Het (Mt Gewroken
No. 101.
Zes en IVegentigste Jaargang.
1894.
AV 0 E N S1) A G
22 AUGUSTUS.
Ainsterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
Buitenla n d.
ALMAARSCIIE COURANT.
Boze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
%!eterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden voor Alkmaar f 0,8®franco door het
geheele rjjk f 1,
De 3 nummers f O,«6.
Prj)N der gewone Advertentlën:
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3.
XVIII.
Hoewel in de hoofdstad geregeld 4 a 5 cholera-geval -
len per dag voorkomen zou het zeer overdroven zijn
wanneer ik aan mijn lezers ging vertellen dat er een
groote cholera-vree9 over de ingezetenen is gokomen.
Het tegendeel is veeleer waar. Nu de aziatische ziekto
meer en meer een europeesche schijnt te worden en niet
meer die verwoestingen aanrichtwelke aan vroegere
jaren in de geschied hoeken zekere beruchtheid hebben
gegeven neemt men met meer luchthartigheid kennis
van de slachtoffers, die zij maakt en haast zich niet met
voorzorgsmaatregelen. De stroom van carbol en ereoline,
die in het vorige jaarmaar vooral in 1892 over
Amsterdam werd uitgegoten is nu nog ternauwernood
aan het vloeien; alleen de stadsreiniging doet wat meer
van zich zien en dringt thaus door in de vervuilde
sloppen en stegen waar Vechtwaterstralen onbekende
verschijnselen zijn.
De mannen van het vak zeggen dat cholora-vree3
een der eerste voorwaarden is om cholera te krijgen, en
uit dat oogpunt is natuurlijk een kalme beschouwing van
de ziekte een gunstige omstandigheid. Als evenwel die
k 3me opvatting maar niet ontaardt in volkomen onver
schilligheid en in het nalaten van de als heilzaam be
kende voorzorgsmaatregelen 1 Op dien verkeerden weg
geloof ik is men in Amsterdam druk bezig de eerste
schreden te zetten. Van de week is men eindelijk eens
begonnen met wat onrijp fruit als schadelijk voor de
gezondheid af te keureu maar ik kan verzekeren dat
ik dagou achtereen wagens vol zure pruimen en harde
peren heb zien verkoopeudie een cholera-bacil zouden
doen watertanden. Daarbij komtdat de voorzichtige
menschenvoor wie anders de fruitvrouw 's morgens
een welkome verschijning is haar thans laten voorbij
gaan of veel minder van haar koopen. Op den prijs van
het artikel heeft dat begrijpelijkerwijs een machtigen
invloed. Sinds ik de pen opnam om dit epistel te
schrijven, zijn reeds drie mannen met stootkarren, alias
duwwagenslangs mijn ramen getrokkendie op den
toon der verrukking over hun goedkoope waar voort
durend brullen Peren peren twee centen 't pond.
Anders wrijft zich de huisvrouw al in de handen als
het perenseizoen gevorderd is tot »acht om een dup"
nu krijgt zjj voor een dubbeltje genoeg om al de magen
van een groote kostschool te streelen.
Inderdaad schijnt 't mjj niet het geringste deel der
taak van de overheid om bij haar zorgen voor de bur
gerij ook te wakendat het aan lichtziunigen niet zoo
gemakkelijk wordt gemaakt, hun gezondheid en daarmee
die van anderen iu de waagschaal te stellen. Krachtige
en herhaalde waarschuwingen voor het overmatig gebruik
van garnalen, ooft enz. en voor het nuttigen van rauwe,
afgevallen onrijpe vruchten zouden vooral wanneer zij
in de volksbladen werden gepubliceerdzeer veel nut
kunnen stichten.
Van volksbladen gesproken van socialistische zijde
wordt krachttg geijverd om op het Nieuwsblad van
VAN
EDNA LYALL.
Vertaald door Guillette.
17)
Hij schoof het schutblad uit het bijbeltje onder de deur
door, en Rosamond sloop weg om het in stilte te lezen
en te overleggen met Dick die niet begreep hoe men
uit de gobelin-kamer zou kunnen ontsnappen. Evenwel,
zij spraken af niets te laten merkenenzooals Jos
celyn gevraagd had hem dien avond in het priëel te
wachten.
In de gobelin-kamer kropen de uren langzaam voorbij
Even na het ontbijt hoorde Joscelyn den grendel van de
deur schuiven en tot zijn verbazing trad zijn moeder
binnen met een stuk brood en een kan water. Lady
Heyworth hield wel het meeste van haar twee oudste
kinderendoch Joscelyn was altijd bijzonder op zijne
moeder gesteld geweesten bij het zien van haar be
drukt gelaat, kwamen hem de tranen in de oogen.
»Heb je berouw over je dwaasheid?" klonk de ijskoude
vraag.
>Neen", ik ben niet veranderd." Joscelyn had een
gevoel alsof hij zon neervallen van uitputting en ver
driet hjj greep eensklaps de kruik en dronk lang en
gretig. Zij zag het aande wolk op haar voorhoofd
werd donkerder, terwijl zij, op denzelfden harden toon
hernam
»Zoo gaat hethet is je verdiende loon. Je hebt heel
wat droefheid gebracht aan je vader en mij nu wij
juist behoefte hebben aan troost 1"
»Moederriep hij in wanhoop laat dit toch geen
scheiding brengen tusschen u en mijHoe kunnen de
staatszaken iets te maken hebben met mijn liefde tot
Nederland het boycot-systeem toe to passen. Dit blad
hoeft in betrekkelijk korten tijd een hooge vlucht ge
nomen en zelfs hot Vliegend Bladdat indertijd zooveel
succes gehad heeft, geheel verdrongen. Goed geredigeerd
als het wordtvinden de sociile vraagstukken in zijn
kolommen geregeld besproking. De redactie stelt zich
daarbij op een zeer vrij standpunt en kijkt geen der
partijen geregeld naar de oogen. Hebben er botsingen
met de politie plaats gehad dan is het niet a priori op
de hand van do niteengeransolde menigte worden er
betoogingen gehouden, waarbij de ernstige mannen weg
blijven en alleen verzetlievende kwajongens zich roeren,
dan schroomt het niet zich daarover in at keurendeu zin
uit te laten kortom hoewei do goede zijde van het
socialisme ruimschoots erkennende bezit het den moed
om in noodzakelijke gevallen don socialisten en oproer
kraaiers eens duchtig de les te lezen.
Dit nu is den socialen lang niet naar den zinte
meer niet daar verreweg het meorondeel der groote
bladenzoo al niet liebdugelt met het socialismedan
toch de daden zijner aanhangers zelden op krasse wijze
hekelt. Het Handelsblad, dat indertijd Domela Nieuwen-
huis telkens weer onder handen namheeft van die
gedragslijn afgezien waaraannaar men zegt de be
toogingen vóór het bureel niet geheel vreemd zijn. Eigen
lijk is van de dagbladen in de hoofdstad het Nbld. van
Nederland het eenige geworden, dat zoo nu en dan eens
durft zeggen waar het op staat.
Bij de meerderheid van de volksklasse schijnt dat geen
ongunstigen indruk te makenwant het debiet der
courant is steeds vooruitgaande. Neen, zoggen de socia
listen, die conclusie deugt niet, want er zijn honderden
abonné's van het Nieuwsbladdie zich aan de anti
socialistische stukjes ergerenmaar toch het blad be
houden, omdat zij voor hetzelfde geld geen betere lectuur
meen en te kunnen krijgen. Daarom tracht men het nu
zóó ver te brengen, dat allo vrienden van het soeialisme
voor het blad zullen bedanken en de arbeiders daarvan
niet langer notitie zullen nemen.
Het dagblad de Echo hoeft, een tijd lang gemeend
dat er van deze beweging partij te trekken viel. Hoewel
niet geprononceerd socialistisch was 't aan zijne kolommen
toch wel degelijk te bemerken dat er meer voorliefde
bestond voor de vrienden van Domela Nieuwenhuis c.s.
dan voor diens tegenstanders. De aandeelhouders hebben
dat echter niet in het belang van het blad geacht en
wenschten dat deze propaganda zou worden gestaakt.
Het gevolg was een conflikt met den directeur-redacteur,
dat met diens ontslag geëindigd is.
In de wereld der typografen heeft 't een geweldigen
indruk gemaaktdat gebr. Binger een tweetal zet
machines uit het buitenland hebben laten komen
Aan den eenen kant wordt het gesmolten lood in de
machine gebrachtaan den anderen zit iemand als hot
ware de toetsen eener piano te bespelen en regel
voor regel levert de machine het zetsel af. Losse letters
heeft men derhalve niet alleen gestereotypeerde of
gestiepte zooals de vakmannen zeggen regels. Een
groot bezwaar hiervan is, dat iedere correctie het over-
umet mijn plicht Ik wil beloven geen dienst te
nemen; ik wil op Shortell blijven, het is niet eens goed
dat u alleen zijt in dezen tijd van oproer."
Je bent wel vriendelijk klonk het spottend. »Maar
ik neem liever een lompen boer in mijn huis die ko
ningsgezind is. Zou je wezenlijk denken dat ik een
vijand van den koning tot beschermer hebben of als
mijn zoon erkennen zou Neeneer je verandertwil
ik je zelfs niet meer zien I"
Zij keerde zich om om heen te gaan doch hij deed
een paar stappen naar vorenen plaatste zich tusschen
haar en de deur. Iets in de uitdrukking van zijn gezicht
maakte haar bang; of het droefheid was dan wel vast
heid van wil zij wist het niet.
»Geef mij een kus, moeder", fluisterde hij. »Wij zien
elkander voor het laatst."
Zijn ernstige toonmisschien ook een zweem van
moederlijken trots op den schoonenmannelijken knaap
die haar het heengaan belettedie haar bijna gebood
hem een kus te geven was te veel. Zjj kuste hem en
verliet schreiende de kamer. Het zien van haar tranen
maakte Joscelyn nog wanhopigerradeloos liep hij het
vertrek op en neer. Ach was John Heyworth's lot ten
slotte wel zoo treurig Zou niet de dood, een vroege
dood aan al deze scheuring en ellende een einde
maken
Het is dwaasheid te denken dat alleen ouden van dagen
den dood verlangend te gemoet zien; er zijn oogenblikken
in de jeugd, wanneer een afkeer van het leven, een woest
verlangen naar vrijdom van leed en pijn, zich veel krach
tiger doen gelden, ofschoon een gezonde geest zulke ge.
voelens overwint. Op den vloer der kamer liggende, het
gelaat naar den grond gekeerd heel zijn lichaam stuip
trekkend van snikken, zóó doorworstelde Joscelyn Hey
worth zijn eerste groote droefheid totuitgeput door
aandoening en gemis aan voedingde slaap op hem
nederdaalde en de geest van zijn gestorven bloedverwant
hem andermaal kwam troosten. Deze sprak van het
korte, doch gewichtige leven hier op aarde, de eenige
tijd den mensch gegeven om voor waarheid en recht
maken van een geheeleu regel ten gevolge heeft. Onte
genzeggelijk is dat een schaduwzijde van de zetmachine,
maar "toch schijnt die in de praktijk niet onoverkomelijk
te zijn want in het buitenland komen deze machines
meer en meer in trek.
Vinden zij hier te lande ingang dan ziet 't er voor
de typografen duister uit. De kleiue bazen zullen tegen
die concurrentie niet bestand zijn en hun zaken zien te
niet gaan. Bij deze werkloozen komt nog een breede rij
van gewono letterzetters wier handenarbeid overbodig
is geworden. Of 't deze overwogingen zijn zouden wij
niet kunnen zeggen maar wel weten wij dat de
amsterdamsche typografen tegenwoordig druk in de
weer zijn tot het vormen van een flink gestijfde woer-
staudskas. Mij zou 't niet vorwonderen, als meu weldra
hoorde van eischen om hooger loon en bij het niet-
inwilligen dier eischen van een werkstaking.
Het aauvankelijke succesdat de timmerlieden met
hun strike hebben, prikkelt natuurlijk ook tot navolging.
De mannen van hamer en beitel wonschen dat de
particuliere patroons dezelfde bepalingen omtrent minimum
loon en maximum-arbeidstijd op hunne ondergeschikten
zullen toepassen als door den gemeenteraad de gemeente
werklieden zijn vastgestold. De meesto bazen hebben daarin
toegestemd en zij, die weigeren, kunnen geen werkvolk krij
gen. Ten slotte zullen ook zij het hoofd wel in den schoot
moeten* leggen want de strike blijkt met bijzonder veel
doorzicht te zijn georganiseerd en in de weerstandskas
voor de stakende gezellen vloeien ruime bijdragen van
de vakgenooten die onder de nieuwegunstige bepa
lingen werkzaam zijn.
Het besluit van den amsterdamschen raad heeft der
halve vèr reikende gevolgen. Onverwacht zijn deze
evenwel nietwant zij die zoo ongaaruo zagendat de
vroedschap het terrein van den socialen vooruitgang
ging betreden, hebben daarvoor genoeg gewaarschuwd.
IIEliUIE. Deu 18 is te Antwerpen het Congres
voor kunst- en lettereigendom geopend door den minister
van het rechtswezen mr. Bergereui.
DUITSCHIiAND. De Vossische Zeitung komt krach
tig op tegen de leening, welke China in Europa wil
sluiten, niet omdat zij de kredietwaardigheid van China
betwijfelt, maar omdat een staat als China, die zich zoo
vijandig betoont tegen vooruitgang en beschaving, geen
geldelijken of diplomatieken steun verdient.
Te Berlijn werden ia de laatste dagen verscheidene
anarchisten in hechtenis genomen, die echter op twee na,
Schewe en Drager, weder losgelaten werden. Bij Schewe
werden twee ongeladen granaten gevonden, zooals bij de
snelvarende kanonnen gebruikt worden; verder inbrekers
werktuigen en chemicaliën, die tot bereiding van ontplof
bare stoffen kunnen dienen en verder nog andere werk
tuigen, welke in de electro-techniek gebruikt worden.
Men heeft dus waarschijnlijk met brutale inbrekers te
maken.
te lijdenen toen Joscelyn kort daarna ontwaakte
was het met een verwonderlijk gevoel van kracht met
het bewustzijn dat hij nuttig wezen konen ook hèm
een opdracht was gegeven in den grooten strijd voor
vrijheid en recht. Gelukkig voor hem dat hij geen blik
kon slaan in de toekomst, niet wist, hoe pijnlijk, met hoe
bleeke, holle wangen de Vrijheid langzaam, zeer langzaam
naderkomen zou, gelukkig voor hem, dit vertrouwen, dat
enkele maanden voldoende zouden wezen om vrede en gerech
tigheid terug te brengen in Engeland. Want dit is zeker
Wij zijn in hope zalig", en de teleurstellingen en rampen,
die ondragelijk wezen zouden, kon men ze voorzien, kunnen
wij dragen zoo ze een voor een, niet te gelijk komen.
Verkwikt door den slaap en eenig voedselbegon hij
nu onbeschrijfelijk te verlangen naar het uur van ont
vluchting de tijd duurde eindeloos. Nu eens las hij in
het bijbeltje, bekeek hij het portret van John Heyworth,
of de aardige figuren der gobelins, dan weer liep hij de
kamer op en neertrachtte zich de toekomst voor te
stellen, en waar hij Mr. Hampden weder ontmoeten zou.
Eindelijk hoorde hij tot zijn vreugde het kerkklokje van
Shortell voor den avonddienst luiden daarna toen hij
zich goed inspandede zware voordeur dichtslaan en
de voetstappen van hen die naar de kerk gingen. Nu
wist hij dat het oogenblik daar was. Na een blik door
de kamer geslagen te hebben waarin hij zooveel had
doorgemaaktliep hij naar den schoorsteen en klom
niet zonder inspanning het gat in, waardoor den vorigen
nacht de vleermuizen verdwenen waren. Toch bereikte
hij uitgeput en vol roetde plaats waar de andere
schoorsteen in dezen uitkwam. Hier rustte hij even
dankbaar dat hij het tot zoover had gebracht. Het
opklimmen was trouwens goed gegaanomtrent het
nederdalen voelde hij zich niet zoo zeker. Gelukkig
werd hij, aan lichaamsoefeningen gewoon, niet duizelig en
ofschoon het dalen moeielijk en gevaarlijk was en hij
zichzelven reeds voorstelde met gebroken armen en beenen
in do kamer van deu huiskapelaan liggend weldra
stond hij ongedeerd in het studeervertrekgeschramd
en met bloedende handenmaar vrij.
