Een stoere Noorman.
No. 76.
Vijf en HTegentigste Jaargang.
1893.
WOENSDAG}
28 JUNI.
PATENTEN.
Onbestelbare Hrieven.
Practisch Onderwijs.
FEUILLETON.
Buitenland.
*$53sis
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers f 0,06.
Telefoonnummer
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
De TAPPERS-PATENTEIT, dienst 1893 94,
kunnen gedurende de eerstvolgende 14 dagen
ter gemeente-secretarie afgehaald worden.
verzonden gedurende de le helft van Juni 1893
HeukensfeldStingelwed. VerberneAmsterdam
K. Smit St. Prancras.
Van Hoogwoud:
T. Schoon Koedijk.
(SLOT.)
Evenals ten aanzien van het onderwijs voor jongens,
heeft ook ten opzichte van het onderwijs voor meisjes
de practische richting in den laatsten tijd veld gewonnen.
Wij wezen er reeds op dat het onderwijs in nuttigs
handwerken onder de verplichte vakken is opgenomen.
Nuttiger onderwijs voor meisjes uit gezinnen, waar de
armoede alleen door orde, netheid en zuinigheid geweerd
kan wordenbestaat er niet. Bekwaamheid, handigheid,
overleg in alles wat deze handwerken betreft is een
onwaardeerbare bruidschat voor de aanstaande vrouw van
den ambachtsman en den arbeider niet alleen, maar van
ieder die van een klein inkomen moet leven. Met ge
noegen lazen wij daarom in het laatste regeeriugsverslag,
dat in het onderwijs in dit vak veel verbetering is waar
nemen; maar met bevreemding vernamen wij. onmiddel
lijk daarop, dat de gemeentebesturen ten platten lande
nog dikwijls te karig waren in het verstrekken van
leermiddelen. Laat toch hier de zuinigheid de wijsheid
niet bedriegen Als die gemeentebesturen eens bedenken
hoeveel jaarlijks voor armenzorg wordt uitgegevenen
zich afvragen hoeveel beter het in sommige gezinnen
gesteld zou wezen, indien de vrouw ervaren en handig
was in naaien, stoppen, mazen en verstellen, dan kunnen
wij ons niet anders voorstellen, dan dat die klachten
over karigheid ten opzichte van hetgeen noodig is voor
goed onderwijs in nuttige handwerken, spoedig zullen
verdwijnen.
Nog een andere opmerking met betrekking tot dit
vak van onderwijs trok onze aandacht, en wel deze «Het
opdragen van het toezicht over dit onderwijs aan dames-
commissiën werd meer toegepast, en werkte zeer gunstig."
Alkmaar is eene der eerste gemeenten geweest, waar men
heeft ingezien dat een heeren-commissio al bijzonder weinig
geschikt is om toe te zien of de onderwijzeressen in nat
tige handwerken voor meisjes voor hare taak geschikt
zijn of zij die met ijver en toewijding vervullen en of
er tijd genoeg aan besteed wordtzoodat de leerlingen
bij het verlaten van de school genoegzaam gevorderd zijn
om later het geleerde in praktijk te kunnen brengen. Te
Alkmaar heeft mea spoedig met de sleur gebroken en
aan den eisch van het gezond verstand voldaan, door de
hulp van een damescommissie in te roepen. Ook elders
Een roman naar het Engelsch, van Edna Lyall.
89) _0_
Maar dat was nu alles veranderd. De oudo wonden,
ofschoon hij, zoo lang hij leefde, er de lidteekenen van zon
dragen, waren inderdaad geheeld. Hij had veel doorleefd
en daarbij waren de beste trekken van zijn karakter ont
wikkeld. Hij had nu eene steeds toenemende waardeering
van alles, wat waarlijk schoon was van reinheid en
kracht en teederheid en van die eigenschap, die het thans
de mode is altruïsme te noemenmaar die hijmet zijn
afkeer van alle gemaaktheid goedheid noemde.
Als hij in deze dagen aan Cecil dachtbegon hij hoe
langer hoe duidelijker haar karakter te kennen. Tot nu
toe had hij haar eenvoudig genomen, zooals zij zich voor
deed zij had niets in het oog vallends, niets dat zich aan
een ander opdrong indien die vreemde gobeurtenis in den
tuin er niet was geweest, zou hij zich misschien nooit de
moeite hebben gegeven, over haar karakter na te denken.
Gedurende de week, die nn volgde, sloeg hij haar gade
met belangstelling en levendige sympathie. Dat zij ver
driet had ten minste verdrietdat een ieder kon be
speuren was iets geheel nieuws. Hunne verhouding scheen
omgekeerd; als van zelf, deed hij alles, wat hij kon ver
moeden, dat haar genoegen zou doen of helpen. Haar ver
driet scheen hen tot elkander te brengen hij vond hare
hartstochtelijke toewijding aan de kinderen zeer schoon
want het was eene toewijding zonder de minste sentimen
taliteit. Zij deed haar werk als gewoonlijk wel gaf zij
soms haar hart lucht in tranen, maar zij zorgde er voor,
dat de kinderen zich niet ongelukkig gevoelden door het
voornitzicht der scheiding en maakte alles gereed, wat zij
konden noodig hebbenniet alleen op reismaar ook
den eersten tjd in hunne nieuwe woning.
wordt men thans bljkens het regeeriugsverslag ook zoo
verstandig.
Maar men gaat verder. Leert de meisjes ook huis
honden en koken, zegt men, richt huishoudscholen en
kookscholen op. Daar zullen zij een kennis opdoen die
haar voor haar geheele leven te stade komt, en niet al
leen haar zelve, maar ook man en kinderen. Men zou
bijna kunnen zeggen, dat het voor een vrouw in de
allereerste plaats noodig is, dat zij zindeljkheid, overleg
en spaarzaamheid leert, en dat het andere toegift is. Een
zeer gewoon dageljksch maal zoo goedkoop mogelijk en
tevens gezond en smakeljk klaar te maken, is een kunst
die vooral in de gezinnen van den kleinen burgerstand
en den werkman van onschatbare waarde is. Er heerscht
ook in dit opzicht nog zooveel onkunde en zooveel voor
oordeel. En niet alleen een smakeljk, maar vooral ook
een voedend maal is noodig.
In het weekblad de Huisvrouw van 10 Juni 11. komt
onder het opschrift: «Een Nutsvoorstel. Noodig of over
bodig een stukje voor, waarvan de schrjfster, die zich
aanduidt door de letters J. D. B. K., voor velen wel
geen onbekende zal zjn. Daarin wordt met ingenomen
heid gewag gemaakt van een voorstel van het hoofd
bestuur der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
om door de departementen in verschillende plaatsen van
het land tijdeljke cursussen te doen geven tot voorlich
ting aan de vrouwen uit de kleine burgerj en den
werkmansstand voor het bestieren der huishouding en
het opleiden van meisjes tot dienstboden. «Minder ver
blijdendhoewel niet onverwacht" noemt de schrjfster
het afstemmgn vau dit voorstelmaar z j geeft den moed
niet opdat men ook hier te lande het nut van die
voorlichting en opleiding zal inzien en het voorbeeld
van anderen landen zal navolgen. Reeds sedert jaren
komen in Engeland onderwjzeressen uit de steden ge
durende eeuige weken in de dorpen kooklessen geven.
In Dnitschland zjn aan vele fabrieken en werkplaatsen
lessen in huishoudkunde verbonden. Iets dergeljks zon
den wj in ons land ook kannen hebben. Kookscholen en
huishoudscholen heeft men te Amsterdam, Rotterdam en
den Haag. In de groote steden behooren die scholen
thuis. Maar ook in kleine gemeenten, overal waar tjde-
ljk een lokaal met eenige tafels en stoelen beschikbaar
is, kan een onderwjzeres van de kookschool uit de stad
les komen geven. Een kachel met pannen en potten
een geheele «keukenbatterj", zou van het eene dorp naar
het andere kunnen reizen.
In de arbeidersbuurten en onder de kleine burgerj in
groote en kleine steden zoowel als op het platteland
zonden vaste scholen gesticht of t jdelijke lessen gegeven
kunnen worden. Goed ingerichtpractisch naar de be
hoeften van de personen voor wie zj bestemd zjn met
het oog op de middelen waarover deze kunnen beschik
kenmoeten zj bjval en belangstelling vinden. Dat
heeft de ondervinding trouwens reeds geleerd. Groote
kosten zjn er niet aan verbonden. Waarom zon men de
proef niet kunnen nemen
Zoo hadden dan toch de practische menschen van 30
«Zj houdt zich kordaat!" dacht Frithiof bj zich
zeivenmet een gevoel van bewondering. Want h j
was geen man, die hulpeloosheid, of zwakte, of lafheid
bewonderdehj vond die even verwerpeljk in eene
vrouw als in een man.
Eindeljk brak het uur der scheiding aan. Cecil had
mede willen gaan naar het stoomschip om de kinderen
te zien vertrekken, maar na eenig nadenken besloot zij,
dat het beter zon zjn dat niet te doen.
«Het afscheid zal hen aangrjpen", zeide zj «en het
is beter, dat het hier geschiedt. Dan kr jgen z j den langen
rit naar de dokken en in dien tjd zullen zj zich kunnen
hebben hersteld en genieten van het gezicht van het schip
en van al wat daar nieuw voor hen is."
De heer Boniface moest erkennendat dit het ver
standigste plan was.
In hun eigen kinderkamer waar zj bjna vjf jaren
zoo teedere zorg voor hen had gedragen kleedde Cecil
voor het laatst de kleinen aan. Zj borstelde Gwen's
krullende harenhaalde met eene liefkozing Lance over
zich te haasten en toen niet langer hare tranen kunnende
bedwingensloot z j beiden in hare armen.
«O, Cecil; lieve, lieve Cecil!" snikte Lance«ik wil
niet weggaan, ik wil niet naar het schip."
Zij zat daar met de twee kinderen en de gedachte
kwam bj haar op aan de onbekende wereld, die z j gingen
opzoeken aan de moeieljke toekomst, die hen wachtte
zooals zj nn waren, schuldeloos, eenvoudig en gelukkig,
zou zj hen nooit weerzien.
BIjf braaf, Lance", zeide zj door hare tranen. «Be-
loof mij, dat gj altjd uw best zult doen om braaf te bijven."
«Ik beloof het zeide de kleine knaap, haar nogmaals
omhelzende. „En wij komen terug, zoodra wj groot zijn
wij komen beiden terug."
«Ja, ja", zeide Cecil, »gj moet terugkomen."
Maar z j wistdathoe aangenaam het weerzien in
later jaren mocht wezenhet niet kon zjn als nu als
kinderen en als aan hare zorg toevertrouwde kinderen
zou zj hen nooit terugzien.
Het rjtuig stond voor de deur; zj hoorde zware voet
stappen en wegsleepen van koffers. Cecil ging met de kin-
a 40 jaar geleden geljk, toen ze al die geleerdheid, die
op de scholen onderwezen moest worden, afkeurden,
en den raad gaven dat de jongens liever hun ambacht
moesten leeren en de meisjes den pot koken en de
kleeren heel en schoon houden? Indien men moest
kiezen tusschen het een en het ander tusschen de vak
ken van onderwjs aan de gewone lagere school en de
onontbeerljke opleiding voor het maatschappelijk le
ven indien beide niet samen konden gaan ja dan
hadden zj geljkmaar dat een geregeld schoolonder-
wjs van het 6e tot het 13e jaar niet met eerste oefe
ningen in het handteekenen, met handwerkonderwjs en
nuttige handwerken gepaard zou kunnen gaan, niet door
ambachtsonderwijs en lessen in koken en huishouden ge
volgd zou kunnen worden, dat kunnen wj vooralsnog
niet inzien. Maar nog op een ander, zeer belangr jk punt
loopen de tegenwoordig veldwinnende meeningen en de
vroegere uiteen. Zend de jongens vroeg naar de werk
plaats, en laat de meisjes zoo vroeg mogeljk in huis
van moeder het huishouden leeren, heette het vroeger.
Nu zeggen wj laat ze zoo lang mogelijk op school bij
ven en vertrouw daarna niet geheel op de werkplaats
en het ouderijk huis. In do werkplaats is dikwjis tjd
noch gelegenheid om den eerstbeginnende te recht te
helpen, en niet alle moeders hebben tjd en geschiktheid
om haar dochters te leeren koken en huishonden. Al kan
een vader behoorljk lezen en schrijven, daarom zal hj
er niet aan donken het zelf aan zjn zoon te leeren.
Evenmin leeren de meeste moeders haar dochters breien
en naaien en andere nuttige of fraaie handwerken al
zjn zj er zei ven voldoende in thuis. Neen, hier is op-
zetteljke opleiding noodig door personendie daarvan
hun vak hebben gemaakten men weet allicht
tegenwoordig daarvan ook iets meer dan toen vader en
moedor jong waren men heeft een korter, een eenvou
diger een doelmatiger manier gevonden dan destjds
bekend wasmen heoft op allerlei dingen leeren
letten die men vroeger verzuimde waarop men geen
acht slo6g omdat men meende dat het er niet" op aan
kwam of men zus of zóó deed zoogenaamde kleinig
heden, die later zjn gebleken geen kleinigheden te zjn
dingen die vader nooit goleerd en waarvan moeder nooit
gehoord heeft. Bovendien, vader heeft zjn werk en moeder
niet minder, dikwjis, helaas, gedeelteljk buiten's huis. Is
het dan niet goed, dat er gelegenheid is voor de kinderen
om onderricht te worden omtrent nuttige, onontbeerljke
zaken die vader en moeder hun onmogeljk even goed
zeiven kunnen leeren
BEIiUIE. Den 23 heeft minister de Barietop
eene vraag van een der leden, verklaard, vóór Augustus
een ontwerp te zullen indienen betreffende de herziening
der kiezersljstenin verband met het nieuwe stelsel
door de herziening van artikel 47 der grondwet. Moch
ten tusschentjdsche verkiezingen noodzakelijk worden
dan zouden deze naar de oude ljsten moeten geschieden.
deren naar beneden en na eene laatste, lange omhelzing
van Lance en kassen, afgebroken door snikken van Gwen,
gaf z j hen over aan hunnen vader en wendde zich af om
afscheid te nemen van hun kindermeid.
«Ik zal goed voor hen zorgen," zeide het meisje, zelve
schreiende «en ik zal u geregeld schrijven."
Een oogenblik later was het rjtuig weggereden en Ce
cil bleef achter om zich, zoo goed zj kon, te schikken in
een leven, dat zj maar al te goed wist, dat eenzaam zon zjn.
NEGEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
B e v r ij d.
Nauweljks was de smart der scheiding een weinig be
daard in Rowan Tree House, of er kwam een nieuwe zorg.
De heer Sivertsen die al lang had gesukkeld, was ern
stig ziek geworden en gedurende drie dagen en drie
nachten kon Frithiof hem niet verlaten den derden
nacht stierf de oude Nóormau zacht en kalm. Tot het
laatst was hj bj zijn bewustzijn en met zjn laatste
ademtocht voer hj uit tegen do verdorvenheid van het
tegenwoordig geslacht.
«Frithiof is eene zeldzame uitzondering," zeide hj, zjne
matte oogen op Sigrid richtende, die bj zjn bed stond. «Ik
heb hem alles vermaakt, wat ik bezit. Maar de jonge lie
den in het algemeen ik wil niets van hen weten een
onwaardig verdorven
Zjn stem begaf hem, hj zuchtte diep, nam Frithiof's
hand en zonk dood in zjn kussen.
Toen het testament was geopend, bleek het, dat de heer
Sivertsen, die geene familie had, inderdaad zjn geheele
vermogen aan Frithiof had nagelaten. Zjn testament was
kort en origineel en eindigde met de woorden «want hj
is een van de weinige eerl jke en hard werkende mannen
van een verachteljk geslacht."
Natuurljk was er slechts eene bestemming, die Frit
hiof aan de erfenis kon geven. Iedere stuiver werd ge
voegd bij het schuldenfonds. De heer Horner hoorde
het en bromde. «Wat!" riep hj uit, het kapitaal aan
tasten duizendo ponden weggeven om schulden te be.