Hel Onreclil Gewroken.
No. 87.
Zes en IVegentigste Jaargang
1894.
V R IJ 1) A Cr
20 J U LI.
FEUILLETON.
ALKMMHSCHE COURANT.
Doze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers f 0,06.
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,14. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3.
ANIKRIKAAASCHK AVHRKSTARI A'WEX en
AfflERlKAANICHEI FOADSEA.
De talrijke berichten, die de laatste weken van de over
zijde van den oceaan tot ons kwamen, droegen een alles
behalve geruststellend karakter.
Overal in het Westen werd geweld gepleegd. Werk
stakers verbrandden wagons, plunderden treinen, joegen
de politie op de vlucht.
Het leger, gezonden om de rust te bewaren, was, in
dien men sommige berichten gelooven mag, voor zijn
taak niet berekend. Discipline ontbrak.
Te Los Angelos werd een regiment der Amerikaansche
legermacht door de gewapende volksmenigte met open
armen ontvangen en ook met whiskey en sodawater,
zoodat dientengevolge de helft der zonen van Mars dron
ken werd.
Zelfs las men, dat millionnairs de werkstaking steunden
Op Amerikaansche wijze, dat is met voorliefde voor
groote cijfers worden thans de geleden verliezen door
de dagbladen begroot.
De Grand-Trnnk Spoorwegmaatschappij (1500 wagons
werden in brand gestoken) verloor een millioen dollars.
Het hoofdkwartier van de knights of labor, de machtige
vereeniging van handwerkslieden zou te Buffalo worden
gevestigd ook Debs, het hoofd der organisatie van werk
staking hield daar verblijf.
Witte bloemen en strikken, het symbool door Debs
als partijteeken gekozen werden bij duizenden te San
José verkocht. Een vader waar dit geschied is staat
er niet bij zette zijn kind met de vlag in de hand
midden op de rails, om oen trein te doen stilhouden. De
machinist stopte om 't kind niet te verpletteren. Op
die wijze houdt men treinen tegen om ze te plunderen.
Wil men de couranten gelooven, dan is de zaak dood
eenvoudig.
Alles wat men leest is een gevolg van een geschil over
het loon van de Pullman-maatschappij met haar werklieden.
Wel moet een eenvoudige leger zich hebben afgevraagd,
hoe een dergelijk verschil, zulk een omvang kan nemen,
zich uitbreiden kan over een oppervlakte land, zoo groot
als half Europa. Immers dagelijks komt het in Amerika
voor, dat het werk gestaakt wordt wegens een dergelijke
reden. Bovendien was de Pullman-city steeds als een
modelstad beschouwd. Met trots vertoonden de ingenieurs
de fabriek, die een stad deed ontstaan in de vruchtbare
vlakte ten zuiden van het meer Michigan, aan alle eischen
der hygiëne beantwoordend.
3)
VAN
EDAA I. TA 1,1..
Vertaald door Güillette.
TWEEDE HOOFDSTUK.
Vreemd de invloed, welke onbeduidende
voorvallen op onzen geest kunnen hebben
vreemd hoeveel gewicht zij in de schaal leggen,
waar wij ons een opinie vormen, overmensohen
en zaken beide Vreemd dat de nietigste
kleinigheden een geloof kunnen doen wortel
vatten in de zielzoo vast en onwrikbaar, dat
alle redeneeringen van Euclydes, stel dat zij er
met kracht een aanval op deden, het niet zonden
kunnen omverwerpenStekne.
De frissche zomerlucht en de heldere zonneschijn gaven
Joscelyn spoedig zijn opgeruimde stemming terug. Na de
kerk van St. Peter-at-Archesvan St. Lawrence en van
St. Martin voorbij te zijn gegaan, kwam hij in de Strait,
een sombere nauwe steeg die van de Hoogstraat naar
het eind der Bergstraat leidde. Hier ontmoette hij een
paar kennissen Henry Barrington en zijn aardig zusje,
wier vroolijk gebabbel hem weldra alle sombere gedach
ten aan de toekomst deed vergeten.
»Hoe heerlijk", zeide Mistress Annehem met haar
mooie oogen vriendelijk aanziende, »dat u juist vandaag
gekomen zijtWe hebben van avond een danspartij ter
eere van het bezoek van Zijne Majesteit zien we u
dan ook
»Neen", zei Henry Barrington, hij blijft logeeren Je
weet toch dat de oude Mr. Gainsborough ziek is Je
zoudt je daar mooi vervelen
Bekend was dat haar stichter fortuin gemaakt had,
en dat reeds langen tijd bjj de arbeiders dier fabriek
grieven bestonden, o. a. dat de onderbazen te veel macht
hadden en dat het loon der losse werklieden laag was.
Maar niet minder bekend was, dat de Amerikanen te
practisch van aard zijn, om wegens dergelijke geschil
punten in vuur en vlam te geraken, te meer omdat vroeger
reeds de maatschappij herhaaldelijk te kennen gegeven
had met welk verlies gewerkt werd.
Geheel in het kaderom aan de zoogenaamde werk
stakingen oen weinig ernstig karakter toe te kennen,
passen de particuliere telegrammen aan eene firma te
Amsterdam uit New-York geseind voorkomende o. a.
in hot Handelsblad van 11 Juli j.l.Geen werkstaking
op de Southern Pacific Company, Atlantic systeem, Dagblad
berichten overdreven, enz. Het Nieuws van den Dag
van 13 Juli is niet minder geruststellend »Wel komen
hier en daar nog daden van geweld voor een trein met
troepen naar San Francisco bijv. deden de werkstakers
ontsporen en wierpen ze in de rivier, na een stoker en
drie soldaten te hebbeu dood geschoten maar het ver
zet vermindert enz. Het in de rivier werpen van een
spoortrein en het doodschieten van soldaten wordt mede-
gedoeld, als gold het de doodeenvoudigste zaak van de
wereld.
Ook deelen alle dagbladen mee, dat Debsde man
wiens bevel duizenden en nogmaals duizenden opvolgden,
twee jaar geleden wegens dronkenmanswaanzin in een
krankzinnigengesticht werd verpleegd, en dat sedert de
bekendmaking van deze ontdekking, die in het goheele
land verbazing en schaamte wekt de rust wel spoedig
hersteld zal zijn.
Van al deze troebelen zou een geschil met de Pullman-
maatschappij het begin en du oorzaak zijn, en de ont
dekking van Debs drankzuchthet einde Gelukkig
hij, men vergeve de uitdrukking, die dit alles voor zoeten
koek opeet.
Naar ons voorkomt zijn dit slochts oppervlakkige be
schouwingen wier geruststellende bedoeling men prijzen
kan, maar die met de feiten niet te rijmen zijn.
De oorzaak van hetgeen wjj zagen gebeuren ligt dieper
het is de algemeene en reeds lang bestaande ontevreden
heid der verarmden, die zich in Amerika het eerst open
baart.
Het is geen werkstaking, het is een poging tot opstand
Het is eene uitbarsting van wrok tegen het kapitaal;
het kapitaal, de ontastbare nachtmerrie van de misdeel-
den, en toch de innerlijk aangebeden godheid. In het
»Wat! is hij ziek?" riep Joscelyn. »Daar heb ik niets
van gehoord. Ik ga er dadelijk heen; ik moet weten wat
hem scheelt. Maar uw invitatie om te komen dansen
Mistress Anne, neem ik gaarne aan."
Er vertoonde zich een blijdetriomfantelijke trek op
het mooie gezichtjewant Joscelyn Hey worth was een
harer bewonderaarsdien zij ver boven een menigte
anderen begunstigde en onderscheidde. Joscelyn was
echter minder op haar verliefd dan hij zich vroeger
verbeelddehij beschouwde haar alleen als het mooist6
meisje dat hij ooit gezien had, en net aardigste om mee
te praten.
Na tot op den berg met hen meegeloopen te zijn, en
Anne's blauw japonnetje om den hoek van de straat te
hebben zien verdwijnen bevond hij zich weldra dicht
bij het huis van den Jood en herinnerde hij zich met
schrik den mishandelden Puritein, dien hij een oogenblik
vergeten had.
Wederom- stond het geheele tooneeltje bij de Stonebow
hem voor den geest en wederom hoorde hij die onwel
kome stem hem toefluisteren: »Ga... zoek hem op,
men heeft hem onrecht gedaan."
Niet zonder aarzelen naderde hij het oude steonen huis,
bleef voor de ouderwetsche deur stilstaan en klopte.
»Wat verlangt gij vroeg een vrouw, met een bleek
gelaat die opendeed.
>Ik kom naar do gezondheid vragen van een zekeren
Mr. John Drake; ik hoor dat hij hier woont", antwoordde
Joscelyn.
De vrouw sloeg een achterdochtigen blik op zijn klee
ding en gouden haardoszij scheen grooten lust te
hebben de deur voor zijn nens dicht te doen doch de
vriendelijke uitdrukking zijner blauwe oogeji ontwa
pende haar.
»Als ge het goed met hem voor hebt, kom dan binnen;
maar hij heeft niet lang meer te leven, en ik wil niet,
dat hij tot zijn laatste oogenblik gemarteld en ge
kweld wordt."
»Wat!" riep Joscelyn. »Het volk heeft hem lichamelijk
toch niet erg mishandeld
»Neen", klonk het antwoord. »Niet de menschen hebben
land van den dollar, waar niettegenstaande de aanlok-
kelijksto berichten, de strijd om 't leven harder is dan
in Europa, waar geld en macht bijkans synoniem zijn,
waar gelukkige speculanten als koningen worden geëerd,
daar, in die zoogenaamde Nieuwe Wereld smeult de vu-
rigo haat tegen den rijkdom en Slaat zij bij de geringste
aanleiding in licht laaie vlam over.
Zoo haat hartstochtelijk de verstooten minnares hem,
dien zij vroeger aanbad.
De menigte vau hen die naar rijkdom zochten en niet
vonden, koelt hare woede tegen spoorwegwagens, omdat
zij niet weet hoe en waar het kapitaal te treffen zij
slaat in den blinde. Wanneer bij eene natie rijk worden
het eenige, het meest geliefkoosde droombeeld wordt van
ieder individu, dan kan het niet anders of met ijver
zucht, met jaloerschheid slaat men ieder gade, die geslaagd
is dit hoogste goed te bereiken.
En zoo lang schatten te verzamelen als het eenige
levensdoel der Amerikanen blijft, zoolang zullen der
gelijke werkstakingen, als men thans beleeft, periodiek
terugkeeren.
Zeker, wat men noemt »de rust" kan met Gatling
mitrailleuses hersteld worden, maar niet do gemoedsrust.
Wat men thans ziet in Amerika is slechts het begin
van een socialen strijd, van armen tegen rijken en als
deze spoedig beslecht wordt, dan zie men geen schijn
voor werkelijkheid aan dan is het een wapenstilstand
meer niet. De ontevredenen zijn bozwekeu voor overmacht
en niet omdat men ontdekkingen gedaan heeft omtrent
het aantal glazen whiskey, die Debs gewoonlijk leeg dronk.
Is deze beschouwing juist, dan is de gevolgtrekking
niet moeielijk. Wij, Hollanders, leenen nog altijd g9ld
aan Amerika en ontvangen daarvoor in ruil fraai ge
drukte papieren, die wel niet allen waardeloos zijn, maar
toch een wisselende waarde hebben, en derhalve voor
vaste geldbelegging weinig geschikt zijn. Het schijnt ons
toe, dat men boter deed om spaarpenningen anders te
besteden dan in spoorwegmaatschappijen met schoonklin-
kenden namen of aan andere financiëele ondernomingen.
Op allerlei wijze tracht de handige Amerikaan ons ver
trouwen te wekken. Zoo herinneren wij ons een direc
teur van een bankiershuis ontmoet te hebben, die mot
een photografie-album rond reisde waarin hooge gebou
wen voorkwamen alsof de soliditeit van een firma groo-
ter wordtin dezelfde verhouding als de verdiepingen
van haar kantoor
In onze omgeving vindt men veiliger belegging Onze
hem gedood 't is zijn eigen overspannon toestand. Hij
heeft ruim een week ziek te bed gelegen, maar vandaag
is hij opgestaan toen ik hem even alleen liet, heeft zich
gekleed en is den berg afgegaanopgewonden over de
tijding dat do Koning verwacht werd. Ik ben niets dan
zijn hospitamijnheermaar ik houd van dien man
alsof hij familie van mij was."
Zij ging hem voor in oen binnenkamer, waar Joscelyn
in het schemerachtfge licht weldra het gelaat onder
scheidde dat hem sedert den middag steeds voor oogen
stond, bijna even wit als het kussen waar het op rustte.
John Drake vestigde een oogenblik de donkere oogen op
den vreemdelingen wendde zich toen tot zijn hospita
mot de woorden
>Ik wil in mijn laatste oogenblikken geen ongeloovige
bij mij hebben."
»Zeker zeker", zei hot goedhartige vrouwtje. »Maar
deze heer meent het goed en komt vragen hoe u het
maakt. Wie weet of hij niet een geloovige is."
Zijne kleedmg schittert te veel en zijn haar is niet
geknipt als dat der geloovigen", zei de Puritein.
Ware hem dit op een ander oogenblik gezegd, Joscelyn
zou in lachen zijn uitgebarsten dochin de nabijheid
van den dood hield een gevoel van eerbied en ontzag
zijn zin voor humor in toom. Hij dacht nergens aan
dan alleen aan zijn wensch om dezen man, die langzaam
doodgemarteld was, op de een of andere wijze te helpen.
»Let niet op mijn uiterlijk", zei hij; »ik heb zoo even
het gebeurde bij de Stonebow bijgewoonden had u
gaarne tegen die ruwe menschen beschermd. Is er iets
dat ik nu nog voor u doen kan
De stervende gaf niet dadelijk antwoord; hij zag alleen
zijn bezoeker strak aan het was alsof hem nu iets
trof, buiten de fraaie, schitterende bleeding en het lange
haar om.
»Ik heb u verkeerd beoordeeld mijnheer", sprak hij
eindelijk. »Zalig zijn de barmhartigenwant hun zal
barmhartigheid geschieden. Dank u ik heb weinig be
hoeften meer het gevangenisleven heeft de zaden des
doods in mij gelegd leed en gebrek hebben ze doen
ontkiemen."
1