Een stoere Noorman. PAUL EBUGEB. l\o. 31. Eerste blad. Vijf ea Negentigste jaargang. 1893. ZONDAG 12 MAART. FEUILLETON. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Blnsdag-, Bonderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f O,SOfranco door het geheele rijk 1, De 3 nummers f 0,06. Prijs der gewone Advertentlën: Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Telefoonnummer s Na weken achtereen gestemd te hebben, is eindelijk in de Transvaal de uitslag der Presidents-verkiezing bekend geworden. Zooals met eenigen grond te verwach ten was, is ook thans Paul Kruger weder geroepen tot de hooge betrekking door hem met zooveel toewij ding sedert tien jaar bekleed. Tevens is echter gebleken, dat de oppositie dezen keer zeer krachtig is geweest en de dagen voorbij zijn, waarin Oom Paul's daden zich de algemeene goedkeuring mochten verwerven. Het schijnt ons niet onbelangrijk om naar aanleiding van deze gebeurtenis een schets te geven van bet veel bewogen leven van den beproefden staatsman der Zuid- Afrikaausehe Republiek een levendat zich steeds door het strengste plichtbesef heeft gekenmerkt. Stephanas Johannes Paulas Kruger werd den lOen Oc tober 1825 in de Kaapkolonie geboren. Hij is thans derhalve in zijn 68e jaardoch ondanks dezen vrij hoogen leeftijd is hij nog steeds onvermoeid werkzaam krachtig en levenslustig. Zijne eerste levensjaren bracht hij op eene boerderij doorwaar voor zijue opvoeding slecht werd gezorgd. Iu 1836 vergezelde hij zijn vader, Casper Krugerdie deel uitmakende van den Grooten Trekover de Oranje-rivier verhuisde naar de streken, thans als Transvaal en Oranje-Vrijstaat bekeDd. Aan de gevechten met de Kaffer-opperhoofden Selikatse en Din- gaan nam hij een werkzaam aandeelzoodat hij reeds vroeg bij zijne landgonooten bekend stond om zijn lichaamskracht en zijn juist schieten. Nadat een repu bliek te Potchefstroom was gevestigd werd Kruger op 18-jarigen leeftijd benoemd tot assistent-veldcornet en een jaar daarna tot veldcornet. In deze half civiele half militaire waardigheid onderscheidde hij zich door trouwe plichtsbetrachtingwaaraan hij het to danken had, dat hij in 1852 werd benoemd tot commandant van verschillende districten. Het onderdrukken van de op roerige inboorlingen kostte hem veel inspanning doch in de meeste gevallen zag hij zijn streven met gunstig gevolg bekroond. Ook op godsdienstig gebied begon hij zich omstreeks dezen tijd te bewegen; als ijverig lid der Ned. Geref. Kerk, die van hare leden eenvoud in klee ding en matigheid in levenswijze eischte trad hij her haaldelijk in het openbaar op en zijne gemoedelijke predicaties werden spoedig beroemd. Niet vóór 1877 werd Kruger nauw verbonden aan de regeering van zijn land. In dat jaar werd hij namelijk door den Volksraad gekozen tot vice-president en tot lid van den Uitvoeren den Raad. Burgers was destijds president. Kort daarna werd de Transvaal door Engeland geannexeerd, waartegen Burgers en Kruger om bet krachtigst hunne stem ver hieven. Toen Burgers naar de Kaapkolonie was ver trokken zonden de Transvalers hun vice-president vergezeld van deu staatsprocurenr dr. Jorissen, en met den heer Bok tot secretarisnaar Engeland om daar Een roman naar het Engelseh, van Edna Lyall. 45) NEGENTIENDE HOOFDSTUK. Onder hetzelfde dak. tegen Albion's daad van willekeur te protesteeren. Te Londen gaf Lord Carnarvon hun ten antwoord dat de overgroote meerderheid des volks blijkbaar vóór de annexatie wasomdat anders Sir Theophilus Shepstone onmogelijk op klaarlichten dag en door slechts 25 man omringd, het land in bezit had kunnen nemen. Om die dwaling op te heffenwerd in 1S78 te Doornfontein eene volksstemming gehouden, waarbij bleek, dat van de 8000 stemgerechtigde burgers 7591 zich tegen de annexatie verklaarden. Een verklaring, door deze 7591 burgers onderteekend, werd opgesteld, waarin te kennen werd gegeven dat «de Transvalers in vrede en vriend schap met het engelsche Gouvernement begeerden te leven en de engelsche regeering zooveel als slechts mogelijk was, ter wille zonden zijn wat de inboorlingen- quaestie en andere vraagstukken betrof, doch dat zij ouder geen voorwaarde britsche onderdanon wilden zijn." Met het overbrengen dezer «memorie" werden Paul Kruger en P. Jonbert belastwien andermaal de heer W. E. Bok als secretaris werd toegevoegd. Ook nu ontkende Lord Carnarvondat do deputatie de ware denkbeelden van de inwoners der Transvaal overbracht en kon zij zonder een stap verder te zijn gekomen huiswaarts keeren. Den lOen Januari 1879 dedeu Kruger en Joubert te Wonderfontein verslag van hunne zending. De veront waardiging der Boeren over het gedrag van Lord Car narvon wa3 grootslechts met hot geweer in de baud zou de vrijheid heroverd kannen worden. De voormannen deden al huu best om het volk tot kalmte aau te manen en eindelijk verklaarde dit zich rustig te zullen houden tot de uitslag bekend was van eeu bezoek door Piet Joubert te brengen aan den engelschen Hoogen Com missaris Sir Bartle Frère te Pietermaritzburg. Het resultaat daarvan was eene samenkomst der Boeren met den engelschen eommissaris aan Hennops-rivierwaar andermaal eene memorie aan de Koningin van Engeland werd opgesteld. Maanden daarna luidde het antwoord van Lord Wolseley, Sir Bartle Frère's opvolger, dat het was de wil en het onwrikbaar besluit van Harer Ma- jesteits Gouvernement, dat de Transvaal voor altijd zou blijven een integreerend deel van Harer Majesteits be zittingen in Zuid-Afrika. Nog één poging werd toen gedaan. Kruger en Piet Joubert werden naar Kaapstad gezonden om daar er op aan te dringen, dat men zou weigeren in de confederatie- plannen der engelsche regeering te tredenzoolang de annexatie van de Transvaal niet was vernietigd. Dit streven had in zooverre succesdat het confederatie- voorstel werkelijk door het kaapsche parlement werd verworpen doch de annexatie werd daarmee niet vernietigd. Toen had de gedenkwaardige samenkomst te Paarde- kraal plaats, waar plechtig verklaard werd dat het volk der Z. A. R. nooit onderdaan was geweest van de Ko ningin van Engeland en dit ook niet wilde wezen. Wij «Zie eens, wat ik n heb medegebracht," zeide Sigrid, oen zij een poos later de ziekekamer weder binnenkwam. Frithiof nam het mandje en beschouwde met een ge> noegen, als weinige weken te voren hem onmogelijk zon, zijn geweest, de bloemen en vruchten. «Gij komt juist van pas, want hij wil over de verbor- genste dingen in den hemel en op aarde praten," zeide Roy, «en dit is eene goede afleiding." «Dat komt van mevrouw Boniface. Is het niet liet van haar En, hoor eens, Frithiof, zij en dr. Morris hebben een plan gemaaktzij willen ons in Rowan Tree Honse hebben, en dr. Morris denkt, dat het vervoeren n geen kwaad zal doen, nu gij zooveel beter zijt." Zijn gelaat verhelderde, zoodat het iets van zijn vroe gere uitdrukking kreeg, «Wat zon ik gaarne deze akelige kamer nooit terug zienriep hij uit. «Gij weet niet, hoe ik haar haat. Er is niets hier, dat ik kan zien, behalve uw schilderij van Bergen, die mij meer dan eens goed heeft gedaan." Gedeeltelijk om te voorkomen, dat hij te veel sprak, gedeeltelijk omdat zij gaarne dat bewijs van vriendelijk heid vertelde, deelde Sigrid aan Roy de geschiedenis van de schilderij mede. Frithiof verzonk in gedachten over de vreemde relatieve macht van goedheid en wreedheiden was, ofschoon tegenstrevend, verplicht bij zich zelf te erkennen, dat een weinig goedheid een zeer grooten en niet verwachten invloed kan uitoefenen. Zijn lichamelijke toestand had veel bijgedragen tot de sombere levensbeschouwing, die hij in de laatste maanden had gekoesterd, maar nu het toppant was bereikt en hij tot rust was gedwongen, stelden zijne zwakheid en hulp behoevendheid hem in staat eene zijde van het leven te zien, die hij vroeger nooit had opgemerkt. Hij was veel zachter gestemd geworden. Het was, alsof, terwijl alles wat het laatste jaar was gebeurd, hem had verbitterd en hard gemaakt; het bezwijken van zijn lichaamskracht iets van zijn ouden aard had teruggebracht. Het vroolijk genieten van zijn bestaan kon hij natuurlijk niet tera:_ vinden, maar toch, in weerwil van het lidteeken van zijn oude wond, gevoelde hij in deze dagen van zijn herstel een levendige vreugde in Sigrid's tegenwoordigheid, in den langzamen terugkeer van zijne krachten en in de tallooze bewijzen van vriendelijkheid, die een ieder hem betoonde. Zijne overbrenging naar Rowan Tree House scheen won deren te doen. Het huis had altijd veel bekoorlijks voor hem gehad en do herinnering aan de eerste maal, dat hij het had betreden, toen hij er tegen den storm des levens eene beschutting had gevonden, ongeveer als Roy en Cecil in zijns vaders huis voor de stortregen te Bergen waren beschut geweest, kwam telkens weder bij hem op gedu rende de kalme wekeu, die nn volgden. Het afgeloopen jaar was thans voor hem, wat de nachtmerrie is voor een man, die in helder daglicht ontwaakt. Het was hem, alsof hij lag op deu drempel van oen nieuw leven, wel uitgeput en afgemat door het oude, maar met steeds toenemende belangstelling in hetgeen vóór hem was en een inzicht, dat er vele dingen waren, van welke hij tot nu toe geen flauw begrip had gehad. Sigrid vertelde hem alle bijzonderheden van haar leven in Noorwegen, sedert zij elkander het laatst hadden gezien; van haar afslaan van het aanzoek van Torvald Ludgreu; van haren omgang met hare tante; van den vroegen morgen op Hjerkinshö. En haar verhaal deed hem aan. Toen zij, door al wat was gebeurd, in eene ongewone ernstige stemming verkeerende, hem bekende, dat na dien ochtend op den berg alles haar anders was voorgekomen, bracht hij niet lachend, zooals hij vroeger zou hebben gedaan het gesprek op een ander onderwerp, of zeide hij, dat de godsdienst alleen goed was voor vrouwen. «Het was juist, alsof ik mijn geheele leven eeu gazen slnier had gedragen", zeide zij een oogenblik van haar werk opziende met hare heldere blauweverstandige geven das aan iedereen te kennen zoo werd verder in de proclamatie gezegd dat op den 13en December 1880 de regeering is hersteld de heer S. J. P. Krnger is opgetreden als vice-president en zal met de heeren M. W. Pretorius en P. J. Jonbert het driemanschap uitmaken dat het bestuur des lands zal uitvoeren. De Volksraad heeft zijne zitting hervat. Men weet, hoe kort daarna de strijd ontbrandde. Het eerste schot viel te Bronkhorstspruit, waar de engelsche troepen het onderspit moesten delven. Het is bekend, hoe ook in de drie opvolgende veldslagen de zege aan de zijde der Boeren bleef en Engeland eindelijk toegaf aan veler aandrang om dit werk der ongerechtigheid niet voort te zetten. Van 23 tot 25 Maart 1881 werd op de plaats van den heer O'Niell aan Langnek over den vrede onderhandeld, waarvan het resultaat was, dat aan de Transvaal hare onafhankelijkheid in binnenlandsche aan gelegenheden werd teruggegevenonder voorwaarde evenwoldat haar het toezicht werd opgelegd van een Britsch resident, wiens taak het was de inboorlingen te beschermen en zij ook het oppertoezicht van Engeland in hare aangelegenheden met het buitenland erkende. Deze souzereiuiteitsbepalingen worden afgeschaftna een bezoek van den in 1883 tot President gekozen Paal Kruger aan Engeland, bij welke gelegenheid hij vergezeld was van Generaal Smit en ds. S. J. dn Toit. Onder de regeering van President Krnger is de Trans vaal met reuzenschreden vooruitgegaan. Vau een onher bergzaam gebied is het geworden tot een land, waarmee in de beschaafde wereld rekening valt te houden. Uit alle wereldstreken, maar vooral uit Engeland, zijn daar heen personen gestroomd, gelokt door den roem der zeer rijke goudvelden en door andere schatten, die den bodem herbergt. Aan Krnger komt de eer toe, dat hij steeds zorgvuldig alle klippen heeft vermeden, waarop de goede verstandhouding met Engeland zon kunnen stranden en dat hij liever dan onverzettelijk te blijven en een nieuwen oorlog onvermijdelijk te maken, zooveel mogelijk aau britsche wenschen heeft gehoor verleend. De onaf hankelijkheid dos lands is vooral daarom bij hom in zulke goede handen omdat hij af keerig is van alle lichtvaardigheid, die deze op het spel zou kunnen zetten. Van welk een helder doorzicht gaf hij nog weder onlangs blijk, toen hij door zijne proclamatie in de Mashonaland- quaestie liet dreigende misnoegen van Engeland wist af te wenden Ondor de oude Boeren wordt Paul Krnger dan ook geëerd als de vador des vaderlands. De jongeren, geïn spireerd door de vreemde inkomelingenachten hem echter niet vooruitstrevend genoeg. Bovendien is 't hun een griefdat hij de Hollanders te zeer begunstigt en hun vele winstgevende gouvernementsbetrekkingen heeft afgestaan. «Afrika voor de Afrikaandors" is hun leuze en als de zonen der Transvaal nog niet kundig genoeg zijn om in «de kantoren" te worden opgenomendan zijn er ook elders nog bekwame Afrikaanders. oogen «En op dien berg was hetalsof iemand dien sluier mij plotseling afnam." Hare woorden wekten in hem een onaangenaam gevoel van onvoldaanheid een onbestemd verlangen zooals hij reeds vroeger een enkele maal had gevoeld. Hij bleef eenigen tijd zwijgen terwijl hij uitgestrekt in zijne stoel lag en haar aanzag terwijl zij werkte. «Sigridzeide hij eindelijkmet een onderdrukte spanning in zijne stem, «Sigrid, gij gaat niet weer terug naar Noorwegen en laat mij hier alleen, niet waar «Neen, Frithiof, ik zal u nooit verlaten zeide zij hartelijk «Ik zal trachten werk te vinden. Nog dezen avond zal ik er met den heer Boniface over spreken. In znlk eene groote plaats moet toch wel iets zijn dat ik kan doen." «Het is juist die grootte, die iemand tot wanhoop brengt", zeide Frithiof. «Goede God wat heb ik verle den jaar uitgestaan 1 En duizenden verkeeren in hetzelfde geval, die werken willen, maar geen werk kunnen vinden." «Spreekt gij over het lastige vraagstuk der werkzoe kenden zeide de heer Boniface, die binnenkomende de laatste woorden had gehoord. »Ja", zeide Sigrid glimlachend, «ofschoon ik eene onge lukkige vroemdelinge ben die hnn getal komt vergrooten. Maar wat kan de oorzaak zijn van dien nood «Ik geloof dat dit de oorzaak is zeide de heer Boni face «de bevolking neemt voortdurend toe, maar de christelijkheid neemt niet toe in dezelfde mate." «Zijt gij, wat men een christelijk socialist noemt?'" vroeg Sigrid. «Neenik hond er niet van een onderscheidenden partijnaam aan te nemen en de socialisten schijnen mij toete veel van dwang te verwachten. Gij kunt de menscben niet tot practische christenen maken door een wetgij hebt het recht niet de rijken te dwingen de armen bij te staan. Het land lijdt en alles hapert, om dat zoovelen van ons onzen plicht verzaken. Indien wij wat minder praatten over hetgeen moet worden gedaan eu eenvoudig deden wat wij zouden willendat ons werd gedaangeloof ikdat de nood spoedig voorbij zon zijn." «Bedoelt gij particuliere weldadigheid vroeg Frithiof,. «zij bestendigt immers de armoede."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1893 | | pagina 1