid, veiligheid voor per
sonen en goederen, vrijheid en gelijkheid voor allen en
de openbare orde te handhaven. Geheime genootschap
pen verlammen regeering en rechtspraak en beheer-
schen in sommige streken het land. Zij hebben een
onzichtbaar schrikbewind ingevoerddat in alle open
bare zaken zijn machtigen invloed doet gevoelen.
Alle standen der maatschappij zijn zich daarvan be
wast en genoodzaakt zich min of meer daarnaar te
schikken. Zij gevoelen zich onvrij, belemmerd in woor
den en daden. De jury's, waaraan de rechtspraak is
opgedragen, kunnen aan dien noodlottigen invloed geen
weerstand biedenen hare uitspraken hebben het ver
trouwen verloren. In het noorden, in Ulster, waar Bel
fast de grootste en bloeiendste stad van het land is ge
legen, is de meerderheid der bevolking Protestautsch
en daar ziet men in de afscheiding van Engeland het
begin van een ondragelijke overheersching en een on-
vermijdelijken burgeroorlog. Schier dagelijks 1 lijkt op
de treurigste wijze, boe fel de beide deelen der bevolking-
op elkander gebeten zijn hoe de wrok van eeuwen alle
gemeenschappelijk overleg onmogelijk maakt en de he-
altijd het schoone vrouwengelaat, dat hij nu voor zich
zag, zon zien eene toekomst, in welke hij het recht zon
hebben haar te dienen haar te beschermen en hare ar
moede in rijkdom te veranderen. Maar deze laatste ge
dachte verwekte eenige vreds. Want hij dacht, dat Sigrid
niet zonder iets van Frithiof's trotschheid was. Indien
zij hem eens kon liefhebben, zou de geldquaestie natuur
lijk geen verschil makenmaar hij vreesde dat hare
trots misschien uit zijn rijkdom en hare armoede een
slagboom zou maken die voor altijd de gedachte aan
liefde buitensloot.
Van allendie in deze kamer bijeen waren genoot
Frithiof de volmaaktste rust, want eindelijk was de on
waardeerbare gift, een onafgebroken slaap zonder droomen,
gekomen. Want evenals het geestesleven in ons sterft
wanneer wij ondergaan in de dingen dezer wereld en de
tijdlooze kalmte verzaken die onze ware toestand is
evenzoo zinken lichaam en zielIndien zij niet een poos
kunnen ontvluchten in het rijk van den slaap. De ande
ren leefden in het verledene het tegenwoordige of de
toekomst, maar Frithiof was in dien gezegenden toestand
van rustdie ons zeiven onbewust ons geheele
wezen herstelt. Wat gebeurt met ons in den slaap dat
wij als nieuwe menschen weder ontwaken? Niemand kan
het verklaren. Wat gebeurt met ons, als:
Zwak wij knielen om sterk weer te rijzen
Niemand kan het verklaren. Maar het is zoo. Door
deze middelen worden lichaam en geest hernieuwd.
De volgende paar dagen merkte Frithof weinig op.
Tot verrassing en vreugde van allen, sliep hij bijna altijd
door alleen ontwakende om voedsel te nemenom zich
te vergewissen dat Sigrid bij hem was en een heerlijk
gevoel van rust en verlichting te genieten.
Hij is het nn te boven", zeide dr. Morres opgeruimd.
Gij zijt juist bij tijds gekomen, juffrouw Falck. Maal
laat mij u een raad geven als gij kuntblijf dan in
Engeland en ga met hem samen wonen hij moet niet
zoo veel alleen zijn."
»Denkt gij dat hjj weer zulk een aanval zon kunnen
krijgen vroeg Sigrid angstig.
vigste onverdraagzaamheid heeft gekweekt. Ondenkbaar
komt het daarom velen voor, dat een Iersche regeering
en een Iersche volksvertegenwoordiging in staat zonden
zijn iu alle deelen des lands vrede en rust te bewaren
en voor een onpartijdig bestuur en een zuivere recht
spraak te zorgen. Daarvoor, zeggen zij, moet Engeland
blijven waken, maar daarom kan ook aan Ierland zelf
de zorg voor de gemeenschappelijke belangen der Iersche
bevolking niet worden toevertrouwd. Hoe ernstig de
gemoederen in het noorden des lands zijn verontrust
is o. a. onlangs gebleken op de groote volksvergadering
die te Belfast is gehouden waar vijf duizend burgers
uit alle standen zich plechtig onder eede verbonden om
de vereeniging met Groot-Brittanje te handhaven, waar
het wetsontwerp van Gladstone werd verscheurd onder
de toejuichingen van vele andere duizenden die buiten
stonden.
Even sterk klinken do bezwaren tegen de toelating
der Iersche afgevaardigden in het Parlement voor het
Vereenigd Koninkrijk te Londen. Op zich zelf schijnt
het volkomen rechtmatig, dat, waar over de algemeene
belangen van het Britsche Rijk wordt beslist, ook afge
vaardigden van Ierland zitting hebben, dat evenzeer een
deel is van dat rijk als Engeland of Schotland. Maar-
dus luidt het groote bezwaar Ierland wil van dat
voreenigd rijk niets weten zijn bloei, zijn grootheid,
zijn kracht en zijn macht gaan den Ieren niet ter harte.
Ierland alleen is voor hen het vaderland, en Groot-Brit-
tanje is voor de meesten de vijand, de overheerscher.
Alleen voor de Iersche belangen komen zij op, en zij
zouden elke rogeering doen vallen, die niet naar de eon-
heid van Ierland wilde luisteren. In den strijd tus-
schen de verschillende staatkundige partijen in het
gemeenschappelijk Parlement zonden zijdoor voor of
tegen partij te kiezen, de beslissing in handen hebben
en zoo doende feitelijk het Britsche Rijk regeeren.
Moeielijk zal iemand kunnen beweren, dat deze bezwa
ren denkbeeldig of van ondergeschikt belang zijn. Een
regeling, waardoor zij overwonnen zonden worden of
dermate in gewicht, zonden afnemen, dat men ter wille
van het groote doel zich er niet door zon laten terug
houden schijnt velen een onoplosbaar raadsel. Daar
tegenover staat echter altijd de vraag, door welke andere
middelen recht en orde in Ierland hersteld, de welvaart
des lands verzekerd en de bevolking bevredigd zouden
kunnen worden.
BEECilE. Ten gevolge van de overwinning van
kapitein Dhavis over de arabieren in den Congostaat
beeft die Staat besloten terstond het plan, om de arabieren
terug te drijven, ten uitvoer te brengen.
EK NIM IS 1 JE. Kamer. De wet op de liqui
datie van de Panama-maatschappij is den 4 aangenomen.
Verder kwamen aan de orde twee ontwerpen tot her
ziening der perswet.
Nadat Robert Mitchel tegen eiken aanslag op de vrij-
»Neen, dat zeg ik niet. Hij heeft een wonder sterk
gestel en er is geen grond voor vrees, dat hij weer zal
instorten. Maar hij loopt meer gevaar melancholiek te
worden als hij alleen is en gij kunt verhinderen dat
zijn leven te eentonig wordt."
Terwijl zij die stille dagen in de ziekekamer door
bracht martelde Sigrid haar brein om een middel te
bedenken om geld te verdienen en doorzocht, zooals zoo
vele vrouwen vóór haar hadden gedaan, de advertentiën
in de couranten en won vruchteloos inlichtingen in en
verkwistte daarmede tijd en geld. En toen Roy op zijn
gewone uur 's morgens kwam om haar af te lossen, gaf
hij haar eene grove enveloppe aan haar adres die hij
in het portaal had vinden liggen. Zij opende die haastig
en uitte een kleine kreet van teleurstelling en ergernis.
«Scheelt er iets aan vroeg hij.
Zij begon te lachenmaar hij verbeeldde zichdat,
hij tranen in hare oogen zag.
»0", zeide zij «het lijkt zoo dwaas, nadat ik er zooveel
van had verwacht. Gij weet, dat ik heb gehoopt, werk
te vinden in Londen en nu stond er eene advertentie in
de courantinhoudendedat twee pond in de week ge
makkelijk kon worden verdiend door een man of eene
vrouwzonder hunne gewone bezigheden te hinderen en
dat alle bijzonderheden zouden worden meegedeeld na de
ontvangst van anderhalve shilling. Ik heb het geld ge
zonden en nu krijg ik dit leelijke aluminium potlood en
ik moet de twee pond in de week verdienen door er be
stellingen op te vragen."
De dwaasheid van de geheele geschiedenis werd haar
nog duidelijker en zij lachte nu vroolijker en Roy lachte ook.
«Hebt gij nog iets anders beproefd vroeg hij.
»0, ja," zeide Sigrid; «ik begon al in Noorwegen;
ik schreef een verhaaltje en zond het aan een van onze
beste romanschrijvers om zijn oordeel te vernemen."
«En wat zeide hij
»Nn," hernam zij glimlachend; hij antwoordde mij
heel vriendeljjkmaar hij schreefdat hij iu gemoede
iemand, wien het alleen om geld was te doen, niet kon
aanraden te schrijven. Ik heb het nooit weer beproefd.