Een stoere Noorman.
So. 64.
Vijf en Megentigste «laargang.
1893.
WOENSDAG
31 M EI.
Amsterdamsclie Brieven.
FEUILLETON.
B ti i 1 e n I a n <1.
IIIDUAIISCIIE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- eu
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rijk j 1,
De 3 nummers f 0,06.
Telefoonnummer: 3.
Prys der gewone Advertentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
VII.
Do breedsprakigheid van den amsterdamsclien ge
meenteraad is eene te bekende zaak dan dat 'tnoodig zou
zijn, haar met allerlei voorbeelden te staven. Als men
met de zittingen van dit college eens de vergaderingen
van de vroede mannen te Rotterdam vergelijktspringt
het groote verschil aanstonds in het oog.
Nu is er misschien geen burgemeester in den lande,
die het vervelender vindt dan de heer Vening Meinesz
als in den gemeenteraad geen zaak ter tafel kan komen
zonder dat enkele vertegenwoordigers der burgerij 't
kunnen laten daarover hun gevoelen te kennen te ge
ven. 't Blijft dan ook velen nog steeds een raadsel, hoe
de amsterdamsche raad en de heer Meinesz tot elkaar
gekomen zijn.
Daaromtrent is een niet onaardig verhaal in omloop.
Men weet te vertellen en de bron is onverdacht
dat de heer Meinesz al spoedig na het aanvaarden van
het bewind in het college van dagelijksch bestuur de
vraag ter sprake heeft gebrachthoe men 't best de
debatten kon bekorten. De conclusie was vele punten
op de agenda te plaatsen zoodat groote stroomen van
welsprekendheid onvermijdelijk een avondzitting de
béte noire der raadsleden ten gevolge moesten hebben.
Dit opzet zou waarschijnlijk gelukt zijn als niet een
der wethouders de onvoorzichtigheid had gehad des
burgemeesters plan ruchtbaar te maken. Een vonk in
een kruitvat kan niet spoediger een ontploffing te weeg
brengen dan deze mededeeling de gemoedereu der raads
leden tot verzet prikkelen. De heeren praatten lustiger
dan ooit, ondanks avondzittingen en ondanks schampere
opmerkingen van den burgemeester alsde heeren
kunnen debatteeren ik heb den tijd.
Toch begreep de heer Meinesz zeer goed dat hij 't
op den duur met zijne groote agenda's moest winnen.
De uitkomst heeft zijn goed inzicht bewezen. Op den
afgeloopen Woensdagtoen een voor ons land ongewone
hitte iedereen deed hunkeren naar frissche lucht en on
gestoorde kalmte riep de burgemeester den raad bijeen
ter behandeling van een lange rij van zaken die zich
alle tot de uitvoerigste discussies leenden. Als een
waarschuwing werd daarbij vermelddat de zitting
volgende dagen en avonden zou worden voortgezetals
alle punten niet werden afgedaan.
Daarvoor is de raad bezweken. Een ongewone matiging
werd betracht en dank zij dezekwam men in één
middag- en avondzitting gereed.
Die zelfbeheersching mag aangeteekend worden in de
annalen van den amsterdamschen raad. Want ik ver
zeker u, de onderwerpen waren zoo buitengewoon ge
schikt om lang en breed besproken te worden.
Zoo bv. de quaestie. of er een tweede II. B. S. met
vijfjarigen cursus zou worden gesticht. B. en W. wilden
deze, voor hoogstens 300 leerlingen, op een terrein bou
wen tegenover het Oosterpark. Wijselijk hadden zij den
eersten indruk der onlangs gevoerde begrootings-debat-
Een roman, naar het Engelsch, van Edna Lyall.
77) o
Later des avonds ging hij naar den heer Sivertsen
om over nieuw werk te spreken en toen hij in de mo
delwoning terugkwamvond hij Swanhild alleen.
»Waar is Sigrid vroeg hij.
»Zij is evon naar de Hallifields gegaan," zoide het kleine
meisje, opziende van eene courantdie zij las.
»Gij moet goede vorderingen maken in het Engelsch
dat gij do Daily News leest. Leest gij de lofspraak op
het Noorsch karakter P"
Terwijl hij sprak, zag hij over haar schouder, nieuws
gierig of zij het artikel had gevondenwaarvan Roy had
gesproken maar Swanhild las met de grootste belang
stelling een reeks van vragen en antwoorden die drie
kolommen vulden. Hij sloeg een blik op den aanvang
en zag daar met groote letters de woorden H e t
echtscheidingsproces-Rom iau x."
Hij rukte het blad van haar weg, frommelde het saam en
wierp het in het vuur. Swanhild zag verschrikt op en
ontstelde hevig toon zij zijn bleek gelaat en fonkelende
oogon zag en den onnatuurlijken toon van zijn stem hoorde,
toen hij sprak
Gij moogt zulke dingen niet lezen", zeide hij heftig.
»Hebt gij het verstaan Ik ben uw voogd en ik verbied
het u."
»Ik wilde alleen weten, wat er in stond over Blanche,"
zeide Swanhild, die gevoelde, dat hij onbillijk was, maar het
niet kon verklaren.
Ongelukkig was het noemen van Blanche's naam juist
hetgeen Frithiof niet kon verdragen. Hij verloor zijne
zelfbehoersehing. Spreek niet tegen zeide hij barsch.
»Gij hadt beter moeten weten! Gij moest u schamen
ten wat laten verflauwen eer zij met dit voorstel kwa
men. Niettemin ontbrak 't ook nu nog niet aan zuinig-
heidsargumouten, vooral van den kant van mannen als
mr. Heemskerk, Pabius en Hovy, die niets liever zouden
zien dan dat do ingezetenen, naast de zware gemeente
lasten, ook nog de kosten van het onderwijs hunner kin
deren gingen dragen. Bij deze oppositie sloten zich de
heeren Cuijpers en van Hall aan, zij het dan ook op
geheel andere gronden. Zij vonden het Oosterpark al een
heel ongelukkig gekozen plaatsvan de terreinen achter
het Rijksmuseum hadden zij veel meer verwachting. Voor
de verwezenlijking van dat lievelingsdenkbeeld kwam
't er bij den heer Guijpers op eenige honderden guldens
meer of minder niet aan hij sprak zelfs van een mo
numentaal gebouw, dat do omgeving zou releveeren
Door aaneensluiting der ongelijksoortige tegenstanders
is het plan van B. en W. in ernstig gevaar gebracht,
want het einde was, dat de stemmen staakten. Zoover
is 't met Amsterdam gekomen, dat do geldnood velen uit
den raad terug doet deinzen voor het bouwen eener in
richting van onderwijs, die onmisbaar is geworden. Men
vergete toch nietdat op do eenige amsterdamsche
H. B. S. mot vijfjarigen cursus tegenwoordig omstreeks
400 leerlingen moeten geherbergd worden.
Gelukkig, dat die zuinigheid althans niet zóó ver is
gedroven dat ook de ontworpen pensioen-regeling in
gevaar is gekomen. Met algomeono stemmen is deze aan
genomen, zoodat voortaan alle ambtenaron en vaste werk
lieden der gemeente recht hebben op pensioen voor zich,
hunne weduwen en hunne kinderen. Dit feit, onder de
bestaande omstandigheden nog des te merkwaardiger, is
zeker wel een der beste bewijzen hoezeer het besef van
de verplichtingen der gemeeuschap jegens hare die
naren hoeft veld gowonnen. Dat is een werkelijk ver
blijdend teeken dat velen moge wakker schudden die
er nog steeds geen gewetensbezwaar in schijnen te vin
den hunne werklieden aan den dijk te zotten, als de
ouderdom nadertof de gezinnen dier werklieden onge
holpen te laten als de dood den broodwinner wegrooft.
Aan den amsterdamschen gemeenteraad strekt de ge
vallen beslissing, genomen zonder dat op allerlei wijzen
is gepoogd te beknibbelen, tot groote eer. Des te groo-
ter, omdat bij do bestaande zuinigheidsmanie 't velen
een overwinning op zichzelf gekost zal hebben, voor dit
doel een som van f 90,000,— per jaar uit de gemeen
tekas beschikbaar te stellen. Dit bedrag toch wordt be
rekend noodig te zijn om de matige bijdragen der ambte
naren eu werklieden te completeeren tot de som, die de
gezamenlijke uitkeeringen zullen beloopon. En geen half
werk willende doen werd tevens besloten, aan de re
geling terugwerkende kracht te verleenen. Do bepalin
gen daaromtrent zullen echter bij een afzonderlijk re-
glement worden vastgesteld.
BELOIE. In de vergadering der Association libérale,
den 25 des avonds te Brussel gehouden, is na levendige
Dit was meer dan Swanhild kon verdragenmet het
gevoel, dat haar bitter onrecht werd gedaan, verliet zij
het vertrekzij sloot zich op in hare slaapkamer en
schreide alsof haar hart zou breken zij zorgde er even
wel voor, haar snikken in haar kussen te smoren, want
zij had ook haar behoorlijk deel van den nationalen trots.
»Het is niet edelmoedig van hem, de arme Blanche
zoo te haten," dacht zij; »wat zij ook heeft gedaan, ik
zal haar altijd lief hebben altijd En hij had geen
recht, zoo tegen mij te spreken het was onbillijk. Ik
wist niet, dat ik het niet mocht lezen. Vader zou er mij
niet over hebben beknord."
Hierin had zij gelijk alleen een zeer onervaren voogd"
kon den misslag hebben begaan, haar te verwijten, dat zij
in haar onschuld slijk had aangeraakt. Misschien zou ook
Frithiof verstandiger zijn geweest, indien niet de plotselinge
schok en de aandoening hem zijne bedaardheid hadden doen
verliezen.
Toen Sigrid een paar minuten later terugkwam, vond
zij hem in de kamer op en neer loopen, als een wild dier
in den zoölogischen tuin.
Frithiof," zeide zij, »wat is er gebeurd? Hebt gij
en de heer Sivertsen getwist
»Dit is gebeurd," zeide hij, met een schorre stem en
zich geweld aandoende om kalm te blijven hij leunde
tegen den schoorsteen terwijl hij nu sprak. »Ik kom zoo
even t'huis en vind Swanhild in eene courant het echt
scheidingsproces Romiaux lezen en mot de grootste be
langstelling.
»Ik wist niet, dat het was begonnen zeide Sigrid
»wij zien zoo zelden eene engelsche courant. Hoe kwam
die hier
»Roy gaf haar mij om een artikel over Noorwegen te
lezenik wist niet, dat dat er ook in stond. Maar ik heb
Swanhild beknord, zeodat zij het niet gauw zal vergoten."
Sigrid zag bezorgd opzij vrobg hem wat hij had ge
zegd, en hoorde zeer ontevreden zijn antwoord aan.
»Gij hebt zeer verkeerd gedaan", zeide zij. »Gij vergat,
dat Swanhild nog een kind is gij hebt haar een zwaar on
recht gedaan en zij zal het voelen, al begrijpt zij het niet."
Frithiof was trotsch en opvliegend, maar hij was niet
beraadslaging eene motie aangenomen, waarbij de leden
der radicale linkerzijde werden geluk gewenscht met
hunne houding in den herzieningsstrijd van de grondwet
en de wenschelijkheid wordt te kennen gegeven van eene
hervorming der progessistische partij voor de aanstaande
verkiezingen. Daarmede is de eendracht tusschen alle on-
derdeelen der vereeniging hersteld. f
DUITSCIfliJvKD. Friedrich Erbe en Dorothea
Buntrock zijn den 24 te Maagdenburg onthoofd. Zij
waren tor dood veroordeeld, omdat zij evenals het te
Weenen voor eenigen tijd veroordeelde echtpaar dienst
boden lokten naar eene eenzame plaats, onder voorwendsel
baar een voordeeligen dienst te bezorgen, om ze dan te
vermoorden en te berooven.
Baron von SchorlemerAlst heeft zich van de cen
trumspartij afgescheiden en met 150 westfaalsche grond
eigenaars, die zich dadelijk bij hem aansloten, een stuk
uitgevaardigd, waarin zij zich tegen handelsverdragen ver
klaren en den thans ontbonden Rijksdag verwijten dat hij
met de belangen van den landbouw niet genoeg rekening
hield. Daarom moeten vier van de negen kiesdistricten
van Westfalen en de Rjjnproyinciën door agrariërs bezet
worden. Als katholieken houden zij zich aan het pro
gramma der centrumspartij, wat kerkelijke-staatkuudige
en christelijk-sociale vraagstukken betreft. Ten aanzien
van de legerwet verklaren zij, dat aan de afgevaardigden
volkomen vrijheid moet worden gelaten, wat zij bij de in
voering van den 2jarigen diensttijd tot versterking van
's Rijks legermacht wenschen toa te staan.
De pruisische regeering te Dusseldorf heeft ingetrokken
het ten vorigen jare ten gevolge van het uitbreken der
cholera uitgevaardigde verbod tot het houden van bede
vaarten naar Kevelaar.
Een kantoorlooper in de Neustad te Hamburgdie
sedert acht dagen aan lichte diarrhee leed, is den 27 we
gens verschijnselen van cholera onder geneeskundige be
handeling genomen en des namiddags overleden. De
Rijkseholeracommissie is naar aanleiding van dit geval
te Berlijn bijeengeroepen.
GRIEIfcKWIiASfD. Eene nieuwe aardbeving te
Thebe hoeft zeer belangrijke verwoestingen veroorzaakt.
De inwoners kampeerden in de open lucht.
FRANKBIJK. Kolonel Lambinet, die gedurende
de afwezigheid van generaal Dodds met het opperbevel
in Dahomey belast was, wordt wegens gezondheidsredenen
vervangen door kolonel Dumas.
De prefect der Seine heeft vier raadsleden te Saint-
Denis, die wegens deelneming aan de schandalen in de
kerk aldaar voorwaardelijk tot gevangenisstraf veroor
deeld waren, van hun lidmaatschap vervallen verklaard.
De Raad heeft daarop den commissarissen van politie,
wien reeds het gebruik hunner lokalen opgezegd was
gelast, ze op staanden voet te verlaten. De prefect gaf
per telegram last dit vooral niet te doen.
De heer Delafosse, het hoofd der nieuw opgerichte
partijgroep in de Kamer, welke zich invoering van de
verwaand of onedelmoedig zoodra hij bedaard was en de
zaak van dit standpunt beschouwde zag hij in, dat hij
ongelijk had.
»Ik zal naar binnen gaan en haar vergiffenis vragen,"
zeide hij eindelijk.
»Neen neen, nu nog niet," zeide Sigrid, met een ge
voel dat mannen te onhandig waren voor dit soort van
werk. Laat haar aan mij over."
Zij klopte zacht aan de deur van de slaapkamer en na
een oogenblik hoorde zij den sleutel in het slot ronddraaien.
Toen zij binnenkwam, was het donker in de kamer en
Swanhild stond met afgewend gelaat hare handen te was-
schen. Sigrid deed, alsof zij iets zocht in haar koffer en
wachtte, totdat de handen waren afgedroogd voordat zij
het teedere onderwerp aanroerde. Maar daarna sprak zij
zonder omwegen.
Swanhild", zeide zij »gij schreit."
»Neen zeide het kind de tranen weerhoudende, die
haar weder in de oogen kwamen, en haar uiterste best
doende om te spreken als gewoonlijk.
Maar Sigrid sloeg haar arm om haar heen en trok
haar naar zich toe.
Frithiof heeft mij alles verteld en ik geloof, dat hij ver
keerd heeft gedaan u te beknorren. Gij moet er niet meer
aan denken."
Maar dit was te veel gevergd van de menschelijke
natuur al wat zij had gelezen, word nu van tienmaal meer
gewicht voor het kind zij klemde zich vast aan Sigrid en
weende bitter.
»Hij zeide, dat ik mij moest schamen maar ik
wist het nietik wist het waarlijk niet."
Daarom juist heeft hij verkeerd gehandeld," zeide
Sigrid bedaard. Indien hij mij had gevonden, terwijl ik dat
verslag las, zou hij gelijk hebben gehad, als hij boos was
geworden, want ik ben oud genoeg om beter te weten. De
arme Blanche heeft iets gedaan, dat zeer slecht is zij
beeft hare belofte aan haar man gebroken en ongeluk
en schaude gebracht over alle hare betrekkingen. Maar
de bijzonderheden van zulke treurige geschiedenissen te
lezen, doet veel kwaad; en nu ik u dit heb verteld,
weet ik zeker, dat gij ze nooit weer zult willen lezen."
