No. 43. Tweede blad.
Wijf en negentigste Jaargang.
Zondag 9 April 1893.
Buitenland.
Binnenland,
BURGERLIJKE STAND,
C
AAL
HlVOEüAJVD. De hertogin, van Fife, oudste dochter
van den prins vau Wales en van den hertog van York,
de naaste rechthebbende op de kroon, is den 3 van eene
dochter bevallen.
Te Hull is eene werkstaking onder de dokwerkors uit
gebrokennaar aanleiding van de weigering van eenige
werkgevers om zich te onderwerpen aan den eisch om
geeue andere werklieden, dan die tot de vakvereenigingen
behoorden in dienst te stellen. Zij lieten vier honderd
werklieden van Londen komen, die tot geone vakvereeni
gingen behoorden, waarop de werkstakers dezen op alle
mogelijke wijzen hot werken trachtten te beletten. De
bekende socialist Ben Tillett hieldeone heftige toespraak,
waarin hij deze handelingen goedkeurde. Den 6 kwamen
twee eskadrons ruiterij, te York in garnizoen, aan. Den
7 werd de toestand ernstiger. De tot de Vereeniging
bekoorende arbeiders hebben besloten de weigering tot
alle schepen uit te strekken. De schepen worden door
andore arbeiders gelost. Bij eene botsing tusschen de
politie en eene troep volkmoest de politie van de sabel
gebruik maken.
De minister van binnenl. zaken heeft aan de gezond-
heidscommissiën in de engelsche havenplaatsen eene cir
culaire gezonden, waarin medegedeeld wordt, dat, volgens
bericht van den engelsc'nen consul te Brest, sinds 22
Maart 11. 41 cholera-gevallen met doodelijken afloop zijn
voorgekomen te Lorient in Bretagne.
Imgerhuls. Den 6 vroeg de minister-president Glad
stone de tweede lezing van het Home Rule-ontwerp.
Home Rule wa3 volgens hem de eenige oplossing van de
iersche kwestie. Drie deelen van het Veroeuigd Konink
rijk hebben zich reeds vroeger ten gunste van deze op
lossing verklaard en nu is ook in Engeland eene neiging
merkbaar om terug te komen op het vijandig besluit van
1886. Onder de massa van het iersche volk bestaat eene
voortdurende beweging om den band, die Ierland aan
Engeland bindt, te verbreken, of wijziging te brengen in
de verhouding. Echter is het iersche volk vast besloten
niet in den toestand te blijven, waarin het nu verkeert,
totdat de verandering, waar het om smeekt, zal toege
staan zijn. Eene in alle opzichten voldoende oplossing
dor geldelijke kwestie is onmogelijk, maar in geval van
hachelijke omstandigheden zouden de vermeerderde uit
gaven van het rijk bestreden kunnen worden door eene
verhooging van den accijns op het gedistilleerd en door
eene bedrijfsbelasting en dan zou Ierland zijn deel van
den last dragen. Het iersche vraagstuk is op 't oogen-
blik eene kwestie tusschen eene sterke en eene zwakke
natie. Niets is meer vernederend dan de onderdrukking
van een zwak volk door een sterk volk, maar niets is
ook edeler dan het schouwspel, aangeboden door een volk
dat, geleid door eer eu plicht, vast besloten is te brekon
met eene voorbedachtelijk gepleegde onrechtvaardigheid.
De heer Michael Hicks-Beach pleitte voor de verwer
ping der wet.
FKANUKIJH. In de zitting van het scheidsge
recht in zake de robbenvangst in de Behringzee van den
5 was de vraag aan de ordo of de door Engeland be
noemde raadslieden het recht hadden om ten einde
hunne zaak te steunen, zekere nieuwe stukken aan het
scheidsgerecht voor te leggen. De amerikaansche ge
machtigde Phelps verzette zich ten krachtigste tegen deze
aanmatiging van Engeland en verklaarde, dat hij, als hij
dit vooruit had kunnen weten, zijne regeering zou be
wogen hebben eene scheidsrechterlijke uitspraak te
weigeren.
Senaat. Het slot der regeerings-verklaring werd met
enkele bijvalsbetuigingen begroet. De minister van finan
ciën diende de begrooting in welke naar de commissie
verzonden werd. Daarna ging hij uiteen tot den 25.
Kamer. Te 2 uren werd de zitting geopend, waarin
de minister-president de volgende verklaring van het
nieuw opgetreden ministerie voorlas.
»De regeeringdie nu voor u optreedt, ziet geen dei-
moeilijkheden van den toestand over het hoofd maar zij
wordt gerustgesteld, als zij opmerkt, welk een diepe kalmte
er in het land heerscht en welk een vast vertrouwen het
land in de republiek stelt.
»In deze stemming ziet zij het bewijs, dat de treurige
voorvallen der laatste maanden, ondanks de pogingen van
zekere zijde om die gebeurtenissen aan een staatkundig
doel dienstbaar te maken geen afbreuk hebben gedaan
aan de republiek, en het vaderland niet geschaad hebben
in zijn alouden eerlijken naam.
»Deze les dor geschiedenis wordt door het geweten des
volks begrepen. Wij durven dan ook met vertrouwen de
toekomst te gemoet zien het algemeen stemrecht wettigt
dagelijks de veroveringen, welke het reeds gemaakt heeft.
»De kracht des vaderlands zal verdubbeld worden door
eene regeering, die in alle onderdeelen met nauwkeurig
heid met welwillendheid en met rechtvaardigheid te
werk gaat.
Wat n betreft, wij noodigen u uit, u vastberaden te
houden aan een program dat waardiglijk het wetgevend
tjjdvak bekroont.
»Uw aandacht zal zich natuurlijk richten op de econo
mische en sociale wetten welke de meest in het oog
loopende belangen der democratie betreffen en waarvan
enkele ontwerpen nu reeds op de agenda der Kamer zijn
geplaatst, zooals het wetsvoorstel op de coöperatieve ver-
eenigingen eu op het landbouwcrediet.
»Maar ons eerste werk is het goedkeuren der begroo
ting van 1893, die de uitkomst zal zijn van de overeen
stemming, welke noodzakelijk tusschen de beide Kamers
tot stand moet komen. Wij zullen al onze krachten in
spannen om die overeenstemming te verkrijgen, en zij zal,
daarvan zijn wij verzekerd, vroeg genoeg verkregen wor
den, zoodat wij niet weder een voorloopig twaalfde behoeven
te vragenen dat de regeering in staat zal worden ge
steld bijtijds het ontwerp der begrooting voor 1894 in
te dienen.
Al de vorige wetgevende lichamen hebben de vier
begrootingen goedgekeurdwaarvan het onderzoek hun
door de grondwet is opgedragen. Gij zult niet minder
doen dan uwe voorgangers en uwe macht niet overschrijden.
De regeering zal niets verwaarloozen om u de uitoefening
uwer rechten gemakkelijk te maken."
Ten slotte werd de medewerking der Kamer gevraagd.
De linkerzijde juichte deze verklaring toe.
Daarna werd de beraadslaging over de bogrooting
hervat.
Al de artikelen der wet op do drankbelasting en op
de beursbelasting werden goedgekeurd.
Op do belofte van den minister van financiën, dat hij
zich sterk maakte die ontwerpen ook door den Senaat
te doen goedkeuren, werd de begrooting in haar geheel
aangenomen met 386 tegen 18 stemmen.
De Kamer ging daarna tot don 25 uiteen.
SPANJE. Den 5 werd de zitting der Cortes geopend
met eene troonrede der Koningin-Regentes, waarin ver
klaard werd dat de rust in het binnenland verzekerd
is en dat de betrekkingen met het Yatikaan en de Ver-
eenigde Staten van oprecht vriendschappelijken aard zijn.
Voorts behelst de Boodschap de aankondiging van
handelsverdragenwaarover onderhandelingen mot ver
schillende landen zijn aangeknoopt, en van de verdragen,
welke reeds gesloten zijn met Zweden en Noorwegen,
Nederland, Zwitserland en Portugal.
Verder werd een ontwerp tot hervorming van het
Crédit Mobilier aangekondigd, en verklaard, dat zoowel
leger als vloot en al de levende strijdkrachten des lands
het hunne zullen bijdragen tot het brengen van die op
offeringen, welke noodig zijn om den geldelijken toestand
des lands te redden. De uitgaven zullen zoover verminderd
worden als de voorzichtigheid zal toelaten, en de inkom
sten zullen, zooveel de draagkracht des lands toelaat, ver
hoogd worden. De betrekkingen der Spaansche Bank met
den handel zullen bevorderd worden, maar men zal tegen
eene verwarring in den omloop van het papierengeld
waken.
De Koniugin-Regentes eu de jeugdige Koning werden,
zoowel bij aankomst als bij vertrek, toegejuicht.
De republikeinscho afgevaardigden woonden de zitting
niet bij.
Bij kon. besluit is bepaald, dat te rekenen van den 10
op verhandelingen van openbare waarden, ter beurze door
tusschenkomst van makelaars verricht, een recht van een
per duizend zal worden geheven en de wijze van stem
peling voorgeschreven.
SillliUAUIJE. Vorst Ferdinand is naar Weenen
vertrokken.
Oudkarspel. Don 19 zal de heer J. H. Starn-
rood predikant bij de ned. herv. gemeente, den dag ge
denken waarop hij vóór '25 jaar geleden te Odijk do
evangeliebediening aanvaardde.
De commissie, die in Februari 1892 door den ge
meenteraad van Haarlem benoemd werd om advies
uit te brengen over de voorstellen der I. C. Gas-Asso-
ciation tot verlenging harer met 31 December 1902
eindigende overeenkomst heeft dezer dagen verslag uit
gebracht. De meerderheid is voor verlenging der con
cessie, maar wenscht in de voorwaarden enkele wijzi
gingen te brengen, waarvan de voornaamste de volgende
zijnden gasprijs voor particulieren te bepalen op 6
cent per kub. el en de aangeboden uitkeering van een
balven cent per kub. el aan de gemeentekas prijs te
gevenmaar daarentegen van de Maatschappij, wier
debiet ten gevolge van den lagen gasprijs aanmerkelijk
zal stijgen, te vorderen één halven cent per knb. el ver
kocht gas (waaronder begrepen dat ten diensteder open
bare verlichting) na attrek van het vijfvoudig verbruik
der openbare verlichting.
Verder de nieuwe fabriek, in plaats van op het weiland
aan de Schonwtjeslaan, gelijk door de Maatschappij wordt
voorgesteld, te bouwen op het Harmenjansveld, dit veld
voor 1 per jaar aan de Maatschappij af te staan, en
daarvoor te bedingen een bij het eindigen der concessie
geheel kosteloozen overgang der fabriek aan de gemeente.
Ten slotte zijn eenige wijzigingen gebracht in de be
palingen van het aanbod betreffende het lichtgevend ver
mogen, de zuiverheid en den drnk van het gas.
De Kasvereeniging te Amsterdam keert over 1892
545/ioo pCt- of 27.25 per aandeel uit. Door den lagen
rentestand en de trage omzettingen was het dividend
lager. Aan rente werd verdiend 304.690.Oi5 tegen
ƒ336,539.995, aan provisie 154,006.21 tegen ƒ168.346.35
in 1891. De discouteeringen bedroegen ƒ9.444.061 tegen
16.502.472 in 1891.
De Ned. Amerikaansche Stoomvaart-maatschappij
die over 1891 een verlies van 131.000 leed, heeft over
1892 eene winst van ruim 137 000 behaald. Waren
geene verliezen van vorige jaren in te halen geweest, dan
had een dividend van 31/2 pCt. uitgekeerd kunnen wor
den, niettegenstaande eene afschrijving van f 400.000
op de stoomschepen en eene dotatie van hot ketel- en
reparatiefonds 101.339). Het tekort, waarmede op
1 Jan. 1892 de rekening opende is nu terug gebracht
tot f 317.750.
Den 2 zijn te Beerta twee kinderen van een arbei
der, 3 en 4 jaren oud, door de wieken van een water
molen doodgeslagen.
Den 2 en 3 hebben verschillende boschbranden ge-
heerschtbij Balloo zijn een paar bosschen afgebrand
bij Zweeloo het groote bosch van Thijo, te Heelsum eene
groote uitgestrektheid jonge dennen op Wolfheeze een
halve bunder prachtig in groei staande öjarige dennen
te Epe ruim 13 bunders 17jarige dennen, onder Leusden
16 bunders jonge sparren.
Den 4 is het huisje vau den brugwachter J. Oud
aan den Jaagweg, tusschen Monnikendam en Broek
afgebrand de inboedel was niet verzekerd.
Te Gouda is den 4 tot lid van de gemeenteraad
gekozen de heer G. J. Steens Zijnen met 279 stemmen
tegen 275 op den tegen-candidaat.
Den 5 is tot lid van het dagelijksch bestuur der
banne Enkhulaen gekozen de heer A. Bootsmantot
hoofd-ingeland de heer D. de Hart. Voor hoofd-ingeland
van het ambacht Drechterland moet herstemd worden
tusschen de heeron N. Sluis Pz., die 37 en R. J. D. Hart
kamp, die 24 van de 94 uitgebrachte stemmen bekwam.
De arr. rechtbauk te Amsterdam heeft den 5
Henry Borg, kleermaker, tot 5 jaren gevangenisstraf ver
oordeeld wegens het vermoorden in den nacht van 4 op
5 Februari van zekeren Sallis door zeven messteken
tengevolge waarvan deze kort daarna overleed.
Bij kon. besluit van den 5 is benoemd tot kanton
rechter te Amsterdam, eerste kanton, do heer mr. F.
Taunaijthans kantonrechter te Efoorn.
Door de directie der Algomeene Maatschappij van
levensverzekering en lijfrente te Amsterdam is aan
besteed het bonwen van een kantoorgebouw met winkel
aan het Damrak, hoek Baafjessteeg. Laagste inschrijver
was de heer H. I. Meekers te Amsterdam voor f 72176.
Te Amsterdam heeft een jongmensch zijne vroe
gere beminde eene 30jarige naaister in de St. Nieo-
laasstraat aangevallen en met een dolkmes in de borst
verwond. Zij is naar het gasthuis gebracht.
Te Rotterdam is een knaapje van 7 jaar onder een
in vollen gang zijnde stoomtram geraakt en onmiddellijk
overleden.
De Koningin-Regentes heeft afwijzend beschikt op
het verzoek om gratie van het hoofd der openbare school
te Jubbegawegens beleediging en mishandeling der
rijks-politie veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
Voor het maken van het hoofdgebouw met daarmede
in verband staande werken op het station Groningen
geraamd op f 264.900 was van elf inschrijvers de heer
H. v. d. Coolwijk, te Aieuwer-Amstel, voor f 269.830
de laagste.
De r. k. kiesveroeniging in het district Vlaardingen
heeft besloten, zich bij de herstemming voor een lid der
Prov. Staten tusschen deu caudidaat der anti-rev, en der
liberalen van stemming te onthouden.
De Gondsche Waterleiding-maatschappij keert over
1892 5 pet. dividend uit.
In Januari is bij de Rijks-Postspaarbank ingelegd
1,688,104,73sterugbetaald 1,088,377,37, zoodat op
31 December 1892 het gezamenlijk tegoed der inleggers
bedroeg 27538,869,79: in die maand werden 7428
nieuwe boekjes afgegeven, 1807 geheel afbetaald, zoodat
er aan het einde der maand nog 364.104 in omloop waren.
Graft. Bij de hervormde gemeente is beroepen
de heer N. de Jager Meezonbroek, candidaat te Leiden.
Er bestaat in de gemeente behoefte aan drinkwater,
Het water uit den bak van het Witte Kruis wordt aan
belanghebbenden voor één cent por emmer verkocht.
Sche r snerh ornDen 5 's avonds werd een jon
gentje van vijf jaren dat bij zijne grootmoeder thuis
was, vermist. Nadat men een geruimen tijd gezocht had,
werd het dood uit het water opgehaald.
De minister van binn. zaken heeft ingesteld eene
commissie van deskundigen, aan welke wordt opgedragen,
de te volgen methoden van onderzoek aan de Rijksland-
bouw-proefstations tot een onderwerp harer studie te ma
ken en benoemd tot lid en voorzitter dier commissie
dr. J. W. Gunninghoogleeraar aan de gemeentelijke
universiteit te Amsterdam, voorzitter van de commissie
van toezicht op de Rijkslandbouwproefstationstot leden
dr. J. M. van Bemmelen hoogleeraar aan de Rijksuni
versiteit te Leidendr. S. Hoogewerffhoogleeraar aan
de Polytechnische school te Delft; den hoogleeraar dr. A.
Mayerdirecteur van het Rijkslandbouwproefstation te
Groningendr. K. H. M. van der Zande directeur van
het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn en tot adviseo-
rende leden I. M. Aberson, lid der firma G. J. Krol Co.
te Zwolle; J. Lenpen, lid der firma wed. J. Leupen en
Zoon, te Haarlem. De commissie zal zitting honden te
's-Gravenhage.
Schoort.
Ondertrouwd:
30 Mrt. Jacobus Gerardus Leijdekkers, te Middelburg en
Cornelia Raat te Schoorl.
Geboren:
4 Mrt. Neeltje, d. van Hendrik de Vries en Aaltje Ruiter.
9 Jan, z. van Gerrit Hoogvorst eu Trijntje Kriller.
12 Bastiaanz. van Jan Ridder en Elizabeth Breg.
15 Christiaan, z, van Cornelis Knoef en Jansje Keijzer.
20 Antonetta Adrianad. van Antonie Johannes
Peeck en Johanna Veenhuijsen.
21 Catharina d. van Gerardus Dekker en Trijntje
IJpelaan.
Overleden:
21 Mrt. Jacob Jongorling, wednr. van Antjo Smit, 85 j„
en 6 m.
Hensbroek.
Ondertrouwd 10 Mrt. en getrouwd 22 Mrt.
Jan Kloosterboer, wedr. van Marretje Reinoutje
Koornvan St. Pancras en Trijntje de Boer Pd.
Geboren:
2 Mrt. Marijtje d. van Willem van der Eng en Antje
Sprong.
Overleden:
2 Mrt. Adrianus Smal15 d.
23 Cornelis Kort 8 m. Lourens Dekker Jbz.„
12 j.
