Mr. A. P. DU LANGE.
«RIEKENUAND. Den 20 zon te Athene weder
eene groote betooging plaats hebbenwelke echter door
het vertoon eener sterke troepenmacht werd voorkomen.
Eene volksverzameling op het veld van Ares juichte den
kroonprins toe toen deze met zijne adjudanten door de
menigte reed De kroonprins raadde der menigte aan, kalm
te blijven en aan den koning een verzoekschrift te doen aan
bieden door eene commissie, bij welk stuk opgekomen zon
kannen worden tegen de nieuwe belastingenDaar de minis
ter-president Tricoupis met den koning verschilde over de
tegenwoordigheid van den kroonprins bij die bijeenkomst,
heeft deze het ontslag van het ministerie ingediend, welk
feit op de Beurs groote ontsteltenis te weeg bracht.
OOSTEN RIJMHOW GARIJE. De hongaarsche
Kamer heeft den oud-minister van justitie Szilagiji tot
voorzitter gekozen met 207 st. tegen 146 op den con
servatieven afgevaardigde Julius Judith uitgebracht.
De Neue Freie Presse maakt de door Bulgarije aan
Oostenrijk gerichte protest-nota openbaar, welke handelt
over de oppositie, door Oostenrijk ingebracht tegen de
indirecte rechten op het uitvindingsbrevet, welke Bulgarije
is gaan heffen. Het bulgaarsche kabinet verzoekt Oosten
rijk, zijn protest in te trekken anders zou het kabinet
aftreden. Maar een ander kabinet zou niet anders kun
nen handelen. Het bulgaarsche kabinet beschouwt de
oostenrijksche nota als een wezenlijke oorlogsverklaring
en meentdat de houding van Oostenrijk slechts ten bate
van Rusland komen kan.
ZUID-AMERIKA. De president van Argentinië,
Saenz Pena heeft een boodschap aan het Congres ge
richt, waarin hij verklaart af te treden, omdat, naar zijne
meening de door het Congres verlangde algemeene am
nestie de kroon zou zetten op de militaire anarchie en
de natie in diskrediet zoa brengen. Het Congres heeft
daarop tot president uitgeroepen den vice-president Un
burn.
Tweede Kamer.
Den 23 ving de beraadslaging aan over de wetsont
werpen tot voorziening in de regeling van het bestuur
van de huishouding der gemeenten Weststellingwerf en
Opsterland. De heeren Borgesius, Pijttersen, Knijper en
de Beaufort voerden het woord.
De heer H o u w i n g die verschillende bijzonderhedon
wenschte mede te doelen verzocht zijne rede den 24 te
mogen houden. Met 36 tegen 33 stemmen werd dit
geweigerd. De heer Houwing zag daarop van het woord
afook de heer Beelaerts.
Daarna sprak de heer M. M a c k a y.
Den 24 voortzetting.
Opsterland-Weststelllngwerf.
De commissie van rapporteurs over de wetsontwerpen
tot voorziening in de regeling van het bestuur van de
huishouding der gemeenten Opsterland en Weststelling
werf beeft als amendement voorgesteld om art. 4 van de
beide ontwerpen te lezen als volgt
«Dadelijk na terugontvangst van bet door Gedeputeerde
Staten goedgekeurde kohier, stelt de burgemeester dat
kohier aan den gemeente-ontvanger ter invordering ter
hand.
»De invordering geschiedt volgens de desbetreffende
verordening echter met dien verstande dat de aansla
gen invorderbaar zijn in zoovele termijnen, als door den
burgemeester, onder goedkeuring van Ged. Staten, zal
worden bepaald.
«Bij die regeling wordt in acht genomen, dat tusschen
den eenen en den anderen termijn ten minste één maand
moet verloopen.
«Van de invorderbaarverklaring en van de termijnen
van invordering geschiedt openbare kennisgeving."
Bij kon. besluit van den 23 is de heer G. H. Lam
bert, burgemeester der gemeente Kralingen, benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Bij kon. besluit van den 23 is de heer J. R. Kist,
vroeger burgemeester van Zuldscharwoudemet in
gang van 1 Febr. benoemd tot burgemeester der gemeente
Buren met toekenning van eervol ontslag als burgemees
ter van Ophemert.
De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij
in Nederlandde partij die het stombiljot als een
der krachtigste wapenen in den klassenstrijd beschouwt
en zich van de partij van den heer F. Domela Nieuwen-
huisthans reods geruimen tijd geleden volledig heeft
afgescheiden, heeft een ontwerp-program vastgesteld, dat
luidt als volgt
«De ontwikkeling der maatschappij heeft geleid tot de
kapitalistische voortbrengingswijze, waarbjj de grond en
de andere arbeidsmiddelen zich bevinden in handen van
enkele personen tegenover welke zich een klasse heeft
gevormd van hendie van alle bezit ontbloot, totaal
van de bezittende klasse afhankelijk zijn.
«Deze kapitalistische voortbrengingswijze heeft tenge
volge, dat de bezittende klasse zich steeds meer verrijkt
ten koste der niet-bezitterswier aantal toeneemt met
hunne armoedeen die worden vermeerderd met die
leden van den ondergaanden middenstand, welke, door
de onmogelijkheid om de concurrentie tegen het groot
kapitaal vol te houden, hun klein bezit hebben verloren
en tot proletariërs zijn gemaakt.
«Toenemende werkloosheid tegenover overmatig lange
arbeidsdagen gebrek aan koopkracht bij de massa, waar
door de ontzaglijke vermeerdering van het maatschap
pelijk voortbrengingsvermogen haar niet ten goede komt
en do snelle opeenvolging van krisissen en faillissementen
bewijzen, dat onder het stelsel der bestaande particuliere
voortbrengingswijze de menschheid de productie niet meer
kan beheerschen.
«Nevens deze teekenen van ondergang der bestaande
voortbrengingswijze voeren de snelle samentrekking van
alle arbeidsmiddelen in handen van weinige personen
en de noodzakelijkheid om de moderne machinerie op
groote schaal in exploitatie te brengen, nooci#endig tot
de maatschappelijke organisatie der productie41 (socialisti
sche maatschappij.)
«Onder den invloed dezer economische revolutie heeft
een deel van het proletariaat zich vereenigd met het
doel, om de tot stand komicg der socialistische voort
brengingswijze te bevorderen.
«Bij dit streven stuit het op den tegenstand der be
zittende klasse, die hierbij gebruik maakt van de staats
macht, om het bestaande economische stelsel te handhaven,
waarbij zij steunt op dat gedeelte van het proletariaat,
dat nog niet tot bewustheid van zijne taak als revolu
tionaire klasse is gekomen.
«Hieruit heeft zich de klassenstrijd ontwikkeld, die
zich zoowel openbaart in den strjjd eener zelfstandige
arbeiderspartij om de politieke macht en ter opwekking
van het klassebewustzijn bij de arbeidersals in den
strijd der vakvereenigingen tegen de patroons ter ver
krijging van betere arbeidsvoorwaarden.
«Het is de internationale sociaal-democratie waarin de
arbeiders der geheele werelddie tot bewustzijn van
hunne taak in den klassenstrijd zijn gekomen, zich heb
ben georganiseerd.
De Sociaal-democratische Arbeiderspartij in Nederland
stelt zich ten doelook het Nederlandsche proletariaat
te doen deelnemen aan dien internationalen strijd der
arbeidende klasse.
«Zij wil daarbij zooveel mogelijk elke economische en
politieke beweging der arbeiders ter verkrijging van
betere levensvoorwaarden zoodanig ondersteunendat
daardoor het klassebewustzijn der arbeiders wordt opge
wekt en hunne macht tegenover de bezittende klasse
wordt versterkt.
«Zoolang het den arbeiders nog niet mogelijk is de
staatsmacht in handen te nemen zal zij trachten alle
politieke reehten te veroveren en deze te gebruiken
zoowel om bet geheele proletariaat in den klassenstrijd
te organiseeren, als om invloed te verkrijgen op de wet
geving ter invoering van onmiddellijke verbeteringen in
den toestand der niet bezittende klasse en ter bespoedi
ging der economische revolutie.
«Uitgaande van deze overwegingen stelt de Sociaaldemo
cratische Arbeiderspartij het volgende strfjdprogram
I. Invoering van algemeen direct kiesrecht voor alle
wetgevende lichamen, voor mannen en vrouwen, die hun
20e jaar hebben bereikt, met geheime stemming Ver
tegenwoordiging der minderheden. De gekozenen zijn
lasthebbers der kiezers.
Afschaffing der Eerste Kamer.
Rechtstreeksche wetgeving door het volk, door invoe
ring van het volksinitiatief (recht der burgers, om wetten
voor te stellen) en van het referendum (goedkeuring door
het volk) over belangrijke wetten.
Uitgebreide zelfregeering der gemeenten.
II. Volledige vrijheid van vereeniging en vergadering
van woord en schrift. Strafbaarstelling van hendie
inbreuk maken op deze rechten.
III. Kosteloos verplicht lager onderwijs tot het 14e
jaar met recht op voedsel, kleeding en school behoeften
voor de kinderen uit de openbare kas. Algemeene in
voering van ambachtsonderwijs. Kostelooze openstelling
van alle inrichtingen van onderwijs.
IV. Kostelooze rechtspleging. Invoering der volksjury
eu schadeloosstelling aan onschuldig veroordeelden en
preventief gevangenen.
V. Afschaffing van het militaire stelselinvoering
van algemeene weerplicht in plaats van het staande leger.
Beslissing van internationale geschillen langs scheids
rechterlijken weg.
VI. Scheiding van Kerk en Staat.
VII. Sterk opklimmende belasting op de inkomsten,
het vermogen en de erfenissen, met vrijstelling van de
lagere inkomens en vermogens Invoering van het staats-
erfrecht. Afschaffing van alle belastingen op de nood
zakelijke volksbehoeften
VIII. Landnationalisatie. Vergoeding aan de pachters
wegens door hen aangebrachte verbeteringen van den
bodem.
Uitbreiding van het onteigeningsrecht tot het brengen
van onbebouwden grond in handen der gemeenten. Ver
bod van verkoop van grond door publieke lichamen
aan particulieren.
Afschaffing van tienden en heerlijke rechten en van
alle bevoorrechting in zake het jachtrecht.
IX. Nationalisatie der monopoliën van industrie en
vervoer in het algemeen belang.
Uitvoering van rijks-, provinciale- en gemeentewerken
eigen beheer.
Vaststelling van een minimum loon en maximum
arbeidstijd voor alle werklieden in dienst van openbare
lichamen en bij openbare werken.
Verschaffing van arbeid aan werkloozen.
X. Kostelooze geneeskundige behandeling en verple
ging bij ziekte en bevalling en kostelooze begraving
waar deze worden verlangd.
Krachtige voorzorgen ten bate der algemeene gezond
heid en veiligheid; verbetering der arbeiderswoningen en
wijken en scherpe keuring der levensmiddelen.
XI. Een arbeidswetgeving, omvattende alle arbeiders,
annen en vrouwen en allen arbeid zoowel in de
groot-, klein- en huisindustrie als in landbouw en veeteelt.
Invoering van den achturigen arbeidsdag.
Verbod van loonkorting door boeten, truckstelsel, enz
Regeling van den vrouwenarbeid op den voet van
gelijkheid van loon bij gelijken arbeid en in verband met
de lichamelijke gesteldheid.
Verbod van deu arbeid van kinderen beneden 14 jaren
Vermeerdering vau het aantal arbeidsinspecteurs en be
noeming daarvan door de arbeiders.
Invoering van Bureaux voor Arbeidsstatistiek en van
Kamers van Arbeid.
Verzekering der arbeiders tegen ziekte en ongelukken
invaliditeit en ouderdom op kosten van den Staat en
de werkgevers en onder contróle der belanghebbenden
Onherroepelijke verantwoordelijkheid der werkgevers.
Zorg dor gemeenschap voor werklooze arbeiders.
felsen. Voor lid van den raad moet herstemd
worden tusschen de heeren J. Klauwers met 121 en A
D. C. Clarion met 117 stemmen. 342 Stemmen werden
uitgebracht.
Purmerend. De landman A. B van Wijde
wormer den 22 's avonds van de Purmerendermarkt
huiswaarts keerende, werd buiten de bebouwde kom dezer
gemeente, op de Nekkerstraat, door 2 personen, met wie
hij zich te voren eenige uren vroolijk had gemaakt, aan
gemaand geld te geven. Bij zijne weigering werd hij op
den grond geworpen en hem eene portefeuille met f 285
aan bankpapier ontnomen. De vermoedelijke daders zijn
den 23 aangehouden en ter beschikking van de justitie
gesteld.
Hoogwoud. Door den heer A. Koorn is ontslag ge
nomen als lid van dan gemeenteraad.
Bergen. Door de leden van het onderling vee
fonds werd in de vergadering van den 22, in de plaats
vnn wijlen den heer J. Helder, tot directeur gekozen de
heer D. J. Govers Alkmaar en tot secretaris de heer
Jb. Swaan Jbz., Bergen.
Enkhulzen. Den 22, 's avonds, traden voor een
talrijk publiek in de Nutszaal op, de dames J. van der
Wissel (piano), Amanda Eberle (zang), Debby Goudsmit
(viool) en Corry Appy (violoncel). Met aandacht werd
geluisterd en er werd veel genoten.
Amsterdam. De verkoop der in beslag genomen
goederen van Reens heeft den 23 op het binnenplein van
de vroegere gevangenis aan den Heiligenweg plaats ge
had. Een gedeelte der plaats was door een houten hek
afgescheiden, waarachter een regel politieagenten over de
geheele breedte der plaatsverder de deurwaarders Spiesz
en Nauta Peters, tal van politie-beambten, de verslag
gevers der dagbladen en vier opkoopers. Het overige ge
deelte achter het houten hek kon ingenomen worden door
het publiek. Om het publiek heen stond ongeveer40agenten,
onder bevel van een viertal inspecteurs. In het politie
bureau op het Singel (voormalig Gymnasium), dat in
verbinding staat met de binnenplaats, waren mede vele
agenten.
Tusschen negen en tien uur verdrong zich reeds een
groote menigte voor de poort op den Heiligenweg. Even
voor 10 uur werd deze geopend en het publiek geleide
lijk toegelaten en eerst aan de kleederen betast, om zich
te vergewissen of er zich ook bij de wet verboden voor
werpen op den drager bevonden. Er behoefde geen geld
vertoond te worden.
Toen de binnenplaats vol genoeg werd geacht er
waren ongeveer 200 aanwezig ving de verkoop aan.
De deurwaarder Nauta Peters las de veilingsbepalingen
voor. Alles ging om contant geld. Minder dan 25 cent
kon niet geboden of opgeboden worden. Ieder bieder was
verplicht het door hem geboden bedrag onmiddellijk te
storten.
Reens vroeg den deurwaarder, of deze regeling door
de wet was aangegevenof dat zij eene willekeurige
handeling van den deurwaarder waswaarop de deur
waarder kortweg antwoorddedat hij zou weten wat
hem te doen stond.
Nadat Reens een ernstig protest had geuitving de
verkoop aan. Reens kon zelf opnoemen, welke stukken
hij het eerst verkocht wilde hebben. Door het publiek
werd verscheidene malen een kwartje geboden waarna
genoemde opkoopers, die bij den deurwaarder wel bekend
schenen te zijnveel hooger boden. Door middel van
een kwartje hooger te bieden kon Reens weer eigenaar
n de voorwerpen worden.
De geheele verkoop bracht op ruim J 120, waarvan
door Reens of door zijne vrouw werd opgekocht voor een
bedrag van ongeveer j 105. Het Rijk lijdt nog 30 schade.
Een zoon van den notaris Wertheim kwam in de me
nigte in de verdrukking en moest door de politie ontzet
worden. De inspecteur van politie, die daarbij optrad,
werd in de hand gebeten.
De afgevaardigde ter Tweede Kamer voor het hoofd
kiesdistrict Alkmaar, de heer mr. A. P. de Lange, was
door de kiesvereeniging «Vrijheid", aan de Langedijken,
nitgenoodigd in eene openbare vergadering aldaar als
spreker op te treden.
Deze bijeenkomst nu had Dinsdag, den 22, te Z u d-
charwoude plaats en werd door een zeer talrijk
publiek bijgewoond.
De voorzitter de heer dr. C. ten Bosch opende de
vergadering, heette de aanwezigen en den spreker welkom,
wees op den ernst der tijden waarin meer en meer de
plicht van den mensch op den voorgrond treedtom te
strijden tegen te sterk sprekend individualisme eu gaf
het woord aan den afgevaardigde.
De heer de Lange begon met eene herinnering hoe
de plannen der Regeer ing tot het bouwen van een
postkantoor te Amsterdam, een bouwwerk van zeer be
langrijken aard, het Kamerlid Heldt aanleiding gevonden
had tot eene hoogst gewichtige opmerking.
Deze maakte daarbij opmerkzaam op een besluit van
den amsterdamschen gemeenteraad, waarbij een minimum
loon en een maximum arbeidstijd werd voorgeschreven
niet alleen voor hare eigen arbeiders, doch die ook
verplichtend werden gesteld bij uitvoering van uitbestede
gemeentewerken. Volgens den heer Heldt is dat loon
zelfs iets hooger dan het gemiddelde te Amsterdam geldend
tarief. De raad dier gemeente was dus niet tevreden
met zijnen werklieden het hoogste, daar geldend loon te
verzekeren, hij ging zelfs een schrede verder en stelde het mi
nimum hooger dan in den laatsten tijd daar gebruikelijk
was. Op den algenaeenen loonstandaard, ook bij particulier
werk, is dit natuurlijk niet zonder invloed gebleven.
De heer Heldt wees er dan op, hoe bij den bouw vau
het postkantoor moeielijkheden zouden kunnen ontstaan
uit de ongunstige positiedie thans de amsterdamsche
aannemers, aan dit hoogere loon gebonden, tegenover die
buiten deze stad innemen. De concurrentie wordt bijna
onmogelijk voor hen. Bovendien, bij aanneming van het
werk door niet-amsterdimsche aannemers, zullen deze nu
juist niet bij voorkeur amsterdamsche leveranciers kiezen
en zal de tnsschenhandel daar ongetwijfeld schade lijden.
Als ten slotte vele goedkoopere werkkrachten van buiten
voor dat bouwwerk te Amsterdam worden ingevoerd
dan zal zich na afloop daarvau het verschijnsel voordoen,
dat het aantal werkloozen in die gemeente weder ver
meerdert. Schade dus aan alle zijden.
Het succes, door de arbeiderspartij in den amsterdam
schen raad verkregen, zou door een en ander dreigen te
verkeeren in een nederlaagtenzij tegenmaatregelen
genomen worden.
De heer Gerritsen heeft daartoe eene poging aangewend
en eene motie voorgesteld, strekkende de Kamerde
wenschelijkheid te doen uitspreken, dat voortaan het rijk,
bij uitvoering van 's rijks werken zich in de plaatsen
waar zij geschiedenonderworpen zou aan de bepa
lingen van loon en arbeidsduur, daar van gemeentewege
vastgesteld.
De voorzitter behield zich voor, zooals gebruikelijk is,
den dag van behandeling dier motie nader te bepalen.
Intusschen is den leden later medegedeeld, dat de behan
deling er van voor onbepaalden tijd is uitgesteld. Ver
moedelijk is zij voor good begraven.
Is dat niet het geval en komt zij niettemin in behan-
