KERMIS.
No. 101 Eerste blad. j&even en XtiTegentigste Jaargang
1895.
ZONDAG
25 AUGUSTUS.
Nederland.
Stadsberichten.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dezo Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- an
Zaterdagavond uitgegeven, Abonnementsprijs par
3 maanden voor Alkmaar 0,8©franco door hot
geheeio rjk 1,
De 3 nummers f O,©6. Afzonderlijke nummers 3 ets.
rrj]8 der gewone Advertentiën:
Per regel ©,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer
Zou ons negentiende eeuwsch gevoel van braafheid
deugd en zedelijkheid bevredigd zijn indien wij aan de
Alkmaarsche najaarskermis een anderen naam gaven
Zou de kermis genade vinden in ons oog, indien we in
navolging van Amsterdam hooge bescherming inriepen
b.v. die van den commissaris der koningin of van nog
hoogere autoriteit
Indien we niet meer spraken, eenvoudig van »de kermis,"
maar b.v. van de Noordhollandsche tentoonstelling van
Spel- en kraamwezen Indien we dengenedie belast is
met de aanwijzing van de staanplaatsen der kramen en
met de bepaling der te hooge staangelden op den dag
der opening verrasten met een pimpeipaarsch lintje of
eenige andere onderscheiding?
Welbezien blijkt het meer en meerdat onze afkeer
van kermissen voorgewend is, niet schuilt in het wezen
der zaak, enkel ligt in het woord.
Immers tentoonstellingen worden aangemoedigd en ge
prezen, goed en wenscheljk geacht, en kermissen integen
deel afgekeurd, afgeschaft des noods met behulp van den
sterken armterwijl herhaaldelijk werd opgemerkt
trouwens volkomen terecht, dat tusschen beide zaken,
enkel en alleen een qnantitatief, geen qnalitatief verschil
meer bestaat.
Of minder deftig gezegddat een tentoonstelling precies
op eene groote kermis gelijkt.
In het wezen der zaak maakt het dan ook weinig ver
schil of men een ticket koopt, of een kaartje, of men
met de turksche schop enkele meters dan wel met het
Ferrisrad gelijk te Chicagomisschien wel 200 meters
de luebt in gaatof de kramen vereenigd zijn iii één
groot gebouw dan wei of zij allen afzonderlijk staan in
de straat en minder fraaie en minder dure koopwaar
bevatten.
Wanneer men eenmaal eene vergelijking maakt tusschen
eene tentoonstelling en eene kermis, dan is er veel, dat
ten gunste van het oude volksvermaak de schaal doet
overhellen. Allereerst, omdat het een volksvermaak is.
Dat wil zeggen, dat iedereen, jong en oud, arm en rijk,
er aan deelneemt.
Bovendien in onzen tijd van velerlei maatschappelijke
moeielijkhedenis het allerminst overbodigdat enkele
avonden van de 365 dagen, die het jaar telt, de minder
bevoorrechten, de minder bemiddelden, met hunne vrou
wen, verloofden, zoons en dochters eens voor hun pleizier
uit zijn.
De kermis heeft althans dit voor, dat de bezoekers in
eene opgewekte stemming verkeeren. Men ziet vroolijke
gezichten, men loopt een pas vlugger, en zelfs oude lieden,
die in 't kijkspel niets nieuws meer vindenverhengen
zich met de belangstelling hunner kleinzoons en klein
dochters.
Kan men van eene tentoonstelling hetzelfde zeggen
Neen men vindt daar lang die vroolijkheid niet. Noch
de fictieve mailboot in een vischvijvernoch de olifant
van zeildoek noch de groote koffer van Perry zijn in
staat om eene aangename stemming teweeg te brengen.
Misschien daarentegen wel het oud-Hollandsche Markt
plein dat ons naar den onden tijd terug voert, dat, vooral
bij avond dan ook aan een kermis in eene kleine stad
levendig herinnert.
Doch het kost minstens een halve gulden per persoon
om daar te komen, en dit is voor menigeen te veel.
Het is ons wel bekend, dat men aan tentoonstellingen,
zoo iets als eene hoogere wijding heeft trachten te geven.
Vooral de Franschenhet volk dat zich allerlei
illusiën schepthebben het willen doen voorkomen
of de parijsche tentoonstelling een groot feest van den
arbeid was: »une fSte grandiose du travail.''
Zij hebben zich zelf, en misschien ook anderen, willen
diets maken, dat de vreemdelingen bij dergelijke gelegen
heid naar Parijs gekomen zooveel als pelgrims waren
die opgingen naar het centrum der beschaafde wereld
om hulde te brengen aan Frankrijk in 't algemeen en
aan zijn genius van kunst en industrie in 't bijzonder
gelijksoortige hulde als de Muzelmannen brengen aan de
heilige stad Mekka.
Wie met dergelijke pelgrimstochten naar de fransche
hoofdstad bekend is, kan opgemerkt hebben, dat de zalen
waar de voortbrengselen van landbouw en nijverheid zijn
uitgestald, leeg en verlaten zijn, terwijl de menigte zich
verdringt daarwaar de vreemde lichaamsbewegingen
van egyptische, javaansche, arabische en andere danseressen
te zien zijn.
Te Antwerpen deed zich 't zelfde voor, en men behoeft
geen verwonderlijke begrippen op 't gebied van moraliteit
te hebben, om de hoïlandsche kermis uit 't oogpunt van
zedelijkheid verre te stellen bot en de wereldexpositiën
van onzen tijd.
Niet te miskennen valtdat het oorspronkelijke doel
van tentoonstellingen aanbeveling verdiende.
In onzen tijd is het noodzakelijk, dat nieuwe uitvin
dingen, verbeterde machineriëu, landbouwproducten enz.
algemeen bekend worden.
Het is ons dan ook niet te doen om tentoonstellingen
in discrediet te brengen, maar om te doen uitkomen, dat
er alle reden bestaat om de oude kermis iu eere te
houden, aangezien de zaak toch blijft bestaan, maar eon
anderen, doch geen beteren vorm heeft aangenomen.
Dezerzijds wordt derhalve slechts beweerddat de
kermis als volksvermaak te verkiezen, en dat het afschaffen
daarvan voor den 'breeden zoom der minder bemiddelde
bevolking slechts te betreuren zou zijn.
Onze voorouders, kloeke en verstandige lieden als zij
waren, hadden voorzeker geen mindere godsdienstige over
tuiging, noch minder ernstige levensopvatting dan obze
tijdgenooten. Doch deze eigenschappen beletten niet, dat
zij, als 't voorkwam, behagen schepten in volksvermaken.
Tegenwoordig is men geneigd te gaan geloovon, dat
de burgerdeugd eigenlijk daarin bestaat, om met een lang
gezicht en afgemeten passen, over de straat te wandelen, of
in zijn binnenkamer over de oplossing van sociale en an
dere qusesties te peinzen. Wordt er op straat gezongen,
dan beweert menigeen dat hij van 't leven niet heeft
kunnen slapen. Zoozeer is men jp rust gesteld, dat een
eenvoudig straatliedje door de diena ira vau de overheid
als rustverstoring verboden wordt.
Met uitzondering van studenten en heilsleger-optochten
weren we alle levendigheid van de straathoewel toch
zeer begrijpelijk kan zijn, dat een groot gedeelte der be
volking, dat andere ontspanning mist, bij gelegenheid van
de kermis weieens wat luidruchtig wordt.
Vergissen wij ons niet, dan zullen er lezers zijn, die
in dit opstel een aansporing tot lichtzinnigheid zien, die
geneigd zijn, om onzen tijd te vergelijken met de oudheid,
en bij zich zelf denken indien men 't volk toegeeft, dan
krijgt men dezelfde toestanden, als in 't oude Rome
toen de ontzenuwde en losbandige bevolking verzot op
weelderige feesten, brood en spelen, »panem et circenses",
eischte. „Daar gaan wij naar toe", zullen zij waarschuwend
zeggen.
Doch wat kan men dezen augstvalligen anders antwoorden
dan dat de genoegens van de poffertjeskraam bij uitstek
geoorloofd en vredelievend zijn, en dat de stoomdraaimolen
even weinig gelijkt op de wedrennen van 't circus maximus,
als de paardenmarkt op 't forum Romannm. Neen de
zerzijds worden geen drankmisbruik of andere uitspattin
gen in bescherming genomen, maar wordt alleen beweerd,
dat ten einde enkele misbruiken te voorkomen een
gepast volksvermaak niet behoeft te worden tegengegaan.
Integendeel, indien het waar is, dat de kermis uit een
maatschappelijk oogpunt inderdaad een goede zijde heeft,
dan moet het staatsgezag, zoo min mogelijk verbiedend op
treden terwijl de meer bemiddelden der burgerij voor
zooveel mot den goeden gang van zaken is overeen te
brengen, aan hun ondergeschikten eenige vrije avonden
niet moeten ontzeggen.
Den 23 is o.a. voor de gymnastiek m. o. geslaagd
P. Jongert te Hoorn.
To Hrommenic zijn bij herstemming tot leden
van den gemeenteraad gekozen(rood biljet) de heer
Jb. van Vliet Kz oud lid), met 73 st. tegen 72 op den
heer D. van Leijden(wit biljet) de heer W. Kaars
Sijpesteijn, oud lid, met 82 st. tegen 78 op den heer
Hk. Reijne Hz.(blauw biljet) de heer W. Kaars Sijpe
steijn met 95 st. tegen 60 op den heer J. Olie.
Bij kon. beslnit van den 21 is benoemd tot kan-
tonrechter-plaatsvervanger in het kanton den Helder de
heer G. Stammes, notaris te Helder.
Het lijk van het dochtertje van den spoorbrug
wachter Carst te Koegras is in de nabijheid der ouderlijke
woning uit het Noordhollandsch Kanaal opgehaald.
Den 21 is te Petten tot den grond afgebrand de
boerenplaatsbewoond door den heer A. Nottelman.
Hooibroei wordt als oorzaak beschouwd.
Amsterdam. Den 23 's nam. te 23/4 uur, kwamen de
Koninginnen per extra-trein nit Apeldoorn alhier aan
het Centraal-station aan, waar zij opgewacht en verwel
komd werdeno.a. door den burgemeester. De Koningin was
in het wit gekleed met wit veeren hoed en met het op
gestoken haar on de Regentes in het zwart met zwarten
hoed en lila bloemen. Met de hofrijtuigen werd naar de
tentoonstelling gereden De voorzitter van bet uitvoerend
comité, de heer mr. N. A. Caliseh, richtte het woord tot
de Koninginnen en bracht dank voor het bezoek. Het
eerst werd de nederlandsche afdeelingdoorloopen en daarna
aan do vreemde afdeelingen een bezoek gebracht Inde fran
sche afdeelingwerd uit naam van den president der fransche
republiek aan de Koningin-Regentes een prachtige Sèvres-
vaas aangeboden, als herinnering aan dit bezoek. Vervol
gens werd een bezoek gebracht aan Ond-Holland, dat
door de Nijmeegsche poort binnen getreden werd. Twee
zoontjes van Oud-Holland's burgemeester boden op een
blauw fluweelen kassen der Stede-sleutels aanwelke
gaarne aanvaard werden.
Burgemeester Fabins hield de volgende berijmde
toespraak.
Heil, Koninginnen, heil in deze stad van weken,
Broos en vergankelijk, en toch vol hoovaardij
Op eeuwen heugenishoe groen haar jeugd ook zij,
't Verleden doemt hier op, 't is of de steenen spreken
Oud-Holland - rijke troost - uw roem kan niet verbleeken
Onsterflijk is uw knust van hoogere waardij
Onschatbaar 't stout bestaan dier fiere burgerij,
Die voor Europa 't licht der vrijheid deed ontsteken.
Uw vloot ploegde iedere zee; gij tartt' 't ijzig Noorden;
Heel Indië bracht U cijns, terwijl uw krijgsroem gloorde.
Uw Heir een leerschool werd, gestempeld door de Faam;
Herdenk dat trotsch verleêu, dat rnst'loos stout volvoeren,
En steekt dan uw trompet en laat uw trommen roeren
Eén ging u immer voor Oranje is ziju naarni
Nadat door de Prinsenstraat naar het Marktplein was
gegaan en onder de vierschaar eenige ververscliingen
waren gebruikt en de baboe uit het theehuisje in haar
beste sarong en kabaai gestoken, thee aangeboden had
in prachtige japansche kopjes, werden onder aanvoe
ring van den hopman, door het vendel evolutiën uitge
voerd, welke blijkbaar zeer in den smaak vielen. Na
een kort bezoek aan de belgische en de oostenr jksohe afdee-
ling werd door de nederlandsche afdeeling de tentoon
stelling te 5^ uur verlaten. De Koninginnen zjn
dadelijk naar het station gereden.
Benningbroek. De heeren P. Koeman, lid van
het dagelijksoh bestuur en P. Bras, hoofdingeland der banne
aan de beurt om af to treden, zjn in hunne functiën
herkozen.
Seboorl. De 25 Juli en 21 Augustus waren
voor de schooljeugd een paar prettige dagen. Aan de nog
schoolgaande leerlingen, die niet meer dan 4maal wille
keurig de school hadden verzuimd, was op eerstgenoemden
datum een feest bereid, dat, dank zij den milden bjdra-
gen van het gemeentebestuur en de ingezetenen, de naam
van feest ten volle waard was. Aan versnaperingen ont
brak het niet en de heer Joh. van der Stok wist op
aangename wjze de kinderen bezig te honden met zjne
goocheltoeren. Jammer, dat een paar regenbuien de feest
vreugde een oogenblik kwamen storen. Toen evenwel de
zon weer door de wolken kwam kjken en de prjzen,
170 in getaluitgedeeld werden, was dit spoedig weer
vergeten. Hoogst voldaan keerden de kinderen dan ook
huiswaarts.
Op laatstgenoemden dag maakten de leerlingen dj^
met getuigschrift de school hadden verlaten, een reisje
naar Amsterdam met de Alkmaar-Packet. Onnoodig te
zeggen dat dit tochtje den kinderen stof tot genieten
gat, dat zj bij de wandeling door de stad als het ware
oogen te kort haddendat het bezoek aan Artis, maar
bovenal aan het Aquarium het genoegen volkomen maakte.
Begunstigd door prachtig weder, slaagde dit reisje uit
stekend. Ten slotte veroorlooft uw correspondent zich,
hierbj een woord van hartelijken dank te brengen
aan allen die hebben medegewerkt, dit feest zoo goed
te doen slagen.
Den 21 en 22 is te Wageningen de akte land
bouwkunde behaald door den heer J. Kits, onderwjzer
aan de openbare 2e tusschenschool alhier.
Aan de bad- en zircininriclitlng alhier
werden van 17 Aug. tot en met 23 Aug. genomen 76 baden
door dames, 616 door heeren, 77 door weezen, 162 door
ouvermogenden totaal 931. De drukste dagen waren
19 Aug. met 171 en 21 Aug. met 190 baden. De hoogste
temperatuur van het water was 21 en 22 Aug. met 73° F.
De barometerstand alhier was 's morgens to 8 uur
als volgt: op den 23 759.3; den 24 767.8.
In de chichorei-fabriek, aan de Spanjaardstraat,
werd in den avond van den 22 brand ontdekt in de
turf, op den zolder geborgen. Het mocht gelukken het
vuur te blusscheu, zonder de brandweer te alirmeeren.
Van de kermis worden weder door de verschil
lende belanghebbenden groote verwachtingen gekoesterd.
De gelegenheid tot vermeerderd verkeer die voor de
