Nederland.
Stadsberichten.
en en daarvoor geen vergunning van de overheid noodig
s. Vergadering op openbare plaatsen en optochten moe-
teD uiterlijk zes uur vóór het begin ter kennis van de
politie worden gebracht.
Verder wordt daarbij aan alle burgers zonder onder
scheid van geslacht het recht verzekerd om vereenigingen
te vormen. De overige ontwerpen hebben betrekking op
bekende eischen van de sociaal-democraten.
EUTREEAAD. Een ernstige ramp heeft den 11 's avonds
in de monding van de Mersey, nabij Liverpool, plaats gehad.
De «Germanic" van de White Starlijn, is tijdens een
dikken mist in aanvaring gekomen met de stoomboot
«Cumbrac" van Glasgow. De boeg van de «Germanic"
drong 12 voet diep in de zijde van de «Cumbrac" door
gelukkig bleven de vaartuigen in elkaar vastzitten, zoo
dat er tijd was om de 60 opvarenden van de «Cumbrac"
aan boord van de White Star-boot over te brengen, en
er geen menschenlevens te betreuren zijn. Toen alles
klaar was, stoomde de «Germanic" achteruit en ver
dween de «Cumbrac" in de diepte. De «Germanic",
die op weg was naar Nieuw-York, had een groot gat in
den boeg boven de waterlijn, zoodat zij de reis niet kan
voortzetten en in het dok moest gaan om te lossen.
Tweede Kamer.
Binnenlandsehe Zaken.
Den 12, te 11'/4 uur, werd de beraadslaging voort
gezet over art. 138 (rijkskweekschool voor onderwijze
ressen).
De voorzitter dringt op bondigheid in de betoogen
aan wil het aantal avondzittingen afmattend en uit
puttend voor de stenografen niet vermeerderd worden.
De heer Sanders geeft de voorkeur aan een nor
maalschool die z. i. beter zal voorzien in de opleiding
van onderwijzeressen voor de volksschool. Eene kweek
school is niet denkbaar zonder leerschool en hoe wi! de
minister daarin voorzien
De heer K e r d ij k constateertdat in 1888 de heer
Sanders juist geen bewonderaar van normaallessen was.
Destijds schreef de heer S. den ongunstigen uitslag der
acte-examens toe aan het gebrekkige onderwijs der nor
maallessen.
De minister van binnenlandsehe zaken,
geen oogenblik er aan denkendeiets te willen doen
wat den schoolstrijd zou kunnen doen herlevBn vestigt
er de aandacht op dat het voorstel alleen is ingediend
ter voldoening aan de plicht der regeering om uitvoering
te geven aan de wet. Gebiedend schrijft de wet voor
dat er kweekscholen moeten zijn voor onderwijzers en
onderwijzeressen. De meening van den heer Sanders als
zonden de leerlingen eener kweekschool minder goed zijn
onderlegd dan die van normaallessenacht hij onjuist.
De leerlingen worden ook niet uitsluitend opgeleid voor
de volksschoolzij kunnen ook werkzaam worden aan
scholen voor meer uitgebreid lager onderwijs. In 't belang
van het onderwijs acht hij hette bevorderen dat de
vrouw in de school de taak kan vervullen die de wet
haar toedenktdat n.l. in de laagste klassen het onderwijs
wordt gegeven door onderwijzeressen. Dit geeft nog steeds
aanleiding tot groote behoefte aan vrouwelijk onderwijzend
personeel. Ten opzichte van de noodzakelijke leerschool
zal de minister onderzoeken of er gelegenheid is eene
reeds thans bestaande leerschool aan de kweekschool te
verbinden of dat eene afzonderlijke daaraan moet wor
den toegevoegd.
De heeren Lohman, Mackay, Vermeulen en
Sanders repliceeren nog, de laatste voornamelijk ten
antwoord aan den heer Kerdijk, als zou hij /.ich zeil niet
gelijk blijven hij denkt n. 1. geheel anders over de op
leiding van onderwijzers dan van onderwijzeressen.
De post wordt vervolgens aangenomen met 51 tegen
46 stommen.
Bij art. 142 (landbouwonderwijs) wijst de heer T ij d e-
m a n op het groote belang van uitbreiding van winter-
cursussen. Het aantal bevoegde onderwijzers is echter
nog te klein waarom hij de rijkskweekscholen hieraan
meer dienstbaar zou willen maken.
De minister zal de vorming van bevoegde onder
wijzers voor landbouwonderwijs gaarne bevorderenals
het niet te veel geld kost.
Bij art. 187 constateert de heer K e r d ij k dat nog
steeds gemeenten gevonden worden waar de onderwij-
zerstractementen zeer ongeregeld worden uitbetaald. Er
was er eenewaar half October nog geen cent was be
taald. Hij vraagtof van de rijksbijdrage het tractement
niet dadelijk aan deze slachtoffers kan worden uitbetaald.
De heer T r u ij e n, het verschijnsel betreurende, meent
het te moeten toeschrijven aan de te zware lasten, den
gemeenten door het rijk opgelegd.
uitkwam, open gedaan, en kwam Berwitz het salon bin
nen. Hij was geheel verbaasd, toen hij Eugenie voor
zich zag. Hij had bepaald verondersteld, dat hij haar
niet zou zien. Hij maakte eene buiging en drukte de
hand, die zij hem gaf, zonder haar aan zijne lippen te
brengen.
«Miju echtgenoot heeft mij opgedragen u te ontvan
gen," zeide Eugenie, terwijl zij Berwitz uitnoodigde
plaats te nemen en zij zelf ook ging zitten. «Hij is al
verscheidene dagen ongesteld, en ik heb het gaarne op
mij genomen om een begin te maken met de handels
conferentie, die gij met Hennern moet houden."
»U is dus reeds op de hoogte van het doel van mijne
komst V" vroeg Berwitz.
«Alleen maar in het algemeen. Bijzonderheden zijn mij
natuurlijk niet bekend. Ik weet, dat gij als gevolmach
tigde van graaf Pagger met Hennern over handelszaken
moet spreken, en dat het eene belangrijke en dringende
zaak betreft. Mijn man wil zijn onderhoud met u liefst
niet uitstellen maar juist op dit. oogenblik is de hoofd
pijn, waaraan hij lijdt, zoo hevig, dat hij niet kan opstaan
van zijn gemakkelijken stoel." Eugenie wees met
haar hand naar de zijkamer. «Maar Hennern zegt, dat
die aanvallen altijd maar heel kort duren, en dat hij,
als u maar een weinig geduld wilt hebben, spoedig in
staat zal zijn, om de zaak nog van daag met u te
bespreken."
Berwitz maakte eene toestemmende beweging.
Wordt vervolgd.
De min. fl,or verzekertdat van wege de regeering
alles gedaan wordt om aan dezen treurigen toestand een
einde te maken. Hij gelooft echter, dat belanghebbenden
het verstandigst doen te reelameeren bij den commis
saris der provincie of bij den minister.
Bij art. 150 (bijdrage in de onderwijzersjaar wedden)
vraagt de heer Schaepman naar 's ministers voor
nemen omtrent het tijdstip waarop het maximum aantal
onderwijzers aanwezig moet zijn waarop de minister
antwoordt, het volgend jaar subsidie te zullen toekennen,
wanneer niet meer dan één onderwijzer aan het verplichte
aantal ontbreekt.
Bij art. 151 (examen-eomraissiën) verzoekt de heer
Mees mededeeling van het rapport omtrent het af
nemen der examens. De heer T ij d e m a n dringt er op
aan dat het daarheen worde geleid datals het schrif
telijke examen onvoldoende ishet mondelinge achter
wege blijft
Op art. 153 (uitg. voor speciale inrichtingen en voor
onderwijs, gratificatiën, hulp- en aanmoedigiugsmiddelen)
28.500 is een amendement voorgesteld lo. van den
heer Schaepmanom de 5000 voor de kweekschool
voor bewaarschoolhouderessen te Leiden te schappen, daar
hij de zorg daarvoor niet aan dou Staat wenscht te zien
opgedragen 2o. van den heer Mutsaers om 3000 op
dien post te schrappen ten einde het subsidieeren van
de Haagsche Kookschool te voorkomen om dezelfde
redendat de bekostiging van dergelijke scholen z. i.
niet op den weg van den Staat ligt.
De heer B o o 1 verdedigt de subsidie voor de opleiding
van bewaarschoolhouderessen de heeren Oonrad,
Heldt en Viruly Verbrugge die van de kook
school terwijl de heer K u ij p e r in 's ministers onder
havige voorstellen eene poging zietom op gevoelige
wijze inbreuk te maken op de pas tot stand gekomen
pacificatie op onderwijsgebied.
De minist er heeft de subsidie voor de kookschool
op de begrooting gebrachtomdat die school ongeveer
werkt als een ambachtsschool voor meisjes. Waar nu
de Staat de jongens helpt ziet hij geen enkele reden
om hot ook niet de meisjes te doen. Wat de school te
Leiden aangaatdie heelt door het ontnemen van de
subsidie onder zijn ambtsvoorganger ontegenzeggelijk
geleden. Aan eene onbillijkheid, tegemoet te komen is
het doel van dien post.
De beraadslaging wordt verdaagd tot den 13 te 11
uur 's morgensterwijl dienzelfden dag te 8 uur eene
avondzitting plaats heelt.
Don 11 werd de gansche ochtendzitting nog in beslag
genomen met de beraadslaging over de gewraakte posten.
De commissie van rapporteurs ontraadde aanneming van
beide amendementen. De heer Schaepman houdt vol,
dat de minister met deze posten een gebied van levens
vragen betreedtvan beginselen van zedelijken en an
deren aard, dat vermeden moet worden.
Nadat vervolgens eene motie-Bastert tot sluiting van
het debat verworpen was met 53 tegen 40 st., vond de
heer Hintzen gelegenheid, een nieuw amendement
voor te stellen tot vermindering van den post voor de
bewaarschoolhouderessen met f 2500 op grond dat de
toelichting van den post te wenschen overlaat.
De heer Kerdijk verdedigt de subsidie op grond
van de goede resultaten der school. De heeren K u ij p e r
en M a c k a ij zien in de houding des ministers ten op
zichte dezer zaak een reageeren op de schoolstrijdpacifi
catie. Laatstgenoemde had de subsidiën geschrapt, toen
hij iü 1888 minister was, daar hij ze onbillijk vond te
genover de bijzondere onderwijsbelangen.
Ten slotte hebben de stemmingen plaats en wordt
zoowel het amendement-Schaepman als dat van den heer
Hintzen verworpen, 't eerste met 51 tegen 43, 't laatste
met 61 tegen 33. Daarentegen wordt aangenomen het
amendement-Mutsaers met 56 tegen 38 st., zoodat de
Haagsche Kookschool hare subsidie ontberen moet.
Op art. 164 (onderhond en instandhouding van histo
rische gedenkteekenen) heeft de commissie van rappor
teurs een amendement voorgesteldom den post met
f 1000 te verminderen. Bij monde van den heer Mees
wordt aan dit amendement de bedoeling toegeschreven
om te bewerkendat de voorgenomen restauratie der
Grafelijke Zalen niet onder beheer van binnenlandsehe
zaken maar onder waterstaat zou worden uitgevoerd.
De strijd was voornamelijk gericht tegen de heer Victor
de Stuers, die aan binnenlandsehe zaken met de leiding
in kunstzaken is belast.
Na een zeer uitvoerig debat werd het amendement
aangenomen met 48 tegen 46 stemmen.
De behandeling van art. 172 (bouw van lokalen voor
's rijks ethnographisch museum f 20000) waarop voorge
steld is een amendement-Boolom voor den bouw van
een museum te Leiden een memoriepost uit te trekken,
neemt de verdere zitting in beslag en wordt in de avond
zitting, die te 8 uur aanving voortgezet.
Er was bovendien op dezen post nog een amendement-
Cremer ingediend, om eenvoudig een memoriepost uit te
trekken zonder eene plaats te noemen.
In de discussie bleken de meeningen zeer verdeeld.
Er gingen stemmen op zoowel voor Leiden 's Hage
als Amsterdam. De beraadslaging eindigde met verwer
ping van de beide amendementen zoowel als met die van
den regeeringspost zeivendie tot strekking hadhet
museum te 's Hage te vestigen.
Het geheele hoofdstuk binnenlandsehe zaken wordt
daarop zonder hoofdelijke stemming aangenomen, waarna
aanvangt de algemeone beraadslaging over de
begrooting van marine.
De heer G u ij o t dringt aan op een vast plan om de
vloot in voldoenden toestand te brengen, waarvoor jaar-
ljjks z. i. l'/2 miljoen zal moeten worden besteed.
Zaterdag, den 14, te 11 uur, wordt de zitting heropend.
Enkhulzen. Den 12 herdacht de heer R. J. D.
Hartkamp zijn 12^ jarig jubileum ais burgemeester de
zer gemeente. Namens de burgerij ontving hij een fraai
notenhouten schrijfbureau en namens don gemeenteraad
twee fraaie fauteuils. Des avonds werd hem door het
schutterij-muziekkorps eene serenade met fakkellicht
gebracht.
Helder. Den 12 werd het stoffelijk overschot
van den heer 0. A. Beukenkamp, burgemeester, ter aarde
besteld. In den lijkstoet waren verschillende colleges en
vereenigingen vertegenwoordigd. Aan de groeve, waarom
heen zich honderden menschen hadden verzameld, werd
gesproken door de heeren J. G. R. Vos, weth., en J.
Korver, lid van den gemeenteraad. Een bloemkrans van
de gemeente Helder werd op het graf neêrgelegd.
Schagen. Een ingezetene dezer gemeente kookte
elke week een grooten ketel met kleine aardappelen,
welke hij als varkensvoeder gebruikte. Vreemd keek hij
op, toen hij dezer dagen bij het uit den stal brengen
van een partij houtdaaronder een flinke ratten-provisie-
kamer vond, die meer dan een halven zak van de ge
kookte aardappelen bevatte. De slimme dieren hadden de
aardappelen blijkbaar uit de varkenstrog gehaald en een
tiental schreden verder onder het hout verborgen.
Voor de herstemming tusschen de heeren A. L. Roest
en P. de Geus als lid van het hoofdbestuur van het N.
O. G. zijn door de atdeeling Schagen van genoemd ge
nootschap den 12 9 stemmen uitgebracht op eerstgenoem-
den candidaat en 16 op den tweeden, onderwijzer te
Amsterdam.
Bij nader onderzoek is gebleken, dat de ontdekte holte in
een der muren van de kerkruïue niet anders blijkt te
zijn, dan een heel gewone, dichtgemetselde nis. Van een
ingang naar de legendairische onderaardsche gang is nog
niets ontdekt.
Tot afgevaardigde ter algemeene vergadering voor den
Bond van Nederl. Onderwijzers, dit jaar te Zwolle te
houden, is door de afdeeling Schagen en omstreken be
noemd de heer M. Visser, alhier. Tot afgevaardigde ter
algemeene vergadering van de gewestelijke vereeniging
van het Nederl. Onderwijzersgenootschap is door de af
deeling Schagen den 12 benoemd de heer Holle van Ha
ringhuizen.
Den 12 had alhier de aanbesteding plaats der markt-
gelden voor 1896. Verpacht werden aan K. Snaas de
marktgelden voor paarden en runderen voor f 801, aan
O. de Jongh, die voor schapen en lammeren voor f330;
aan L. Hornong Jr., die voor varkens en biggen voor
f 122 aan S. van Scheijen, die voor konijnen en gevo
gelte voor f 10. De opbrengst der schapenhokken werd
verpacht aan C. de Jongh voor f 4-32. Het geheele be
drag der marktgelden bedraagt alzoo f 1695, d. i. onge
veer f300 meer dan in 1895.
Den 13 had in het Noordhollandsche koffiehuis alhier
de eerste volksvoordracht van dezen winter plaats. Voor
een volle zaal brachten de vereenigingen Euterpe" en
de Harmouiekapel" hunne kournummers ten gehoore, die
meermalen luide werden toegejuicht. Den heer P. Mun-
nik, een goed vertolker van de novellen van J. van Man-
rik, die een tweetal novellen voordroeg en op herhaalden
aandrang nog een derde stukje gaf, komt een woord van
lof toe voor de uitnemende wijze van voordragen.
Uit een zestal teekeningen zal het bestuur der her
vormde kerk den 15 eene keuze doen voor een nieuw te
bouwen kerk. De ontworpen plannen zijn door den ar
chitect, den heer v. d. Steur te Haarlem, keurig uitgevoerd.
De op vrijdag den 13 gehouden inschrijving op
2É00 aandeelenten behoeve der Acderl.-Indlsehe
Exploratie-maatschappij, werd meer dan volteekend.
De groote inschrjjvingen moeten worden gereduceerd.
Beverwijk. In den nacht van den 11 op den 12
hebben hier brutale inbrakengepaard met diefstallen
plaats gehad. In het stationsgebouw vond men zoowel
het goederenburean als het plaatskaartenbureau openge
broken en de afsluitingen der verschillende laden en basten
vernield. IJzeren geldtrommels, welke in die laden en
kasten waren geborgen, heelt men mede met geweldadige
hand verwoestzij werden in de urinoirs buiten het gebouw
teruggevonden. Eene som van ongeveer 50 wordt vermist.
Een tweede inbraak had plaats ten huize van den heer
Hooyer. Door oen poort naast het postkantoor schijnt
men zich tot die woning toegaug te hebben verschaft.
Hier werd in de woonkamer en de keuken door de dieven
alles onderzocht en zijn zelfs nog ongeopende brieven
die in den zak van een overjas gestoken waren, geopend
teruggevonden. Een bedrag van ongeveer 15 werd
hier gestolen.
Verdacht worden een drietal personen, die reeds in den
loop van den avond de aandacht hadden getrokken van
eenige voorbijgangers.
Broek op Eangedijk. Als een bewijs, dat het
land nog wel gelden kan diene dat dezer dagen hier
werden verkocht 11 bunders bouwland, alsmede een huis,
voor f 36,560.
itloord te Rotterdam.
De politie schijnt nu de draad in handen te hebben.
De knecht van den wagenverhuurder, bij wien de wagen
werd gevraagd, om het lijkje te vervoeren, gaf de politie
gewichtige aanwijzingen. Het schijnt dat de moord ge
schiedde uit wraak over een niet verdeelde uit diefstal
verkregen buit.
Thans worden deze geruchten echter weer van uit Rot
terdam ten stelligste tegengesproken.
Krommenie. Mevrouw Wermeskorken-Junius
(Johanna van Wonde) is op vrije voeten gesteld.
De barometerstand alhier was 's morgens te 8 uur
als volgt: op den 13 738.7 den 14 752.3.
Op donderdag den 19 zal in het lokaal Har
monie eene tooneelvoorstellSng gegeven worden
door het gezelschap van den heer A. van Eier van
Amsterdam. Opgevoerd zal worden het naar het engelsch
van Wilbie Collins bewerkte tooneelspel «Een zondares",
waarin mevrouw Julia van Lier Cuypers de hoofdrol
vervullen zal. De tooneel-verslaggever van het N. v. d.
Dag, de bekende J. H. R., zegt er o. a. van «Dit is
nu weer een van die spannende drama's waaraan niets
ontbreekt om volop) te genieten. De hoorders houden
hun adem in opdat geen woord hun ontga, hangen zwaar,
met hun geheele lichaam tegen de balustrade, «pat" als
ze zijn door eene opeenstapeling van zooveel jammer en
ellende. Van «Eene zondares" kan men zeggeu, dat het
boeit van het begin tot het einde."
BEDE E AARS.
De Commissaris van politie te Alkmaar tot-
de ervaring gekomen dat alhier op groote schaal bedekt
wordt gebedeld, vooral door lieden van elders, welk kwaad
moeielijk door de politie kan worden bestreden zonder
de hulp van Alkmaar's ingezetenen doet een beroep op
die ingezetonen en noodigt hen uitniet meer aan de
deur te geven aan onbekende personen.
AlkmaarDe Commissaris van politie
13 December 1895 S. M. S. MODDERMAN Jz.
