De toekomst van Japan.
Poolsch Bloed,
No. 95. Eerste blad.
Reveil en Megentigste Jaargang.
1895.
ZONDAG
11 AUGUSTUS.
FEUILLETON.
NATALY YON ESCHSTRUTH.
ALKMAARSCHE <111 RAM
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar/ 0,80; franco door het
geheeie rijk 1,
De 3 nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer: 3.
Frjjs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Hetgeen in de eerste helft van dit jaar voorviel in
het verre Oostenbevestigt wel de juistheid van de
opmerkingdoor een beroemd staatsman gedaan dat
niets zeker is behalve het onverwachte.
Vooreerst was de oorlog zelf onverwacht.
Henry Norman schrijver van een hoogst belangrijk
werk over Japan (1) waarin een geheel hoofdstuk gewijd
wordt aan de legerorganisatie, rept geen woord over den
toen aanstaanden oorlog.
Zijn Japansche vrienden deden hem geloven dat al
die krijgstoerustingen om geen andere reden plaats
vonden dan uit navolgingszucht.
Hij merkt op dat in de straten van Tokio minstens
evenveel soldaten wandelen als te Metz. Men antwoordt
hem, dat Europa zich ook wapent en China ook en dat
Japan het voorbeeld dns wel mag volgen.
Was de strijd in Korea onverwachtniet minder de
opeenvolging der nederlagen door China in korten tijd
geleden. En eindelijk kwam even onverwacht de vrede
tot stand.
Immers, toen Port Arthur en Wei-Hai-Wei, de sterkste
oorlogshavens, waren verovord, lag de weg naar Peking
open. De zegetocht naar de hoofdstad zou beginnen
Zoo dacht men.
Een duitsch geleerde, dr. C. Spïelman, in een geschrift
getiteld der Neue Mongolensturm (2), (kort voor den
wapenstilstand verschenen) zegt met veel overtuiging
doch zooals later bleek ten onrechte »niet meer Korea
is het doel van deu strijd want dit schiereiland werd
reeds door de Japanners in bezit genomen maar tegen
de hoofdsteden Peking do Residentie der beheerschers
van het onmetelijke rijk in Midden-Azië en tegen Mukden,
de heilige stad van de mandschoerijsche dynastie zijn
de operaties gericht."
In tegenstelling met de profetie van dr. C. Spielman,
en niettegenstaande dat voor den tocht naar China's
hoofdstad weinig bezwaren bestonden noch gebrek aan
manschappen of krijgsbehoeften of hevigen tegenstand te
duchten wis, houdt de overwinnaar plotseling halt. Het
paleis van den gewijden heerscher is bijna in 't gezicht
en hij keert om. Hij gaat ter^g en stelt de matigste
vredesvoorwaarden een oorlogsschatting en de onafhan
kelijkheid van Korea. Verwonderlijk zelfbedwang!
Aanvankelijk is men geneigd dit te verklaren door
de interventie van Europeesche mogendheden. Doch is
deze verklaring aannemelijk Hebben de Japanners ooit
veel deferentie getoond voor de vertoogen der Westersche
diplomatie En was het niet te voorziendat het bij
t wisselen van nota's zou blijven De naijver van de
Europeesche mogendheden onderlingzou toch belet
hebben om gezamelijk met behulp van marinegeschut
Japan tot de aanneming van gematigde vredesvoorwaarden
te dwingen.
Met zekerheid kan thans, nu de geheimen der onder
handelingen nog bewaard blijvenniet worden aange
wezen, in hoeverre pressie is uitgeoefend door Rusland,
Frankrijk en Duitschland.
Dat Japan zich door vrees zou hebben laten leiden
moet evenwel betwijfeld worden.
De onbegrijpelijke grootmoedigheid tegenover een erf
vijand, de welwillende gezindheid, die, naar men voor
wendt bij den Mikado plotseling is opgekomen na de
verwonding van den Chineeschen gezant Li Hung Chang,
komt in een geheel ander licht daarentegen wanneer men
aanneemt, dat Japan een veel grootscher doel nastreeft,
dan tot nu toe werd vermoed.
Indien waar is en het heeft er alle schijn van dat
de Japansche regeering den weg niet heeft willen afsluiten
tot een verbond met »het gele ras'', dan wordt de
plotselinge vrede volkomen verklaarbaar.
In het keizerlijk rescript, gevoegd bij het tractaat
van Simonoseki, heet het, dat een blijvende bezetting van
een deel van China nadeelig zon zijn voor een duurzame
vrede in het Oostenen dat de Japansche regeering
daarom zich vereenigd heeft met hetgeen de regeeringen
van Rusland, Duitschland en Frankrijk hadden aanbevolen.
»In het belang van den vrede", zoo heet het officieel
»en wenschende ons volk niet meer bezwaren en den
vooruitgang van onze natie niet te verhinderen door het
scheppeu van nieuwe verwikkelingen, aarzelden wij niet
deze aanbeveling te aanvaarden."
Wanneer men de hypothese steltdat het Japan te
doen is om de suprematie om voortaan soortgelijken
invloed in Azië uit te oefenen als Engeland in Europa,
dan komen er meer en meer lichtpunten in de duistere
geschiedenis van hetgeen in 't verre Oosten gebeurt.
Want tot bereiking van dit doel is wel de nederlaag
van het Hemelsche rijk dienstbaardoch niet de ont
binding. Azië voor de Aziatendat is de leus.
Voor ons land als groote koloniale mogendheid zijn
de plannen van het Aziatisch Engeland in het geheel
niet onverschillig.
Gelijk de hoer Crommelin opmerkt (3) is degeheelo staat
kundige toestand plotseling veranderd. Een nieuwe wereld
is geborenwaarmede Europa voortaan moet rekenen.
Germanen en Slaven twisten met Angel-Saksers en
Mongolen aan 't andere eind der wereld om het grootste
69)
Proczna haalde kalmpjes de schouders op. Waartoe
thans zooveel omhaalwe zijn immers bondgenooten
op dit oogenblik en weten beiden heel goed, op welken
voet we met genoemde dame staan."
De ulaan stoof op »Hoe wij staan vroeg hij op lang
gerekten toon.
»Ik ben Leonie's vertrouweling, mijn beste Flandern,
wilt ge wel gelooven, dat ze mij als zoodanig ook een
oog laat slaan in die bladen van haar dagboek, waarop
uw naam als held voorkomt
»Onmogelijk. Gij weet enkel iets van het hoofdstuk
Branca
Janeck schoot even in een lach. »En als ik nu ook
eens iets wist van het hoofdstuk Flandern, en nog wel
heel goed op de hoogte was
Een koortsig rood steeg den jongen officier naar het
voorhoofd. »Op welken grond heeft Leonie u mededee
lingen gedaan, tot welker openbaring zij niet het minste
recht heeft, en waardoor zij zich zelve het meest com
promitteert vroeg hij beklemd.
Proczna werd stouter, hij had op goed geluk aangeklopt
en het antwoord gekregen, dat hij verwacht had. Hij lei
zijn hand op den arm van den ulaan. »Laat ons open
hartig zijn, mijn waarde, dat brengt ons het spoedigst
tot ons doel. Gij weet dat ik de slippedrager ben der
schoone vrouw en haar hulde bewijs. De oude president
is een uitgebrande kaars, elk oogenblik kan de bekoor
lijke vrouw weduwe worden. Vergeef me dus de vraag,
waartoe ik een zeker recht heb zijt gij voornemens
Leonie te huwen, als zij vrij komt
Een onbeschrijfelijke ontroering toekende zich op de
karakterlooze gelaatstrekken van Flandern, hij deinsde
terug, alsof hij een slag in het aangezicht had gekregen.
,Om 's hemels wil, hoe komt ge op zulk een allerzotst
denkbeeld, Proczna Is dat soms het idee van de presi
dente zelve
Janeck haalde de schouders op. »Hebt ge haar geen
aanleiding gegeven om zoo iets te gelooven De vrouwen
nemen een leus als een eed op en een handdruk als een
gelofte 1"
Een bijna brutaal gelach was het antwoord. Is het wijf
soms gek geworden Ze zou haast mijn moeder kunnen
wezen, en zich dan nog te verbeelden, dat ik er ernst van
zou maken Neen, Proczna, daarvoor ken ik mijn luidjes
te goed Het hol maken rendez-vous geven, het lieve
snoetje, dat zoo bereidwillig toegestoken wordt, eens af
zoenen dat laat ik me welgevallen, maar trouwen
hahaha ik zou buikpijn kunnen krijgen van 't lachen
»Men heeft me onlangs verteld, dat de schoone vrouw
een tamelijk bewogen jeugd achter zich heeft."
Bewogen stormachtig, dat verzeker ik u als
die hare gedenkschriften eens te boek gaat stellen, ver
zengt het papier onder haar penDoch wat maakt
dat ten slotte uitDe huisvriend is een uit Parijs inge
voerde mode, en met den vleienden bijnaam: upetit Ver
saillesbluffen de jolige, levenslustige garnizoensplaatsen
in het noorden en zuiden van de Duitsche landen 't Is
dan ook heel vermakelijk en prikkelendzoo iets, maar
aan trouwen wordt daarbij niet gedacht voor den
duivelen het schepsel heeft niet eens de noodige con
tanten Als de oude de oogen dicht doet en het verba
zende inkomen ophoudt, wat blijft er dan over Aard
appelen met haring en geen zijde voor lijfjes van japonnen
Hahaha als 't nog een goudvischje was en men op
haar hart een bewijsstuk van een paar honderd daalders
plakken kon, opdat men niet zoo zag welk een knauw het
al beet heeftIk bid je om alles ter wereld, Proczna
praat toch die ongeluksvogel de gedachten aan trouwen
uit het hoofd Mijn hofmakerij had waarachtig geheel
andere bedoelingen, zij was slechts de sport van den lad
en rijkste land om de diensten van vier honderd mil-
lioen van de goedkoopsteslimstevlijtigstekunst
vaardigste werk lieden en handelaarsdie de wereld ooit
gekend heeft.
Wie zullen in de naaste toekomst de heerschers zijn
over deze milli oenen Japan en de ADgel-Saksers of
het gestadig oostwaarts voortgroeinde half Aziatische
half Europeesche Russische ras dat slechts wacht op
nieuwe verkeerswegen en open havens om in de- wereld
zijn rol te spelen. Niet slechts de heer Crommelin
maar ook de hoogleeraar Schlegel (4) verwacht nieuwe
verwikkelingen.
Hij ziet in den oorlog met China geen ander doel
dan om dit tot een vereeniging met Japan te dwingen,
ten einde den gehaten Europeaan uit Azië te verdrijven.
Is de bedoeling van dit opstel om de belangrijke
litteratuur over dit onderwerp in onze lezerskring bekend
te maken en vooral de vlug geschreven schetsen van den
heer Crommelin aan te bevelen toch komt er nog iets
bij. Door de lezing van genoemde werken verkrijgt
men onwillekeurig de overtuigingdat het bij uitstek
noodzakelijk is, om vooral in Ned. Indië waakzaam te zijn.
Met het oog op de zich uitbreidende macht van Japan
on de verwikkelingen, die algemeen worden gevreesd, is
het duidelijk dat een deugdelijke marine in Indië niet
langer kan worden gemist.
Thans is het materieel onzer marine verouderd en
niet meer op de hoogte van onzen tijd. (5)
Deze verregaande achteloosheid is niet te verdedigen
en kan ons duur te staan komen.
De kosten mogen ons niet terug houden om in dezen
toestand verbetering te brengen. Want, slechts uitgaven
voor materieelin het buitenland aangekochtzijn
improductiefterwijl wanneer men in staat is, Neder-
landsehe werkkrachten daarvoor te gebruiken, een groot
deel der uitgaven aan de natie zelf als arbeidsloon weder
om ten goede komt. Is de taak der diplomatie om onze
regeering steeds op de hoogte te houden van hetgeen
voorvaltde taak der regeering en der volksvertegen
woordiging is om te zorgen dat de zeemacht in orde
gebracht wordt.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
The Real Japan. London 1892, blz. 143.
Uitgegeven te Braunsweig 1895.
Een herlevend volk schets van de Japanners en
hun land, door H. S. M. van Wickevoort Crom
melin. 1895. 1.95.
Wetensch. bladen Juni 1895, blz. 441.
Kielstra. Ned. mil. positie in Zuid-Azië 1895,
blz. 547.
der, waarlangs ik omhoog dacht te klimmen. Nu begrijp
ik ook waarom zij er zooveel werk van gemaakt heeft
mij over uw huldebewijzen te troosten ik ezel heb haar
nog zoo pas bittere verwijten gedaan en toen zweert ze
me bij al wat haar heilig is, dat iedere trilling van haar
hart mij toebehoort, hahaen op hetzelfde oogen
blik heeft ze u misschien wel een suikerzoet briefje ge
schreven. Nu, beken het maar!"
Een dubbelzinnige glimlach speelde om de lippen van
den jongen Pool. »Neen integendeelmet de gedachte
aan u wijst ze elke toenadering af."
»Wel verduiveld! dan zit ik leelijk in de pekel!"
Flandern barstte in een krampachtig lachen uit. »'t Wordt
tijd haar van mijD hals te schuiven
»Gij zult toch niet al te ruw te werk gaan?"
»Neen, beste vriend, daartoe zijn me, helaas, de handen
te veel gebonden, zij zou me uit wraak den nek breken.
Zoolang de oude nog leeft, moet ik behoedzaam tusschen
de klippen zien door te zeilen maar zoodra er aan de
macht van mevrouw Leonie een einde is gekomen
De tanden blikkerden onder den gopunten knevel
precies schoppenboer
Onder de verschillende heerengroepjes, die bij het buffet
stonden, ontstond beweging, er had een rijtuig voor het
huis stilgehouden.
»Nog een oogenblik", verzocht Janeck haastig, »ik ben
in staat u uit de klem te helpen, als gij me een enkel
briefje van Leonie's hand, aan u gericht, kunt verschaffen."
»Dat is gemakkelijk gezegd, kameraad, zulke briefjes
zijn zeldzaam, want de kleine slang weet bij ervaring, hoe
lastig iets schriftelijks worden kan maar wacht eens
hier iets heb ik toch hij haalde zijn portefeuille
voor den dag en scharrelde met bevende vingers tusschen
de papieren hier dit briefje! maak er gebruik van,
misschien is 't voldoende."
Wanneer geschreven?"
sGisteren. En kan ik werkelijk op u vertrouwen
»Mijn woord er op."
■»Toujours a vousFlandern schudde hem haastig
de hand, beschouw mijne bekentenissen, die u de oogen
