HAMEIS IPS. No. 38. Zes en Negentigste Jaargang. 1894. VRIJ DAG 30 MAART. TENTOONSTELLING Feuilleton. Roman uit het Berlijnsche leven. i ALMAARSGHE COURANT. Deze Courant wordt Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar O,SOfranco door het geheele rjjk 1, De 3 nummers f 0,06. Fr|)§ der gewone Advertentlëns Per regel 0,16. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Telefoonnummer: van AFBEELDINGEN van vroeger bestaan hebbende en nog bestaande merkwaardige gebouwen te ALKMAAR en in omliggende gemeentenin de groote Teeken zaal der BITKttKK-AVOA USC HftOL, van 36 tot en met 31 Klaart a.s., des MAANDAGS van 12 tot 4 uren des ZATERDAGS van 10 tot 2 uren en de overige dagon van II tot 4 uren, toegankelijk voor ÏO cent per persoon tot goedmaking der kosten van toezicht. Houders van familiekaarten 1894 voor het Stedelijk Museum hebben met hunne huisgenooten kosteloos toegang. De Catalogus van de Prentverzameling van Alkmaar en Omstreken waarin de toelichting der op de afbeel dingen aangebrachte nummers voorkomt, is tegen 10 cent per exemplaar aan het locaal der tentoonstelling ver krijgbaar. IIIËZGRIL IJ ITEK. De VOORZITTER van den RAAD der gemeente ALK MAAR brengt ter algemeene kennis, dat de lijsten der kieiers voor leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal, van de Provinciale Staten en van den Gemeen teraad, op heden door hem gesloten, opnieuw gedurende 8 dagen ter lezing op de Secretarie dezer gemeente nedergelegd en in het Stadshuis aangeplakt zijn. De Voorzitter van den Raad voornoemd, A. MACLAINE PONT. Alkmaar, 29 Maart 1894. Hoofdkiesdistrict Alkmaar. Tot candidaat voor de Tweede Kamer is van we ge de Liberale Kiesvereeniging te Haringcarspel ge steld de heer mr. J. A. van Gilse. In de vergadering der liberale kiesvereeniging Eensgezindheid, op dinsdag, den 27, werd de houding van den heer Mr. W. van der Kaay die 16 jaren lang afgevaardigde voor Alkmaar was, door sommigen gelaakt en door anderen geprezen. De minderheid kenrde de hou ding vau den heer van der Kaay af, terwijl de meer derheid, zijne eerlijkheid en goede trouw ten hoogste waar- dearende, daartoe geen aanleiding vond. Met 23 tegen 22 stemmen (7 hielden zich buiten stem ming) is de navolgende motie aangenomen »De liberale kiesvereeniging Eensgezindheid te Alkmaar, overtuigd dat in de tegenwoordige omstandigheden eene rnime uitbreiding van het kiesrecht raadzaam is, immers zoover als de grondwet de basis onzer Staatsinstelling het toelaat Betuigt hare instemming met de houding van den af gevaardigde voor Alkmaar mr. W. van der Kaaydie zich bij de behandeling der ingediende wet terecht op de grondwet heeft gebaseerd; Vindt geene reden om hem het vertrouwen der kies vereeniging te ontzeggen." Deze motie gaf aanleiding dat sommige vooruitstrevende liberalen de ontbinding der kiesvereeniging ter sprake brachten. DOOR PAUL LINDAU. 6) —o-o Leonio was, toen zij aan Hugo's arm in diens studeer kamer getreden was door een soort van galgenhumor aangetast geworden. Zij triomfeerde, daar zij bereikt had wat zij wilde. Het had haar eene kittelende voldoening verschaft, door Hugo ten aanhoore van Martha met zoo galante voorkomendheid te worden bejegend. En inzon derheid verkneukelde zij zich er over, dat Hugo in hare tegenwoordigheid zijne verloofde met geenen blik ver waardigd had, met geenen blik had durven verwaar digen. De vreugde over deze goedkoope overwinning woog 'oor het oogenblik meer dan al het andere. Zij bad thans al haren naijver afgeschud en was schier vroolijk geluimd, toen zij haren blik, aan welken niets ontging, door het vertrek liet ronddwalen. «Ei ei 1 Zóó ziet het er dus bij eenen geleerde en dichter uit!" sprak zij glimlachend. Het was eene tamelijke groote kamer met twee vensters. Dwars voor het eene venster stond eene breede schrijftafel. De meubels waren wel zeer eenvoudig, maar degelijk en bruikbaar. Links verschafte eene zijdeur, die thans geslo ten wastoegang tot het belendende slaapvertrek. De wand tegenover de vensters werd bijna geheel in beslag genomen door eene breede en hooge boekenkast van ge verfd hout. Deze kast was op de vier bovenste plankeu gevuld met boeken en eene massa oningenaaido tijd schriften. Op de twee onderste planken lagen de voor werpen bijeen, die aan Hugo's vroegere studievak herin nerden ziju microscoop zijne herbariën en botanische bandleidingen. Hier was ook aan de beide hoeken eene Besloten werd den heer mr. W. van der Kaav uit te noodigen voor deze vereeniging als spreker op te treden. Naar men ons mededeelt, heeft genoemde heer zich onmiddellijk bereid verklaard, bij voorkeur maandag, den 2, of woensdag, den 4, daaraan gevolg te geven. fflr. Tl. W. F. TUEU& le Schageu. Daartoe door een voorloopig comité uitgenoodigd en als candidaat. van de radicale kiesvereeniging te Alkmaar, trad den 27 in het Noordhollandsch Koffiehuis als spreker op de heer mr. M. W. F. Treub, wethouder van Amsterdam. De vergadering werd geopend en geleid door den heer J. Huizinga, van Heerhugowaard, die zijne blijdschap uit sprak over de nog zoo talrijke opkomst van belangstel lenden, terwijl de tijd van voorbereiding voor deze ver gadering zoo kort was geweest. Hij herinnerde aan het hoogst belangrijk tijdstip, nu voor onze wetgeving aange broken en meende er vooral op te moeten wijzen, dat nu de tijd daar is voor ons district om eene overwinning te behalen op de conservatieve richting die Tak's kieswet bestrijdt. In den heer Treub zien wij een mandie voor Tak's kieswet zal ijveren. Door zijn optreden worden de kiezers in de gelegenheid gesteld met de denk beelden der radicalen bekend te worden, èn door de rede van den heer Treub èn door de gelegenheid die er zal gegeven worden om met spreker in debat te treden. Dat er eene bjjzondere rede voor wasdat de heer Treub zoo spoedig in Schagen optrad, verzweeg de heer Huizinga niet. De heer Treubhet woord bekomen hebbende begon met de opmeiking, dat hij het best zijne rede meende te kunnen aanvangen met zich aan te sluiten aan de woorden des voorzitters en er op te wijzen dat er nu een tijdperk in onze staatkundige geschiedenis is aangebroken zóó gewichtig en zóó belangrijk als er na 1848 nog geen geweest is. Reeds in 1844vervolgde spreker, zeide de heer Thorbecke in een zijner beroemde redevoeringen, uitgesproken in eene maatschappij te Lei den dat het beginsel van algemeen kiesrecht ligt in de geschiedenis dezer eeuw en dat die tot taak heeft dit beginsel -verkc-'jjkheid te b .ugon. Na 1848, na do grondwetsherziening voo;- een goed deel het werk van Thorbeckewas dan ook een" der eerste daden van hem een stap in die richting te doen en de directe verkie zingen met verlaagden census tot stand te brengen. (1850). Sedert dien tijd is er vooral ook door Thorbecke's werkenspreken en invloed voel gedaan voor de volks ontwikkeling, voor de lagere klassen, die hebben leeren inzien, dat zij het recht hebben mode te werken bij het tot stand komen van wetten. Ook zij moeten stem hebben in het kapittel als er wetten worden gesteld en voorbereid. Zoo heeft langzamerhand het denkbeeld van algemeen kiesrecht veld gewonnen en beschouwt men eiken dam, daartegen opgeworpen, als door willekeur tot stand gebracht. Vóór 25 jaren was iemand die zulke denkbeelden verkondigde, als een roepende in de woestijn, nu zou een roepende in de woestijn zijn hij die het tegendeel durfde zeggen. Bijna iedereen erkent in deze het recht van den vierden stand omdat het zal leiden soort van decoratie aangebrachtrechts een bos van het fraaie Pampas-gras, welks goudglanzige, zacht roomkleu rige halmen mettertijd door stof en sigarenrook aschgrauw geworden waren; links een zonderling plautenweefsel van mat groengrijze kleur, dat in lange, dichte strengen tot op don vloer noderhing, zacht gegolfd, van zwaarmoedige, maar schoone uitwerking, als een weduwensluier. »Wat is dat?" vroeg Leonie, die met hare kleine ge- handschoende vingers deze plantaardige vlechten voor zichtig betastte. Hangend mos, noemen het de leeken. De botanische benaming is Tillandsia Usneoides." »Heel mooi! Waar groeit deze plant?" »In de zuidelijke staten der Amerikaausche Unie en in Mexico komt zij veelvuldig voor, als een zeer schilder achtig, maar zeer verderfelijk sieraad van boomen, voor namelijk van eiken en ceders. De boomen, waaraan dit mos zich hecht, zijn in den regel ten doode gedoemd." »Het is dus een parasiet?" vroeg Leonie. Strikt genomen, niet", antwoordde Hugo. Maar des noods kan men het wel onder de parasieten rangschikken. Om u het karakter der Tillandsia wetenschappelijk juist uiteen te zetten, zou ik u eene voorlezing moeten hou den, die u zeker niet interesseeren zou." »Integendeelhet interesseert mij bijzonder!" «Nu dan zal ik het heel kort zien te maken. Para sieten of woekerplanten in den eigenlijken zin noumeu wij botanici zulke plantendie zekere bijzondere zuigtoo- stellen in het weefsel van andere planten doen dringen en aan de sappen van dezen haar voedsel ontleenen. Dit doen de Tillandsiën niet. Zij hechten zich aan eenen boom en groeien slechts aan de oppervlakte voort, zonder in het weefsel in te dringen. Maar wèl onttrekt do Tillandsia het alles ontwoekerende en omspinnende, «han gende mos", dat u hier ziet, aan den boom, op welken het zich heeft vastgezet, licht en lucht, en bijgevolg ook het koolzuurdat voor den piantencel onmisbaar is. Het verstikt dus den boom en hongert hem uit «Merkwaardig! En de boom sterft, zegt u «De boom sterft, ja." tot eene betere verdeeling in de toekomst van het maat schappelijk inkomen omdat het de klove tusschen be zitters en niet-bezitters zal vernauwen. Wil men niet gedwongen worden eenmaal tot het geven van kiesrecht, dan is nu de tijd gekomen het vrijwillig te schenken. Iedere partij mot weinig uitzonderingen erkent het dan ook als een recht van de minder bedeelden conserva tieven zoowel als liberalen. Het was de leuze bij de stembus in '91 uitbreiding van kiesrecht en wel zoover als onze grondwet dat natuurlijk toelaat. In het manifest der Liberale Unie werd immers ook gezegd dat die uitbreiding tot stand moest komen tot zoover eene eerlijke uitlegging van de grondwet dit toelaat. Wat hebben de radicalen tegen deze woorden geschreven Zij behelsden immers niets dan een onbeteekeuende, vage formule, die de liberale partij in staat stelde, liberale kandidaten naar de Kamer te zenden die elkander zouden bestrijden. Want wat is eene eerlijke uitlegging van de grondwet? Tot hoever precies te gaan was niet bepaald. Deze formule heeft veel kwaad gedaan. Wij, radicalen, hebben er voor gewaarschuwdmaar werden niet gehoord. En nu vraag ik, hadden de zoo fel bestreden radicalen dan geen gelijk? Heeft de tijd niet bewezen, dat wij juist gezien hadden Liberalen bestreden liberalen onder dezelfde leuze Maar bij die leuze waren ook de puntjes niet op de i gezet. Men heeft de kiezers laten kiezen niet op eene zaak maar op een naam af. De liberale regeering zei reeds in de eerste troonrededat voor blijvende hervormingen de uitbreiding van het kiesrecht een eerste voorwaarde was die vervuld moest worden. Wel duurde het tot het najaar van 1892, oer de beloofde kieswef werd ingediend, maar deze was dan ook zoo goed, dat hij aan de wenschon van de meest radicale onder de radicalen voldeed. De regeering had dus hare belofte vervuld. Wel zou er in onderdeelen der wet verschil van gevoelen met de Kamerleden blijken te bestaan, maar de vooruitstrevende liberalen juichten het beginsel, daarin neergelegd, zeer toe, en vonden, dat de heer Tak roijaal zijne belofte in vervulling had gebracht. Niet alzoo de conservatief liberalen die er alles be halve mee ingenomen waren Hp* voorloopig na indiening was dan ook verre van bemoedigend en toen in Juli '93 de behandeling begon was er een zee van amendementenvooral van conservatieve richting. De heeren van dor Kaoijvan Houten en Roëll dienden zelfs een amendement in dat feitelijk een contravoorstel was. Tak zei dan ook dat hij op die wijze niet meê zou wil len gaan daar dit den grondslag het beginsel van zijne wet aanrandde. Do toeleg der conservatieven gelukte in zooverre zij de aannemingde behandeling wilden verschuiven. De heer Tak werd door dat verschuiven echter niet gestemd om toe te geven aan de richting v. d. Kaaijvan Houten enz.; hij bleef zijn beginsel ge trouw. Wel wilde hij in onderdeelen van eene toenadering weten maar niet in de hoofdzaak. Tak's kieswet draagt een finaal karakter d. i. gaat zoo ver als de grondwet maar oenigszins toelaat. Tak wenschte een nieuwe Kamer niet weer voor een kieswet te stellen maar in één stap te doen wat anderen misschien in twee of drie stappen «En natuurlijk de Tillandsia ruèt hem?" «O, neen! Do Tillandsia heeft een buitengewoon taai leven en woekort op het boomlijk vroolijk voort. Elk vlokje, dat, door den wind afgerukt, naar oenen anderen boom verdwaalt en zich daaraan vasthecht, groeit weder aan tot zulk een alles omspinnend vlechtwerk, en onttrekt aan den rampzaligon stam licht en lucht. Maar do boomen, langs welke deze schoone sluiers omlaag hangen, zien er wonderbaar uit wonderbaar prachtig in hun langzaam wegsterven waarbij de Tillandsia die hem vermoordt in zekeren zin zelve het weemoedig rouwgewaad levert." «Zonderling merkte Leonie op «welke sterke over eenstemmingen er in do verschillende rijken der natuur bestaan." «Het zou nog veel zonderlinger zijn, indien het n i e t zoo ware", meende Hugo. «Het leven is overal hetzelfde, altijd en eenwig do strijd om het bestaan aanval en afweer dus. Deze onophoudelijke worsteling is alleen maar bij verschillende schepsels aan verschillende voorwaarden onderworpen maar in de hoofdzaak blijft zij zich gelijk. Zij beheerscht het dierenrijk, zij beheerscht het planten rijk en mij dunkt het ligt maar aan de gebrek kigheid van onze zintuigendat wij haar niet ook in het rijk der delfstoffen kunnen waarnemen." «Ja, ja, dat zal wel zoo wezen", viel Welsheim in, wien dit geleerde gesprok begon te vervelen en die aan zijne paarden beneden en aan het programma in de Reichs- hallen dacht.... «Maar laat ons het doel van onze komst niet vergeten Wat ik zeggen wou wij wilden de pantomime in de ReichshalLen eens gaan zien U gaat toch mee Ik heb eene ioge genomen en ons rijtuig staat voor de deur." «Zeker Heel gaarne 1 Allervriendelijkst van u Een oogenblik maar «Hoeveel plaatsen zijn er in de loge?" vroeg Leonie. «Zes geloof ik Waarom vraag je dat zoo?" «Och", zeide zij «ik kreeg daar zoo een idee En zich tot Hugo wendend, die reed3 den deurknop in de hand had om uit de andere kamer hoed en overjas te halen sprak zij op zachton toon «Zeg eens mijnheer

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1894 | | pagina 1