plannen besproken die tot het welslagen van den wed
strijd moesten leiden.
In het algemeen was men het er over eensdat de
wedstrijd gesplitst diende te worden in een gebonden,
d. w. z. dat men de voorwerpen naar teekening of opgave
diende te vervaardigen en in een v r ij ewaarbij men
geheel vrij was in het kiezen van voorwerpen. De
hoofdcommissie was overtuigddat de wedstrijden op
kleine schaal moesten plaats hebben, wijl anders er van
geen welslagen sprake kon zijn.
De zoo uitstekend geslaagde wedstrijden te Leiden en
Amsterdam hadden ons getoond levensvatbaarheid te
bezittenals voorbeeld echter konden zij voor Alk
maar niet dienen.
Er moest rekening gehouden met de financiën met
de lokaliteit en met de werkkrachten die binnen Alkmaar
en in de omliggende gemeenten te vinden waren.
Het is hier niet te plaats u al de moeite en opoffe
ringen, die zich de hoofdcommissie getroost heeftte
schetsen. Veeleer brengen wij hulde aan de ingezetenen
van Alkmaar voor hunne ruime bijdragen aan de ge
meentenaren uit de om Alkmaar gelegen dorpen aan
de gemeente-veldwachters die ons daarbij krachtig
steunden.
In het bijzonder zijn wij dank verschuldigd aan het
gemeentebestuur van Alkmaar dat ook nu weer toonde
de belangen van de werklieden te willen bevorderen en
300 heeft toegezegd indien het bleek dat onze finan
ciën niet toereikend waren en de lokalen der burger
avondschool bereidwillig afstond. Aan de gemeentebe
sturen van Egmond aan Zee, Egmondbinnen, Oudorp,
St. Pancras, Hoogwoud, Bergen, Oudcarspel, Noord-
scharwoude, Uitgeest, Opmeer brengen wij eveneens
onzen warmen dank voor hunne bijdragen, en ten slotte
het departement Alkmaar van de Maatschappij tot Nut
van het Algemeen voor hare toezegging van steun wan
neer het blijkt dat alle andere subsidies onvoldoende zijn
voor de te maken kosten. Aan het Departement Nijverheid
en de Afdeeling Alkmaar van de Maatschappij tot be
vordering van Bouwkunst mag een woord van waar
deering niet worden onthouden voor hare bijdragen
dank brengen wij haar nietomdat het plicht
was de eenmaal door hen ondernomen zaak met kracht
te steunen.
Zoo stonden de zaken toen de hoofdcommissie op
Vrijdag 2 November 1894 de eerste openbare vergadering
met de deelnemers uitschreef.
Aan eene commissie van drie leden bestaande uit de
heeren Gr. LoomanGf. N. Itz en H. J. de Grootwas
opgedragen de teekeningen voor den gebonden wedstrijd
te vervaardigen die in de zaal waren opgehangen.
Inlichtingen werden gegeven, mededeelingen gedaan
en voorts allen opgewekt om zich krachtig in te spannen
en wel is waar een ouderlingen vreedzamen strijd aan
te binden, maar waarvan de resultaten zeker ook door
buiten Alkmaar wonenden zullen worden besproken
waarschijnlijk gewaardeerd. In diezelfde vergadering genoot
de commissie het groote voorrecht te kunnen mededee-
len, dat er voorschotten en hulp gegeven kon worden voor
het aanschaffen van materialen.
Het heeft derhalve der commissie niet aan hulp, noch
aan middelen voor dezen wedstrijd ontbroken. Verrassend
was voor ons het bericht toen ons mededeeling werd
gedaan, dat Hare Majesteit de Koningin en hare Majes
teit de Koningin-Regentes twee zilveren medailles met
hare borstbeelden versierd ter beschikking van den
wedstrijd stelden.
Wij brengen onzen hoog geschatten Vorstinnon daarvoor
dankbare hulde en zouden er gaarne meer aan toevoegen,
indien wij dan niet in strijd handelden met het uitdruk
kelijk verlangen van Hare Majesteit de Koningin Regentes.
Ook de Maatschappij tot bevordering van bouwkunst
stelde een zilveren medaille, geslagen op het stempel dier
Maatschappij welwillend voor de bouwambachten ter be
schikking, waarvoor wij gaarne dank zeggen.
En eindelijk werd ons nog van een zijde hulp geboden
waarover wij onze bijzondere erkentelijkheid hebben uit
te spreken.
Het is de hulp van de Centrale commissie voor wed
strijden, bestaande uit de heeren F. H. van Malsen, mr.
C. A. Elias, J. R. de Kruijff, W. J. Blijdenstein Azn.,
W. B. Liefland, P. Du Rien Fzn, A. J. C. Kantmeijer en B.
H. Heldt. Het bestaan dier commissie was ons niet onbe
kend, terwijl de groote eenvoud van onzen wedstrijd ons
terughieldmet die commissie onderhandelingen aan te
knoopen. De groote wedstrijden te Leiden en Amsterdam
waren mede door haar geregeld en Alkmaar wist vooruit,
niet in de schaduw van die plaatsen te kunnen staan.
Doch toen ons die commissie hare hulp welwillend
aanbood, is die ook terstond dankbaar door ons aanvaard
en de artistieke medaille's en getuigschriftenons tegen
den kostenden prijs toegezegdkunnen straks n allen
overtuigen welke waarde door ons aan dio hulp behoort
te worden gehecht.
En gij, mijne heeren, leden van de Centrale commissie
voor wedstrijden, wij brengen ons onzen bijzonderen dank,
dat gij bij de opening van deze eenvoudige tentoonstel
ling hebt willen tegenwoordig zijn en dat gij zelf door
eene bekroning uwerzijds aan de waarde van deze ten
toonstelling kracht hebt willen bijzetten.
En nu zou ik kunnen eindigen, ik zou u allen nog
eens kunnen bedanken en zou dan in gebreke blijven de
werkbijen te vergeten. Met het noemen van dien naam
weet gij reeds allen wie ik op het oog heb. Het zijn de
deelnemers aan dezen wedstrijd.
Het welslagen van de tentoonstelling van dezen
wedstrijd is aan u, werklieden uit Alkmaar en omliggende
gemeenten als er van waardecring sprake kan zijn dan
is dat door uw werken, uw deelname aan den wedstrijd.
Het zilver, brons en getuigschrift, dat aan sommigen
uwer kan worden uitgereikt, spreke van waardeering
over uwen arbeid, het zij den anderen tot prikkel, die mis
schien later dezelfde lauweren zullen plukken.
Wij hebben in dezen wedstrijd ot juister w e d s t r ij-
d e n nooit anders dan een aanmoedigingswedstrijd gezien.
Wil het ook zoo beschouwen, want niet ontkend mag
wordendat de deelname nog betrekkelijk gering is.
Dat er slechts enkelen aan den gebonden wedstrjjd
deelnamen bewijst slechts, dat wij nog niet over zoo'n
groot getal uitnemende werklieden kunnen beschikken.
En waar het u straks bij het bezoek aan het lokaal
voor den gebonden wedstrijd zal blijken, dat er aanvul
ling noodig was en wel door enkele werkstukken van
leerlingen, die met 1 Augustus a.s. 2 jaar de Ambachts
school bezoekendaar staat het voor mij vast, zonder
overdreven verwachtingen te hebben van die school, dat
bij een volgende gelegenheid zal blijken, dat het peil van
den werkmansstand door een degelijke opleiding wordt
verhoogd.
Deelnemers aan den gebonden wedstrijd, deelnemers
aan den vrijen wedstrijd, en gij allen, die door opluiste
ring deze tentoonstelling hebt willen verhoogenwij
brengen u allen zonder onderscheid onzen harte-
lijkendank.
Gij hebthandwerkslieden uit Alkmaar en omliggende
gemeenten getoond u te kunnen voorbereiden tot een
strijd wij hopen dat gij ook zult leeren overwinnen
vooral wanneer uw werkkracht voor groote tentoonstel
lingen wordt geëischt.
Uw arbeid wordt door ons gewaardeerd, en ik twijfe
niet of door allen die hier tegenwoordig zijn.
Mogen ook de vruchten, kan het zijn stoffelijke vruchten,
voor uwen arbeid niet uitblijven.
Gij, deelnemers en deelneemsters aan den wedstrijd, gij
stelt er zeker toch ook prijs op den naam van een
begaafd werkman te dragenen dat was het groote
doel van dezen wedstrijd. De machtige industrieelen en
fabrikanten trekken op naar wereld- en nationale ten
toonstellingen om daar hun producten te doen bekronen,
om naam te maken voor hun naam.
Bij die tentoonstellingen gaat de werkkrachtde
stalen ijver en volharding van den werkman te onder
zijn naam wordt niet genoemd en wat nu noodig is
voor de industrie voor de kunstnijverheid in het algemeen,
is ook noodig voor den man die eigenlijk de industrie,
de kunstnijverheid in stand houdt. Welnuook deze
tentoonstelling is het symbool van de groote macht, die
wij wenschen te waardeeren en die onze kunstnijverheid
in stand houdt.
Aan de dames in den vrijen wedstrijd mag een bijzonder
woord van lof niet worden onthouden voor de even
fraaie als hoogst artistieke inzendingen.
Het zij mij thans vergund de namen af te lezen van
hendie door de verschillende commissies van beoor
deeling zjjn bekroond
B E K R O N I IV G K IV.
-:ÊÊSB5S*' Voor zoover niet vermeld zijn de be-
kroonden te Alkmaar woonachtig.
Gebonden wedstrijd.
Timmerlieden (amerik. grenen voordeur.)
P. A. Franzen zilv. med. en f 20Jac. H. Hout,
bronz. med. en f 10D. v. d. Weertdiploma en f 5.
Steenhouwers (grafmonument.)
H. de Graaffbronz. med. en f 10; J. B. L. Simon,
Helder, diploma en f 5.
Metselaars (ellipsvormige boog.)
C. A. v. d. Idsertbronz. med. en f 10; E. G. Wa
genaar diploma en f 5.
Meubelmakers (spiegellijst.)
M. Schenke zilv. med. en f 20 N. Schoofbronz.
med. en f 10; A. Boersen, diploma en f 5 H. Schoon
hoven, diploma en f 5.
Decoratie-schilders (wapen.)
R. Boog'n Az., bronz. mod. en f 10; M. Klerk, Schoorl-
dam, diploma en f 5.
Behangers (kamerscherm.)
J. F. W. Ober, bronz. med. en f 10.
Stojjeerders (draperie.)
J. F. W. Ober zilv. med. en f 20 N. Masee, bronz.
med. en f 10.
Machine-bankwerkers (engelsche sleutel.)
Eene inzending. Geene bekroning toegekend.
Koper- en blikslagers (ganglantaarn.)
S. Wagner, zilv. med. en f 20; M. Bock, Helder,bronz.
med. en f 10; P. van Til, Heiloo, diploma en f 5.
Niet ingezonden.
Lood- en zinkwerkerssmeden en ketelmakers.
Vrije wedstrijd.
Hout- en kerfsnijders.
C. Bogtman, Bergen, kistje, zilv. med.S. Vriesman
Oudkarspel, collectie, bronz. med.; P. Dekker Schagen,
kistje enz., diploma.
Boekbinders.
G. van Dijk, boeken etc., bronz. med.; C. Alfrink, idem,
diploma; C. J. M. van Schaick, idem, diploma.
Behangers.
J. Bierenbroodspot Schagen decoratie bronz. med.;
N. Masee, etui, diploma.
Decoratie-schilders.
P. J. R. Boogh, decoratie, bronz. med.
Houtdraaiers.
G. de Haan, pronktafel, zilv. med.; H. W. E. de Bock,
salon-standaard, bronz med.; N. Schoof, presidenthamer,
diploma.
Kuipers
J0. Levertbadkuip tonnen en vischvaatje zilv.
med.; J. Sanders, tobbetje, diploma.
Machine-werkers.
Jb. Kuit Kz., Amsterdam, machinetje, diploma.
Lederwerkers en Zadelmakers.
L. Jupijn Dz., zadelschoft, zilv. med.; N. Masee, rij
tuigkussen bronz. med.; F. v. d. Peet, koffer, diploma.
Mandenmakers.
G. de Boer, waschmand bronz. med. (bij loting); H.
Westenberg, reismand, diploma.
Meubelmakers.
F. J. Julsing, wandkastje, diploma.
Petten-, mutsen- en hoedenmakers.
A. Krombos pet bronz. med.; H. J. G. Heppener
pet diploma.
Schilders.
P. Oostwouder, schilderwerk, zilv. med.
Schoen- en laarzenmakers.
J. G. Meijer Mz., schoenen, zilv. med.; H. van Schijn-
delwaterlaarzen bronz. med.; J. Witte, schoenen voor
gebrekkige voeten diploma; F. Venema, heerenbottines,
diploma.
Smeden.
J. Bups hoefijzerzilv. med.B. HarreveldHeiloo,
tuingereedschappen bronz. med.; L. Heman, brandkast,
diploma.
Steenhouwers.
J. B. L. Simon, Helder, tafelblad, zilv. med.; H. de
Graaff, tafel, bronz. med.; R. Mrjlhoff, pendule, diploma.
Timmerlieden.
D. L. van Staverdelambriseering, bronz. med.; P.
Kuijt, trap, passer en lessenaar, bronz. med.; J. C. Ron-
teltap, trapje, diploma.
Molenmakers.
K. Nierop, Schermerhorn, vijzelmolen, zilv. med.
Borstelmakers.
W. F. 0. Rike, borstelwerk, zilv. med.
Vogelkooimakers.
D. Scholten, vogelkooien, zilv. med.; Jan Kes, vogel
kooi diploma A. KruitenWieringerwaard, vogelkooi,
diploma.
Kappers.
J. Basie haarwerk bronz. med.
Kleedermakers en Kleedermaaksters.
J. Franzen pantalon en vestzilv. med.; O. van Os,
jas, bronz. med.; P. Goemans, jas, diploma.
Kantwerksters.
Mej. G. Aghina, kantwerk, zilv. med.
Bloemenmaaksters.
Mej. J. Aghina, bouquetten, zilv. med.
Vrouwelijke handwerken.
Mej. G. Aghina handwerkenzilv. med.; mej. G. M.
Schouten, bronz. med.; mej. A.Govers, tafellooper, diploma.
Lood- en zinkiverkerskoper- en blikslagers en
wagenmakers niet bekroond.
Be stuurspr ij zen.
J. Chrispijn, zilv. med., photographiën.
H. Stratingzilv. med.inzending machine met
toebehooren.
F. Voskampzilv. med. spiegellijstgeb wedst.
Huisvlijtschool, Schagen, diploma.
K. Nierop Schermerhorn, zilv. medtoegekend door
de Maatschappij tot bevordering der bouwkunst.
Zilveren me dal je Koningin.
Dames Aghina, collectie kantwerken, vrouwelijke hand
werken en bloemen.
Zilveren m e d al je Koningin-Regentes.
S. Wagner koperen ganglantaarn.
Diploma Centrale Commissie voor wedstrijden in Nederland.
S. Wagner, koperen ganglantaarn (geb wedst.)
K. Nierop, Schermerhorn, vijzelmolen (vrije wedst.)
Het resultaat van onzen, van uwen arbeid, handwerks
lieden, hebt gij vernomen, het zal voor enkelen uwer min
der aaugenaam zijn dat hun werk nog niet voor eene
bekroning in aanmerking komt, laat u dat evenwel niet
ontmoedigen, maar wapent u beter, maakt n zelf sterker
tegen den volgenden wedstrijd laat de prikkel dien gij
getoond hebt te-i bezitten er niet door verlammeu maar
nog sterker er door worden.
En gij, vakmannen en beoefenaars van vrouwelijke hand
werken, gij, die door uw werkkracht getoond hebt iets
te kunnen, wij wenschen u geluk met de lauweren die
om uw slapen zijn gevlochten. Denk evenwel niet dat
gij er nu zijt; op Het gebied der kuustnijverheid kunnen
wij niet met onze voorouders wedijveren. Laat n de
vele voorwerpen, zoowel in ons museum als bij particu
lieren, dat toonen, gij zijt op den weg, houdt die en gij
zult de eindpaal der geheele overwinning zeker bereiken.
Aan de heeren vertegenwoordigers van Alkmaur's bur
gerij onzen bijzonderen dank, dat gij zooveel waarde hecht
aan den arbeid van den handwerkstanddat gij deze
opening hebt willen bijwonen.
Aan u, vertegenwoordigers van de buiten Alkmaar
gelegen gemeenten betuigen wij onze erkentelijkheid
voor uwe opkomst.
Aan u, heeren directeuren van de Ned. Maatsch. tot
bevordering van Nijverheid, brengen wij huldedat gij
de Mij. hebt willen vertegenwoordigenwaarvan het
departement Alkmaar een onderdeel is en die het initiatief
nam tot de wedstrijden en daaruit voortvloeiende ten
toonstellingen.
En verder betuigen wij onzen dank, hetzij als ver
tegenwoordigers van het departement Alkmaar der Mij.
tot nut van het algemeen, hetzij dat men andere colleges
of corporatiën vertegenwoordigt.
Niet het minst, geachte heeren commissieleden van
beoordeeling. komt u een woord van lof toe voor de wijze,
waarop gij u van uw taak hebt gekweten. Wij weten
dat zij dikwijls moeielijk was. Voor den tijd en de moeite,
die gij u daarvoor getroost hebt, onzen besten dank.
En eindelijk brengen wij n allengenoemd en niet
genoemd en die aan het welslagen van dezen wedstrijd
van deze tentoonstelling hebben medegewerkt, vooral ook
hen, die tot opluistering van de tentoonstelling hebben
bijgedragen, onzen welverdienden dank.
En gij, mede-commissieleden, die steeds zoo trouw de
tot standkoming dezer zaak hebt bevorderd, dikwijls met
groote opoffering met het oog op uw eigen zaken gij
verwacht daarvoor geen dank en wanneer ik dan daar
ook van afwijk, dan is dat om u geachte- heer Itz, die
als oud-commissielid zulk een belangrijk aandeel hebt
gehad bij het ontwerpen der teekeningen voor den ge
bonden wedstrijd, u namens de geheele commissie wel
verdiende hulde te breDgen. Uw plaats, gij weet het,
werd op waardige wijze door den heer P. Kool vervangen,
hoewel wij u noode zagen vertrekken.
En wanneer ik mij nog een afwijking veroorloof, dan
betreft dat u geachte heer de Langesecretaris onzer
commissie. Uw werkkracht uw ijver voor de zaak is
en was boven onze lof verheven.
En eindelijk moge het zwakke pogen van onze commis
sie u werklieden uit Alkmaar en omliggende gemeenten,
in staat stellen meer waardeeringkan het zijn meer
dere voordeel te erlangen dan zal dat ik spreek namens
de hoofdcommissie dan zal dat voor ons den hoogsten
dank zijn.
En ten slotte nog een woord van oprechten dank aan
de pers voor hare tegenwoordigheid en voor haar steun
die zij ons heeft verleend.
En thans, mijne heeren, beschouw ik als aan het eind
van mijne taak te zijn. Ik vorklaar namens de hoofd
commissie de tentoonstelling voor geopend en noodig u
uit die te gaan bezichtigen.
Na het eindigen der openingsrede verspreidde mon
zich in de tentoonstellingslokalen. Op het ingezondene
komen wij in volgende nummers uitvoerig terug.
