De Zuiderzee.
No. 12. derate Mad. Zeven en Negentigste jaargang.
1895.
ZONDAG
27 JANUARI.
B u i t e n 1 a n d.
Nederland.
ALKJIAARSCHE 01 HUI.
Deze Courant wordt Diasdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers f O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer: 3.
Frtys der gewone Advertentlën:
Per regel 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers IIERMs. COS-
TER ZOON.
Voor ons bewoners van het polderlandligt er iets
genoegelijks in, om plannen te beramen tot droogmaking.
Misschien is dit te verklaren doordat voorstellingen
op school ingeprent, zijn blijven hangen; mogelijk is ook,
dat aangezien de grond dien wij bewonen volgens de
stereotype uitdrukking, ontwoekerd is aan de baren, wij
derhalve aan het voorgeslacht min of meer verplicht
meenen te zijn, met dit ontwoekeren voort te gaan.
Hoe het zijde voorliefde tot inpoldering valt niet
weg te cijferen
In het algemeen genomenlijdt het dan ook geen
twijfel of de Zuiderzee-Vereeniging met haar grootsch
plan tot indijking van bijna twee honderd duizend bun
ders vruchtbaar land draagt ieders sympathie weg.
Men moet dankbaar erkennendat door hot initiatief
dezer Vereeniging tal van rapporten over het Zuiderzee-
vraagstuk, het licht hebben gezien, die hoogst belangrijk
zijn die alle waardeering verdienen die in hooge mate
bijdragen tot den roem van ons vaderland op het gebied
van den waterstaat.
Met elkaar vormen de rapporten een standaardwerk
dat in de toekomst geraadpleegd zal worden.
Deze bijvalsbetuigingen en erkenning van verdiensten
blijven even oprecht gemeend al voegt men in een
adem daaraan toe dat de Zuiderzee-Vereeniging thans
beland is op een dood punt.
Aangezien onze lezers te Alkmaar eerstdaags in de
gelegenheid worden gesteld om een spreker over het
Zuiderzee-vraagstuk te hooron, schijnt het niet ongewenscht,
dit nader toe te lichten.
Wanneer men de kaart van ons land beschouwt, dan
rijst onwillekeurig de vraag: »Waarom verbindt men
niet Noord-Holland door middel van een dijk met Texel,
met Vlieland Terschelling Ameland Schiermonnikoog
en Groningen
Het schijnt eenvoudig en gemakkelijk uitvoerbaar. Dit
denkbeeld heeft waarschijnlijk ook voorgezeten bij de op
zichters der Zuiderzee-Vereeniging.
4 Januari 1886 kwamen eenige invloedrijke mannen
te Amsterdam bijeen en besloten eene vereeniging op te
richten die ten dool hadeen technisch en financiëel
onderzoek in te stellen omtrent de afsluiting en mede
ter voorbereiding eener latere geleidelijke drooglegging
van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerzee.
Dus waren de Wadden en de Lauwerzee in het plan
begrepen. Reeds spoedig merkte men op dat door de
uitvoering van dit plan veel zandgronden zouden droog
vallen en dat een afsluitdijk tusschen de eilanden zeer
kostbaar zoude zijn.
Bij globale becijfering kon men nagaan dat een dijk
tusschen de eilanden wel 30 millioen meer zou kosten
dan een tusschen Noord-Holland en Friesland.
De ondervindingbij de Anna Paulowna de laatste
jaren opgedaan, leerde, dat het indijken van zandgronden
geen aanbeveling verdient en niets dan teleurstelling
baart. Het zalnaar ons toeschijntde Zuiderzee-Ver
eeniging daarom tot blijvende eer strekken het eerst
een practisch plan van droogmaking bedacht en uitge
werkt te hebben.
8 September 1892 werd door de Regeering eene
Staatscommissie benoemd met opdrachtom te onder
zoeken of eene afsluiting en droogmaking van de Zui
derzeeop eene wijze als door de Zuiderzee-Vereeniging
is voorgesteldin 's lands belang behoort te worden
ondernomen en zoo jaop welke wijze dit werk tot
uitvoering moet worden gebracht. Op het tweode deel
der vraag antwoordden de leden der Staatscommissie
die 14 April 1894 rapport uitbrachteneenstemmig
»door den Staat."
Wat het eerste deel der vraag betreftheerscht ver
schil van gevoelen. Nadat de Staatscommissie het plan
der Zuiderzee-Vereeniging belangrijk gewijzigd en ver
beterd heeft, komt het hierop neer
Men legt van Wielingen naar Friesland (Piaam) een
afsluitdijk. Hierdoor wordt de Zuiderzee in twee deelen
verdeeld. Het zuidelijkste deel heet voortaanIJsselmeer.
Achtereenvolgens wordt binnen het IJsselmeer iugepol-
derd I. de N. W. polder tusschen Wieringen en Me-
demblik 18500 hektaren. II. De Z. O. polder ten zuiden
van Kampen naar Muidenberg, 98000 hektaren. III. de
Z. W. polder ten zuiden van Hoorn 27540 hektaren
IV. de N. O. polder ten zuiden van Friesland tot Urk
en Schokland 48400 hektaren. Te zamen 192440 hek
taren vruchtbaar land, waarvan de belastbare opbrengst
geschat wordt op 60 per hektare. De zooeven ver
melde afsluitdijk van Wieringen naar Piaam kost 41
millioen gulden. De geheele onderneming kost 315 mil
lioen gulden. De kosten per hektare zijn dooreengere-
kend f 1620.
Indien jaarlijks derhalve iedere hektare f 58 opbrengt,
zijn de interesten van het kapitaal gedekt.
Moet de Staat dit plan uitvoeren
21 van de 27 leden der Staatscommissie beantwoordden
die vraag bevestigend.
De leden Mees, van Nierop, Rahusen, Veegens, Welcker
en Wellan beantwoordden de vraag ontkennend.
Dat onder deze laatsten twee zeer bekwame ingenieur s
van den Waterstaat voorkomenis een feit dat wel te
denken geeft.
Indien bij technische zaken, evenals in de politiek, de
meerderheid het steeds bij het rechte einde heeft en de
minderheid ongelijkdan was het Zuiderzee-vraagstuk
opgelost.
In de gegeven omstandigheden is het zeker jammer
dat o. a. de heeren Welcker en Wellan hun advies
niet gemotiveerd hebben.
Want men kan nu slechts gissen, naar hunne meening.
Uit het verslag blijkt wel, dat ernstige bezwaren tegen
den 41 millioen kostende afsluitdijk bestaan eveneens
zegt het verslagdat met den afsluitdijk de kosten per
bunder 1620 zullen bedragen en zonder afsluitdijk1520
(rente op rente berekend) dus f 100 minder. Hierbij
komt dat de constructie der binnendijken aan het IJssel
meer niet te zwaar schijnt genomen te zjjn zoodat bij
geval die binnendijken van ste.kere constructie blijken
te moeten zijn de kosten wederom hooger worden.
De Zuiderzee-Vereeniging schijnt op den afsluitdijk
bijzonder gesteld te zijn.
Waarom Men kan niet veronderstellendat haar
gehechtheid aan haar plan zoo groot is omdat zonder
deu afsluitdijk, de Zuiderzee-inpolderiug neer zou komen
op de indijking van de Wieringermeeren dat dus een
zeer grootsch plan ten slotte gereduceerd wordt tot een
betrekkelijk klein plan. Duidelijk bljjkt dat er ernstig
verschil van gevoelen bestaat tusschen deskundigen, om
trent de al of niet wenschelijkheid van den afsluitdijk.
Heeft dit verschil genoemde 6 leden tot het ongunstig
advies geleid
Aangezien de Minister van Waterstaat ter gelegenheid
van eene audiëntie in het einde van het voorgaande
jaar, aan de Zuiderzee-Vereeniging te kennen gaf, dat
bij de Regeering nog niet vast stond dat de afsluiting
en drooglegging der Zuidorzee werkelijk door het Neder-
landsche Volk werd verlangd heeft de Vereeniging be
sloten, propaganda voor haar plan te maken.
Zij stelt zich voor eenvoudige geschriften te verspreiden,
populaire voordrachten te doen houden en eeue adresbe
weging op touw te zetteD.
Dit laatste middel komt ons vreemd voor. Waar
deskundigen twijfelenwaar ingenieurs als Welker
en Wellan de plannen niet steunenzullen toeval
lige onderteekenaars van een adresdie niets van de
zaak afweten, eene beslissing nemen en de al of niet
gegrondheid van bezwaren, die zij niet kennen, beoordeelen
Naar ons toeschijnt, is thans de Zuiderzee-Vereeniging,
wier verdiensten overigens niemand zal willen betwijfelen,
het goede spoor bijster geraakt.
BUliUlK. Den 25 is in de Kamer levendig be
raadslaagd over sociale kwestiën. De conservatieve
afgevaardigde Eeman viel den socialist Auseele in de
rede en werd tot de orde geroepen. Dit geschiedde ten
tweeden maletoen hij Anseele voor een »bezetene"
uitmaakte. Nadat de vraag gesteld werd of de heer
Eeman zich nader zou mogen verklaren, stonden, ondanks
het verzet van den voorzitterde leden der rechterzijde
als één man op om hem het recht daartoe te geven.
De voorzitter verliet daarop zijne plaatsverklarende
zijn ontslag te nemen, ondanks de pogingen van talrijke
afgevaardigden om het daarvan terug te hounen.
Te midden van groote opschudding werd de zitting
verdaagd.
DUITSCHLAND. De commissie uit den Rijksdag,
belast met het onderzoek van het wetsontwerp ter be
strijding van de revolutionaire partijen heeft den 23
met 14 tegen 12 stemmen het artike betreffende ver.
heerlijking van misdrijven, evenals de daarop voorgestelde
amendementen, verworpen.
In de vorige vergadering der commissie had de mi
nister vou Köller ontkend, dat de politie gebruik maakte
van agents provocateurs, doch de noodzakelijkheid betoogd
van de inlichtingen van lieden die zich in die kringen
bewegen omtrent welke de politie op de hoogte moet
zijn. Daarbij was de naam van zekeren journalist Rensz
genoemd en in de notulen dier vergadering stond dien
aangaande iets vermeld dat den schijn gafalsof de
minister toch zijdelings het bestaan der agents provoca
teurs had erkend. De minister bestreed den 23 de juist
heid dier notulen; na eene scherpe bespreking daarover,
heeft de socialistische afgevaardigde Frohme als secretaris
der commissie bedankt.
EAG-EIiAWII. De heer Randolph Churchill, de
bekende heftige bestrijder van Gladstone's Home-Rule-
ontwerp, en minister voor Indië in het eerste ministerie
Salisbury in Juni 1895 en later minister van financiën,
die reeds sedert geruimen tijd ernstig ongesteld was is
den 24 des morgens om 5 uur gestorven. Om rust te
vinden had hij een reis om de wereld ondernomen en
van die reis was hij ziek terug gekeerd.
FRAAHRIJK. Te Parijs heeft een zware sneeuw
storm gewoed, vergezeld van herhaalde donderslagen.
Nadat het ministerie was samengesteld zooals in het
vorig nummer werd opgegeven, verzocht de heer Bourgeois
den president, hem van de opdracht tot vorming van
een kabinet te ontslaan. Thms is er sprake van, dat
de heer Ribot als minister-president zal optreden.
ITALIË. Den 20 is te Milaan begraven de ver
moorde procureur-genoraal Cellizonder dat ongere
geldheden voorvielen. Zijn moordenaar was twee dagen
vóór den moord uit de gevangenis omslagen en had den
heer Celli gedoodzonder hem te kennenalleen om
een of ander hoog geplaatst heer om te brengen en zijn
naam door eene misdaad beroemd te maken.
OOITEARIJH-BIOIVGAHIJE. Acht honderd
werkloozeu trokken den 24 onder het zingen van de
Marseillaise door de straten en wilden eene betooging
houden vóór het Huis van Afgevaardigden, maar werden
door de politie uiteengedreven. Velen zijn in hechtenis
genomen.
GRIKKEALAIVD. Delyannis is geslaagd in de
hem verstrekte opdracht tot samenstelling van een
ministerie. De Staatscourant bevat het besluitwaarbij
de zitting der Kamer veertig dagen verdaagd wordt.
Vóór het einde van dien termijn volgt waarschijnlijk
het besluit tot ontbinding.
CHINA. Uit verschillende berichten blijkt dat
Wei-hai-weiChina's tweede oorlogshavendoor de
japanneezen zoo te land als ter zee ernstig bedreigd
wordt. De buitenlanders maakten zich zeer ongerust en
begonnen die plaats te verlaten.
Tweede liainer.
Den 25 na de sluiting der algemeene beraadslaging
over de wetsontwerpen tot voorziening in de regeling en
het bestuur der gemeenten Opsterland en Weststelling,
werf werden de artikelen 13 goedgekeurd.
Bij art. 4 kwam aan de orde een amendement der
commissie van rapporteurs omtrent de invordering der
kohieren. De minister wijzigde het artikel zoodanig, dat
de aanslagen voor de helft dadelijk invorderbaar zijn en
voor de wederhelft dertig dagen na dagteekening der
openbare kennisgeving.
Hij achtte deze regeling doeltreffender dan bet amen
dement- der commissie, dat de invoering der termijnen
deed vaststellen door den burgemeester. Nu staan de
termijnen wettelijk vast.
De heer Beelaerts verklaardedat de commissie
van rapporteurs haar amendement introk.
De artt. 47 werden goedgekeurd.
Op den considerans was voorgesteld een amendement-
Pyttersen om weg te laten de woorden, dat de regeling
en het bestuur door den Raad dier gemeente grovelijk
verwaarloosd zijn.
De heer Pyttersen betoogde, dat de minister zelf
erkend heeftdat de verwaarloozing is ontstaan buiten
de schuld van de gemeentebesturen. Het amendement
werd niet ondersteund en kwam dus niet in beraadslaging.
Het ontwerp betreffende Opsterland werd aangenomen
met 57 tegen 27 stemmen.
Vóór stemden de heeren Goekoop, de Lange, Guyot,
Haffmans, Travaglino, van Deinse, Beelaerts, van Vlijmen,
Royaards, van Kerkwijk, Bonman, van Delden, Hesselink,
van de Berch van Heemstede, Bahlmann, Borret, van der
Kun, Hintzen, Schimmelpenninck de Ram, T. Mackay,
Tijdeman, van Karnebeek, van Gennep, Smits van Oyen,
Kolkman, de Beaufort (Wijk), Rutgers, Willinge, Vermeu
len, A. Mackay, Viruly, Vos de Wael, Harte, van Stirum,
Lohman Schaepman Tijdens Hennequin Truijen
Pijnappel, Everts, Bool, van Borselevan Byland
