No. 123. Eerste blad. Zes en Negentigste Jaargang.
1894.
ZONDAG
14 OCTOBER.
Onbestelbare Hrieven,
ALKMAARSCIIE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
gebeelo rjjk 1,
De 3 nummers fO,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3.
gedurende de 2e helft van September 1894
C. G. PotvlietAlkmaar; G. Knoppers Amsterdam
ZeivaartHaarlem H. G. Reiziger, idem H. Visser,
Nijmegen; H. Verhoeve
Briefkaarten:
W. de Jong, Amsterdam.
L, O M U O K.
Aan een particulier schrijven van den veldprediker
Rogge ontleent Het N. v, d. D. het volgende
Wat is alles veranderdDat schandelijk verraad in
den nacht van 25 op 26 Aug. bracht mijn leven plot
seling in het allergrootste gevaar. Ik huiver nog bij de
herinnering aan de verschrikkelijke tooneelen waarvan
ik getuige was. Onder het vuur van den vijand heb ik
mijn vriend Van Ham, die doodelijk getroffen was, nog
mede helpen trachten te verbinden en in een tandoe
nedergelegd
Het was of de hel was losgebroken een Bartholo-
meusnachteen slachtingwaartegen niets te doen viel.
Ik ging met oen sectie van 53 man waarvan met mij
slechts 8 man levend in een tempeltje over het bivak
van Mataram terecht kwamen. Daar brachten we op
gepakt met gekwetsten en dooden en wat er over was
van het 6e en 7e bataljon een vreeselijken nacht door.
Gedurende twee dagen waren wij zonder eten of drinken,
elk oogenblik een overval duchtende. Den vijand viel
alles in handen wat we achter hadden moeten laten.
Ik had niets meer dan ik aanhad en mijn zakdoek gaf
ik nog weg om een gekwetste te verbinden. De wegen
waren bezaaid met dooden en gewonden. Het was ver
schrikkelijk.
Ik ben boven verwachting gespaard. Van Mataram
naar Ampenan gingen we langzaamover sawahs en
door ravijnen en rivieren met steile oeversouder het
vuur van Mataram. Ik zakte soms tot aan het midden
in de modder en werd door tweo soldaten er uit ge
trokken en eindelijk ondersteund, want ik kon niet meer
gaan daar ik mijn voet verstuikt had. In Sakarbela
vonden we een bevriendo Sasaksche kampongdie ons
een handje rijst en wat klapperwater gaf. De resident
noodigde mij daarna nit met een vlet naar de »Maet-
suyeker" te gaan. Vandaar vroeg ik verlof aan den ge
neraal om met de gekwetsten naar Soerabaja te mogen
vertrekken. Het schip was spoedig overdekt met een
groot aantal dier ongelukkigen die ik geholpen door
den zendelinggedurende de reis met ijs water en wijn
laafde.
Aan den boom te Soerabaja was het stampvol be
langstellenden. Daar trof ik o. a. ook den heer S., die
mij in zijn huis opnam. Ik zag er uit als een land-
looper doch dank zij der hartelijkheid dier familie
weldra werd ik van alle noodige kleederen voorzien. Met
de aanvullingstroepen ging ik dadelijk terng. Nn zit ik
weer hier in een verschrikkelijkon rommel, Ampenan is
rondom versterkt. De marine laat nu en dan met don
derend geweld groote granaten in Mataram vallen. Spoe
dig -en krachtig optreden kan ons misschien redden en
het échec horstellen. God geve onzen troepen met weinig
verliezen een glansrijk succes
De bedienden van wijlen den overste van Lawick van
Pabst en den luitenant Kalff verhalen dat zijtoen zij
hun heeren hadden zien sneuvelenzich ieder meester
maakte van de lange kris van een gevallen Baliër en
daarmede gewapend een goed heenkomen zochten over
de sawah. Een eindje weegs afgelegd hebbende zonder
echter te weten waarheen troffen zij in het open veld
een ongewapend Baliër aandezen dreigden zij met
hunne krissen overhoop te zullen stekenals hij hun
den weg niet wees naar het bivak te Ampenan op deze
wijze kwamen beide javanen heelhuids thuiszonder
door hun onvrij willigen gids, dien zij tusscheu zich in
hielden aan andero Baliërs verraden te zijn.
De officioele Jav. Ct. bevat de volgende bijzonderheden
omtrent de Lombok-zaken
In zijn eigen telegram deelt generaal Vetter mede
dat het bericht, aJs zoude de luitenant-kolonel van Lawick
van Pabst na de overrompeling zijnerzijds onvolledig zijn
ingelicht omtrent den stand van zaken onjuist is. Toen
genoemden hoofdofficier last werd gegeventerng te
trekkenwas van ontruiming van Tjakra Negara nog
geen sprakede daarna aangewende pogingen om hem
bericht te zendenmislukten alle.
Ook het gerucht, hetwelk o.a. door eenigo ingezetenen
van Semarang ter kennis van den Gouverneur Generaal
is gebrachtdat den 18 Augustus twee Baliërs zouden
zijn gearresteerd bij zich hebbende brieven met gegevens
aangaande eene samenzwering tot het vermoorden onzer
troepenwordt door generaal Vetter beslist onwaar
genoemd.
Ter versterking van de maritieme middelen in de wa
teren van Lombok worden Hr. Ms. oorlogsschepen de
Bali en de Borneo derwaarts gedirigeerd.
Blijkens eene van den secretariswd. resident te
Boeleleng ontvaugen mededeelinghad deze geen ongun-
stigen indruk verkregen van de stemming der Balische
vorstenhestaren na de jongste gebeurtenissen op Lombok.
Tweede Hamer.
Den 11 bij de behandeling van het wetsontwerp tot
ondersteuning van het Weduwon- en weezenfonds voor
de officieren der landmacht in Ned.-Indië betoogde de
heer de Ras datal zijn er fouten begaan door de re
geering ook al tengevolge van de lagere trap waarop
vroeger de wetenschap stond de desolate toestand van
het fonds op dit oogenblik grootendeels is tooteschrijven
aan het feitdat aan het hoofd hebben gestaan personen,
die zich öf de moeite niet hebben gegeven zich op de
hoogte der zaak te stellen óf totaal onbekwaam waren,
daar anders nooit zou zijn toegestaan de verlaging van
de oorspronkelijke 6 pet. tot 4 en 3pet Ook ziet
hij niet inwaarom niet vroeger een andere regeling is
voorgedragen. Hij begrijpt niet, waarom niet met een
solide levensverzekeringmaatschappij een regeling is ge
troffen in plaats van dit fonds to handhaven. Tevens
zon zoodoende een eerste stap worden gedaan om de
levensverzekeringmaatschappijen onder toezicht van den
Staat te brengen. Hij vraagt alsnog wat de regeoring
omtrent dat sluiten van een verzekering by een solide
levensverzekeringmaatschappij denkt en wijst er op dat
er officieren zijn geweestdie nu driemaal zooveel be
taald hebben voor weduwpensioen als zij bij eene maat
schappij zouden behoeven te doen.
De minister van koloniën erkent, dat de maatregelen
vroeger door de regeering genomenverkeerd zijn ge
weest. Het onderzoek naar den toestand van het fonds
heeft lang geduurd vandaar dat niet vroeger een regeling
is voorgesteld. De vrijheid voor de officieren om zich
bij een particuliere maatschappij te verzekeren zou geen
voldoenden waarborg opleveren dat dit geschieden zal.
De algemeene beraadslaging werd gesloton.
Op art. 1 komt in behandeling het amendt.-Bool om
de ondersteuning te bepalen, in plaats van op 3 ton, op
minstens 1 */2 ton 'sjaars en voor 1894 die som van l'/2
ton op de begrooting te brengen.
De heer Bool lichtte dit amendement toe overeenkomstig
zijne schriftelijke toelichting.
Den 12 werd dil amendement, na bestrijding door de
heeren Goeman Borgesins, Farncombe Sanders, van Gen
nep en don minister van koloniënverworpen mot 50
tegen 26 stemmen en het wetsontwerp aangenomen zonder
hoofdelijke stemming.
Vervolgens werden met algemeene stemmen aangenomen
het daarmede verband houdende wetsontwerp tot ver
hooging der indische begrooting voor 1894;
bekrachtiging tot onderhandschen verkoop van een
stuk Staatsgrond te Apeldoorn aan H. Moner Tz. en
A. Wesselink aldaar
bekrachtiging van den verkoop van een strook gronds
vau post- en telegraafkantoor te Haarlem, aan de ge
meente Haarlem
onteigening voor aanleg van een weg in de gemeente
Kethel en Spaland.
Na aanneming van eenige naturalisatie-ontwerpen en
na verzending van het adres van den uitgever der Zie-
rikzeesche Nieuwsbodezich beklagende over eene z. i.
onrechtmatige verkorting zijner persoonlijke vrijheid, naar
den minister van justitie om inlichtingen is de Kamer
tot nadere bijeenroeping uiteengegaan.
Aan den afgetreden minister van buitenlandsche
zaken den heer mr. G. van Tienhoven, is een pensioen
van f 2871 verleend.
De meerderheid van den kerkeraad der ned. herv.
gemeente te Groningen heeft besloten, den heer dr. Lonis
B&hler beroepen predikant te Schiermonnikoog geene
attestatie te verleenenwaardoor het den heer Bhhler
onmogelijk is zijn ambt te aanvaarden.
De verkiezing van een lid der Tweede Kamerin
plaats van wijlen den heer S. T. Land in het hoofd
kiesdistrict Helder is bepaald op 30 Octoberherstem
ming zoo noodig op 13 November.
Helder. De minister van binnenl. zaken heeft door
tusschenkomst van Gedeputeerde Staten en burg. en weth.
op het adres van 154 ingezetenen betreffende het oprichten
eener Rijks hoogere burgerschool geantwoord, dat in het
groot geldelijk bezwaar der meeste ingezetenen, om hunne
kinderen naar plaatsen te zenden, waar behoorlijk middel
baar onderwijs gegeven wordtgeen voldoenden grond
ligt voor oprichting eener Rijksschool. Mocht de Raad
echter besluiten tot het oprichten eener Hoogere Burger
school voor gemeente-rekeningdan was hij bereid te
bevorderen dat een subsidie van Rijkswege worde ver
leend. De commissie voor deze zaak heeft naar aanleiding
van dit antwoord eenparig besloten, de zaak nog niet op
te geven. Het voornemen is door eene commissie van
drie leden bij den minister vun binnenl. zaken nader op
het verzoek terug te komen.
De machineriën van Hr. Ms. Korvet »van Galen", lig
gende aan 's Rijks werf alhier zjjn in het openbaar bij
inschrijving verkocht aan J. N. Prins alhier voor 7193,80.
H unst meststroolers.
Anna Pnulowna. Voor den wedstrijd met kunst
meststrooiers, van wege Hollands Noorderkwartier op
den 17 alhier op de hoeve >Welgelegen" te houden, zijn
elf machines aangegeven. De toegang is vrij.
Amsterdam. Den 11 zijn twee van de zes voor
onderwijzer geëxamineerden geslaagd n.l. W. Zegel van
V eisen en J. Ravensteijn alhier.
De kiesvereenigingen Burgerplicht, Grondwet en Am-
stels Burgerij hebben tot candidaat voor de Prov. Staten
gesteld den heer A. Roelvink.
Enkliulzen. Den 10 heeft zich een geval van
cholera voorgedaan iu het huisgezin van den slager G.
Klouwers. De vrouw is aangetast.
Scliagcn. Met ingang van 15 October is tot
tweeden gemeente-veldwachter benoemd de gepasporteerde
brigadier der maréchaussées de heer 0. Hoogland, van
Zuidscharwonde.
In den loop van dit jaar nog zal door de afdeoling
Schagen van het Noderlandsch Onderwijzersgenootschap
eene vergadering worden uitgeschreven van onderwijzers,
kamerleden, burgemeesters, schoolautoriteiten en verdere
belangstellenden in het arrondissement Helder tot bet
bespreken van plannen om voor de onderwijzersweduwen
een Rijkspensioenfonds te verkrijgen. Op die vergadering
zal door den heer de Vries van 't Zand eene lezing
daarover gehouden worden.
Ook in deze gemeente, die tot heden vrij van de ziekte
was gebleven, is mond- en klauwzeer uitgebroken.
Sclioorl. Voor de betrokking van onderwijzer aan
de opehbare lagere school te Groet hebben zich drie
sollicitanten aangemeld, waarvan de volgende alphabe-
tische voordracht is opgemaaktJ. Ott. ond. Oudorp
P. Plas, tijdelijk ond., Hillegom J. v. d. Wiele, ond.,
Anna Panlowna. Eerstgenoemdo werd daarna als zoodanig
benoemd.
Wierlngerwaard. Ook bier is mond- en klauw
zeer geconstateerd. De aangetaste dieren waren onlangs
op de Schagermarkt aangokocht van J. Ondt, denzelfden
persoon, door wien donderdag, den 4, aldaar besmet vee
werd aangevoerd.
Draft. Tot heden is in deze gemeente reeds onder
687 runderen toebehoorende aan 51 veehoudershet
mond- en klauwzeer geconstateerd.
Hoedijk. Van wege dit polderdistrict is don 10
de heer IJ. Bruin gekozen tot hoofdingeland van het
Ambacht van Westfriesland, genaamd Geestmer-Ambacht.
RijP- Twee jaren geleden waren bij de ned. herv.
gemeenten in dezen ring meer dan de helft der predi
kantsplaatsen vacant, zoodat zelfs een naburige ring te
hulp moest komen om in den dienst der vacante ge
meenten te voorzien. Daar nn ook de vacaturen van
Driehuizen en Noordschermer weldra vervuld zullen zijn,
blijft er in dien ring slechts ééne vacature over.
Ursem. Door de hier gevestigde afdeeling der
Hollandsche Maatschappij van landbouw is tot afgevaar
digde naar de in November e. k. te houden vergadering
der Vereenigiug tot ontwikkeling van den landbouw in
Hollands Noorderkwartier, benoemd de heer J. Wonder
en tot diens plaatsvervanger de heer J. Vet. De heer
M. Koogeralhierhield voor de leden der Afdeeling
eene voordracht over de verschillende soorten van kunst
meststoffen.
Warmenhulzen. Tengevolgo van de lage kool-
prijzen wordt hier door een der grootste koolverbouwers
een groot aantal witte kool tot zuurkool gemaakt. Het
geeft eene nieuwe en aardige bedrijvigheid en werpt
zeer waarschijnlijk een voordeel af, waarnaar nn bij den
verkoop per Btnk te vergeefs wordt uitgezien.
Sedert 19 Juli j.l. had in deze gemeente op eene be
volking van ongeveer 1400 zielen geen enkel sterfgeval
plaats. Het aantal geborenen bedraagt dit jaar echter
reeds 43. Do tronwlnstigheid heeft zich tot heden ge
openbaard in een getal van 17 inschrijvingen.
Zaandijk. Bij den gemeenteraad is het plan in
overwegingom na afloop van de overeenkomst met de
gasfabriek te Wormerveer in Mei a.s. de verlichting van
de gemeente door electriciteit te doen plaats hebben.
Zutdseharwoude. Herkozen tot hoofdingeland
voor het Ambacht van Westfriesland, genaamd Geestmer-
Ambacht voor de banne Zuidscharwonde, de heer Jan
Boon aldaar.
Eene oude qnaestle.
De heer J. Lansen Croin, notaris te Znidzande,
heeft bij de firma F. Kleeuwens en Zoon te Goes, eene
brochure in het licht gegeven, onder den titel Gemeen
schap en scheiding bij tweede en verder huwelijk,'' met
toelichting en vervolg. Het boekje tracht de juiste be-
teekenis uiteen te zetten van artikel 236 B. W. Of
de schrijver daarin geslaagd is, beoordeele de belangstel
lende lezer. Reeds aan vele commentaren op dat artikel
werd in den loop der jaren het levenslicht geschonken
en wollicht zijn er nog volon te wachten, als de arbeid
van de Staatscommissie niet spoedig wettelijke sanctie
krijgt. Zooals men weet, werd die reeds den 28 februari
1880 ingesteld met de opdracht om het burgerlijk wet
boek te herzien en om artikelen als 236, waarvan de
geschiedenis opklimt tot het romeinsch recht, te verbe
teren.
