Telegrafische Berichten.
spoedige aanvulling der geleden verliezen acht hij den
toestand op Bali en Lombok zeer onrustbarend. En hoe
wel hij gelooftdat er tactische en militaire fouten be
gaan zijn, zoo wil hij daarover thans niet uitweiden.
De heer van Gennep, die minder pessimistisch ge
stemd is als de heer Boolzegt den minister dank voor
de oprechtheid, waarmede hij gezegd heeft vele der her
vormingen van zijnen voorganger niet te kunnen aan
vaarden. Eén ding betreurt hij echter in hooge mate
nl. dat hij de denkbeelden van zijnen voorganger omtrent
decentralisatie ook laat rusten. Gelukkig dat de weg nog
open is gebleven om tot een vergelijk te komen. Hij be
strijdt het gevoelen van den heer Bool, dat de minister
uit de comptabiliteitswet de regeling der financiëele ver
houding niet moest weglaten. Hij zet uiteen, waarom hij
voor gematigd leenen ter uitvoering van buitengewone
werken in Indië is en hoopt, dat de minister zijne ver
hooging van tarieven nog een jaartje in portefeuille zal
houden.
Ten slotte zag hij gaarne overwogen, of er geen mid
del is, om een juister overzicht te geven van den stand
der producten, bijv. door het gemiddelde van de laatste
jaren te nemen als het gemiddelde voor eerstvolgende jaren,
in plaats van een vast aantal picols of een lagen vasten
prijs aan te nemen.
De heer D o n n e r is den minister dankbaar voor het
door hem ingenomen standpunt tegenover de zending en
het christendom in Indie.
De heer M ackay acht den toestand der indische
geldmiddelen niet zoo zorgelijk en brengt hulde aan het
voorzichtig financieel beleid. Opheffing der dwangcul
turen en bevordering der vrije culturen wordt door hem
aanbevolen. Hij zegt den minister dank voor de toege
zegde wjjziging der cemptabiliteitswet, afgescheiden van
de regeling der financieole verhoudingen, gelooft niet, dat
door bezuiniging veel vermindering van uitgaven zal zijn
te verkrijgen en brengt ten slotte een woord van hulde
aan de welwillende gezindheid van dezen minister tegen
over de christelijke zending.
De heer Pijnacker Hordjjkisin hooge mate
teleurgesteld over het antwoord des ministers omtrent
vele belangrijke vraagstukken, vooral in betrekking tot
de hervorming van den Raad van Indie en de plaatselijke
en gewestelijke Raden. Hij hoopt, dat deze minister nog
een decentralisatie-ontwerp zal indienenal vreest hij
daarvoorna 's ministers antwoord gelezen te hebben.
Hij herinnert, dat de beer van Houten in 1892 ook
voorstander van dencentralisatie was. Hij deelt het ge
voelen, dat de koffiecultuur hervormd moet worden en
wel van dwangcultuur in vrije cultuurwaar dit
mogelijk is; evenzoo dat naar versterking der middelen
moet worden omgezien. Niet door verhooging van
belasting evenwel, maar door bezuiniging. Valt dit
maal weinig over Atjeh te zeggen zooveel te meer
over Lombok waar de toestand donker is en waar de
militaire macht reeds tot 6 veldbataljons moest worden
opgevoerd. De Westmoesson staat op het punt van in te
treden of is reeds ingetreden en maakt het verder ageeren
moeielijk. De verantwoordelijkheid voor deze expeditie
nam de minister voor zijne rekening. Hij laat die thans
rusten, evenals het militair beleid maar toch acht hij
zich verplicht te zeggen, dat zijns inziens de expeditie
werd ondernomen met onvoldoende terreinkennis, onvol
doende kennis van den geest der bevolking en onvol
doende voorbereid. Hij ziet de toekomst dan ook duister
in. Zeker is versterking der militaire macht in Indië
noodig, maar daarvan zal vermeerdering van lasten weer
het gevolg zijn. Hoe rijmt de heer Van Vlijmen dit met
de door hem verlangde bezuiniging Voor het uitzenden
der expeditie reeds twee jaren geleden bestond naar zijne
meening geen reden, want toen bestond er geen armoede
en ellende onder de Sassaks en geen verzet tegen ons
bestuur. De opvatting, dat de Baliërs toen nog°niet in
die mate als thans van wapenen en munitie waren voor
zien, berust op een misverstand. Van de voorgestelde be
zuiniging op het kadaster mede door den heer Van
Vlijmen aanbevolen, verwacht hij weinig heil en deze
zou ook niet in het belang zijn van eene juiste kadastrale
beschrijving.
Daarna ving de heer C r e m e r zijne rede aan. Zich
grootendeels aansluitende bij het betoog en den lof, door
den beer van Gennep den minister toegebracht voor het
losmaken der tariefwijziging van deze begrooting, ver
klaarde hij zich overigens voor verhooging van rechten
ter Sumatra's westkust, omdat zij gepaard zou gaan met
afschaffing der uitvoerrechten op specerijen, die zeer na-
deelig gewerkt en den handel ten doode gedoemd hebben.
Daarna zette hij uiteen, waarom het inderdaad van groot
belang was het prestige dor inlandsche hoofden die op
Java het uitvoerend gezag zijn, hoog te houden.
Voortzetting den '20.
's-Gravenbage20 November 1894.
Tweede Hamer.
Bij het voortgezet debat over de indische begrooting
hebben de heeren Cremer en Rutgers hulde gebracht aan
het indische leger en aan den opperbevelhebber voor
hunne dapperheid en hun volhouden na het echec. De
heer Borgesius achtte de eerste expeditie met onvoldoende
kenuis aangevangen. De minister van koloniën antwoordde,
dat men niet meer kon weten daar de ambtenaren niet
werden toegelaten. Uit zijn antwoord blijktdat hij in
een volgend jaarverslag het ontwerp betreffende de
verhooging der indische tarieven zal beantwoorden.
Morgen voortzetting.
misschien beter we loopen nu althans minder gevaar
elkander dood te schieten in dezen afscbuwelijken strijd.
ader werd onlangs licht gewond en moet een week of
drie te Wells blijven. Overigens thuis alles bij het oude;
alleen kan Jervis niet best overweg met Sir Ralph
Hopton. Van Shortell goede berichten. Isabella is nu
getrouwd met dien onuitstaanbaren fat, Toby Blount, en
Rosamond geheel van hare ziekte hersteld.
Nu, vaarwel; vergeet niet, als jullie binnenkort de neder
laag lijdt en gevaar loopt er het leven bij in te schieten
dat er althans één royalist hemel en aarde zal bewe
gen om je te beschermen tegen de gevolgen van dezen
oorlog."
Wordt vervolgd.
De Hooge Raad heeft den 19 beslistdat artikel
47 der wet op de vermogensbelasting waarbij geheim
houding voorgeschreven wordt, geene uitzondering toelaat
ten behoeve van het gerechtelijk onderzoek in eenige
strafzaak.
De substituut-officier der arr. rechtbank te Gronin
gen heeft bij het parket te Amsterdam tegen het blad de
Telegraaf eene aanklacht ingediend wegens het inbreuk
maken op het auteursrechtdoor de feestprogramma's
der jongste lustrum-feesten te Groningen te hebben na
gedrukt.
In de op den 27 te houden algemeene vergadering
der Noordhollandsche Vereeniging »het Witte Kruis'" zal
het hoofdbestuur de beschikking over f 3000 vragen, om
daarmede de pogingen te steunen van de heeren prof. dr.
Forster en dr. de Ranitz ter bereiding van anti-toxine, het
heiherum tegen diphtheritis.
Voor het examon wiskunde lager onderwijs art. 65
slaagden de heeren J. Raadersma uit Wormcrveer en
J. D. C. de Vries uit Oostzaan.
Amsterdam. Den 17 is op de werf de Boot van
den heer F. F. Groen in de Groote Wittenburgerstraat
van stapel geloopen het voor rekening van den heer
H. F. Groen van Waarder gebouwde stalen fregatschip
Vondel. Deze plechtigheid had juist op den 17 plaats,
den dagwaarop de dichter Vondel in 1587 geboren
werd.
Tijdens eene velddienstoefening van liet 7 regiment,
alhier in garnizoen, aan de Hakkelaarsbrug bij Diemen,
waarbij met losse patronen geschoten werd, heeft een
korporaal een sergeant de pink van de rechterhand af
geschoten. De sergeant had den korporaal nog met de
hand een wenk gegeven om niet te schieten, maar het
sein scheen niet begrepen te zijn.
Haarlem. Den 17 is een geval van aziatische
cholera voorgekomen bij eene 50jarige dienstbode en den
18 bij een kleermaker en aanspreker aan de Tuinstraat.
Helder. Uit het verslag der raadszitting van den
14 blijkt, dat de heer Frowein, alvorens den bij art. 39
der gemeentewet voorgeschreven eed af te leggen, gezegd
heeft, niet den schiju op zich te willen laden, alsof hij
zou huichelen, waarom hij wenschte te verklaren, dat
de gevorderde eed voor hem geen waarde heeft, doch
bereid was den Voorzitter het formulier na te zeggen.
Twee raadsleden, de heerou Korver en Spruit, verwilderden
zich tijdens de eedsaflegging en verklaarden, na weder
binnen te zijn gekomen, zulks gedaan te hebben, omdat
zij niet wenschten aan te hooren eene verklaring, waar
door de naam des Almachtigen werd beleedigd.
Bij de behandeling der gemeentebegrooting voor 1895
werd de post toelage aan kerkbesturen voor vrije zitplaatsen
aan officieren behouden met 9 tegen 5 stemmen.
Texel. Te de Cocksdorp verliet eenige dagen
geledenter uitoefening van het visschersbedrjjf het
blazerschip T X 58, bevaren door Jan Bakker en zijne
3 zonen, waarvan de oudste gehuwd is, de haven. Trots
alle mogelijke nasporingen is het tot heden niet gelukt
iets omtrent hun lot te vernemen, zoodat men vermoedt
dat allen ten gevolge van het stormachtige weder der
laatste dagen op noodlottige wijze om het leven zijn
gekomen. Dit vermoeden is bijna zekerheid geworden
vermits de beurtman van Texel op Harlingen een wrak
heeft zien drijven waarvan alleen de voorsteven boven
den waterspiegel uitstak en waarop zich een gedeelte van
de mast bevond. Op verschillende inlichtingen, per tele
graaf ingewonnon van Harlingen, Vlieland en Terschei
ling, kwamen slechts teleurstellende antwoorden. De
deelneming is algemeen.
Kolhorn. Den 18 had de reeds aangekondigde
soirée plaats, welke uitmuntend geslaagd kan heeten. De
opkomst was zeer bevredigend; den medewerkers mag een
woord van lof niet worden onthouden daar het een
avond was vol afwisseling en kunstgenot. De hoop van
menigeen is, dat dezen winter meermalen op deze wjjze
het nuttige aan het aangename zal worden verbonden;
in velerlei gebrek zou hier zoodanig nog zijn te voorzien.
Een zeer geanimeerd bal besloot dezen avond. Enkele
medewerkers aan het programma begrepen het vorige
soirée-bericht van onzen correspondent, alsof het de be
doeling was, dat ook zij behoorden te betalen. Voorde
meesten wel overbodig, toch achten wrj het niet on
dienstig te vermeldendat slechts werd bedoeld het
noodzakelijke van het «Bal na" aan te toonen en wel
omdat eenige medewerkers zich er in beginsel niet mede
konden vereenigendat een bal (kermispret) aan een
schoolfeest werd dienstbaar gemaakt. In plaats van
kritiek was het dus eene gewenschte verontschuldiging
het noodzakelijke van het bal met het oog op de finan-
cieele zijde is bereids genoegzaam gebleken.
- St'liagen. Den 18 gaf Schagers's zangvereeniging
»Euterpe" haar eerste winter-concert, dat over het geheel
den zeer talrijk opgekomen aanwezigen goed voldeed.
Van de gezongen gemengde koren vielen vooral Psalm I
van Sweelinck en drie oud-hollandsche volksliedjes in
den smaak. Ook het drietal nummers, gegeven door de
heeren A. Kooger van Alkmaar en J. Winkel van
fechagen voor orgel en piano werd meermalen luide
toegejuicht. Dat de heer A. Hille, van Amsterdam, als
solist met het zingen der »Zes loverkens" van Nicolaï
den avond tot een waren feestavond maaktebehoeft
eigenlijk niet gezegd te worden. Wie den heer HJle
meermalen heeft hooren zingen, weet, dat hem te hooren
een groot genot is, ook al zingt de heer Hille zooals
op den 18, niet met dien gloed, dien men van hem ge
wend is. Het mannenkoor, dat tot slot werd gegeven
Landerkennuug von Grieg met barriton-solo voor den
heer C. Roggeveen, verwierf daverende toejuichingen. Het
tweede gedeelte van dit nummer werd daarom nog eens
gegeveu. Na afloop van het concert bleven velen nog
een paar uurtjes in het lokaal gezellig bijeen.
Koedijk. Zondagavond gaf het Fanfarecorps
«Aurora' zijne eerste uitvoering in het winterseizoen,
alleen toegankelijk voor kunstlievende leden met hunne
geïntroduceerden en vreemdelingen, wat waarschijnlijk
wordt gedaan om nog meer burgers als kunstlievend lid
te doen toetreden. De verschillende nummers van het pro
gramma werden, behoudens eene geringe feil zeer ver
dienstelijk ten gefcoore gebracht, vooral de wals«Sancta
Lucia" en de ouverture: «La dame de coeur" (Harten
vrouw) werden zeer goed gespeeld. Een talrijk publiek
vulde de zaal en toonde zijne tevredenheid door ook
het bal alle eer aan te doen en eerst vrij laat in den
nacht de rust van de legerstede op te zoeken.
Bij kon. besluit van den 16 is benoemd tot dijk
graaf van den polder Katswoude de heer C. de Wit.
Te Roermond zijn door eene daartoe benoemde
commissie van de 120 onderzochte arbeiderswoningen 52
geheel ongeschikt bevonden terwijl er 20 nog geschikt
kunnen worden gemaakt. De eigenaren zijn aangeschreven
hieraan gevolg te geven ter voorkoming van onbewoon
baarverklaring.
De Keizer van Rusland heeft den 17 den buiten-
gewonen nederlandschen gezant, luitenant-generaal graaf
Dumonceau met zijnen adjudant jhr. van den Bosch
ontvangen.
Bedankt voor het beroep naar de evang. luth. ge
meente te Groningen door ds. M. van Kleef te Leiden.
Den 15 is een 17jarige schippersknecht van de
bomschuit K. W. 38 te Katwijk thuis behoorende bij
het afnemen van het seinvuur in zee gevallen en ver
dronken. Toen hij opgehaald werd, was hij reeds dood.
Egmond aan ïee. Aan de Prins Hendrik
stichting is wederom een legaat vermaakt van f 10000
en door wijlen den heer W. F. Romer, onlangs te Gro
ningen overleden een legaat van f 2000vrij van alle
kosten.
Er werden hier twee matrozen thuis gebrachtwelke
ter haringvisscherij gevaren hadden op het vaartuig
S.C. H. 161 «Watergeus'', schipper C. Lagas. In de
jongste stormen kreeg het vaartuig een slag water, zoodat
het eenige averij bekwamterwijl beide matrozen aan
dek werden geslagen waardoor zij belangrijke kneuzin
gen bekwamen.
lfenshroek. Den 19 's morgens om vijf uren
ontstond brand in de woning van C. B., bewoond door
twee gezinnen, welke zoodanig in hevigheid toenam, dat
in 2 uren tijds alles vernield was. Eene koe, eene geit,
een varken en een weinig huisraad en kleederen is kun
nen gered worden terwijl de bewoners ongedeerd ge
bleven zijn van C. B. was alles tegen brandschade ver
zekerd, maar van de medebewoonster, eene arme weduwe,
niets, zoodat zij van alles beroofd is.
Ouricarspel. De heer J. Vis, sedert 35 jaar
diiecteur van de zangvereeniging Orpheus" alhier, heeft
voor die betrekking bedankt. Tot zijn opvolger is be
noemd de heer Dorsmanhoofd der school te Noord-
scharwoude.
Westgraftdijk. Den 18 hield de rederijkers
kamer «Oefening volmaakt" alhier, hare eerste openbare
vergadering in dit seizoen. Opgevoerd werden «Arthur
of 16 jaar later", tooneelspel in 2 bedrijven uit het
fransch vertaald door J. H. Bnrlage«de Militaire
Willemsorde", dramatische schets in 1 bedrijf en «Niet
gesjeesd", kluchtspel door E. Afman.
Oosterblokker. Bij kon. besluit van den 17 is
tot notaris benoemd de heer H. J. ten Zeldam, candidaat-
notaris te Zaandijk.
Oudorp. Tot onderwijzer alhier is benoemd de
heer K. Hoogland, onderwijzer te St. Nicolaasga.
armenhuizen. Er komen hier vele gevallen
van kinkhoest voorzelfs onder volwassen personen 1
kind overleed reeds daaraan.
Onder het rundvee in deze gemeente komt thans ook
vrij algemeen de tongblaar voor, bij de meeste runderen
echter in lichten graad.
Dat was weer eens een aardige prettige avond in de
kolfbaan van C. de Geus. 't Is waar, de stedeling, die
aan meeraan hoogeraan fijner genot gewoon is zal
zeggen «dat kunnen we ons zoo voorstellen op zoo'n
dorper rijdt niet eens een tram ophoogstens een
vrachtkardoor 4 magere honden getrokken dagelijks
vis a versa." Ja het muziekgezelschap van Jan Kroon
uit Alkmaar had het mogelijk, nou heel wat beter ge
zien"; maar wij vonden het wat een aardigen avond
zondag, den 18. Als «Varia" optreedt met hare krachten
en gebreken, met haar goeden wil om het goed te doen,
met haar ijverigen onyermoeiden directeurdan ver
schijnen onder het gehoor van huisgenootvriend en
kennis vrienden kennissen en familie om met elkaar
eens uit te zijn. En wat er nu te zien en te hooren
was vraagt ge
«Bal na" Dat was dadelijk te zien aan tal van jon
gelui vooral en later toen stnifde en schuifde en
snuifde en wuifde al wat ronddraaide en stof zwaaide
en stoelen wegmaaideen zwaaide en aaide en paaide
maar de baan door een vroolijken kring en een lustigen
vedel verfraaide.
Doch aangenaam werd ons gehoor gestreeld door de
vertolking van een 9 tal liederen waaronder «Avond
koor", van Kreutzer «Jong Holland", van Schubert en
erbonden voor altoos' als zeer goed geslaagd mogen
genoemd worden; vooral het 3e couplet van «Avondkoor''
was schoon. Lieve solo's met pianobegeleiding en brom
stemmen hoorden wij in «Vaarwel, lief thuis", van Haijs
en «De moeder bij de wieg". De oude tijd werd krachtig
en flink herdacht in een «Lied op het ontzet van Bergen
op Zoom' en Het ond-hollandsche «Wilhelmus van
Nassouwe".
Aan haar naam getrouw, gaf «Varia" verscheidenheid
door een goed van stapel geloopen blijspel «Klaveren
Vrouw", waarin wij den onnoozelen Valentin bewonder
den, maar niet minder door «Een praatje bij de pomp",
door 2 gezusters zeer natuurlijk in plaatselijk dialect
weergegeven en dan «Stoom", die dat nooit heeft ge
hoord kome wanneer de onder dien titel voorgedragen
en door piano begeleide coupletten weder worden gegeven;
wij vroegen en bekwamen ze nogmaals en zongen het
slotrefrein mes. Met «eeu komisch trio", door 2 leden
met den directeur tot veler genot gegeven, eindigde het
programma Eu nu eindigt ook dit bericht en het wordt
tijd ook. De Alkmaarsche Courant mocht eens niet
meer ruimte beschikbaar hebben en WurmeDhuizen zou
besproken worden als ware het een dorp uit het kies
district Helder, wat gelukkig niet zoo is.
Dat de componist van het Grafgezang voor «Varia"
nog geboren moge worden en wij wijden ons inmiddels
aan een hymne ter harer eere. Hymne en Grafgezang zijn
blijkens de nommers 1 en 6 van haar programma bij
Varia" in goede handen.
M Inkel. Den 18 des avonds is de woning van
den landman P. Kossen afgebrand. De inboedel, waarvan
weinig gered werdwas niet verzekerd.
