Nieuwjaarswenschen. flet Onrecil Gewroken. No. 151, Zes en Negentigste Jaargang. 1894. WOENSDAG lil DECEMBER. OUDEJAARSAVOND, MAANDAG, den 31 December, Nieuwjaarswenschen a 25 cents a contant, Stremming van het verkeer. Amsterdamsclie Brieven. FEUILLETON. In het nummer van den zal weder gelegenheid bestaan tot het plaatsen van van 1 tot 5 regels. t>4) ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per maanden voor Alkmaar f 0,8©fi anco door het geheele rijk 1, De 3 nummers O, ©6. Afzonderlijke nummers 3 ets. Telefoonnummer3 Prijs der gewone Advertentlën: Per regel O,IA. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. DE) UlTGEVEKi. BURGEMEESTER en WETHOUDERS vau Alkmaak brengen ter algemeens kennis dat het verkeer voor r ij- en voertuigen, langs Zevenhuizen op WOENSDAG, 1© December 2.89-1:, geheel gesloten seal zijn. Burgemeester en Wethouders voornoemd A. MACLAINE PONT. AlkmaarDe Secretaris, 18 Dec. 1894. NUHOUT VAN DER VEEN. XXVII. Een groot aautal journalisten en verdere belangstel lenden was Vrijdagmorgen vereenigd in het groote gebouw aan het einde der Bilderdijkstraat tegenover de Pestbrug, waar vroeger in het Buitengasthuis jaren achtereen hon derden zieken zijn verpleegd. Zij hadden een uitnoodiging gekregen van dr. CL NV. Janssen, om daar een kijkje te komen nemen bij de werkverschaffingzooals die daar volgens zijne donkbeelden wordt toegepast. Men weet, dat die denkbeelden vrijwel overeenkomen met de stellingen, door Generaal Booth in zijn »In darkest England and the way out" met zooveel talent verdedigd, namelijkde behoeltigen in de gelegenheid stellen om door arbeid in het vak hunner bekwaamheid een behoor lijk loon te verdienen en daarvoor zulk werk uit te kiezen, dat er geen concurrentie geboren wordt, die weder anderen tot werkeloosheid zon doemen. Hoe moeilijk het is, dat programma uit te voeren, hebben de sociale ervaringen van het Leger des Heils, hoewel nog slechts enkele jaren ond, ruimschoots geleerd. Ook dr. Janssen kent die schier onoverkomenlijke zwarigheid. Hij heeft begrepen, dat, wilde hij met zelf vertrouwen en sucees eeu beroep doen op de liefdadig heid der amsterdamsche ingezetenendaarmee gepaard moest gaan een uiteenzetting van de te volgen methode VAN EDNA LVALL. Vertaald door Guillette. DRIEËNDERTIGSTE HOOFDSTUK. Den geest te beheerschen, is vrij te zijn. Benjamin Whichcote. Terwijl de Fairfazen in Yorkshire trinmfeerden en de Schotten de grenzen overtrokkenterwijl Karei het »Oxfordsche Parlement" opgeroepen had en het Parlement te Westminster telkens tot de ontdekking kwam van complotten intriges en compromitteerende brieven, welke het bewijs leverden dat de koning in het geheel niet te vertrouwen was brachten Joscelyu en Clemency een droevigen winter door. Van elkander gescheiden te leven ter wille van gewichtigen arbeidzou nog te dragen zijn doch de strenge koude maakte de uitvoering onmo gelijk van het plan tot een nieuwen veldtocht in het westen welke Waller gehoopt had in de lente te onder nemen. De eenige, die zich verheugde over de gedwongen werkeloosheid was Rosamond Hey worth diemet Jos- celyn te Farnham ingekwartierd, haar vader en Dick in Lord Hopton's leger in Sussex of Hampshire en Matig heid Turner om brieven te halen of te brengen zich gelukkiger gevoelde dan zij in langen tijd geweest was. Eenmaal had zij haar meest geliefden broeder in Barnaby's huisje weten t.e zien en eenmaalop een guren dag in Maartwas zij vergezeld door haar goedhartige Fransche kamenier met de koets naar Alton gereden en had ze het geluk gehad, Josoelyn tegen te komen. van werkverschaffing, waardoor geen ander Nederlandsch industriëel of winkelier merkbaar wordt benadeeld. Als zoodanig heeft hij bedacht het maken van voorwerpen nit materiaal, dat gewoonlijk op de aschbelt terecht komt het fabriceeren van houten kribben en bedden, die in bruikleen worden afgestaan aan gezinnen, waar hot ge brek, blijkens een nauwkeurig onderzoek, in zoo hevige mate heerscht, dat er van aanschaffing dier artikelen toch geen sprake kan zijn hot maken van speelgoed, dat door de winkeliers tot hiertoe rechtstreeks van de agenten van buitenlandsche huizen werd gekocht, en nu door hen even goedkoop of nog goedkooper hier kan worden betrokken. Dank zij de giften van vele stadgenooten heeft de heer Janssen een begin van uitvoering kunnen geven aan het plan. Op de plaats, waar tot hiertoe de ergste lichame lijke ellende werd geleden, waar slachtoffers van vecht partijen, ongelukkeu en dronkenschap samenstroomden om met zorg te worden verpleegd, waar de carbol-lucht zoolang heeft geheerscht, dat zij zelfs nu nog niet geheel geweken is daar klinkt thans een hameren, zagen en schaven, dat eeu oningewijde zou doen vermoeden, dat daar een werkgever woonde, om de drukte aan zijn winkel zeer te benijden. Treden wij binnen. De eerste groote zaal is geheel tot timmermanswerkplaats inge richt. Daar zijn bijna alle handen druk bezig met de hierboven bedoolde ledikanten. De vier opstaande zijden worden om scharnieren neergeslagen, zoodat het geheel een vlak kan vormen en zonder veel plaats in te nemen langs den muur kan worden gezet. Voor Amsterdamsche arbeidersgezinnen met kleine behuizing een uitstekende slaapgelegenheid. Bjj deze kribben behooreu natuurlijk matrassen ook deze worden hier uit zeer primitieve grondstoffen ver vaardigd. Zij komen te liggen op een soort vlechtwerk, gemaakt van uitgerafelde kokosmatten. Dit laatste ver nuftige idéé -is afkomstig van den heer Stam, die zich, zooals men weet, zoo verdienstelijk heeft gemaakt door zijn propaganda voor het Slöjd. De matrassen worden gevuld met houtwol, die geschaafd wordt van in plankjes gezaagde koppen van heipalen. Resten nog de dekens, waarvoor vele handen drnk bezig zijn met het uitpluizen van kapokstof. Zoo ziet men, dat velen bezigheid kunnen vinden met een schijnbaar zoo eenvoudig meubelstuk als een bed met "toebenooren. Zooals wij -zeiden is het maken van speelgoed een tweede branche. Wat dit punt betreft, is men bijzonder gelukkig geweest. Het toeval wilde, dat zich een werklooze duit- sche speelgoedmaker bij de commissie aanbood, die ver klaarde kans te zien, met de eenvoudigste hulpmiddelen fraaie steenen bouwdoozen te maken. De heer Beftage gaf hem een model en wat de Duitscher toen van kunst steen wist te vervaardigen, wekte ieders bewondering. Ook was hij zeer bedreven in het werken met papier maehé. Oude kranten worden door hem gestampt, de lagen worden samengehouden door een styfselpap en van het aldus verkregen materiaal maakt hij alleraardigst speelgoed. De anderen leeren dat weer van hem. Van oude blikjes, waarin geconserveerde levensmiddelen zijn Joscelyn deed met Sir William Waller een wandelrit, toen de generaal eensklaps midden in een ernstig gesprek over de desertie van Sir Richard Granville, commandant van Waller's ruiters uitriep «Kijk, daar is je hond, dien we onlangs voor een spook hielden. En het liefstemooiste jonge meisje dat men ooit op dezen ongebaanden weg verwachten zou." Met welgevallen zag hij de hartelijke begroeting tns- schen broeder en zuster aan. Hij steeg terstond van het paard en vroeg aan Rosamond gepresenteerd te worden, wier ernstigdoch kinderlijk gezichtje ophelderde en van vreugde straalde toen hij met ingenomenheid van Jos celyn sprak. »Dns mag ik hem weer meenemen", zei hij lachend toen zij na eenige oogenblikken gepraat te hebbenaf scheid namen. »U kunt verzekerd zijn nw broeder is mijn rechterhand en hij heeft meer invloed bij de soldaten dan menigeen die langer gediend heeft. Ik wed dat u die in uiterlijk zooveol op hem gelijkt, ook tot de welge- zindeu behoort." »NeenSir', antwoordde Rosamond, ietwat verlegen. »Ik ben noch voor den koning, noch voor het Parlement, ik ben alleen voor den vrede tot eiken prijs." Deze openhartige bekentenis bracht beiden aan liet lachen en na het meisje hoop te hebben gegeven op een spoedig einde van den oorloghielpen zij haar in de koets en reden naar Farnham terng. Het was reeds don ker toen zij het kasteel bereikten. In de schadnw van de poort stond Erfzonde Smith. Joscelyn vroeg »Is Morrison al van Katterham terng »Neen", was het stuursche antwoord van deu Rond kophij is nog niet terng." De knecht was reeds een week wegal dien tijd had Joscelyn zelf voor zijn paard gezorgdwaar hij to veel aan gehecht was om het aan anderen toe te vertrouwen. Hij was teleurgesteld niotzooals hij gehoopt had, tijding van zijn vrouw te vinden en ging naar deu stal in een gedrukte stemming. Sir William Waller sprak een enkel woord tot eenige officierenliep de stoep open trad het kasteel binnen terwijl Erfzonde Smith zijn mantel dicht bewaard geweest en van de stadsbelt zijn gehaald, worden tafeltjes en stoeltjes geknutseld, die heelwat vreugde zullen brengen in de kinderwereld. Een schilder snijdt gekleurd glas, dat hij aan den kartonwerker brengt, die de speel- goedmarkt dan met kaleidoscopen verrijkt. Kortom, er is hier arbeid voor velen, indien slechts de materialen en het geld blijven vloeien. Dit laatste nu laat helaas veel te wenschen over. Om streeks 14,000 zijn er ontvangen, welk bedrag den heer Janssen erg tegenvalt, maar bovendien geven de amster- dammers zich de moeite niet om hunne prullaria eens na te kijken en hetgeen met geen mogelijkheid in hun oog is te gebruiken aan de commissie voor werkverschaffing af te staan. Deze kan daardoor lang niet zooveel men- schen aan den arbeid stellen als zij wel zou willen en noodzaakt bovendien sommigen om nog de helft van de week zonder werk te zijn. Hiermee komen wij op het administratieve gedeelte van de zaak, dat van groot over leg getuigt. Voor de werkloozen worden op verschillende door hgt volk druk bezochte plaatsen formulieren ver krijgbaar gesteld. Deze worden ingevuld ingeleverd. Daarna begint de commissie haar enquête. Door persoonlijk bezoek wordt uitgevorscht, of de man hulp verdient, hoe groot het gezin isin het algemeen hoe hoog de nood geklommen is. Naar gelang daarvan worden kaarten uit gereikt, waarop drie, vier, vijf of zes dagen van de week kan worden gewerkt. Het loon bedraagt f 0.20 per uur, zoo wel voor de geoefende werklieden als voor hen, die nooit een vak hebben geleerd en beziggehouden worden met een werkje, dat geen handigheid vereisoht. Van 8 4 uur wordt gewerkt met één unr schoft, zoodat f 1.40 per dag wordt ver diend. Van de 4000 kaarten, die werden uitgereikt, zijn er reeds 2500 teruggekomen aangenomen dat gemiddeld f 6 per week wordt verdiend en 't is een ieder duide lijk dat men met de bijeengebrachte f 14000 niet ver komt. Daarom is men wel genoodzaaktverreweg het grootste deel ongeholpen te laten. Waaraan is het te wijten dat de amsterdamsche wel dadigheidszin van oudsher zoo beroemd zich dit jaar zoo onbetuigd laat Daarvoor zijn verschillende redenen. Vooreerst acht menigeen zich reeds gerechtvaardigd tegen over zijn arme medemenschen wanneer hij zijn diverse belastingbiljetten maar prompt betaaltomdat deze tot zulk een ontzagwekkend cijfer zijn gestegen door het openbaar onderwijs en de armenzorgdie beide voorna melijk aan de minvermogenden ten goede komen. Een tweede categorie van menschen die vroeger hnn bears voor liefdadige doeleinden openden en thans gesloten houdenmotiveert die veranderde gedragslijn met het uitspreken van diepe ergernis over de jongste werksta- kingen. Voorbijziende, dat de werkloozen eu de stakers geheel verschillende groepen van arbeiders zijnbetoogen zij, dat het volk tegenwoordig brutaal genoeg is om den bur gers door verhooging van den prijs der levensmiddelen het geld nit den zak te kloppen en dat van hen nu niet te verwachten isdat zij daartegen in maar goedig zul len blijven geven. Eindelijk zijn er nog velen die het geld wel hebbenmaar dit niet afstaantenzij vrees hen daartoe dwingt. Zoo lang er nog geen optochten zijn om zich heen trok ongemerkt in de duisternis achter Joscelyn aansloop, en hem op eenigen afstand volgde. Bij een der raampjes van den stal bleef hij even staan en haalde een dolk uitdien hij altijd bij zich droeg en nu zorgvuldig bij het licht bekeek. Weer sloop hij verder, tot bij een smalle, kronkelende gang, welke Joscelyn meestal doorliepals hij van den stal zich naar zijn kamer in het kasteel begaf. Een sluipmoordenaar had geen betere plaats kunnen vinden. Geen opwelling van medelijden geen zweem van zijn liefde voor Clemency deed na zijn stem hooren. Eéne gedachte slechts vervulde hem haat tegen den man die zijn hoop gedwarsboomd hadeen duivelachtig verlangen hem zooveel mogelijk te doen lijden. Niet in blinde woede was hij op het punt een moord te begaanmaar zoo kalm zoo koelbloedig zoo weloverlegd mogelijk. Zijn plan scheen eindelijk te zullen gelukken. Als hij met zijn slachtoffer afgerekend had zou hij ongemerkt zich nit de voeten maken zijn paard wachtte hem op een geschikte plaats in de nabijheid en eenmaal een eind wegzou het hem bij den tegenwoordigen toestand van het landgemakkelijk vallenonder een anderen naam dienst te nemen. Intusschen trachtte Joscelyn zijn teleurstelling te ver geten door zoo goed mogelijk voor zijn paard te zorgen. Juist voorzag hij htm van een laatsten voorraad haver, toen hij iemand hoorde naderen en tot zijn verbazing Sir William Waller naast zich zag. »Hebt u mij noodigSir?" vroeg hij. »Neen", zei Waller, en er speelde een glimlach om zijn lippen. »Ik ben eigenlijk weggeloopen. Ze zijn daar binnen aan het preeken je weet, daar houd ik niet van ik wil je liever eens als stalknecht in functie zien." Joscelyn lachte, en sloeg eenige minuten later met zijn generaal zijn gewonen weg naar het kasteel in. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1894 | | pagina 1