Het einde des jaars.
J. Crok, J. Veenis en A. Boekeirespectievelijk voor
22,912,92 en 1616,16. Voor het verfwerk was laagste
inschrijver de heer J. v. d. Bos voor f 1887.
Egmond aan Zee. De Prins Hendrik-stichting
heeft van eene dame 2000 ontvangen ten behoeve van
het nieuwe gebouw.
Haarlem. Het gebruik van het staalwater uit de
Wilhelminabron neemt steeds toe. De laatste maande-
lijksche verkoop bedroeg 17000 flesschen, 6000 meer dan
het hoogste van een der voorgaande maanden.
Den 27 is een petroleumventer ten gevolge van de
zware mist in hot water geraaktdoch gered.
Hoorn. Aan A. Kroon, gewezen bewaarder bij de
Rijkswerkinrichting alhier, is 338 pensioen verleend.
Koedijk. Zondag den 24gaf de rederijkers
kamer »'t Rozekuopje" eene uitvoering in het lokaal van
mej. de wed. J. Diepsmeer. De opkomst was gering te
noemen. De gekozen stukken waren «het Goudvisehje",
van van Nouhuijs, en «de Dagbladschrijver of Koren
op zijn molen." Vooral het eerste, een drama in 3 be
drijven werd goed gespeeld. De toejuiching was dan
ook algemeeu.
Krommenie. De gemeenteraad heeft den 20
besloten, gevolg te geven aan het schriftelijk verzoek van
eenige firma's, om alhier een Rijkstelegraafkantoor te
vestigen, mits de onderteekenaars zich bij notarieële akte
verbinden tot hetgeen door hen in hun adres was aangeboden.
Bij kon. besluit van den 27 is benoemd tot burge
meester de heer mr. J, Walig.
Koog a/d Saan. De gemeenteraad heeft in over
eenstemming met dien van Zaandijk, Westzaan en Oost-
zaan besloten, afwijzend te beschikken op het besluit van
den gemeenteraad van Zaandam, om de leerlingen uit
buitengemeenten J 25 meer te doen betalendan de
leerlingen uit Zaandam, die gebruik maken van het meer
uitgebreid lager onderwjjs (school van Wijk).
Medeuiblili. Do uit het krankzinnigengesticht,
ontvluchte verpleegde Angustinus Omans, bottelier bij
de Nedorl. marino te Willemsoord, is door de politie te
Helder opgespoord en naar het gesticht teruggebracht.
ilrsoin. Tot onderwijzeres is benoemd mej. J. M.
Ph. v. d. Meulen te Leiden.
Westzaan. Den 22 is de heer E. C. C. Dekker
alhier met aigameene stemmen gekozen tot lid van de
Zaanlandsche Kamer van koophandel en fabrieken.
Texel. In de laatstgehouden vergadering van de
afdeeling „Texel'' der Holl. maatschappij van landbouw
werden tot bestuursleden gekozen de heeren S. P. Koning
en J. D. Kooiman, terwijl de heer C. Pz. Keijser als
voorzitter werd herkozen. De prijzen, behaald op de
algemeene tentoonstelling en bij gelegenheid der stieren
keuring, werden vervolgens nitgeroikt. Van het hoofd
bestuur was eene opgave ingekomen van een vijftiental
sprekerswaaruit de keuze viel op den heer Reimers te
Wageuingen, die het onderwerp: „Gezondheids- en voe
dingsleer" zal behandelen. Ten slotte hield de heer
Roelofs, veearts te Den Burg, eene lezing over „Voeding
en voedingsmiddelen".
In de den 23 gehouden vergadering van den gemeente
raad werd door den voorzitter medegedeeld1° dat zich
voor het ontvangen van herhalingsonderwijs te Den Burg
29, te Oudeschild 28 leerlingen hadden aangemeld en
2° dat de Provinciale Staten afwijzend hadden beschikt op
het verzoek van het bestuur der Prinses-Wilbelmina-
bewaarschool om subsidie ton behoeve dier inrichting.
Tot ouderwijzer te De Koog werd benoemd de heer
H. dè Vries, te Steenwijk. De subsidie-aanvrage ten be
hoeve van het lager onderwijs, ten bedrage van f 7700,
werd teruggebracht tot j 7000, vermits Gedeputeerde
Staten bezwaar hadden gemaakt de gemeente-begrootiug
voor 1894 goed te keuren.
Van 1 Juli tot 30 September is voor de weesiurich-
ting te Neerbosch ontvangen f 23010.10"'voor boek-en
drukwerken werd f 20644 07"' ontvangen.
Anistei-iiastt. Don 23 werd door de genie aanbe
steed het maken van een fort in de Zuiderzee aan de
Pampus 4 gedeelte. Van 15 inschrijvers was de heer
P. Duinker alhier voor f 135999 de laagste.
Alhier is den 23 in den ouderdom van 66 jaren over
leden de heer dr. H. Fabius, do onvermoeide bestrijder
van het drankgebruik.
Het hoofdbestuur der maatschappij van landbouw heeft
den gemeenteraad verzocht te toesluiten dat de ver
ordening tot heffing van belasting van tentoonstellingen
niet toepasselijk is op diovanwege genoemde Maat
schappij alhier in September jl. gehouden.
Den 14 Februari wordt de Artis-schouwburg in de
Plantage (Middellaau) in het openbaar verkocht.
Dezer dagen is besloten tot ontbinding van do bijna
40 jaren bestaan hebbende Vereeniging Meta'en Kruis,
le sectie, afd. Amsterdam.
Den 27 is door de Holl. IJzeren Spoorwegmaatschappij
aanbesteed het maken eener dubbele steenen woning voor
stations-adsistenten op het emplacement, Bovenkarspel-
Grootebroek van den spoorweg Zaanstreek-Eukhuizon.
Laagste iuschrijvor was de heer G. Botman Gz. Boven-
karspel voor f 5180.
De burgemeester gaf den 22 aan do politie last
dat de betoogingen der werkloozen in drukke straten
zooals de Kalverstraat niet langer gedoogd kon
den worden, daar het arm aan arm gaan door drukke
straten in hooge mate hinderlijk en lastig was voor de
voorbijgangors. Den 26 des namiddags te half één ver
gaderden de werkloozen weder op den N. Z. Voorburgwal.
Zij trokken over het Koningsplein langs de Heorengracht
(stille zijde) tot aan den Amstel en terug door de Amstol-
straat en de Reguliersbreestraat. Op den hoek van het
Spui en de Kalverstraat verscheen eene afdeeling politie,
onder bevel van den inspecteur Tjassens Keiser, die door
de menigte heen wilde gaan, dat de deelnemers aan den
stoet niet wilden toestaan. Toen de politie mei geweld
zich een doortocht, wilde banen, verzette de menigte zich
ook met geweld. De inspecteur werd van de agenten
afgescheiden en van alle kanten ingesloten. De agenten,
hun inspecteur in nood ziende (hij was ook met een
steen tegen het achterhoofd gegooid) trokken de sabel
om de menigte uiteen te jagen, waarbij eenige personen
gewond werden, o.a. de leiders Geel en Wollring. Eerst
genoemde kreeg een slag op het hoofd, welke eene duize
ling veroorzaakte en een wond aan de pols. Hij werd
naar het gasthuis vervoerd. Wollring was niet ernstig
gewond. De derde leider Samson was verdwenen. De
menigte wierp met op het Spui liggende steenen naar
de politie. In bet café Palais Royal en in de woning
van den heer de Gruyter, kleermaker, werd o.a. eene
ruit ingegooid. Tegen vijf personen word proces-verbaal
op gemaakt, o.a. tegen een van de meisjes, die steeds
vooraan gaau en tegen oen broeder van Geel. De briga
dier Westerborg werd ernstig en nog een drietal agen
ten licht verwond. Den 27 kwam men weder op den
N. Z. Voorburgwal bijeen, van waar men naar Constantia
ging, waar door verscheidene personen aangedrongen werd,
om Geel te wreken. Ook zou don burgemeester de reden ge
vraagd worden, waarom men niet door de Kalverstraat
mocht trekken. Tusschen ongeveer 200 betoogers en eene
afdeeling politie kwam het tot eene botsing tfp den
Singel bij de Raamsteeg, waar met den stok ruimte ge
maakt werd. Des avonds was het op de Dam zeer woe
lig. De burgemeester heeft in een onderhoud met de
heeren Domela Nieuwenhuis RotWollring en Samson
verklaard, dat het optreden der politie op den 25 met
zijn medeweten was geschied en dat hij de volle verant
woordelijkheid op zich nam.
Ged. Staten van Noordholland hebben de heeren
H. J. Calkoen, lid der Staten te Edam, en M. de Jong,
lid der Eerste Kamer te Hoorn, uitgenoodigd, een onder
zoek in te stellen naar de schade, door de ingelanden
van den polder de Schardammerkoog geleden bij de
doorbraak der kade van de Zes steden op 6 October 1.1.
De gemeenteraad van Zutfen heeft den 23 besloten
1° aan de Rotterdamsche Waterleidiug-exploitatie-maat-
sehappij te vergunnen do concessie voor het exploiteeren
der Zutfensche waterleiding over te dragen aan de Rot
terdamsche waterleiding-maatschappij; 2°. de waterlei
ding met hetgeen daarbij behoort mot 1 Januari 1894
van laatstgenoemde Maatschappij over te nemen voor
f 250 000, te voldoen in pet. obligatiën a f 1000,
waarvan de aflossing zal beginnen 1 Januari 1898.
Te Groningen is eene vrouw overleden, die schijn
baar in zeer behoeftige omstandigheden leefde. Na haar
overlijden zijn verschillende buidels met geld gevonden,
terwijl in de spaarbank oen bedrag van ongeveer f6000
belegd moet zijn. Zij heeft tot erfgenaam nagelaten eenon
zoon vroeger zeeman en verzorger zijner moeder, later
blind geworden, mandenmaker van beroep.
Togen den student J. Kalma te Groningen, be
schuldigd van in eene openbare vergadering der afd. Assen
van den Sociaal-democratischen Bond gezegd te hebben
«komt iemand met een geweer een dollen hond tegen
»dan schiet men hem dood zoo moet men ook met de
maréchaussées doen", is den 22 door het O. M. bij de
arr. rechtbank te Assen vier maanden gevangenisstraf
geëischt wegens het op eene publieke plaats opruien tot
eene strafbare daad.
Tot stationschef te Kwadijk-Edam is benoemd
de heer J. S. van Hensbergen, commies 2e klasse te
Zaandam.
Van de tamboers, die medeplichtig waren aan de
onlangs openbaar geworden onzedelijkheden in een ka
zerne te 's-Gravenhage en die met opzending naar de
klasse van discipline gestraft zijn, was op den eisch van
den auditeur-militair, destijds nog één tamboer te zijner
beschikking gelaten, die over den eersten luitenant, plaat
selijk adjudant van D. te Leidon uitlatingen had ge-
gebezigdvoor dezen hoogst beleedigond. Deze luitenant,
daarop gehoordwerd genoodzaakt eene klacht in te
dienen wegens teleediging. De tamboer kwam met ge
tuigen voor den dag dio met den luitenant gehoord
werden. Toen de luitenant ten derden male naar 's-Gra-
venhage ontboden werd, was hij nergens te vinden. Waar
schijnlijk zullen in deze zaak nog meer personen betrok
ken raken.
Aan de gemeente Engwirdeu is als noodlijdende
een Rijkssubsidie van f 2000 toegekend.
De bisschop van Roermond heeft een schrijven gericht
aan de geestolijken in zijn diocese, waarbij hun wordt
verboden voortran zonder zijne toestemming staatkundige
artikelen in dag- of weekbladen te schrijven.
Bij het practisch apothekers-examen 2e groep te
GrouiDgon is o.a toegelaten M. G. Volders te Hijp.
De redactie van hot Nederlandsch Landbouw
weekblad, tot dusvor gevoerd door het hoofdbestuur van
de Hollandsche Maatschappij van landbouw, zal 1 Jan.
1894 berusten bij het dagelijksch bestuur van het Neder
landsch Landbouwcomité.
St. Hattrienskrug. Naar wij vernemen, zal de
heer H. Wind den 2 Januari den dag herdenken, waarop
hij vóór 40 jaren de betrekking van hoofd der school
aanvaardde.
Wcstgraftdijk. Den 26 hield de rederijkerskamer
«Oefening Volmaakt" hare tweede openbare vorgadering
in dit seizoen. Voor eene goed bezette zaal werden op
gevoerd «De vondelinge", tooneelspel met zang in 2 be
drijven door H. J. Gilissen, en «De Vacature", eene schets
uit het dorpsleven, blijspel in 2 bedrijven, door J. P. Senior.
Wfcringerwaard. Voor eene stampvolle zaal gaf
de gymnastiek-vereeniging «Olympia", den 24 eene open
bare uitvoering bij den heer Boon. De verschillende num
mers van het programma werden flink uitgevoerd, vooral
de oefeningen aan het hoog-rek door de le afdeeling
gaven blijk van ijverige studie en zeer merkbareu voor
uitgang. Hoewel do krachten dier vereenigingen bij
«Olympia" te kort schieten, boden de paard- en vrije-
oefeniugen van «Lygurgus", van Schagen, en «Sparta",
van Winkel, een aangename afwisseling. Waarom wordt
bij dergelijke gelegenheden door den kastelein niet voor-
voldoende verlichting zorg gedragende petroleum is
toch werkelijk zoo duur niet.
Met de Kerstdagen deed de vereeniging «Vrije liefda
digheid" eene bijzondere uitdeeling van turf, terwijl den
behoeftigsten ingezeteuen bovendien eetwaren werden
verstrekt.
Te 's Gravenhage is het proefnummer verschenen van
een met 1 Januari 1894 wekelijks te verschijnen blad,
genaamd „de Liberaal". Het staat onder redactie
van jhr. mr. H. Smissaort, wien de medewerking is toe
gezegd van mrs. J. baron d'Aulnis de Bourouill, W. H.
de Beaufort, A. van Deldeu, R. J. FruiD, A. P. de
Lange e. a. I)e prijs is per kwartaal gesteld op ,80
Als hot officieels orgaan van den Nederlandscheu Dro-
gistenbond zal, onder redactie van Thijs Plet, te Nijme
gen, voortaan verschijnen een Weekblad voor dro
gisten, waarvan de abonnementsprijs 3,— per jaar
bedraagt.
Het jaar 1893 spoedt ten einde. De donkere dagen
zijn daar en straks zal het Kerstfeest tot ons spreken
van nieuw leven van de overwinning der zon op de
haar vijandige machten van de zegepraal van het licht
op de duisternis, van beloften omtrent een nieuwe lente
en oen nieuwen zomer en vrede op aarde.
Donkore dagen hebben de volken dit jaar in menigte
doorleefd. Wel bleek de door vele geuite vrees on
gegrond, dat de bekende Aziatische ziekte, wier naam
de Javaan niet durft uitsprekenmet verdubbelde
kracht zich over Europa zou vorspreiden, maar tot nog
toe word haar de weg naar het westen versperddaar
entegen openbaarden zich alom do treurige maatschap
pelijke kwalen waarvoor de meeste gezaghebbende des
kundigen een halve eeuw geleden het geneesmiddel reeds
meenden gevonden te hebben. De vrijheid, meenden zij,
zou ons welvaart brengen. Door vrijheid zoudon land
bouw, handel en nijverheid bloeion on die bloei zou allen
tot zegen zijn. Van alle boeien en belemmeringen ont
slagen zou de maatschappelijke arbeid vruchtbaarder
zijn dan ooit. Nieuwe wetenschap zou do aarde overvloe
diger vruchten doen voortbrengen, dan waarop ooit eenig
vroeger tijdperk had mogen roemen. Kunstvaardige han
den zouden met de hulp van steeds moer volmaakte
werktuigen, met de hulp ook vooral van den stoom als
onvermoeibare en onbegrensde drijfkracht, alles voort
brengen waaraan het menschelijk geslacht behoefte heeft.
Als leden van één groot gezin zouden de beschaafde
natiën hare voortbrengselen vrijelijk ruilen. Al mochten
ook de verschillende staten blijven bestarn, op economisch
gebied zouden de grenzen nitgewischt worden. Er zou
vrede zijn. Het levendig verkeer tusschen de volken,
eenheid van belangen, gemeenschappelijke banden zouden
de oorlogen onmogelijk maken. De groote verliezen, de
knak dor algemeene welvaartdie een verstoring van
het onderling verkeer en den wederzijdschen handel voor
beide partijen ten gevolge moest hebben zouden even
krachtige waarborg voor den vrede blijken te zijn, als
de toenemende beschaving en de algemeene verbroedering.
En al zou ook de diseh dos levens voor allen niet even
rijkelijk voorzien zijn, al mocht hij ook dan nog voor
zeer velen slechts karig, voor de behoeften nauwelijks
voldooude genoemd kunnen worden, voor gebrek zou geen
vrees behoeven te bestaan. Menschenliefde en welbegre
pen eigenbelang zouden de ruimbedeelden doen zorgen,
dat uit hun omgeving en in de eerste plaats uit den
kring hunner arbeiders en werklieden de armoede ge
weerd werd.
Uit dien schoonen droom zijn wij sinds lang ontwaakt.
Nieuwe wetenschap is niet uitgebleven, werktuigen van
allerlei soort hebben wij uitgevonden en steeds verbeterd,
stoom en electriciteit hebben wij ons dienstbaar gemaakt,
met noeste vlijt hebben wij gewerkt, veler welvaart is
toegenomen, maar een verbrecde zoom der bevolking van
alle landen heeft in die verhoogde welvaart niet, of niet
voldoende gedeeld. Intusschen is het rnenschdom voort
gegaan en gaat het nog steeds voort zich op verontrus
tende wijze te vermenigvuldigen. Hoe zullen dio steeds
aangroeiende millioenen gevoed kunnen worden wordt
met toenemende bezorgdheid gevraagd. De stoom en do
machineriën nemen ons het werk uit de handen
luidt de klacht van duizenden. Oorlogen hebben wij zien
ontbranden, geweldiger dan de laatste halve eeuw had
aanschouwd, en de vrees voor nieuwe oorlogen houdt
gansch Europa onder de wapenen en logt don volken een
last op, voor enkele reeds overstelpend, voor alle op den
duur ondragelijk. Sluit de grenzen, roepen sommigen
heft er hooge rechten, roepen anderen, opdat de vreem
deling ons het werk niet uit de handen neme Neemt
maatregelenopdat de vruchten van den arbeid meer
gelijkmatig worden verdeeldmaakt dwingende wetten
tegen het zelfzuchtig drijven der menschen, in het belang
der gemeenschap, werpt de grondslagen dezer veroor
deelde maatschappij omver en laat den Staat allen maat-
schappelijken arbeid en de verdeeling van het loon regelen,
opdat in ieders behoeften worde voorziendus kruisen
elkander de verschillende kreten. Zorgt inmiddels in de
eerste plaats voor den dag van heden, klinkt het daar-
tusschen, geeft ons onderstand, verschaft ons werk
Zonder vrede, zonder bevrediging loopt het jaar ten
einde. Weldadigheid opent ruimer do hand, ornstiger
wordt de verplichting gevoeld om den nood van anderen
te lenigen en middelen te zoeken om aan do vraag naar
werk te voldoen, maar een afdoend middel, dat niet
'slechts tijdelijk en niet alleen in beperkten kring zou
baten, wordt nog steeds te vergeefs gozocht. Neemt u
in acht, dat gij de vrijheid niet breidelt, klinken waar
schuwende stemmen, dat gij het besef der persoonlijke ver
antwoordelijkheid niet verzwakt en den prikkel niet weg
neemt, die den mensch rusteloos doet zoeken naar werk en
doet peinzen op ondernemiugen om hetgebied van den arbeid
uit tebreidon en het voortbrengingsvormogen te vergrooten.
Bedenkt dat de Staat niet almachtig is en niet in staat
is te zorgen voor werk dat de arbeiders kan voeden.
Hoe zou de Staat het bedrag van het loon van den ar
beid kunnen bepalen, daar hij zelfs niet kan zorgon dat
de gelegenheid om te arbeiden niet ontbreekt, niet kau
zorgendat er overal werk te vinden is 'i Blijft het
stelsel van de vrijheid handhaven al moogt gij u niet
onthouden van haar in het algemeen belang te beperken
en, voor zoover 'gij daartoe in staat zijfcde zwakste
partij die in den strijd om het bestaan zou ondergaan,
te steunen.
Waar de Staat niet vermag den nood weg te nemen,
waar Staat en Gemeente zelfs slecht3 weinige middelen
ten dienste staan om den nood te tomperen eu in elk
geval niet tot onverwijlde voorzioning bij machte zijn,
daar mogen alle burgers zich boijvereu om te doen, wat
de hand vindt om te doen daar mogen zij zich ver
eenigen en met elkander beradeu wat in hun kring,
met het oog op de plaatselijke omstandigheden, ton goede
gedaan kan worden. Belangstelling is noodig belang
stelling die uit daden blijktopdat het wederzijdsch
vertrouwen niet verloren ga. De behoeftige, de werklooze
moet gevoelen, dat hij niet alleen staat in de wereld, dat
er een maatschappelijke band bestaat, die ook hem omvat,
dat zijn landgenooten en medeburgers niet onverschillig
zijn bij zijn nooden maar waar zij kunnen tot helpen en
steunen bereid te zijn mits ook hij zelf alle krachten
inspanne om zich staando te honden, zonder welke eigen
krachtsinspanning alle hulp ijdel is.
