Nederland.
f
neemt bij het vertrek genoeg saamgeperste lucht op om
vier mijlen te kunnen afleggendaarna wordt het
reservoir door een vernuftige inrichting opnieuw gevuld
door middel van een buisje, dat uit den grond komt en
past in een andere buis aan het. reservoir. In enkele
seconden is dit weer gevuld. Het buisje zakt weer in
den grond en de opening wordt gesloten met een ijzeren
plaatje, dat er van zelf op valt. Voorloopig worden van
dit systeem nog geen nadeelen genoemd.
Het nederlandsche pantserdekschip >Piet Hein",
gebouwd op het etablissement van de Ned. Stoomboot
maatschappij te Feijenoord ligt thans aan de Wilhel-
minakade te Amsterdam en wordt op 3 Januari in dienst
gesteld.
üe koninginnen hielden nieuwjaarsreceptie voor de
dames en heeren der hofhouding de ministers, de pre
sidenten van eerste en tweede kamerde voorzitters van
hooge staatscollegesden directeur van het kabinet der
koningin de leden van den raad van voogdij en eenige
andere autoriteiten. Ben groot aantal personen heeft
verder hun naam geschreven in het felicitatieboek het
geen ten paleize gereed lag.
Te Ambt-Vollenhove is een brigade van de 3de
divisie kon. marechaussee gevestigd.
Te Hansdorp (cl. Edam) is beroepen bij de ned.
herv. kerk de heer G. J. B. Stork Amsterdam te
©terleek de heer P. H. Kaptejjn, Lekkum.
Op den Nieuwjaarsdag zijn te 's-Gravenhage op
verschillende punten der stad botsingen voorgekomen
tusschen burgers en militairen met het gevolg dat on
derscheidene personen ernstige verwondingen bekwamen.
Gedurende het 4de kwartaal 1895 zijn door de
Amsterdamscbe Omnibus-Maatschappij vervoerd 4.840.855
passagiers, tegen 4,591.772 in hetzelfde tijdvak van 1894.
Het totaal van af 1 Januari bedraagt 20.549.042 passa
giers tegen 19.129.220 in het vorige jaar.
Blijkens het verschenen jaarboekje der geref. kerken
in ons land over 1896 bedraagt het aantal harer predi
kanten 487, emeriti predikanten 33, het aantal vacante
gomeenten 214. Het aantal hulpvereenigingen voor ger.
schoolonderwijs bedraagt 46 ger. gemeentescholen zijn er
154, waarvan er 39 worden gesubsidieerd door do ver-
eeniging voor ger. schoolonderwijs, hulpvereenigingen der
ger. zondagschoolvereeniging »Jachin" 33 chr. jongelings
ver., onder toezicht staande van de kerkeraden der ger.
kerk of in betrekking staande tot de kerk 358 chr.
jongedochtersvereenigingen idem idem 240. Het aantal
studenten, ingeschreven aan de theol. school te Kampen,
bedraagt 110: 45 theologische en 65 literarische. Aan de
vrije universiteit zijn ingeschreven 91 studenten en wel
voor de faculteit der godgeleerdheid 63, rechtsgeleerdheid
14 en letteren 14.
Benoemd tot hoofd der r. c. meisjesschool te V o -
1 e n d a m mejuffrouw J. E. Hoogland tot hoofd dei-
school te Woltersnm de heer J. Noordewierte 't Zandt.
Voor het examen ter verkrijging van het diploma
van krankzinnigenverpleegster en krankzinnigenverple
ger der Nederlandsche vereeniging voor psychiatrie, on
der leiding van dr. Tollegen in December te Bloemen-
daal afgenomen, hebben zich 45 candidaten, meerendeels
werkzaam in krankzinnigengestichten, aangemeld, waar
onder 15 zich hadden teruggetrokken of werden afge
wezen.
Aan het examen namen dus 30 deel van wie 24 slaag
den nl. van de krankzinnigengestichten te Rotterdam,
de dames J. v. d. Geest, M. A. H. Neysel, E. M. Vieter,
C. E. Romeyn; 's Gravenhage de dames H. C. Leyenaar,
C. G. Soer; Delft, mej. A. Rosenkoetter, Medemblik de
dames C. L. Thuene en G. ZyffersUtrecht de dames
M. J. H. van der Heydeu, L. M. de Graaff van »Mee-
renberg" te Bloemendaal G. W. Miedema Kuipers, hoofd
verpleegster L. Planteijdt, J. N. Kloste, A. H. Jun-
geurt, S. Roelfs, A. M. Opder-Heijde, D. Dunnebier,
W. F. Weijl, Th. Bruin, C. Boogaart, N. Rooker en de
heeren M. J. van Loon en D. Westra.
Dezen zomer vierde de Beiersch-bierbrouwerij »De
Amstel" haar 25-jarig bestaan. Het personeel, dat daarbij
ruim bedacht werd, heeft den patroons thans een tegen
geschenk aangebodenbestaande in een tweetal schilde
rijen van delftsche tegelsvervaardigd aan de bekende
fabriek der heeren 't Hooft en Labouchère.
De eene schilderij stelt voor de Amstelbrouwerij in
1870 de andere zooals ze thans is (1895). Vooral het
eerst bedoelde schilderij waarop de Oude Buitensingel
met zijn prachtige boomen voorkomt, moet zeer artistiek
zijn uitgevoerd.
Hinderwet.
De commissie van rapporteurs voor deze bij de
tweede kamer aanhangige wet zal vrijdag, 3 Januari,
bijeenkomen.
De bisschop van Haarlem heeft benoemd tot kape
laan te Amsterdam (H. Willebrordus binnen d. i.)
den heer B. J. Corstens tot pastoor te IJ m u i d e n
den heer J. P. M. A. Binnewiertz.
Den 30 had de sneltrein van Amsterdam naar
Brussel bij het station Zwijndrecht, door het breken van
een koppelstangbelangrijke vertraging. De reis kon
na vernieuwing, worden voortgezet.
Het hoofdbestuur der Friesche maatschappij van
landbouw heeft bij adres aan de koningin-regentes in
stemming betuigd met het verzoek der Hollandsche
maatschappij van landbouwom schadeloosstelling toete-
kennon bij alle onteigening van vee.
Omtrent prof. Land, die op zijn verzoek, om ge
zondheidsredenen, met 1 Januari eervol ontslag kreeg als
hoogleeraar te Leiden vernemen wij nog dat hij daar
23 jaren heeft gearbeid, na te voren aan het toenmalige
Athenaeum te Amsterdam verbonden te ziju geweest.
Het katholieke dagblad »de Tijd" bevat in zjjn
nummer van 31 December een brief, in de latijusche
taal, van Z. H. Paus Leo XIII, gedagteekend 15 Decem
ber 1895, aan den hoofdredacteur, den heer L. Eygenraam
en zijne mede-redacteurenbevattende een gelukwensch
aan de redactie, ter herinnering aan het feit van het
veertigjarig bestaan van het blad. Het werd 17 Juni 1845
opgericht te 's Bosch en in 1846 naar Amsterdam ver
plaatst.
Bij de uitgevers Erven F. Bohn Haarlem is het
eerste nummer verschenen vau het onlangs aangekon
digde geïllustreerd maandblad „Woord en Beeld".
Deze eersteling maakt reeds dadelijk een uitmuntenden
indruk.
Bij kon. besluit is de heer jhr. A. W. van Borsele,
burgemeester van Eede benoemd tot ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw en hem, met ingang van
1 Februari, eervol ontslag verleend nit zijne betrekking.
Aan het einde der maand November was in de
Rijkspostspaarbank ingelegd 42.745.851.845 en waren
495.649 boekjes in omloop.
Voor de landkolonle bij Lunteren, de stichting
van het le^er des hells, is al heel wat gedaan. Op
het oogenblik is de stand der zaak aldus
1. Een landgoed, groot circa tachtig bunders, waarop
eene boerderijin de nabijheid van Lanteren is aange
kocht. Het land dat gedeeltelijk verhuurd is is wer
kelijk van goede hoedanigheid en kannaar van des
kundige zijde is verzekerd, door oordeelkundige bewerking,
tot tweemaal zijn tegenwoordige waarde stijgen binnen
eenige jaren.
2. Een boermet veeljarige ondervindingin ver
schillende streken van ons landzoowel aan de lichtere
zand- en veengronden als aan klei gewoon, iemand, die
ook in deze zoogenaamd gedrukte tijden met succes
gearbeid heeftis met zijn even flinke vrouw en gezin
aangenomen om de practische leiding der boerderij op
zicb te nemen en woont nu reeds in de nabijheid van
de kolonie, totdat een tweede boerderij met woning voor
hen gebouwd is. Zij zullen te zamen verantwoordelijk
zijn voor het zuinige en practische beheer over landbouw,
veeteelt en zuivelbereiding.
3. Een dertigtal kolonisten zijn nu reeds aan het
werk het land bewerkende tegen het voorjaarheggen
slechtende greppels gravende huizen bouwende enz.
Al deze mannen zjju door onze toevluchten heengegaan
en hebben blijken gegeven verlangend te zijn een nieuw
leven in een nieuwe omgeving te beginnen.
4. Een tijdelijk gebouw is reeds opgericht voor slaap-,
zit- en eetvertrekken, totdat men gereed is met de blij
vende woningenwaarvoor thans ook gedeeltelijk geld
gevraagd wordt.
Nog een bedrag van f 14,000 is echter noodig en
kolonel Olifant tracht dit te verkrijgen door de ver
spreiding van een boekje, waarin een en ander uitvoerig
wordt uiteengezet. Behalve het bovenstaande blijkt daar
uit dat het alsnog gevraagde geld strekken moet voor
het volgende
1. Een eenvoudig huis voor den boer en zijn gezin,
met geheel volgens de eischen des tijds ingerichte boer
derij met stalling voor veertig stnks koeien, zal worden
gebouwd.
2. Een model-woning met slaap- en eetzalen, lees- en
badkamers, keuken- en waschgelegenheid zal voor honderd
kolonisten worden opgericht.
3. Een gebouw, waarin kantoren, magazijnen, voor
raadschuren en woning voor den chef van de Landkolonie
en zijn adsistenten, zal worden gebouwd.
4. Vee zal worden aangekocht.
5. Stallen voor varkens en paarden worden ingericht.
6. Een hoenderpark zal wordeD aangelegd.
7. De grond naar behooren bewerkt en bemest, zaden
aangekocht en gezaaid.
8. Een boomgaard geplant.
9 Verschillende takken van nijverheid worden be
gonnen, ten einde de kolonie in de toekomst zichzelf
geheel te doen bedruipen.
Bij hot hoofdbestuur der Holl. maatschappij
van landbouw is ingekomen eene beschikking van den
minister van waterstaat, ook namens de overige ministers,
op het aan de koningin-regentes ingediend verzoek om
in de verschillende bestekken van aanbestedingen op te
nemen de bepaling dat geleverd moeten worden pro
ducten uit ons vaderland, voor zoover die hier te lande
worden voortgebracht, daarbij vermeldende, dat hieraan
niet kan worden voldaan, doch dat o. a. reeds door den
minister van oorlog een soortgelijke maatregel is genomen
voor de levering van spek en haver voor het leger.
Naar aanleiding van het feitdat een groot deel
natuurboter uit Nederland in Engeland ingevoerdis
verklaard vervalscht te zijn heeft het hoofdbestuur be
sloten aan den minister van bnitenlandsche zaken te
verzoeken ook advies in deze aan het Nederlandsch
Landbouw-Comité te vragen.
De commissie benoemd tot het maken van een ont-
werp-programma voor de tentoonstelling, die in 1897 by
de viering van het vijftigjarig bestaan der Maatschappij
te 's-Gravenha>.e zal worden gehouden, bracht dat, concept
ter tafel, dat na breedvoerige bespreking werd vastgesteld.
Zoodra bet aangevraagd terrein beschikbaar zal worden
gesteld, zal dat programma worden gedrukt en verspreid.
De volgende vergadering zal worden gehouden op
Dinsdag 21 Januari 1896 te 's-Gravenhage.
De koningin-regentes heeft als Kerstgeschenk aan
de koningin doen vervaardigen oen schrijftafel met
daarbij behoorenden stoelwaarvoor het ontwerp en de
uitvoering is opgedragen aan de firma H. P. Mutters en
Zoon te 's-Gravenhage. De schrijftafel is gemaakt iu den
stijl Louis XV van palissanderhoutde laden versierd
met marquetteries van acajou satinéhet blad in het
midden geparketteerd en met ingelegden rand. Het ge
heel is versierd met rijk geciseleerde vergulde ornamenten,
speciaal daarvoor ontworpen.
Electrisch vervoer.
In een door dr. Bleekrode te 's-Gravenhage gebonden
voordracht over electrische trekkracht op straat- en
spoorwegenbesprak hij drie stelselsbovengrond en
ondergrond en accumulatoren, en gal er de verschillende
voordeelen van aan.
In het algemeen zeide hij, dat de toekomst ook bij de
spoorwegen voor de electriciteit schijnt te zijn weggelegd.
Aanvankelijk zal men misschien nog een gemengd stelsel
hebben als overgangmaar waar bij eene snelheid van
160—200 mijlen per uur men in 20 minuten van Den
Haag naar Amsterdam zal kunnen komen en in 16 uur
van Parijs naar Konstantiuopelbiedt dit zulke groote
voordeelen voor het verkeer aan, dat de tijd zal komen,
dat de electriciteit den locomotief verdringt, zooals deze
het paard deed.
De wethouder van onderwijsdr. Moutonbetuigde
aan het eind dr. Bleekroode dank voor zijn voordracht
en hooptedat 1896 zou t.oonen dat in de residentie
gebroken werd met het stelsel van paardentramwegen en
een der stelsels zou aangenomen worden, door wetenschap
en techniek als het meest gewenschte aangeraden.
Tram ZaandamAmsterdam.
Omtrent den tramaanleg tusschen de hoofdstad en
Zaandam wordt ofschoon daarvan van officiëele zijde
nog niets werd vernomen toch met vrij groote zekerheid
het een en ander medegedeeld. De weg schijnt reeds
aangewezen. De tram zou namelijk van Zaandam haar
loop nemen over de Krimperven langs de Schoolstraat
en bij het rijksbelastingkantoor de Gedempte Gracht al
daar bereiken. Van de grens dier gemeente (Mallegat-
sluis) zon zij achter het paleis te Amsterdam haar eind
punt vinden.
Landbouw en wetenschap.
Aan den minister Pierson is het indertijd zeer
kwalijk genomen, dat hij met zoo weinig deferentie over
de landbouwers sprak. Dat de minister niet zoo geheel
ongelijk had, toen hij hen voor een deel verantwoordelijk
stelde voor den kwijnenden toestand van hun bedrijf, zou
men mogen afleiden uit hetgeen men in Zeeland ziet ge
beuren zoo schrijft de Arnhemsehe Courant. Op Be
veland hield de heer Okkinga eenige voordrachten over
veevoedering, krachtvoeder, waaromtrent hij practische
wenken gaf. Men kon ze kosteloos bijwonen, en in dezen
tijd des jaars zijn de werkzaamheden geen beletsel. Toch
sprak hij er, naar de Midd. Ct. mededeelt, nagenoeg voor
stoelen en banken.
De directeur eener beetwortelsuikerfabriek ontwerpt
een nienw contract, waarbij natnnrlijk de verbouwers
van dat product groot belang hebben, vooral omdat het
nieuwe contract zeer voordeelig voor hen zou wezen. Er
kwamen, om hem te hooren, vier landbouwers en vijf
peeënagenten. Blijkbaar willen de boeren, althans op
Beveland, van de wetenschap niets weten. Zou Beveland
de eenige streek in ons land zijn, waar dit verschijnsel
wordt waargenomen
Liberale Luie.
Het bestuur der Liberale Unie heeft aan de bij haar
aangesloten kiesvereenigingen de volgende circulaire
gezonden
»In hare algemeene vergadering van 22 Juni 1.1. droeg
de Liberale Unie ons op om op den bodem der
tegenwoordige grondweteen hervormingsprogramma te
ontwerpen het ontwerp aan de kiesvereenigingen in be
handeling te geven en het daarna aan de goedkeuring
der algemeene vergadering te onderwerpen.
Dit stuk wordt u hierbij toegezonden.
Gij zultnaar wij vertrouwen de gelegenheid vinden,
het in uwe wintervergaderingen te bespreken en van
die besprokingen ons een verslag te zeudeu. De alge
meene vergadering zal daarna het dofinitief program
kunnen vaststellen.
Dat program, zoo luidde de uitspraak der vergadering
van 22 Junizal dan kunnen strekkon tot vereeuigings-
pnnt voor alle vooruitstrevende vrijzinnigen.
Evenals alle staatkundige kiesvereenigingen hebt ook
gij u een tweevoudig doel gesteld leiding to geven bij
de verkiezingon en mede te werken aan de vorming van
een degelijke volksovertuiging omtrent de groote vraag
stukken van ons volksleven opdat ook daardoor die
vraagstukken tot een vreedzame, gezonde rechtvaardige
en duurzame oplossing mogen worden gebracht.
Weldra, wanneer het tegenwoordig overgangstijdperk
voorbij is, zal voor dat tweevoudig doel moeten gehan
deld worden.
Voor u en voor ons is het daarom zaakden tijd van
voorbereiding te gebruiken en voor ons zeiven zoowel
als tegenover anderen, ons gemeenschappelijk rekenschap
te geven van wat wij willen.
Door die gedachte geleid hebben wij het ontwerp samen
gesteld waarvoor wij uwe ernstige overweging vragen.
Het Bestuur der Liberale Unie
G. A. VAN HAMEL, voorzitter.
E. E. VAN RAALTE, onder-voorzitter.
L. W. EBBINGE penningmeester.
P. J. DE WIT secretaris.
H. GOEMAN BORGESIUS.
E. FOKKER.
D. DE KLERK.
R. MACALESTER LOUP.
L. MICHIELS VAN KESSENICH.
W. L. P. A. MOLENGRAAFF.
P. RINK.
W. P. RUYSCH.
J. W. C. TELLEGEN."
Ontwerp van een hervormingsprogramma.
De Liberale Unie handhaaft haar vroeger standpunt ten
aanzien van het kiesrecht; zij blijft van meening
dat een regeling van het kiesrecht niet moet worden
beheerscht door de vrees enkele ongeschikten optenemen,
maar behoort nit te gaan van de gedachte dat geen ge-
schikten mogen worden buitengesloten en stelt daarom
allereerst als eisch op haar programma, een zoo ruim
mogelijke uitbreiding van het kiesrecht, zooals die reeds
herhaaldelijk door haar is aangegeven.
Wat de regeling der gemeente-financien be
treft, zal moeten worden uitgegaan van het beginsel, waar
door bereikt wordt, dat de gemeenten meer dan tot
dusver ontheven worden van den financieelen druk die
het gevolg is van uitgaven haar in het rijksbei mg op
gelegd en dat zij door verruiming van belastinggebied
de gelegenheid erlangen èn naar billijkheid in de ge
meentelijke lasten te doen bijdragen, wie van de gemeen
telijke lasten genieten, èu in betere mate in de eischen
der gemeentelijke huishouding te voorzien. Zal reeds
dergelijke nieuwe regeling in meer dan één opzicht wijzi
ging brengen in ons gemeenterechtafgezien daarvan
maakt de verandering van toestanden en inzichten in de
45 jaren die na de tot standkoming der wet zijn ver-
loopeneene herziening der gemeentewet
noodzakelijk. Menige leemte dient aangevuld en menige
onzekerheid weggenomenopdat iu de toekomst eene
krachtige werkzaamheid der gemeentebesturen, vooral op
sociaal en hygiënisch gebied gewaarborgd zij.
