No. 7.
Acht en Negentigste Jaargang.
18%.
WOENSDAU
15 JANUARI.
Inschrijving Natiunale Militie.
PARIJSCHE RRIEVEN.
Feuilleton.
I Si VROU W-
Dinsdag- en Vrijdagavondvan 5 tot 7
nrenop liet Stadshuis tot 20 Januari 1896.
i.
Eerlij nsclie Roman,
GOtRAX
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonn-' >ientsprij3 per
maanden voor Alkmaar f O,SOf. anco door net
geheele rijk 1,
De 3 nummers O, OO. Afzonderljko nummer 3
Telefoonnummer3
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
GEBORENEN VAX 18??.
Parijs, 8 Januari 1896.
1 Januari. Heden is het Nieuwjaar, wij staan iets
later op dan gewoonlijk, want als echte Hollanders zijn
wij op 31 December niet meer naar bed gegaan, doch
bebben gewacht tot het onde jaar in het nieuwe overging.
Nauwelijks wakker geworden komen de ki deren ons
Nieuwjaar wenschen, de oudsten zeggen hnnne versjes op,
wij zijn evenals alle ouderstrotsch op het verbazende
geheugen van onze hinderen, en op het eerekrnis, het
.billet de satisfaction'' «u de goede noten, welke getuigen
dat de kleinen op school vrij wat zoeter zijn dan tehuis.
Daar gaat de schel, klingeling, en de bakker brengt zijn
.pain de 4 livres", brood van vier pond, hoewelal sedert
honderd jaren de ponden zijn afgeschaft, en de man dns
zon moeten zeggenau pain de 2 kilos, maar breng
dat nu eens aan het verstand van' een bakkersknecht
Natuurlijk weuscht hij tevens Nieuwjaar on krijgt eene
fooi, waartegenover staat, dat zijn patroon ons op 6
Januari, op Driekoningendag, eene galet te" moet cadeau
maken, of, zoo hij zulk eene koek niet bakt, dan moet
hij een paar pond meel in de plaats geven. Zooals echter
vanzelf spreekt, ontvangt dan de knecht nogmaals een
fooitje.
Even naar bniten gaande, komen wij langs de loge
van den concierge, wiens echtgenoote als bi) toeval jnist
ook bniten komt, en ons, hartelijker neg dm gewoonlijk,
goeden morgen en een gelukkig jaar toewenseht. De
fooi, hier .étrennes" genoemd, geeft aan haar toch reeds
vriendelijk gelaat, thans de meest suikerzoete plooien.
Op straat komendezieu wij heeren, dames, kinderen,
mannen en vrouwen, alles wat twee beenen heeft, zwaar
beladen met allerlei pakjes, waarbij zakken mei chocolade
en suikerbonbons de meerderheid vormen. Het is n. 1.
op dezen dag, dat alle Franschen uitsluitend hunne fa
milieleden bezoeken de visites bd wenschen voor de
vrienden en kennissen zijn voor de volgende dagen. Het is
een heerlijke maand voor alle winkeliers, en de magazij
nen, die anders des Zondags gesloten blijven, kondigen
thans aan, dat tot op 15 Jannari op Zon- en feestdagen
ook verkocht wordt. Het weder is heden buitengewoon
gunstig, vandaar op straat eene buitengewone drukte, en
winkels, treinen, omnibnssen en rjtuigen maken nitste
kende zaken. Alle geïllustreerde bladen geven eene voor
stelling van de komst van het Nieuwe jaar, en zoo de
gewone burgers zich met vronw en kinderen verhengen
in kleine geschenken, lekker eten en drinken, ook de
groote lui hebben huune cadeautjes, vooral bestaande in
ridderkruizen waarvan de lijst in bet Journal Officiéél
52)
naar het Hoogdnitsch
VAN
PAUK. L1XDAU.
wordt openbaar gemaakt. Het legioen van eer wordt heden
verrijkt met tal van nienwe commandeurs, grands-officiers
officiers en chevaliers. Dat er op Nieuwjaarsdag drnk
bezoek is in koffie- bier- en wijnhuizen behoeft wel niet
vermeld te worden, evenmin, dat het aantal dronkaards
op dezen dag niet kleiner wordt, en vanwaar zoo plot
seling al die bedelaars te voorschijn komen, al die oude
mannen, bleeke vrouwen en havelooze kinderen, mag oen
bepaald raadsel heeten.
2 Jannari. Men werkt nog in het geheel niet, alle
werkplaatsen zijn gesloten, de kantoren slechts tot 12 uur
's middags open, en dan nog hoofdzakelijk om den be
dienden gelegenheid te geven den patroon geluk te wenschen.
Voor vele patroons zjn 31 December en 1 Jannari zware
dagen, want willen zij hun personeel moreel aan zich
verbinden, anders dan door het gewone loon, dan moeten
zij étrennes geven, welke bestaan in eene flinke extra
toelage. Allicht dns kost dit den patroons één of moor
bankjes van honderd, of duizend franken, want in vele
firma's is het de gewoontehet loon van de laatste
maand te verdubbelen.
De couranten beginnen te spreken over Transvaal, men
verwacht de berichten uit Zuid-Afrika, en reeds wordt
algemeen de handelwijze van Jameson afgekeurd. De
sympathie is hier geheel voor de .Boers".
Men klaagde reeds lang over de groote sterfte onder de
pasgeborene kinderen, doch moet erkend worden, dat,
vooral in de laatste jaren, hier zeer veel gedaan wordt,
om zoowel de jonge moeders als de nieuwgeborenen voor
onheil te bewaren. In de arbeidende klasse is hot
dikwijls zeer moeilijk voor de ouders, wanneer do vronw
kinderen krijgt; de vrouw toet) werkt gewoonlijk opeen
atelier, en in de laatste maanden harer zwangerschap is
haar dit dikwijls zeer moeilijk. Wel heeft de wet willen
verbieden dat do jonge moeders dadelijk weder aan het
werk gaan, doch wanneer de middelen ontbreken, wanneer
de vronw moet helpen aan geld in te brengen in de
hnishonding, kan zij geeue rast nemen. Daardoor moet
zij de zorg voor haar kind aan vreemden overlaten, zij
kau het kind niet de moedermelk geven, zij zelve ko nt
niet weder op krachten, en nieuwe kinderen komen in
slechten toestand ter wereld, en sterven maar al te vaak.
Daarom hebben sommige vereenigingen van arbeidende
klassen tezamen eene vereeniging opgerichtwelke zij
Mutualité Maternelle" genoemd henbeu, en tot welke
vereeniging zijn toegetreden do naaisters en alle werksters
in damescontectie kanten, borduursels passementen,
garen en band, kuoopeu enz. Ieder vrouwelijk lid betaalt
jaarlijks drie francs, dus slechts 1272 cent per maand,
en verder wordt deze voreeuigiug gesteund door edelmoe
dige menschenvrienden en door giften van den gemeente
raad en van den Algemeeueu Raad. Wanneer na zulk
een werkster moeder wordt, onverschillig tot weikeu gods
dienst zij behoort en onverschillig of zij geduwd is ut mot.,
dan ontvangt zij gedurende vier weken olkeu dag drie
francs, en bovendien eene premie van 20 francs, wanneer
zii zelve haar kind voedt. Zoodoende behoeft dns de
moeder niet dadelijk na hare bevalling de werkplaats
te bezoeken, zij rast en krijgt hare krachten terng, en
daarmede worden ook de kinderen geholpen, en wordt
het huisgezin bewaard voor ellende, welke zoo dikwijls
voorkomt uit ziekten en ontberingen. Wij ontleenden
deze details aan .La vie a Paris" van Lanis Lncipin.
3 Januari. In do letterkundige kringen kwamen monden
en pennen in beweging. Ten eerste was het de benoe
ming van den bekenden dramaturg Dennery tot comman
deur van het legioen van eer, waarover de minister van
schoone kunsten wordt hard gevallen. Wie kent Den
nery niet en zijn verbazend groote oplage van romans
en drama's Wij willen gaarne toegeven dat de jongere
schrijvers, vooral zij, die slechts gedachte, oor en oog
hebben voor de ware knnst, zij die schrijven voor een
uitgelezen, klein geletterd publiek, het recht hebben, met
minachting neder te zien op de fabelachtige hoeveelheid
regels met drama's en tranen, welke Dennery met het
grootste gemak uit den mouw schudde. Doch, toegegeven
dat Dennery slechts schreef voor een gemakkelijk, weinig
nadenkend publiek, dan moeten wij toch niet vergeten
dat gedurende eene lange reeks van jaren deze schrijver
duizenden heeft doen weeuen, en nog herinneren wij ons,
hoe voor eenige jaren geleden zijn feuilleton Martyn in
Petit Journal een buitengowoon succes had, en hoe daarna
het drama, uit dien roman getrokken, en in het thé&tre
de 1' Ambign vertoond, ons zoozeer aangreep, da,t wij
onze lippen tot bloedens toe moesten bijten om niet,
evenals onze vrouwen en dochters, in tranen uit te barsten.
Wij hebben voorzeker meer bewondering voor één klein
gedicht, ééne kleine novelle, welke, uit een knustenaars-
oogpunt beschouwd, een meesterwerk heeten mag, doch
daarom mogen wij toch niet de verdiensten wegcijferen
van een man, die door een geheel geslacht van eenvoudige
liedeu stormachtig, avond aan avond, werd toegejuicht.
En dat inderdaad de pennen in beweging waren in de
laatste maanden van het afgeloopen jaar, wordt wel be
wezen door de ontvangst door Petit Journal van 563
romans-feuilletons, waarvaD de schrijvers dingen naar de
150 duizend francs, welke in dezen wedstrijd zijn uitge
loofd door deze courant voor de beste feuilletons, met
een hoofdprijs van 50.000 francs. J. M. T.
(Wordt vervolgd).
TRAXSVAAI..
Wat men ter lectuur of ter inzage opslaat, hetzij dag
blad weekblad of illustratie (en met de maandelijkscho
tijdschriften zal het over een paar weken wel precies_
hetzelfde zjn) 't is .Transvaal'' en nog eens .Transvaal"
Transvaalsche telegrammen, Transvaaische verzen, boeren
op de markt, in den ossenwagen, op het slagveld, te paard
ot te voetmaar altijd met hun geweer op de jacht
in de vergaderzaal, het eenige echt,er wat te midden
van al die berichten en dien berg van telegrammen on
veranderd blijft is de kalme, onverschrokken, schijnbaar
naïvemaar toch diplomatieke leukheid van president
Krnger, die al zijne handelingen van het begin der moeie-
1 jkheden kenmerkt, en onder de illustraties het por
tret van dien bewondereuswaardigen man, altijtkhetzelfde,
met denzelfden trek van goedmoedige vastberadenheid op
het gelaat met denzelfden plooi van slimheid in den
ooghoek, die daar blijkbaar niet voor niets zit, altijd met
Nn giug de den' open, en do geheimraad Weding trad
binnen. Hij was blijkbaar verwonderd, toen hij die twee
bij elkander zag. Hij groette zijn schoonzoon met de stijve,
hoekige bewegingen van een mekanieke pop en gaf
Engenie een hand
Woding en Hennern hadden elkander in lang niet ge
zien. Het was duidelijk zichtbaar, dat Weding getroffen
werd door het ziekelijk voorkomen van Hennern. Euge
nie bemerkte het en zeide zacht tot haar vader
.Hennern is erg ziek. Zeg toch vooral niets, wat hem
hinderen kan.''
De geheimraad knikte op zijne stijve manier.
„Het doet mij genoegen, dat ik u eindelijk eens weer
zie," zeide Hennern. »Ik verlang naar mensehen
die niet met mij uehoeven te spreken over zaken. Ga
zitten."
Zij zaten alle drie en niemand sprak eeu woord. Men
hoordo alleen maar hot zware ademhalen van den zieke.
Engenie keek naar hem. Zij zag, hoezeer zijn gezicht
telkens verwrongen werd door pijnlijke trekkingen. Zij
zag zijne trillende bewegingen zijne ziekelijke onrust.
Met hare welluidende stem zeide zij
.Toe, laat mij toch om den dokter sturen 1 Hij kan n
toch wel iets kaimeerends geven."
»Ik zeg u nog eens," zeide Hennern eonigszins knor
rig, .dut het, overbodig is. Het kwakzalven keu ik even
goed als een gestudeerd geneesheer.
Op dat oogenblik kwam de huisknecht binnen en diende
den heer von Berwitz aan.
"Alle drie stonden zij op. Eugenie vond het verkeerd
om nu op eens heen te gaan en zj wenkte haar vader,
die naar de deur van de kinderkamer gegaan was, toe,
om te blijven. Nadat zij alle drie den heer von Berwitz
begroet hadden, zeide Engenie
»Ik weet, dat de heeren over zaken moeten spreken.
U zult het dns natuurlijk vinden, dat ik mij met mijn
vader verwjder."
„Het zon mj aangenaam zjn, als u bleeft," hernam
Berwitz, »n en de heer Weding! Ik hoop dat u dat
ook goed vindt," voegde hj er bij, terwijl hij zich tot
Hennern wendde. .Want wat ik hier te zeggen heb,
kan geen geheim bijven voor uwe echtgenoote noch voor
nw schoonvader."
»Ik heb er natanrlijk niets tegen," gaf Hennern ten
antwoord.
Allen namen plaats.
.Hond jiij niet voor onmeedoogend, als ik mj tot
mjn spjt vooreerst niet kau storen aau uwen ziekeljken
toestand," zoo begon Berwitz »Als de storm woedt-,
mag de matroos guen migraine hebben. Het is er
hier werkelijk om te doen, te zijn of niet te zjn.
Ik kom van den heer Ehrike. U hebt, zooals ik al
vreesde, de zaak te licht opgenomen. De heer Ehrike
maakt er wel degelijk ernst van. Als de zaken hnn
gang gaan, wordt, gj morgen ochteuii gevangen ge
nomen."
De onde Weding hief zjn hoofd op en schoof zijn
bril recht.
.Zelfs de ellendigste nitweg, de vlncht blijft, u niet
meer over. De hoer Ehrike laat het huis bewaken. LJ
kunt n zelf overtuigen. Kjk maar aau bet raam Daar,
tegenover den tnin zult n onder een parapluie eene
gestalte zieu, die met dit afschuwelijk weer daar zeker
niet voor zju pleizier staat. Ik weel, dat het een par-
tiknlier detective is. U wacht dus wei keljk wal u
zoo straks gezegd hebt de schande."
Hennern ontstelde doodelijk. Weding en Eugenie ble-,
ven onbewegelijk.
,Ik wil al het mogeljke doen," vervolgde Berwitz,
»om nw naam voor schande te bewaren. Ik moet u
evenwel rondoit bekennen, dat ik het niet voor u doe,
maar alleen om uwe echtgenoote. Ik maak geen geheim
van mjne eerbiedige vereeriug en warme sympathie
voor haar."
Engenie bewoog zich nog altjd niet. Weding wendde
langzaam zijn hoofd naar haar toe en keek^haar aan.
Als gevolmachtigde van mijn vriend," sprak Berwitz
verder, »dns in naam van graaf Pagger mag ik u ook
geen unr langer nitstel verleeneu. Maar ik ben bereid,
om in zijne plaats te treden. Eu ik, voor mijn persoon,
wil nog wel uitstel verleenen, voor dat halve millioen.
Hennern haalde diep adem. Dat woord scheen hem
eenige veerkracht te geven. Hj had tot nu toe half
wezenloos zitten kijken. Nn richtte hij zich op.
.In geval ik mj met de zaak bemoei, zou de heer
Ehrike bereid zjn, zijne maatregelen omtrent u op te
heffen. 1 lij eisebt daarover eene schriftelijke verklaring
van mj, en deze verklaring zon hij van avond nog
moeten ontvangen. Morgen ochtend om zeven uur is
het uitstel, dat hj mij heeft toegestaan, afgeloopen. Dat
is de toestand.
Hennern sloeg zijne handen in elkaar en zag met die
bedriegeljk trouwhartige uitdrukking in zjne oogen Ber
witz dankbaar aan.
U is mju redder, mjuheer von Berwitz, en mjn
leven lang zal ik niet vergeten, wat n voor mj ge
daan hebt f'
»Ik heb hoegenaamd niets voor u gedaan, en u be
hoeft mij volstrekt niet te bedanken, ten minste niet
met zooveel ophef. Ik heb alleen in het belang van owe
vrouw gehandeld. Maar wj zju ook uog niet klaar. Het
spreekt vau zelf, dat ik er niet aan kan denken, mj op
den duur met eene handelszaak in te laten. Mjne nei
ging daargelaten, zoo verbiedt mjne positie mij ook
het speenleereu, op welke wijze dan ook. Ik heb nooit