lil over
ii.
N«. 140. Eerste blad.
Zeven en WTegentigste Jaargang.
1895.
ZONDAG
~24 NOVEMBER.
Buitenland.
Nederland.
ALkMAABSCHE *01 KAM
Deze Courant wordt JMnsdag-, Donderdag- en
'Zaterdagavond uitgegeven. Abonn t,>*ntsprij3 per
maanden voor Alkmaar f 0,80; f aoeo door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O,Afzonderlijk" numme.s 3
r A v
Telefoonnumeier s S
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel ©,16. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
In de Nieuwe Courant van donderdag 21 November
j.l., komt als ingezonden stuk een opstel voor, geteekend
»G", dat naar ons toeschijnt, enkele opmerkingen bevat,
die niet zonder bedenking als juist mogen worden aan
genomen.
De lezer bevroedt-, dat bij het schrijven van dezen zin
met opzet naar eene zachte uitdrukking gezocht is.
De schrjjver nu van bovengenoemd opstel in de Nieuwe
Courant, is van oordeel, dat het bestaaude controle-stolsel
der gemeentelijke administratie geheel onvoldoende is
en verkeerde praktijken mogelijk maakt.
Toestanden ontstaan daardoor, die in een goed geor
ganiseerde administratie niet mochten kunnen voorkomen.
»Wanbeheor en onregelmatigheden", aldus beweert de
schrijver, »zooals die iu de beide laatste jaren, ten op
zichte van het geldelijk beheer der gemeente, aan het
licht zijn gekomen, behoorden niet te kunnen plaats
grijpen."
Deze meening nu, die misschien bij het publiek ingang
vindt, schijnt ons niet meer te zijn, wel bezien, dan een
dwaling.
In 't algemeen is veeleer waar, dat geen stelsel van
contróle zoodanig kan ingericht worden, dat allo gele
genheid tot knoeierij wordt afgesneden en onmogelijk
gemaakt.
Hij, die oneerlijk is. weet toch in 99 van de J00 ge
vallen, door de mazen van het controle-net te ontsnappen.
Is het somtijds aannemelijk, dat de gelegenheid den
dief maakt, het omgekeerde, de dief maakt en ziet de
gelegenheid, geldt zeker meer algemeen.
Niet slechts bij gemeente-administratiën, maap bij elke
administratie, kunnen ongerechtigheden plaats vinden.
Tot heden is bij niemand behalve misschien bij
den schrijver van 't opstel ia de Nieuwe Courant een
systeem bekend, dat malversatiën belet.
Dat het controle-stelsel over onze gemeentelijke finan
ciën zoo bijzonder slecht isgelijk men ons wil doen
gelooven, kan met recht betwijfeld worden.
De ontvanger, de ambtenaar, die voordat hij zijne be
trekking aanvaardt, den eed aflegt, eerlijk en vlijtig zijn
ambt, te zullen vervallen, wordt geenszins overigens aan
zijn lot overgelaten en volle vrijheid gegeven om over
de kas naar welgevallen, gelijk eertijds de vorsten, te
beschikken.
Hij moet een borgstelling geven tot meerdere zeker
heid voor zijn beheer, ten bedrage van een tiende deel
der gemiddelde jaarlijksche ontvangst, hij moet jaarlijks
van zijn ontvangsten en uitgaven aan Burgemeester en
Wethouders rekening doen. Die rekening wordt in groo-
tere gemeenten als Alkmaar niet slechts gedrukt, maar
ook behoorljjk nagezien.
Zij is ingericht overeenkomstig de voorschriften, door
Gedeputeerde Staten gegeven.
De ontvanger moet aan B. en W., zoo dikwijls zij dit
vorderen inzage van de boeken en van de kas geven,
en ook Gedeputeerde Staten kannen opneming van de
kas van hunnentwege gelasten, wanneer zij het noodig
achten.
Eindelijk is de ontvauger niet bevoegd, betalingen te
doen uit de gemeente-kas dan op bevelschrift, een z.g
mandaat. Dit mandaat oevat de som, den post der be
grooting, waaruit de betaling moet geschieden en boven
dien de handteekeningen van den Burgemeester en een
der Wethouders.
Voorts is de ontvanger nog gehouden aan verschillende
instructies.
Volgens den schrijver van het opstel in de Nieuwe
Courant, is het volkomen gewettigd te bewerendat het
stelsel van boekhouding en dat van controle (indien men
nog van stelsels mag spreken) op onze stadhuizen geheel
verkeerd is, niet aan de eischen des tijds voldoet, niet
bestendigd moet worden en dat deze grove gebreken in
't raderwerk der gemeentelijke huishouding noodzakelijk
en onverwijld herstelling behoeven.
Moet men aan beweringen als deze geloof slaan
Zijn zij niet gesteld, worden zijn niet geuit onder den
indruk van de hoogst treurige feiten die de schorsing
en de hechtenis van den gemeente-ontvanger ten gevolge
hadden
Wat kan de wetgever toch meer bepalen, dan dat de
kas en de boeken steeds open moeten liggendat de
rekeningen volgens model moeten opgemaakt worden en
nagezien enz.
Voor gewone menscnen wier begrip van eerlijkheid
niet, geheel verstompt, is, zijn deze controlemiddelen tocb
meer dan voldoende. Voor hen, die geen gewetensbezwaren
hebben om zich aan eens anders eigendom te vergrijpen,
voorzeker niet. Doch welke controle mag men voor der
gelijke personen wel uitdenken
Moet men den geheelen dag in hnn bijzijn vertoeven,
met een bevel tot voorloopige gevangenneming in dan
zak en een politie-agent in een aangrenzend vertrek
Moet de wetgever dergelijke bepalingen voorschrijven
De opmerking, in het genoemd opstel voorkomende,
waartegen het meeste bezwaar bestaat,, is evenwel deze
»Indien zij," aldus wordt gezegd, die door hun positie
geroepen zijn, toezicht over de handelingen van anderen
uit te oefenen, dit nalaten, of dit niet met de uoodige
nauwgezetheid doen dan moer het plichtgevoel
van den ambtenaar, wiens werkzaamheden gecontroleerd
moeten worden, wèl groot zijn, indien hij er van liever
lede niet toe komt, om zijn plicht te verzuimen, althans
niet nauwgezet uit te voeren."
Dit nu, schijnt voor ieder onpartijdige, dunkt ons, de
waarheid op den kop stellen.
Hoe Indien men mij vertrouwt, (goede trouw wordt
toch steeds verondersteld) en de controle strekt zich niet
tot alle onderdeelen uit, moet dan mijn plichtgevoel wèl
groot zijn, als ik niet steel?
Wordt, in zoodanig geval, verklaarbaar, dat ik van lie
verlede mijn plichten als ambtenaar ga verzaken
Kan zelfs geheel gemis van controle, een reden zijn om
minder nauwgezet mijn taak te vervullen?
Moet mijn plichtgevoel buitengewoon groot ziju als
dogeen die mij controleert, mj niot voor een gauwdief
aanziet
Deze verschuiving van de verantwoordelijkheid op de
schouders van een ander heeft de schrijver van het opstel
wellicht niet bedoeld, maar laat de aangehaalde volzin
een andere opvatting toe
Het ongeluk, dat te Alkmaar geskied is, ligt dan ook
niet, gelijk de steller schijnt te meenen, in gebrek aan
controle, maar in het feit, dat men voor een eerlijk en
getrouw ambtenaar hield, iemand die dit niet bleek te zijn.
De zaak is niet, gelijk schrijver misschien meent, »dat
het hoofd van het Bestuur te veel door de vingers zag
en zijne betrekking niet met den coodigec ernst opvatte,
en dat deze gebrekkige eigenschap op de lager staande
ambtenaren overging." Neen Er is hier een lager staand
ambtenaar geweest, die misbruik van vertrouwen maakte,
en het ongelukkigste gevolg daarvan is misschien wel
dit, dat dergelijk plichtverzuim allicht aanleiding geeft
tot de veronderstelling van plichtverzuim ook bij an
deren, gelijk uit het opstel blijkt.
Wat eindelijk betreft het door den schrijver aanbevolen
middel, de aanstelling van inspecteurs of controleurs,
die de taak zonden hebben om de riehtige administratie
en de naleving van gegeven voorschriften te bevorderen,
ook dit middel zal weinig baten en bernst op eene
erroreuse opvatting.
Wat zon men aan deze verandering der gemeentewet
hebben indien tevens geen onfeilbare en alleswetende
controleurs werden aangewezen?
Burgemeester en Wethoaders zijn toch veel beter in
staat de controle uit te oefenen, dan een rondreizend
ambtenaar.
Indien het waar is, dat minder onregelmatigheden bij
het geldelijk beheer van het rijk ontdekt worden dan
bij de gemeenten, dan bewijst dit op zich zelf nog niet
veel. Wij willen hopen en gelooven dat 's Rijks financiën
beter beheerd worden dan die der gemeenten. Doch
bewezen is het niet. De oorzaak vau de vervolging van
meer gemeente- dan rijks-ambtenaren, kan toch evengoed
een gevolg zijn van scherper controle bij het gemeente
bestuur en minder scherpe controle op 's rijks middelon,
als omgekeerd.
In laatste instantie hangt dan ook het meeste af van
de personen aan wie men financieële verantwoordelijk
heid opdraagt, en niet de wet draagt de schuld bij on
trouw, noch degene die met het nazien belast wordt.
DESTEIIAKKEW. Na langdurige onderhandelingen
is een nieuw handelsverdrag met Japau onderteekend.
REGGIE. De leider der radicale partij, de heer Lo-
randheeft bij de Kamer een wetsontwerp ingediend
houdende bepaling, dat voortaan de burgemeesters niet
door den koning benoemd, maar door de gemeenteraden
gekozen zulltn worden. Het ontwerp is naar eene com
missie verzonden de regeering is voornemens het krachtig
te bestrijden.
EAGEIiAAW. Artou is den 21 ten tweeden male
voor den politie-rechter in Bowstreet verschenen. De
uitleveringskwestie is acht dagen uitgesteld.
FR A1VKRI.J Ml. Dón 21 des ochtends is een bui
tengewone ministerraad gehouden, onder het voorzitter
schap van president Faurewaarin de minister van
buitenl. zaken de laatste berichten over de zaken in het
Oosten mededeelde. Zij zijn volstrekt niet van dien aard,
dat de onrustbarende geruchten van den 20 er door be
vestigd werden. De wil der groote mogendheden, om door
gemeen overleg aan alle moeielijkheden van den toestand
het hoofd te bieden, doet zich zoo gestadig mogelijk gelden.
Kamer. Den 21 diende de socialist Jaurès een
voorstel in om eene scheidsrechterlijke uitspraak tusschen
patroons en werklieden gemakkelijker te maken.
De radicaal Bovier-Lapierre stelde gevangenisstraf bij de
wet van 1 tot 6 maanden voor, ten aanzien van on willige pa
troons; zijn ambtgenoot Basly boeten van 500 tot 3000 frcs.
zonder gevangenis. De oud-minister Barthou (van het
centrum) bestreed het spoedvereischend verklaren dezer
voorstellen, waarna de minister-president Bourgeois op
merkte dat hiermee op de zaak zelve niet zou worden
vooruitgeloopen, zoodat hij er niet tegen was. Wilde de
Kamer eene staatkundige betooging, dan moest zij daarmee
tot eene gewichtiger gelegenheid wachten.
Met 255 tegen 251 stemmen is het voorstelom de
ingediende ontwerpen spoedvereischend te verklaren
aangenomen.
Den 22 is het wetsontwerp tot hervorming van het
successierecht aangenomen met 404 tegen 125 stemmen,
nadat met 393 tegen 91 stemmen verworpen was een
amendement van den heei Gnesde ter instelling van een
supplementair recht op de nalatenschappendie 5000
francs te boven gaan ten einde eene nationale kas te
vormen voor schoolcantines.
ITAIiIE. In de Kamer heeft de voorzitter mede
gedeeld, dat de stukken betreflende het rechtsgeding van
den oud-minister Giolitti ter tafel waren gelegd waar
over deze heer zijne blijdschap te kennen gaf, als gereed
om zich over zijne handelingen als minister en afge
vaardigde te verantwoorden. De stukken Werden naar
het bureau verwezen.
SERVIË. De liberale en de radicale bladen verklaren
eenstemmig, dat de regeering, wat de regeling der geld
middelen betreft, kan rekenen op den steun van het
geheele land. Daar de tegenstanders der regeering dus
hun oppositie opgeven, is de stelling der regeering zeer
sterk. Koning Alexander heeft een buitenlandsche reis
ondernomen.
Tweede Kamer.
Den 21 werd hot amendement betreffende a. de niet-
vrijstelling der winkels en de lokalen tot uitstalling aan
genomen met 63 tegen 27 stemmen
b. het vrijlaten van stallingen en bergplaatsen voor
gemengd gebruik van paarden en rijtuigen aangenomen
met 62 tegen 28 stemmen.
Het amendement van den heer Doumau op paragraaf
2 luidende
Onder 1 b valt het kantoor van een ambtenaar, ge
houden in diens woning of een iokaal dat daarmede in
wendig gemeenschap heeft, alleen dan, wanneer het zich
bevindt in een gebouw dat bij het Rijk of ander publiek
rechterlijk lichaam in gebruik is.
om die paragraaf geheel te doen vervallen, dus kan
toren van ambtenaren ook vrij te stellen, wanneer zij
zich niet in een gebouw van bet Rijk of een publiek rech
terlijk lichaam bevinuen, werd aangenomen met 52 tegen
38 stemmen. Het amendement der commissie van rap
porteurs betreffende de niet-vrijstelling van perceels-ge-
deelten, bestemd tot woning van kostleerlingenwerd
verworden met 67 tegen 23 stemmen. Artikel 4 werd
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Den 22 was artikel 5 (classificatie) aan de orde.
Door deu heer P ij n a p p e 1 was als amendement
voorgesteld eene classificatie voor de heffing der belasting
naar de eerste drie grondslagen, waarbij de gemeenten
van het Rijk worden verdeeld in 5 klassen. Tot de
eerste klasse behooren de gemeenten met eene bevolking
van 100.000 of meer zielen; tot de tweede die met eene
bevolking van 50.000 tot beneden 100.000 tot de derde
die met eene bevolking van 25.000 tot beneden 50.000
tot de vierde die met eene bevolking van 10.000 tot be
neden 25.000 en tot de vijfde klasse die met eene bevol
king beneden 10.000 zielen.
Drie leden van de commissie van rapporteurs stelden
voorde tabel om de vijf jaren te herzien en om de
eerste aanwijzing van de grenzen der gemeenten en ver-
