No. 103.
JLeven en Negentigste Jaargang
1895.
Y RIJ D A G
30 AUGUSTUS.
PARIJ3CHE BRIEYEN.
Feuilleton.
.DS VROUW.
Berlijnsclie Roman
Amsterdamsciie Brieven.
rr«» der gewone Advertentiën:
ALKMAARSCHE COERAAT
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,8©franco door bet
geheeie rijk 1,
De 8 nummers Afzonderlijke nummers 3 ets.
IAria vj
Telefoonnummer: 3.
Per regel O,IS. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
XVII.
Parijs, 23 Aug. 1895.
Een inbraak, eene aanranding en alle mogelijke drama's
worden thans zóó alledaagseh, dat wij ze gerust niet meer
behoeven te besprekentenzij er iets bijzonders iets
pikants aan te bemerken valt. En dit laatste was wel
het geval met den slager te Argenteuileen allerliefst
stadje, even buiten Parijs gelegen een slagerdie er
warmpjes inzaten toch voortging met iederen dag zijn
huisje alleen te laten om in den winkel de klanten te
bedienen. Onze slager dan had een neefje, een jongmensch
van 19 jaren, die bij oom in den winkel kwam dejeuneeren,
en opzettelijk wat lang aan tafel bleef en allerlei aardig
heden opdischte. In dien tnsschentijd slopen twee kame
raden van den neef ooms woonhuis binnen stalen een
pak efiecten ter waarde van 120 duizend franken, braken
de spiegelkast open namen daaruit alle gouden sieraden
en juweelen, zoodat de slager een verlies lijdt van ruim
150 duizend franken. De jongelui waren echter nog niet
slim genoogeen hunner had een costuum als wielrijder
en bovendien waren zij alle drie gezamenlijk de brug
van Argenteuil overgegaan. Op die brug moet ieder
voetganger tol betalen de jonge neef had voor zich en
zijne vrienden dus drie sous betaald, een en ander maakte
dat de dieven spoedig ontdekt werden en nu bleek dat
men als gewoonlijk met eene geregelde bende te doen
hadwant van het gestolene was tot heden geen spoor
te ontdekken.
Alexandre Cohendie indertijd Frankrijk moest ver
laten omdat men hem verdacht van anarchistische ge
voelens, en die later in het bekende »Procèe des Trente"
bij verstek werd veroordeeld, is hier uit Engeland terug
gekomen. Onze landgenoot hoopt, dat hij thans evenals
de andere vervolgden in dit proces, zal worden vrijge
sproken en dat de fransche regeering het besluit zal in
trekken, waarbij hem het verblijf in Frankrijk werd ver
boden. Cohen wil zich dan niet meer met de staatkunde
bemoeien, doch slechts leven voor de letterkunde.
Over een Hollander sprekende, kunnen wij er op wijzen,
dat zoo in ons vaderland velen erg te tobben hebben en
ook daar de strijd om het bestaan bijzonder moeilijk
wordt, dan toch de Hollanders aan het leven vasthouden
en zij minder de hand aan eigen leven slaan dan in
andere landen het geval is. De «Archives de médécine
et de pharmacie militaire" bevatten eenige opmerkingen
over de zelfmoorden en dan zien wij tot ons genoegen,
dat Nederland eerst de negende in rang is op een lijstje
van elf staten. Bovenaan staat Duitschland met 27 zelf
moorden op 100 duizend bewoners, dan volgt Denemarken
met 26, Zwitserland met 23Frankrijk met 19 enz. en
Holland met slechts 5.
De fransche keuken heeft over de geheeie wereld een
bijzonder goeden naam, en wil men fijn en lekker eten,
met allerlei kleine gerechten, vergezeld van fijne wijnen,
zwarte koffie, ouden cognac enz. enz. dan moet men een
fransch restaurant kiezen, en men komt dan tot de over-
naar het Hoogduitsch
1)
VAN
PAUI. LUfDAU.
„Het is niet goed, dat de mensck alleen zij
Ik zal hem eene hulpe maken, die als tegen
hem over zij."
EERSTE HOOFDSTUK.
De raad van legatie in actieven dienst Coenraad von
Berwitz die sedert eenige jaren uit den diplomatieken
dienst van zijn klein geboorteland in den rijksdienst
was overgegaan en bij buitenlandsche zaken de betrek
king van raad adviseur in de politieke afdeeling be
kleedde had dezen keer zijn verlof op een ongewoon
vroegen tijd genomen. De winter van 1883 op 1884
had zeer veel geëischt van zijne werkkracht; en daarom
had Berwitz dan ook reeds in het voorjaar voor zijne
ontspanning een verlof van twee maanden gevraagd en
verkregen en daar hij Italië zeer nauwkourig kende
en een verblijf in Frankrijk hem wegens politieke re
denen niet raadzaam toescheeD had hij Spanje van de
Pyreneeën tot Cadix op zijn gemak en met veel ge
noegen bekeken. Naar het lichaam versterktnaar den
geest verfrischtmet ontspannen zenuwen en vernieuw
den levenslust was hij den 20 Juni in Berlijn terug
gekomen.
Hoeveel genoegen hij ook gesmaakt had op zijne reis,
hij was toch blij, dat hij wêer thuis was, in zijne eigen
omgeving.
Berwitz had eene voor een vrijgezel bekoorlijke wo
ning in de Letméstraatdie vóór hem bewoond werd
door een zijner kennisseneen jongen eleganten man
tuiging dat de parijsche kok een kunstenaar is in zijn
vak. Daarom doet het ons genoegen te kunnen wijzen op
een gerecht, op eene groente, welke van echt hollandsehen
oorsprong is, en met graagte door fransche verhemelten
geprezen wordt. Wij bedoelen de peulen, hier zeer eigen
aardig «mange-tout" gedoopt, omdat men bij deze erwten
alles opeetde schors en de daarin vervatte erwten.
Yoor ongeveer driehonderd jaren geloden bracht de
fransche gezant, Burlin, de eerste peulen uit Nederland
naar Parijs en men vond hier deze mange-tout dade
lijk zoo lekkerdat aan het hof van Lodewijk XIV
de hofdames de peulen aten aan het diner, en daarna
bij hare tehuiskomst nog eens van deze smakelijke groente
aten vóór zij zich te bed legden. Men at ze reeds in
Februari on Maart, wanneer de peulen fabelachtig duur
waren, en men verhaalt van een groot financier, die eene
dame te dineeren noodigde. De dame weigerde, omdat
zij slechts melk mocht gebruiken, doch de financier drong
zóó bij haar aan, dat zij ten slotte de uitnoodiging aan
nam. Toen nu de dame binnentrad viel haar oog op
eene fraaie koe, die bestemd was haar melk te geven,
en opdat de dame toch peulen zou genieten, at deze koe
uit een zilveren bak eene groot6 hoeveelheid mange-tout.
Deze echt fransche galanterie moet den geldman schatten
gekost hebben. Tegenwoordig is deze groente wat prijs
betreft, te genieten voor alle beurzen.
Zijn dus de peulen goedkoopev dan voorheen, de ter
reinen en huizen zijn verbazend veel duurder, en dit
valt te meer op te merken daar de waarde van het zilver
slechts een drie en twintigste deel uitmaakt van de
vroegere waarde, terwijl de grond negentieumaal duurder
is dan voorheen. Onlangs werd in het midden der stad
een terrein aangeboden tegen den inzetprijs van ongeveer
300 francs per meter, terwijl in 1623. Maria de Medicis
den tuin van het Luxembourg kocht tegen 9 centimes
per meter. En wij behoeven nog niet eens geheeie eeuwen
terug te gaan, doch zien dat in het jaar 1803 de 15
bunders van het terrein «la Muette" gekoeht werden
voor de som van 800 duizend francs, en voor datzelfde
stuk gronds werden voor eenige jaren geleden 30 millioen
geboden. Met de huizen ging ..et evenzooin de 14e
eeuw betaalde men in de oude stad voor een geheel huis
de koopsom van 100 tot 200 francs, en voor 7, 8 en
10 francs huurde men voor een geheel jaar eene verdie
ping of geheel huis. De prijzen stegen echter spoedig
in de oude stad kost thans een flink huis ongeveer 200
duizend francs, en terwijl in de buitenwijken de gemid
delde prijs voor honderd jaar geleden 5800 francs was,
zoo is deze thans 66 duizend franken. De gezamenlijke
waarde der stadterreinen en huizen bedraagt heden
iets meer dan 17000 miljoen franken. De huurprijzen
in het midden van Parijs zijn zeer hoog, doch men kan
zich troosten met de gedachte, dat tegenwoordig de ver
diensten toch ook grooter zijn en men in onze dagen
zooveel meer gemakken heeft, welke de oude Parijzenaar
miste. Zoo had men hier vroeger geen «trottoirs" en
op ouderwetsche prenten zien wij dat langs de huizen,
en dus tusschen het midden der breede boulevards lanen
liepen van aard of zandgrond met boomen beplant. In
van de wereld, die naar Zuid-cAmerika gegaan was, den
heer Oscar Bossowzoon van een rijken patriciër uit
Hamburg. Van uit de twee voorkamers van de hooge
verdieping gelijkvloers, had men het uitzicht op de fraaie
boomen van den dierentuin. Eetkamerslaapkamer
keuken enz. zagen uit op den tuin achter het huis.
Berwitzdie gevreesd haddat het contrast tusschen
den weelderigen zomer onder de gouden zon van het
Zuiden en de karige zegeningen van onze hemelstreek
hem bij zijn terugkeer onaangenaam zou aandoenwas
zeer verrast door den rijken dos der boomen, dien hij nu
voor zich zagwanneer hij voor een of ander venster
trad. Ook hier scheen de zon van den hoogen blauwen
hemel met gouden stralen op het dichte gebladerte en
op het buitengewoon krachtigegroene graswaaruit
de donkere stammen zich trotsch verhieven. Met eene
uitdrukking van innig genot keek hij naar den dieren
tuin. Door de voUe takken heen schitterde het heldere
marmer van de slanke jagende Diana met den hertekop.
Op den schaduwrijken weg aan de overzij wandelden
op dit uur van den dag oude menscben die zich kwa
men koesteren in de zon. Zwitsersche bonnes hielden
mooi aangekleede kleine meisjes aan de hand en aar
dige kindermeisjes schoven in wagentjes met opgezette
kappen de slapende of met bekoorlijke onnoozelheid in
de wereld starende zuigelingen voor zich uit.
«Bij ons is het ook schoon!" riep Berwitz verge
noegd uit.
Hij was na een tameljjk goede nachtrust in den slaap-
waggon 's morgens vroeg aangekomenhad zich door
een bad en een goed ontbijt verfrischt en verkwikt, zijne
sigaar aangestoken en van het venster uit het dage-
lijksche uitzicht, als iets, dat weêr nieuw voor hem
geworden wasmet bijzondere aandacht en welgevallen
beschouwd.
Toen hij zieh van het venster afwendde en zijn blik
liet vallen op de schrijftafelnam zijn gezicht eene
minder vroolijke uitdrukking aan.
In de twee maanden van zijne afwezigheid, waarin men
hem op zijn verzoek geene brieven had nagezonden
vele oude huizen bestaat nog het ongemak, dat men slechts
beneden op de plaats water heefthetgeen bijzonder on
aangenaam mag heeten voor de bewoners der 5o en 6e
verdiepingen. Heeft men in alle nieuwere huizen in
elk appartement een water-closet in de andere woningen
treft men zulk eene gelegenheid gewoonlijk aan op de
trap, en dan is dit vrij onaanzienlijke cabinet voor alle
appartementen voor één of moer verdiepingen. Men
moet erkennen dat men hier in zindelijkheid bijzonder
groote vorderingen heeft gemaakt. J. M. T.
XVII.
Men schrijft ons uit Amsterdam van Woensdagavond
't Ziet er voor de belastingbetalers in Amsterdam niet
vroolijk uitnu weder verluidtdat Burgemeester en
Wethouders den gemeenteraad zullen voorstellen de
inkomstenbelasting met 1 /4 procent te verhoogen.
Geheel onverwacht komt trouwens dat bericht niet.
Verleden jaar kon de bdgrooting precies sluitend gemaakt
worden door het bedragdat men van do forensen
meende te kunnen trekkendoch nu die vlieger niet is
opgegaan, moet dat op de achterblijvende burgers worden
gewroken't Is voor deze wel hard vooral voor hen
die door hun betrekking in de onmogelijkheid zijn
zichzelf bij het forensenleger in te lijven.
Een der inrichtingendie door den gedrukten toe
stand der middelklasse zeer veel te lijden hebbenis
ontegenzeglijk het Paleis voor Volksvlijt, 't Is waar
aan de directie van Sarphati's stichting heeft 't ook
dikwijls gehaperd maar de groote oorzaak van de te
genwoordige ellende is toch, dat de kleine burgers geen
geld genoeg meer verdienen om veel uit te gaan, terwijl
de aristocratie steeds voor het Paleis den neus heeft
opgetrokken.
Uit goede bron hebben wij evenwel gehoorddat
er zeer serieuse onderhandelingen worden gevoerd om
het uitgestrekte gebouw tot Beurs in te richten.
Onder de beursmannen is nog een vrij groote partij
die zich niet verzoenen kan met het denkbeeld om
zich van den in de route liggenden Dam te ver
plaatsen naar het Frederiksplein doch de meerderheid
is van gevoelen dat men nu lang genoeg in dat tochtige
steenen gebouw op den Dam heeft rondgewaard en men
over eenige moeielijkheden moet heenstappen om een
beteren tempel van Mercurins te verkrijgen. Bovendien
mag men aannemen dat de faciliteitendie goederen- en
fondsenhandel in zijn tegenwoordig gebouw hebben, door
de krachtige behoefte daaraan vanzelf ook op het Fre
deriksplein komen.
Met de zaken van het nieuwe circus schijnt het vrij
goed te gaan. Er komt veel publiek en de kenners be
weren dat Schumann's dressuur superieur is aan die
van Carré. Zeker is hetdat men er de paarden stoute
toeren ziet verrichten. Over het Chineesche ballet wordt
zeer verschillend geoordeeldik zou van avond daarbij
een kijkje zijn gaan nemen doch een collega die dit
gisteren deed vond de vertooning zoo afschuwelijk dat
ik maar thuis gebleven ben.
zijne bloedverwanten, met wie hij voortdurend brief
wisseling hield, wisten toch altijd zijn adres en schreven
hem daaraan had zich een berg van brieven van
allerlei soort opgestapeld. Zijn uitnemend afgerichte
bediende, August, 'die reeds bij den veldtocht zijn oppasser
geweest wasen die nu sedert ongeveer veertien jaren
in zijn dienst waskende niet slechts alle gewoonten
van zijn heermaar hij was ook geheel op de hoogte
van al wat zijn meester betrofen hij zag het aan de
nieuw inkomende brieven dadelijk, op welken graad van
belangstelling zij van de zijde van den geadresseerde
aanspraak konden makenof het gewichtige en intieme
mededeelingenof het brieven voor zaken of verzoek
schriften waren.
August had hem ook meögedeeld, dat de beeldhouwer
Victor Ellers verscheidene malon voor een oogenschijnlijk
gewichtige zaak getracht had den heer von Berwitz
te spreken en zeer nauwkeurig geïnformeerd had naar
den dag van zijn terugkomst. Den brief, dien de heer
Ellers eenige dagen geleden eigenhandig had afgegeven,
bad August boven op gelegd.
Met een lichten zucht had Berwitz zich voor de schrijf
tafel neergezet en het vouwbeen ter hand genomen.
De brieven die hem volgens het adres het belangrijkst
schenensneed hij het eerst open. Bij het lezen van
den brief van zijn landsman tevens den vriend zijner
jeugd, Victor Ellers, glimlachte hij op zonderlinge wijze.
Victor verzocht Berwitz het hem onmiddellijk te doen
weten als hij teruggekeerd was om voor het gevaldat
hij nog bijtyds terugkwam, 21 Juni, zijn getuige te zijn
bij zijne trouwplechtigheid op het stadhuis. Zijn schoon
vader was wat ijdel en scheen er prijs op te stellen
dat een raad van legatie de plechtigheid door zijne
tegenwoordigheid opluisterde.
Berwitz was werkelijk verrast, dat de zaak, waaraau
hij nog altijd getwijfeld hadnu toch nogen wel zoo
spoedig in orde was gekomen. Hij verwonderde zich ook
over den slotzin, over de ijdelheid van den schoonvader.
Victor had hem wel is waar reeds lang geleden verteld,
dat hij zoo goed als verloofd was met Eugenie Weding.