„Ericus" oyer den Radiator.
Acht en Negentigste Jaargang.
Zondag 29 Maart 1899.
Nederland.
N O. 39. Tweede blad.
ALKMAARSCBE COURANT.
In 't .Nieuws van den Dag" van 16 Maart j.l. wordt
door Ericas, den bekenden schrijver op landbouwkundig
gebied, op geestige wijze de draak gestoken met quasi-
nitvindingen en nieuwe machineriën, die niet veel meer
opleveren, dan dat degeen die ze koopt, zijn geld kwijt
raakt. .Geen dwaasheid is zoo groot," zegt Ericus, »of
er zijn Nederlanders die er aan gelooven, als slechts
vreemdelingen ze exploiteeren. We hebben nu zeker eerst
daags te wachten," zoo vervolgt Ericus, .broedmachines,
waaruit in een minuut in plaats van na 21 dagen, geen
kuikens, maar eierleggende kippen al kakelend ter wereld
komen, elk een ei iD de broedmachine leggen, zeer ge
schikt voor hoenderparken; kippen, die elke seconde een
ei leggen, zijn in bewerking."
De aanleiding tot deze parodie was een bericht, dat in
de couranten de ronde deed, betreffende een machine om
in korten tijd boter te bereiden.
Dit bericht was dan ook bij uitstek geschikt om er
zich mee te vermaken.
De berichtgever deelt o. a. mede, dat te Wageningen,
op do boerderij der Rijkslandbouwschool, proeven zijn ge
nomen met den Radiator, een werktuig, dat in den tijd
van 1 minuut versche melk omzet in gepasteuriseerde
boter van fijne qualiteit.
Hoewel dezerzijds geenszins de competentie van den
heer Ericus in twijfel wordt getrokken, schijnt het toch,
dat hij in dit geval een voorbarig oordeel zich gevormd
heeft.
Het komt ons voor, dat de wijze waarop met den
Radiator boter verkregen wordt een toekomst heeft en
veeleer aanbeveling, dan afkeuring verdient.
Wat toch is het geval Onze boter-industrie ging den
laatsten tijd niet vooruit. Wie zich de moeite geeft een
margarine-fabriek te bezoeken b. v. de uitnemend
ingerichte fabriek van de firma v. d. Bosch, te Alkmaar,
zal opmerken, dat deze industrie veel hooger staat, veel
meer met den tijd is meegegaan, steeds bedacht geweest
is, van de nieuwste uitvindingen partij te trekken.
Zindelijkheid, zorg voor reinheid bij de bereiding, ver
pakking enz., dit alles is uitstekend door de onderne-
mondo margarinefabrikanten geregeld. Het is een industrie,
die met vele moeielijkheden te kampen had en als het
ware tegen de verdrukking is ingegroeid. De natuur-
boter-bereiding bleef daarentegen achterlijk.
Het gevolg daarvan is dat veel meer kunstboter ge
bruikt wordt dan men meent.
Wat de landbezitters nu wel zouden wenschen, en wat
zij in Frankrijk reeds hebben bereikt, is dat de wetgever
hun lastigen concurrent op zijde drong en zijn ontwik
keling stuitte.
Ook de heer Ericus doet daaraan mede. Hij wenscht
dat de gemeentebesturen geen kunstboter op de markt
toelaten. In Leeuwarden is dit reeds geschied. Hoe
noodlottig is die zucht naar allerlei verbodsbepalingen
van onzen tijd
Waarom mag ieder toch niet vrij zijn te koopen en
te verkoopen wat hij wil en waar hij wil, mits het pro
duct niet schadelijk is voor de gezondheid.
Wat de natuurboter kan redden, is niet de wetgever,
maar de uitstekende qualiteit van het product zelf en
de lage prijs waarvoor het geleverd wordt. Wanneer
men een goed product heeftzou het wel wonder zijn
als dit onverkoopbaar ware
Voor de boterindustrie zelve zou het te betreuren zijn,
indien kunstmatig, door middel van strafbepalingen, de
margarine verdrongen werd zij zoude op dezelfde hoogte
blijven en geen verbeteringen invoeren.
De oorzaak, waardoor de Hollandsehe boter op vreemde
markten niet en de margarine wèl zijn roem handhaaft,
ligt of men 't gelooven wil of nietin de slechte quali
teit van het eerste en de goede qualiteit van het tweede
product.
Al werden morgen aan den dag alle Hollandsehe
kunstboterfabrieken van regeeringswege gesloten, de z.g.
natuurboterof wat wij als zoodanig gebruiken zou er
geen cent meer om gelden.
Het eenige wat dus zij, die uitsluitend van melk boter
maken doen kunnen en doen moeten om hun waar op
prijs te brengen en te houden is het voorbeeld volgen
van de margarinefabrikanten en hunnerzijds iets leveren
dat aan hoog gestelde eischen voldoet.
Hiermede zal op den duur de meeste winst behaald
worden, gelijk de ondervinding leert.
Het denkbeeld dat bij het onlangs te Wageningen
beproefde werktuig toepassing vindt, n.l. om uit versche
melk de boter af te zonderen verdient dus zeer zeker
de aandacht.
Dat men die richting uitmoet is dunkt ons zoo goed
als zeker.
Men verkrijgt op deze wijze geen gestereliseerde boter
Immers om alle microben uit melk te verwijderen,
is een verwarming noodig tot. 105 graden Celsius.
Door deze verhitting doodt men niet slechts alle bacte
riën, maar de melk tevens. Want op die temperatuur
verandert haar samenstelling-, zij krijgt een donkere
kleur, krijgt een onaangenamen bijsmaak en er komt op
de oppervlakte een zwart dik vlies.
Om nu beangste gemoederen tevreden te stellen, heeft
men bedacht in den handel te brengen gepasteuriseerde
melk gepasteuriseerd wil zeggen tot 75 graden Celsius
verwarmd, bij welke gelegenheid omkomen alle voor den
mensch schadelijke microben.
Ongelukkig vliegen de ondieren er weer in wanneer
men de gepasteuriseerde melk in flesschen giet.
Reeds beproefde men om die reden de 75 of 80 gradige
melk op die temperatuur in flesschen te laten vloeien
en ze dan hermetisch te sluiten.
Volgens de Zweedsche methode wordt in een afgesloten
ruimte de molk gebracht op een temperatuur van 70
graden Celsius door middel van een pijp vloeit zij in
een machine (den radiator die zeer snel ronddraait)
waar zij wordt afgekoeld tot 7 graden Celsius.
Door de snelle rondwenteling worden de vette deelen
afgezonderd en komt in den tijd van enkele minuten de
boter geheel gereed te voorschijn.
Door de toevloeiing van een weinig kleurstof verkreeg
zjj de gele tint.
Nu ligt het voor de hand dat de op deze wijze ver
kregen boter niet zooveel microben bevatals de gewone
van room vervaardigddat zij duurzamer is, altijd van
dezelfde qualiteit is, geen sterke reuk of bijsmaak heeft.
Wanneer de heer Ericus waarschuwt tegen het ondoor
dacht geld uitgeven tot aankoop van nieuwe machines
die practisch geen nut hebben, heeft hij ongetwijfeld gelijk.
Hetzelfde geldt niet waar hij de natuurboter-industrie
wil te hulp komen, door de margarine van de markt te
dringen en zonder onderzoek machines afkeurt, die een
fabriekmatige bereidingswijze mogelijk maken, zijnde dit
juist het eenige middel naar onze meening, om aan de
Hollandsehe boter den goeden naam van vroeger weer te
geven.
Zou de vereeniging tot ontwikkeling van den landbouw
in Hollands Noorderkwartier niet bereid zijn, over de
practische bruikbaarheid van den radiator, advies te doen
uitbrengen
Handels- en Kantoorbedienden.
Van wege de Vereeniging van handels- en kantoor
bedienden »Vooruit", te Amsterdam, zal bij voldoende
deelneming, op 22 en 23 April a. s. de gelegenheid
worden opengesteld, tot het afleggen van examens in het
boekhouden, in de handels-correspondentie, in de moderne
talen (nederlandsch, fransch, engelsch, duitsch) en in
de stenografie. De examens worden te Amsterdam in het
openbaar gehouden en afgenomen door eene commissie
van daartoe bevoegde personen, door het bestuur der
vereeniging gekozen en staan onder toezicht van eene
commissie uit chefs van daar ter stede gevestigde handels
huizen. Bij voldoende blijken van bekwaamheid wordt
den candidaten een diploma uitgereikt geteekend door
de examinatoren, namens de commissie van toezicht en
het bestuur. De deelneming aan het examen staat open
op de volgende voorwaarden Bij de commissie tot rege
ling der examens in «Vooruit", adres bij den secre
taris W. C. de Graaff, 2e Jan Steenstraat 107, en bij de
Amsterdamsche Boek- en Steendrukkerij, voorheen
Ellerman, Harms Co., Warmoesstraat, No. 149151,
zijn gratis aanvraagbiljetten verkrijgbaar, die door de
candidaten ingevuld en onderteekend bij den secretaris
der commissie moeten worden ingeleverd, uiterlijk vóór
15 April e.k. Om tot het examen toegelaten te worden,
wordt eene bijdrage geheven van f3.voor leden en
f 5.voor niet-leden der vereeniging, voor elk vak
waarin men wenscht geëxamineerd te worden, welk be
drag bij de inzending van het aanvraagbiljet, per post
wissel aan den secretaris moet toegezonden worden.
Uiterlijk binnen 4 weken na aflegging van het examen
wordt den candidaten schriftelijk de uitslag medegedeeld
benevens het voor elke afdeeling behaald aantal punten
Wanneer de candidaten aan de gestelde eischen hebben
voldaan, wordt van den geslaagde de som van f 10.
gevorderd, te voldoen bij uitreiking van elk diploma.
Brongas.
Nog op andere plaatsen in de gemeente Haar
lemme rmeer, is thans brongas ontdekt o. a. bij de
bakkerij van den heer Schagen, aan den Ringdijk bij
Halfweg.
He Gefion.
Het bij Kamperduin gestrande Noorsche schip »Ge-
fion" is door experts onderzocht en als verloren te be
schouwen. Het schip is gebroken.
Transvaal.
Blijkens te Bergen-op-Zoom ontvangen bericht,
weet de gezant van de Zuid-Afrikaansche Republiek, jhr.
mr. Beeleerts van Blokland, te 's-Hage, geen inlichtingen
te verstrekken aangaande het in verschillende dagbladen
opgenomen bericht, als zouden in ons land onderofficieren
der bereden artillerie gevraagd worden, om dienst te ne
men in de Z.-A. Republiek, op eeqe jaarwedde van
2400, vrije kleeding, huisvesting en voeding.
Strandgoederen.
Zelden gebeurt het, dat eene verkooping van strand
goederen twee dagen duurt. Toch kwam dit Maandag
en Dinsdag op Texel voor. De houtwaren en andere ar
tikelen, wolke op zee werden gevonden of langs de kust
aanspoelden gedurende den afgeloopen winter, werden in
het openbaar verkocht en hebben f 3413,30 opgebracht.
Veeziekten.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft eene ver
hooging van zijne begrooting voor 1896 aangevraagd
met° 2 ton, voor het tegengaan van besmettelijke vee
ziekten, daar het afmaken van aangetaste en verdachte
runderen, lijdende aan mond- en klauwzeer, hoewel zich
slechts enkele ziektegevallen voordeden groote kosten
veroorzaakt heeft.
Het ligt geenszins in de bedoeling, wannoer het mond
en klauwzeer zich onverhoopt mocht blijven voordoen,
onder alle omstandigheden met afmaking voort te gaan
dit zal slechts zoolang worden toegepast als er uitzicht
bestaat, dat het heerschend optreden der ziekte daardoor
is te voorkomen.
Vlsehaanvoer Wleuwedlep.
Gedurende de afgeloopen week was de vischaan-
voer te Nieuwediep nogal bevredigend. Van de diepzeevis-
scherij kwamen eenigo sloepen met beugvisch binnen,
terwijl de vangst der kustvisschers ruimer was dan de
vorige week haring werd minder overvloedig gevangen.
In 't geheel werden aangevoerd 2310 schelv., 1595 kabelj.,
210 lengen, 74 punt- en 115 stuks rog, 11 ben vleet,
2685 tongen, 20 tarbotten, 146 mandjes kl. schol, 10
manden schar en 1739 tal haring groote schelv. gold
f 60 42, kleine id. f 12 a 7.25 per honderd, lev. ka
belj f 1.60 a 95 doode id. 50 a 35 ct., lev. leng f2.10
a 1.35, doode id. f 1.15 a 1 per stuk, rog f8.75 a 7.85
per punt en f 1.50 1.40 per stuk, vleet f 14 a 13.25
per ben, gr. tong 95 a 55 ct., kleine id. 30 a 20 ct.,
tarbot f 9 a 5.50 per stuk, kl. schol f 4.50 a 2.75 per
mandje, schar f 2 per mand en haring f 4 a 1 per tal.
Tentoonstelling Schoenwerk.
De 's-Gravenhaagsche Handels vereeniging heeft be
sloten in Augustus een vaktentooustelling van schoen
werk te houden, uitsluitend voor inlandsch fabrikaat en
handwerk.
School met den bijbel.
Het 17e jaarverslag is verschenen van de Unie, eene
school met den bijbel. Het aantal christelijke scholen
neemt nog altijd toe. In Januari 1873 waren er 300, in
Januari 1896 586 scholen. Van 1895 tot 1896 klom
het aantal nog met 16.
Het getal leerlingen dier scholen bedroeg 1 Jan 1896
94.595. Rekent men den kostenden prijs van eiken
leerling op f 20, dan kosten die scholen jaarlijks
f 1.891.920, af aan rijks-subsidie pl. m. f 472.440, blijft
dus f 1.418.940, door de voorstanders jaarlijks bij te
passen.
Zaak*- Akkerman.
Den 27 is de heer Akkerman weder voor het eerst
in de school te St. Maarten werkzaam geweest. Over
het geheel genomen is de burgerij aldaar met de gevallen
beslissing ingenomen, wat voor den heer Akkerman zeer
gelukkig is te noemen.
Verloting tentoonstelling Schagen.
Men schrijft ons uit Schagen
De den 26 alhier jgehouden verloting had plaats in
het lokaal »Cérès", ten overstaan van den heer Backx,
notaris te Wieringerwaard. Het geheele aantal loten
was tegen den vollen prijs uitverkochtwaardoor de
commissie in staat was meer dan 400 prjjzen aan te
koopen. Op de volgende nummers vielen de 12 hoofd
prijzen 9568 een os, 3613 een koe, 4778 een koe, 14182
een koe, 6822 een stier, 9090 een vaars, 3739 een vaars,
6773 een tilbury, 13641 een tilbury, 7224 een boeren
wagen, 12449 een zaaimachine, 6976 een wanmolen.
De vette os viel ten deel aan een dienstmeisje in de
Zijpe. Na afloop der verloting bad bij den heer Vader
het gebruikelijk diner plaats van de hoeren bestnurs- en
commissieleden welk diner zich kenmerkte door gezel
ligheid en pittige toespraken. De Schager vereeniging
tot het houden van jaarlijksche tentoonstellingen van vee
alhier mag trotsch zijn op de goed geslaagde tentoon
stelling en verloting van 1896.
Honderd liefhebbers.
Voor de betrekking van watermolonaar in den
Riekerpolder onder Sloten hebben zich op een tractement
van f 150 's jaars niet minder dan 100 sollicitanten
aangemeld.
Leger des Hells.
De Javaansche afdeeling van het Leger des Heils
gaf den 23 in de groote zaal van het Algemeen Ver
kooplokaal" te Rotterdam zanguitvoeringen waaronder
enkele soli ten besto werden gegeven door adjudante de
Bondang geaccompagneerd door een citer die bespeeld
werd door kapitein Öalinga.
De vroawelijke heilsoldaten waren gekleed in sarong
en kabai en de mannen als Mahomedaansche priesters
met mantelswaarin de kleuren van het heilsleger den
boventoon voerden. Het fanfarecorps deed zich bij tus-
schenpoozen hooren.
Beurs-vacantlcdag.
In de op den 25 dezer gehouden vergadering van
leden der Vereeniging voor den Effectenhandel te Am
sterdam is beslotenZaterdag 4 April e.k. (den dag
vóór de Paaschdagen) al3 Beurs-vacantiedag te beschouwen
en op dien dag geen noteering te doen opmaken en geen
officieele prijscourant uit te geven. Daar ook Vrijdag 3
April de Beurs gesloten zal zijn is voor den effecten
handel dus een 4-daagsche vacantie in het verschiet.
Haarlem. Door het provinciaal bestuur van
Noordholland is den 26 bij enkele inschrijving aan
besteed
Het voorzien der boorden van het Groot Noordhollandseh
Kanaal, in vier perceelen. Raming le perceel f 40UO,
2e porceel f 10,000, 3e perceel f 12,000, 4e perceel f 6000.
