LOMBOK.
No. 106. BersteWad- Zes en Negentigste Jaargang.
1894.
ZONDAG
2 SEPTEMBER.
LOMBOK.
Nederland.
ALkMAARSCHE C01 RAM.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rjjk 1,
De 3 nummers f O,O0.
Telefoonnummer: 3.
Pr\Js der gewone Ad vertent IPn:
Per regel J 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Geen grooter ramp heeft den laatsten tijd het vader
land getroffen, dan de overvalling in Lombok.
De berichten zijn van dien aard dat men ze bijkans
niet kan gelooven. Evenmin kan men zich eene voorstel
ling maken van de aangrijpende droefheid der gezinnen,
wier verwanten deel uitmaken van de in Lombok achter
gebleven krijgsmacht. Vooral wanneer men leest in de
telegrammen de bizonderhedenwaarmee deze calamiteit
gepaard ginggeen water, fourageering onmogelijk, goe
deren achtergelaten om gewonden in wagens te vervoeren.
Mataram toestand nog slechter. Bivak prijsgegeven enz.
Hoe pjjnljjk de berichten ook mogen zijn, wij twijfelen
er niet aan of de regeering zal alles wat haar bekend
wordt, openbaar maken. Maar welke gevoelens ook rijzen,
voordat alle gegevens bekend zijn, schorte men zijn oor
deel op omtrent de oorzaak van het échec.
Op de vraag, of, en op wiens raad, de onvoorzichtig
heid begaan werdom in het land door te dringen de
kust te verlaten de legermacht te verdoelenheeft elk
antwoord thans geen andere waarde, dan die eener voor
barige gissing.
Want men bedenke, dat de leiders en hoofdofficieren
allen mannen waren die hnn sporen verdiend hadden
die bij ervaring de moeielijkheden eener expeditie ten
volle beseften, en wier beleid ia het noorden van Sumatra
herhaaldelijk gebleken is.
Eerbiedige hulde zij gebracht aan allendie op het
veld van eer sneuvelden
Ernstig zal de indruk zijn die deze débacle in Indië
gemaakt heeft.
Vandaar dat. op don Minister, die in 's lands vergader
zaal kort geleden zich verantwoordelijk stelde, voor de
uitzending der troepen naar Lombokeen hoogst moeie-
ljjke taak rust.
Toen den achtsten Juni j.l. in de Eerste Kamerde
heer Pjjnacker Hordijk uiteenzette, waarom hij eene expe
ditie gevaarlijk achtte en wees op de ongezondheid van
het klimaat in Lombok en de goede bewapening van de
inlandersdie in het bezit zijn van 25000 geweren en
1000 achterladerstoen antwoordde de heer Bergsma
minister van koloniën
.Ofschoon ik ten volle gevoelwelke groote verant
woordelijkheid op den Minister rustdie bij het onder
nemen van dergelijke expeditiën deel van de Regeering
uitmaakt, aarzel ik geen oogenblik om te verklaren, dat
ik die verantwoordelijkheid ten volle op mij neem.''
Het is evenwel te hopendat alle verwijten die ge
woonlijk op een dergelijk échec gedurende den Atjeh-
oorlog volgden, thans achterwege mogen blijven.
De vraag, die men zich te stellen heeft, is deze
Wat kan hier te lande gedaan worden om het verloren
prestige te herwinnen Want dat het geschokt is, daar
omtrent make men zich geen illusiën. Zoo ooit, dan mo
gen nu de tranen, over het ongeluk gestortden blik
niet benevelen.
Het feit, dat door de bevolking de onoverwinnelijkheid
van de compagnie betwijfeld zal wordenverhele men
niet. In de nabijheid van Javaden hoofdzetel onzer
macht zijn wij verslagen.
Het gevaar om geheel Java van troepen misschien voor
langen tijd te ontblooten, wordt door de Indische regee
ring blijkbaar niet gering geschat.
Immers de Gonvernenr-Generaal seint .Aanstonds
vergadering Raad van Indiëmet commandanten leger
en vlootom te beraadslagen mijn denkbeeld tot dade
lijke zending bataillon en artillerie."
Dit zou geheel overbodig zijnindien men volkomen
gerust tot dezen maatregel dnrfde overgaan.
Nu op twee plaatsen in den Archipel het leger wordt
verdeeld, en de beschikbare reserve in het vnur gebracht
iszal de regeering niet aarzelenom althans tijdelijk
de Indische krijgsmacht te versterkenen tot bereiking
van dit doel, geldelijke en administratieve bezwaren ter
zijde stellen.
Tot eiken prjjsmoet grooter onheil worden voor
komen
Optimisme betreffende de gehechtheid der inlandsche
bevolking aan ons bestuur zou in omstandigheden als
deze, misplaatst zijn. Moge de regeering bjj alle partgen
in den lande steun vinden
Een den 30 ontvangen regeeringstelegram luidt
Van de vermisten zijn teruggekomen kap. Kamerman,
licht gewond en 34 europeesche minderen waarvan 7
gewond.
Generaal Vetter heeft aan de marine opgedragen
Mataram te beschieten.
De vijand heeft de westzijde van Mataram versterkt
de granaten der marine zijn ten zuidoosten van Mataram
neergekomen.
Aan Quispeldir. commandant der maritieme mid
delen is correctie aangegeven. De balisehe strand-
kampong Tanambat werd door de marine beschoten.
De hoofden van Tandjong Karang en Sekar Bela en de
sasaksche kampongs bij Ampenan zijn opgeroepenzij
betoonen de meeste hulpvaardigheid en medewerking.
Het verraad zou uitgegaan zijn van den ouden Vorst
op aansporing van Prenggama. Djelantik zou met zijn
volk niet meegedaan hebben toch is zijne houding ver
dacht, daar hij ons niet gewaarschuwd heeft.
Liefrinek is naar de oostkust om de Sassakkers aan
te sporen, het balisch gebied te verontrusten.
Omtrent een hernieuwd offensief optreden en hetgeen
daarbij in acht te nemen is, deelde generaal Vetter mij
zijne voornemens mede.
Opgave van de namen der gesneuvelde minderen is
nog niet mogelijk.
De toestand der naar Soerabaija overgebrachte ge
wonden is over het algemeen zeer gunstig.
Het N. v. d. Dag ontving nog de volgende berichten
Gesneuveld: le luit. genie Van der Staajj.
Vermist: Lindgreen Van der PlankDe Graaf
Ujlaki.
Heden vertrekken naar Ampenan de lnits.-kol. Scheuer
en Frackers, de directeur Scherer, kapt. Vis. De adjudant
(van den Gonvernenr-Generaal) kapt. Kroll is belast
met het overbrengen van een geheim schrijven van den
Gouverneur-Generaal.
In een tweede telegram, waarvan de inhoud voor een
groot deel ons van andere zijde reeds bekend was en dat
wij onzen lezers ook al mededeeldenwordt o. a. nog
gemeld Boerma niet gesneuveld, alleen gewond, le luit.
Dooremans gedurende tranport gestorven.
jEen particulier telegram van den 1 aan het Handels
blad meldtDe artillerie is nu 32 stukken sterk, onder
leiding van den majoor Feuilletau de Bruijn.
De rijksbestuurder Djelantik hondt voldat bjj on
schuldig is aan het verraad en heeft verlof gevraagd
om met zijn leger naar Bali te mogen oversteken. De
gouverneur-generaal heeft de vergunning daartoe gewei
gerd en bevolen Djelantik als vijand te beschouwen.
Tjakra Negara is door de Sassaks ingesloten.
Met het oog op de ernstige gebeurtenissen op Lom
bok heeft de minister van koloniën bepaalddat het
detachement snppletietroepen, sterk 50 man, dat den 15
September van het koloniaal-werfdepöt naar Rotterdam
en van daar per stoomschip Salak naar Batavia zou
vertrekken, op eene sterkte van 200 korporaals en sol
daten en 8 odder-officieren zal worden gebracht.
Bovendien zal het detachement, dat 29 September van
dat depót naar Indie moet worden uitgezonden en 75
man zon bedragen, worden gebracht op eene sterkte van
150 korporaals en soldaten, benevens 7 onder-officieren.
Met het detachement, dat 1 Sept. vertrekt, levert het
kol. werfdepot dus in die maand een contingent aan
snppletietroepen van 418 onder-officieren en minderen.
Men schrijft ons uit Amsterdam van Vrijdagavond
omtrent den Koninginnedag
Terwijl joelende volksmassa's langs mijn venster trekken
heb ik, na een vermoeienden dag van rondzwerven door
de stad, even de pen opgenomen om voor de lezers
van de Alkmaarsche Courant een kort verslag op te
maken van de wijzewaarop in de hoofdstad de
Koninginnedag is gevierd.
Mijn eerste tocht gold vanmorgen den Dam, want de
socialisten hadden in hunne organen en in strooibiljetten
de partij gen ooten opgeroepen zich daar te verzamelen
om met elkaar naar het Frederiksplein te trekken. Hon
derden nieuwsgierigen hadden evenals ik gedaan en daar
ook nog troepjes opgeschoten jongens aan de oproeping
hadden gehoor gegeven, was het op den Dam omstreeks
elf nur buitengewoon drnk. Het kwaadwillig gezinde
gedeelte begon met een rechercheur, dien zij toevallig
kenden, toe te takelen, zoodat de politie een charge
moest maken om hem te ontzetten. Ook bij het optrek
ken door de stad moest van den wapenstok gebruik
worden gemaakt, doch hierbjj kwam 't niet tot een ern
stige botsing.
In het Paleis voor Volksvljjt had inmiddels in de
groote ooncertzaal een festival plaats gehad van eenige
muziekvereenigingen uit noord- en znidhollandsche dorpen,
onder leiding van het dilettanten-muziekgezelschap »Am-
stel's fanfarecorps". Het denkbeeld daartoe was uitgegaan
van de »Vereeniging tot veredeling van het Volksvermaak'',
wier eere-voorzitterburgemeester Vening Meinesz een
toespraak had gehouden nadat het Wilhelmus was
uitgevoerd.
Het plan bestonddat deze vereeniging in optocht
trekken zoude naar het feestterrein achter het Rijks
museum. Wacht, hadden de socialisten gezegd, daar zullen
wij een stokje voor steken. Wij mogen geen optochten
houden en nu zullen zij 't ook niet doen. Dat was de
reden, waarom de mannen van den Dam naar het Fre
deriksplein waren getrokken.
Dwarsfluiten hadden zij meegenomen en daarmee tracht
ten zij de marchen der fanfare-corpsen te overstemmen.
Juist toen de stoet zich in beweging had gesteld, hieven
de socialisten hun vrijheidslied aan en ontplooiden zij
een roode vlag. De politie mocht dit niet toelaten en
hoewel er een soort paniek onder de feestvierders ont
stond, sloeg zij er met stok en sabel duchtig op los. Ook
de oproerkraaiers lieten zich niet onbetuigd en brachten
o. a. een agent ernstige verwondingen toe. Er werd door
de politie evenwel zoo kalm en vastberaden opgetreden,
dat weldra het verboden lied niet meer werd gehoord
en de roode vlag verdween.
Het was een indrukwekkend tooneel die duizenden
menscfgm langs het Westeinde en de Stadhouderskade
in aaneengesloten gelederen te zien voorttrekken. De hel
dere zonnestralen deden de met zilver en verguldsel ver
sierde banieren gelijk zijn aan kostbaar fluweel met
schitterende flikkerende vonken bezaaid die in glans
slechts wedijverden met het geblikker der smetteloos
gepoetste instrumenten. Van de balcons der huizen wer
den den corpsen met hunne opwekkende muziek de
Hosannah-kreten toegejuicht en de vaderlandsche wijzen
vonden veelvuldigen weerklank. Slechts één donkere
plek bood het schilderij die bende achteraan, haveloos
met opzet gekleed, vervloekende hnn onmacht om alles
in de war te sturen.
Vier jaren achtereen hebben wij reeds den lezers van
dit blad beschreven, wat er op het museum-terrein was
te zien tot vermaak van de menigte. Daarom kunnen
wij voor de vijfde maal volstaan met te zeggen, dat ook
nu weder specialiteiten en luchtballons te baat waren
genomen om het publiek te boeien. Ook de beruchte
drassigheid van bet terrein verloochende zich ditmaal niet.
In andere gedeelten der stad werd insgelijks de laat
ste van de maand op feestelijke wijze doorgebracht. Vooral
de parade trok ditmaal veel bezoek en veel aandacht
daar voor het eerst militaire wielrijders hierbij hunne
diensten verleenden.
Wat de avond zal opleveren, is bij het schrijven van dit
vluchtige verslag nog niet te zeggen. Wel kan geconsta
teerd worden dat de deelname aan het Koninginnefeest
dit jaar drukker is geweest dan het vorige. Ook waren
meer vlaggen uitgestoken en was meer werk van de eta
lages gemaakt. Een eigenaardigheid van vele amster-
dammers is, dat zjj in gewone dagen wel ooren hebben
naar het zoet gefluit des socialen vogelaars, maar als het
den feestdag geldt van het blonde Koningskind, dan komt
toch weder de oude mensch boven en overheerscht weder
de oranjeliefde, hun in de jeugd ingeprent.
Egmond aan Zee. Koninginnedag is hier recht
feestelijk doorgebracht. Reeds in den vroegen morgen
wapperde van elke woning de nationale driekleur en was
iedereen getooid met de Oranjekleur, zoodat het dorp een
echt prettig aanzien had. De schooljeugd had zich reeds
vroegtijdig bij groopjes vereenigd en was vol blijde ver
wachting van het feestwaaraan ten 2 ure door hen
mocht worden deelgenomen. Eindelijk was het lang ver
wachte oogenblik daar en verscheen in hnn midden een
prachtig met groen en bloemen versierde zegewagen
voorafgegaan door muziek en twee personen te paard en
gevolgd door twee lakeienwaarbjj zich aansloten al de
leerlingen der openbare school400 in getalin welk
rijtuig als zinnebeeldig figunr gezeten was Hare Majesteit
de Koninginmet een bouquet in de handhaar door
een der schoolkinderen aangeboden.
In optocht werd het dorp doorgereden en een reisje
gemaakt naar het nabij gelegen Egrnond aan den Hoef.
Het gaf een vrooljjk gezicht al die bigde kinderkopjes,
versierd met mutsen van papier, kwistig in oranje getooid
en van de noodige vlaggetjes voorzien.
En Hare Majesteitmen verbeeldde zich de werkelijk
heid voor oogen te zien.
Tor rechtertjjd verscheen een amateur-photograaf, wiens
arbeid mogeljjk later onder de oogen zal worden gebracht
Na den terugkeer werd H. M. naar het feestterrein
geleid, waar zij van hare hooge waardigheid werd ont
heven, terwjjl tot aandenken aan dezen dag haar een
prachtig cadeau werd aangeboden.
Op zulk eene wandeling liet zich de beerljjk klaar ge
maakte chocolade met koek en krentenbrood uitnemend
smaken.
Inmiddels maakte Jan Klaassen zich gereed, om voor
zijn potsierljjke sprongen die vroolijke kinderschaar een
genotvol uurtje te bereiden, hetwelk door de ouderen
van dagen met evenveel genoegen werd aangezien. Ver
volgens hadden er nog eenige kinderspelen plaats, zooals
zakloopen, houtjes rapen, aardappelen dragen enz., waarbij
den winners prjjzeu werden overhandigd.
De duisternis begon van lieverlede te overvallen, oen
