Xo. 3y.'/
Acht en Itfegentigste Jaargang.
1896.
ZONDAG
15 MAAR T.
Het Ontwerp-Program
LIBERALE UNIE.
Buitenland.
ALKMAABSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden voor Alkmaar f O,SO; f\»nco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers ƒ0,06. Afzonderlijke nummws 3 ets.
Prijs der gewone Advcrtentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnui
aer: 3
der
VI.
Ruim honderd jaar is het geleden, dat de beroemde
wjjsgeer Kant eene verhandeling in 't licht gaf, getiteld
»zum ewigen Frieden". Merkwaardig geschrift, de be
kroning van een grootseh wijsgeerig stelsel en tevens een
afspiegeling van de denkwijze in de 18e eenw door de
geletterde wereld gehuldigd.
Het is er ver van af, wanneer men bedenkt hoe geheel
Europa tal van legers onderhoudt, dat de profetie van
den Duitschen geleerde verwezenlijkt is. Kant dacht, dat,
indien de staten de constitutioneele regeeringsvorm aan
namen, oorlogen niet meer gevoerd zouden worden. Hij
vond het dan ook gewenecht de staande legers reeds bij
voorbaat af te schaffen.
Oorspronkelijk was het denkbeeld van een eeuwigen we
reldvrede evenwel niet. Reeds in het begin van de 18e eeuw
schreef een Fransch geestelijke, de Abbé de St. Pierre,
een werk van drie dikke deelen over hetzelfde onderwerp.
Hij stelde voor, dat de Europeesche mogendheden zich
tot een bond zouden vereenigen, om de onschendbaarheid
der bestaande grenzen te waarborgen. De Abt had weinig
succes van zijn werk. Leibniz, wiens philosophie aanhang
vond, noemde .eeuwige vrede" slechts goed als opschrift
voor een begraafplaats, omdat alleen afgestorvenen niet
met elkaar vechten kunnen.
Het geniale denkbeeld van den abt werd eerst in onzen
tijd naar waarde geschat. Zeer zeker hebben wij het aan
zulke mannen te danken, dat werkelijk tal van internatio
nale geschillen zonder bloedvergieten beslecht, dat on
miskenbaar de neiging bestaat om aan een scheidsrechter
-de beslissing op te dragen, dat slechts als laatste middel
de wapens worden gebruikt en oorlog ons atkeer inboe
zemt. Het is reeds zeer veel. Maar het is lang niet
voldoende om met gerustheid de toekomst te gemoet te
gaan.
Had de sociaal-democratie, die in alle staten vertakt
is, beter haar internationaal karakter weten te bewaren,
en van haren invloed gebruik gemaakt om ontwapening
te eisehen, misschien zou er dan minder gevaar bestaan
dan thans. Doch van den invloed der sociaal-demoera-
tisehe leiders in de groote staten als Duitschland en
Frankrijk, waar zij zitting namen in het parlement is,
blijkens hunne verklaringen, ten gunste van den Euro-
peeschen vrede weinig te verwachten.
Van vredebonden en vredescongressen, kan slechts met
den loop der jaren een gunstige omkeer in dit opzicht
verwacht worden.
Even illusoir zoude hert zijn, te steunen op het rechts
bewustzijn onzer naburen, indien door een hunner ge
tracht werd ons land in bezit te nemen.
Jameson's verraderlijke inval in Transvaal en de ver
dediging daarvan door de Engelsche pers, maken verder
bewijs overbodig.
Niet minder ijdel schijnt de hoop, dat de diplomatie
■ons zal redden, door bijvoorbeeld den naijver op te wek
ken der naburige staten. De verbrokkeling van Denenaar-
ken in 1864 en de annexatie van Hannover een paar
jaar later, zijn genoeg bewijzen, hoe weinig vorstelijke
familie-relatiën of internationale verhoudingen vermogen.
Het bovenstaande levert dnnkt ons, geen enkel nieuw
gezichtspunt op. Doch is dit zoo, «temt men daarmede
in, geeft men toe, dat het tijdperk van eeuwigen vrede,
waaraan de wijsgeeren denken, nog niet is aangebroken,
geeft men toe, dat het onverstandig zon zijn, op andere
vredelievende invloeden te vertrouwen, dan volgt hieruit,
dat men teu onzent zich moet voorbereiden, zichzelf te
helpen.
Geen anderen steun heeft een volk te wachten, dan die
het zichzelf verschaffen kan.
Het eenige, waar men redelijker wijze op rekenen mag,
dat is de sterkte en vooral de practische bruikbaarheid
van het leger.
Het is wegens deze opvatting, dat de stellingen van het
ontwerp-program der liberale unie, niet zonder bedenking
schijnen.
Het ontwerp-program luidt aldus»Teu einde ons
defensiewezen te verbeteren en in overeenstemming te
brengen met de eisehen der rechtvaardigheidmoet mot
klem worden aangedrongen op spoedige invoering van het
stelsel der persoonlijke vervulling van den dienstplicht
Persoonlijke dienstplicht is zeer zeker goed, ook omdat
dit stelsel billijker is. Doch in de billijkheiddie op
zichzelf onbetwistbaar isligt niet het zwaartepunt.
De zaak isdat zonder het gebruik maken van alle be
schikbare krachten geen behoorlijk veldleger kan worden
bijeengebracht.
Een prachtige reeks forten zal niet baten zonder de
noodige troepen. Die veste is veiligwaar de muren
mannen zijn", heeft een Grieksch treurspeldichter gezegd
toch doen wij of deze uitspraak door alle eeuwen heen
bevestigd voor ons niet geldt.
Dat veldleger nu is juist hetgeen ons ontbreekt.
De aangehaalde zin moet dus o. i. luiden: »Ten einde
ons defensiewezen te verbeterenmoet een bruikbaar
veldleger worden gevormd."
Noodig is daarvoor persoonlijke dienstplicht, die boven
dien billijker is dan het stelsel van plaatsvervanging.
Tegen den eersten zin bestaat echter minder bezwaar
dan tegen de tweede, die aldns luidt: »Bij uitgaven ter
verzekering onzer onafhankelijkheid od ter handhaving
onzer neutraliteit behoort rekening te worden gehouden
met de internationale verhoudingen die in redelijkheid
kunnen worden voorzien en met de financieele lasten
die vermindering behooren te ondergaan."
Voor een gewoon kiezersverstand is dat rekening houden
met internationale verhoudingen niet duidelijk. Een ge
woon kiezer begrjjptdat wijevenals de Transvaalsche
Boeren ons zelf uit den brand moeten redden en dat
indien wij dit niet kannen de zelfstandigheid van den
Staat gevaar loopt.
Wat baat hetof wii hervormingen uitdenkenals
de onafhankelijkheid niet verzekerd is en das de macht
om ze in te voeren eventueel in Berlijn zetelen zal.
Indien in redelijkheid iets moeielijk te voorzien is
dat zijn het wel internationale verhoudingen. Daarnaar
zijne uitgaven in te richten is dns ondoenlijk.
Deze pbrase kan mitsdien in het program gemist wor
den. Het is beter haar te schrappen.
Wat de belofte van vermindering der militaire uitgaven
betreft, dnnkt ons, dat het niet goed is, die te geven,
wanneer men op zijn vingers kan natellendat zij on
vervuld blijft.
Indien de getalsterkte van het leger vergroot wordt
en dns in plaats van 78500 man bedragen zal (gelijk
b.v. thans in België) 140000 mandie dns behoorlijk
geoefend, gekleed en gevoed moeten worden, dan begrijpt
iedereen dat dit meer geld zal kosten dan thansnn
onze oorlogsbegrooting rnim twintig millioen gulden
bedraagt.
Kan iemand zich in ernst vleien bij persoonlijke dienst
plicht een minder groot eindcijfer op de begrooting te
zullen aantreffen? Wat wel mogelijk schijnt, is het
betrachten van meerdere zuinigheid in militaire aange
legenheden. Dit blijkt uit de oorlogsbegrootingen van
andere Staten. B.v. België geeft uit jaarlijks voor oorlog
25 millioen guldenRnmenië 20 millioen guldenin
welke landen echter de legersterkte dubbel zoo groot is
als ten onzent.
De luitenant-kolonel Scherer b.v. is van meening dat
er veel bezuinigd kan worden bij de administratie en
bnreeldienst. (Zie zijne brochure: »Onze defensie", blz. 77).
Deskundigen zullen meer dergelijke bezuinigingen kun
nen aanwijzen.
Doch dat het oorlogsbndget verminderen zon met in
voering van piersoonlijke dienstplicht en vergrooting der
legersterkte, is niet te gelooven.
De Liberale Unie doet beter die illusie niet te doen
koesteren. Vermindering der uitgaven moet derhalve niet
in uitzicht gesteld worden. Het program kan er op
aandringen dat met meer overleg het geld werd besteed.
Bedoelt het echterde uitgaven voor oorlog te be
perken door het leger in getalsterkte nog meer te ver
minderen zoodat bij voortduring het veldleger blijft
ontbrekendan verdient deze paragraaf van het ontwerp
allerminst steun.
Wij verwachten dat de afgevaardigden der kiesver-
eenigingen dit punt tot klaarheid zullen brengende
gegeven redactie is onvoldoende overwogen.
ITALIË. Groot is de verdeeldheid van opinie over
de vraag of de nederlaag van Adna aan Baratieri
of aan Crispi geweten moet worden. De voorstanders
van den eerste (het is misschion juister te zeggen de
tegenstanders van den tweede) honden vol, dat de ge
neraal op last van den minister handelde, en steunen die
bewering op het bericht, dat de »Corriere della dera" weet
mede te deelen, dat nl. Crispi den 27 Februari aan den
generaal zon hebben geseind »Dat is geen oorlog voeren,
dat is militaire theorie honden." Deze afkeuring van
zijn gedrag, in verband met het gebrek aan levensmiddelen
en den aandrang om een slag te leveren vóór de aan
komst van zijn opvolger, hoeft den generaal doen be
sluiten tot den aanval, die met algemeene stemmen op
één na, van majoor Salsa, door den krijgsraad was goed
gekeurd.
De andere partij hondt Crispi's onschuld vol en werpt
al de schuld op den generaal, die (volgens een ander
bericht) nog den 29n Februari, des namiddags om 4 nnr,
een telegram aan de regeering heeft verzondeu, waarin
hij met geen enkel woord rept van zijn voornemen om
den aanval te wagen een paar nnr na het afzenden van
dit telegram trok hij reeds met zijn leger op naar de
bergpassen bij Adna.
Dit telegram wordt opgenomen in een Groenboek dat
nu ter perse is, en dat verder alle documenten betreffende
Afrika zal bevatten, waarondor ook ue correspondentie
gewisseld tussches Crispi, de ministers van oorlog en van
buitenlandsche zaken, en generaal Baratiorie.
Wat de juiste lezing is en in hoeverre ook hier de
waarheid in midden ligt, zal spoedig blijken, als Ba
ratieri te Massoeah voor de krijgsraad terecht staat.
Volgens de laatste berichten rnkt Osman Digua (de
bekende bevelhebber van den Madhi, die 't indertijd den
Engelscben in Soeakim zoo herhaaldelijk hoogst lastig
maakte) met een groot leger Derwischen van Omdnrman
naar Kassala op. Uit Massoeah wordt gemeld, dat de
Engelschen zich gereed maken om van Soeakim nit
tegen de Derwischen op te rukken.
Volgens een gerucht uit inlandsche bron, hetwelk nit
Wady Haifa te Oaïro is ontvangen, zou Kassala reeds
Maandag aangevallen zijn.
Te Rome maakt men zich ovei dit bericht ernstig
ongerust.
Fazzari, de vroegere Garibaldianen-kapitein, heeft het
plan geopperd, een vrijwilligerslegioen voor de Afrika-
expeditie te vormen. Hij schrijft nn aan de »Fanfnlla",
dat hij uit alle deelen van Italië brieven ontvangt van
personen, die tot het legioen willen toetredenhij maakt
zich sterk, in een maand tijds 60.000 vrijwilligers bijeen
te brengen.
Het nieuwe ministerie wordt door de Europeesche
pers met veel ingenomendheid begroet.
De »Voss. Ztg" wijst er op, dat het nieuwe Italiaan-
sche ministerie grootendeels bestaat nit Noord-Italianen,
die men, en niet ten onrechte, voor werkzaam, verstan
dig en trouw aan hun overtuiging aanziet. Het blad
meent, dat het kabinet in het begin een moeilijke taak
zal hebben, maar dat het zeker kan zijn van de over
winning, als het trouw blijft aan zjjn beginsel en zich
niet op een dwaalspoor laat brengen door de schreeu-
wige betoogingen op straat.
Wat de verhouding van Italië tot het Drievoudig Ver
bond aangaat, deelt de »Köln. Ztg" een brief mede van
den heer Di Rndini aan een zijner vrienden. Daarin
schrijft de Italiaansche minister
»Voor Italië is een langdurige vrede hoog noodig. Wij
hebben vrede noodig naar binnen en naar bniten. Het
Drievoudig Verbond en de werkzame verdediging onzer
staatsinrichting tegen de revolntionnaire partijen verze
keren dien vrede, zonder welke Italië zich niet zon kun
nen opheffen nit zijn economischen toestand. Bedriegen
wij ons zeiven toch nietWie weet, hoeveel bloed en
tranen reeds zouden vergoten zijn, zonder het Drievoudig
Verbond wie weet hoe onze economische toestand zonder
dat verbond zijn zon
En de minister van buitenlandsche zaken, de hertog
van Sermoneta, heeft zich steeds een trouw aanhanger
betoond van de Triple Alliantie, en is een groot vriend
van keizer Wilhelm. Op die gronden acht de »Voss. Ztg"
een vernieuwing van het verbond tot 1903 voor onom-
stootelijk.
POIlTIiOAL. Uit Lissabon werd den 12 aan de
«Times" geseind dat bevelen gegeven zijn om spoedig
een nieuwe expeditie gereed te maken naar Mozambique,
bestaande nit een batterij bergartillerie en 436 man.
8PAS1JE. In de provincie Pinar del Rio zijn de
Cnbaansche opstandelingen verslagen met een verlies van
18 dooden. In een ander gevecht in de provincie Matan-
zas vielen 70 dooden en vele gewonden terwijl de ver
liezen der Spanjaarden zeer gering waren.
De betoogiugen in Spanje dnren nog voort. Ditmaal
hebben een aantal studenten te Salamanca een ameri-
kaansche vlag verbrand. Zij werden door de gendarmes
uiteengedreven. De hoogeschool is gesloten.
Intusschen is er kans opdat het geschil met de Ver-
eenigde Staten langs minnelijken weg tot een oplossing
zal komen. De Senator van den Staat Maine wees er op,
dat er voor de erkenning der Cubanen als oorlogvoeren
den eenige voorwaarden onontbeerlijk zijn en dat die in
dit geval geheel ontbreken. Zij hebben geen forten
havens geen geregeld leger geen vlootgeen hoofdstad,
in éen woord niets wat de kenteekenen vormt van een
