Het Notariaat en de Drukpers.
Gilda Scüwanhof.
64. Tweede blad.
Acht en Wegentigste Jaargang.
181)6.
ZONDAG
31 M EI.
FEUILLETON.
Geschiedenis van een vrouwenhart,
i i
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar/ 0,80; franco door het
geheele Tijk 1,
De 3 nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3.
Edisonde toovenaar van het Menlo-Park Park
doet denken aan een openbare wandelplaats, doch Menlo-
park kan men zich 't best voorstellen, als eenige fabrieks
gebouwen die van buiten (niet van binnen) gelijken op
de melkelectriciteitsfabriek bij het spoorwegstation te
Alkmaar had gemeenddat de phonograaf practische
toepassing zou vinden op kantoren.
Hij had waarschijnlijk gehoopt, dat Amerikaansche
spoorwegkoningen hun combinatiën aan de phonograaf
zouden toevertrouwendat een van der Bilt door dit
instrument de bruidschat van zijn dochter met zijn aan
staanden schoonzoon zou bepalen en in t algemeen dat
de inhoud van eenige belangrijke overeenkomst op deze
wijze vereeuwigd kon worden.
Tot nu toe heeft de phonograaf niet de diensten be
wezen die vooral Edison er van koesterde.
Hoe merkwaardig het instrument op zich zelf is, welke
belangrijke onderzoekingen op het gebied van de geluids-
leer er mede verricht worden, voor het dagelijksch leven
bezit het weinig of geen waarde en de tijd schijnt nog
verwijderd dat op een notarieel- of handelskantoor de
overeenkomsten worden gereciteerd in plaats van ge
schreven.
Toch ware het voor het notariaat te wenschen dat
het tengevolge van een of andere uitvinding een nieuw
tijdperk van ontwikkeling intrad.
Hoe eenvoudiger een notarieele acte tot stand kan komen
hoe minder kostbaar zij wezen zal.
De kostbaarheid van de acte voor den notaris verleden
heeft tengevolge dat dit middel om overeenkomsten enz.
te constateeren veel te weinig gebruikt wordt.
Wanneer de wet in sommige gevallen niet uitdrukkelijk
de authentieke akte voorschreefzon het publiek zich
spoedig buiten het notariskantoor om behelpen.
De rechtszekerheid lijdt daaronder. Zoolang de maat
schappelijke orde van zaken bestaatdie men de kapita
listische noemtdie men wel in gedachten door iets
anders kan vervangen maar feitelijk nog nergens ter
wereld vervangen is tot zoo lang is rechtszekerheid een
levensvoorwaarde dier maatschappij.
Niets werkt zoo uadeelig dan dat overeenkomsten
worden aangegaan, waarvan de nakoming niet of moeielijk
in rechte te eischen is.
Een van de middelen in den loop der tijden geboren^
om dit bezwaar te ontgaan is do notarieele acte de
acte door den openbaren ambtenaar opgemaakt en waaraan
groote kracht en waarde toegekend wordt door de wet
De notaris constateert do feiten of verklaringen die in
zijne tegenwoordigheid hebben plaats gehad. Zij staan
eens en voor goed vast en mitsdien wordt een voorname
reden van geschil tusschen partijen opgeheven.
Gelijk reeds werd opgemerktbreidt zich de kring
der notarieele werkzaamheden niet uit. In plaats dat
de tusschenkomst van den notaris, hoe langer hoe meer
gewaardeerd en begeerd wordt, roept men zijn ministerie
slechts in als 't niet anders kan.
De hoofdoorzaak schuilt o. i. daarin, dat het notariaat
niet met den tijd mee ging.
Hoe aan deze instelling nieuwe levenskracht te schenken
is geenszins gemakkelijk uit te maken.
Zeer zeker zou het o. i. voor het publiek vooral een
voordeel zijn indien een notarieele acte spoedig tot
stand kon komen en tegen geringeu prijs.
Gevoegelijk zou men de acten die op een notariskan
toor verleden worden, in twee soorten kunnen onderscheiden.
Primo die geljjken inhoud hebben secundo die ver
schillend van inhoud zijn.
Deze verdeeling moge niet uit een rechtsgeleerd oog
punt fraai zijn maar feitelijk is zij juist.
Boedelscheidingen behooren tot de tweede soort maar,
hypotheekacten roijementon acten van koop en verkoop,
acten van kwijting, wisselprotesten, volmachten, proces-
senverbaal van openbaren verkoop, huwelijkstoestemming
enz. bevatten, bij denzelfden notaris steeds hetzelfde.
Al deze acten zijn in hoofdzaak d. w. z. met uitzon
dering van de namen van de verschijnende personen
kadastrale kenmerken enz., gelijkluidend.
Bij testamenten zou de invulling van een formulier
bovendien nog een voordeol hebben. Sommige formali
teiten bij testamenten in acht te nemen, zpu voorgeschreven
op straffe van nietigheid.
Door gebruikmaking van een gedrukt formulier zou
deze reden van nietigheid zijn uitgesloten.
Voor onderhandsche acten van schuldbekentenis, wordt
meestal een gedrukt formulier gebruikt. Vandaar dat
schuldbekentenissen bij notarieele acte zeldzaam zijn.
Om te doen zien tot hoeveel overbodig geschrijf een
eenvoudige acte aanleiding geeft volgt hier de geschie
denis van een hypotheekacte,
Gesteld dat gij van een hypotheekbank eene som wilt
leenen en tot meerdere zekerheid uw huis wilt verbinden.
Gij vult dan een gedrukt formulier in dat aan de
bank wordt toegezonden. De bank zendt aan den notaris
een gedrukt concept der acte.
Dit gedrukte stuk is gemakkelijk te lezen en luidt
natuurlijk altijd hetzelfde.
Sluit uw buurman B. ook een hypotheek dan wordt
de naam van B. opgenomen en evenzeer het onderpand
dat B. aanbiedt. De notaris laat dit gedrukte stuk op
een gezegeld stuk papier overschrijven.
Wanneer hij, evenals de bank, van het formulier mocht
gebruik maken, dan zou dit niet slechts moeite en tijd
uitwinnen doch voor altijd mogelijke fouten vrijwaren.
Thans moet de acte geschreven en met het gedrukte
stuk vergeleken z.g. gecollationneerd worden.
De geschreven acte dan wordt bezorgd bij den ont
vanger der registratiedie er een kort uittreksel van
schrijft. Daarna wordt de acte terug gehaald.
Den ontvanger eveneens een gedrukt formulier als
boven ter hand te stellen, zou natuurlijk veel eenvoudi-
ger zijn.
Vervolgens moet de acte ten hypotheekkantore worden
ingeschreven Zoo zou men denken. Neen 1 men heeft
daarvoor een gedrukt uittreksel, het z.g. borderel in duplo.
Ten kantore van den bewaarder der hypotheken is
wederom een schrijver gereed om het gedrukte borderel
over te schrijven. Nadat hij het werk verricht beeft, moet
wederom de door hem vervaardigde schriftuur gecollation
neerd worden.
Eindelijk doet de notaris van de acte een afschrift
maken, de z. g, grosse.
Ook deze moet gecollationneerd worden. Het behoeft
niet gezegd, dat al dit overbodig geschrijf geld kost.
Het merkwaardigste isdat de schuldenaar degeen
die het meeste belang heeft bij de actedie zich tot
alles en nog wat verbonden heeft, die bovendien de kosten
van de hypotheek heeft moeten betalen in de meeste
gevallen geen afschrift ontvangt.
Mocht de notaris gebruik maken van gedrukte formu
lieren dan zou een exemplaar meer of minder gelijke
kosten veroorzaken.
Dat inderdaad geen belangen ten gevolge van 't ge
bruik maken van gedrukte formulieren geschaad worden,
blijkt ten overvloede daaruitdat do grootste kapitalen
op 't grootboek ingeschreven overgebracht worden door
middel van een z. g. procuratie, waarvan de zakelijke
inhoud gedrukt is.
Indien de wetgever gelijke bevoegdheid gaf voor alle
daarvoor vatbare actenformulieren zou spoedig het
gemak worden ingezien van deze verbetering.
Gelijk Mr. P. van der Schelling in deszelfs dichterlijke
ontboezeming van het jaar 1745, zouden slechts enkole
notarissen overtuigd blijven dat er niets nuttigers be
staat dan de pen
»door wier geleerde letterstreeken,
De schrijfkunst alle taal kan spreken
Tot aan des werelds uitorste end.''
42) van HANS WACHENHUSEN.
Zij haalde diep adem, haar hart klopte heftig. Zij
drukte de hand op de borst. Met verheffing van stem en
schitterende oogen, ging zij daarop voort: .Omstreeks
hetzelfde vroege avonduur van denzelfden dag, waarop
mijn broeder, die aardige, arme jongen, gevallen is onder
de handen van een monster, ontmoette ik mijnheer von
Bestmar in de Eusebins-kerk het was de sterfdag mijner
moeder, en ik zou voor hare ziel bidden. Hij zag er
diep rampzalig uit, de arme manhij is onder den in-
druk van eene liefde, die niet beantwoord wordt Ik
zeide hem vaarwel, omdat ik wist, dat hij weg wilde
ennu zult gij ook vernemen, wat gij mij zoo even
gevraagd hebt," wondde zij zich tot den commissaris van
politie »ik wist, dat hij doodarm was ik had de kost
baarheden, welke men mij had laten overhouden, verkocht
en bood hom aan, wat ik daarvan bij mij had, hier
zij haalde de kleine portefeuille voor den dagDit
portefeuilletjeHet bevatte, wat ik hem kon aanbieden.
Hü weigerde en toen schoof ik het hem ongemerkt :n
den zak. Trotsch echter als hij is, zelfs in de ellende,
zond hij het mij terugDaar is ook nog het kaartje,
waarop hij mij vaarwel heeft gezegdEn dien man
wil men verdenken hij zou om geld, dat voor hem nooit
eenige waarde had, eene misdaad begaan, hij zou mede
plichtig zijn aan den diefstal?'' Een bittere lach kwam
op haar gelaat; zij drukte de handen stijf tegen elkaai.
»Neen 1" riep zij. »Dat had hij waarlijk niet behoeven
te doen ik zou hem met vreugde gegeven hebben alles
wat ik bezat 1 En hij zou zich aan het leven van
mijn armen broeder vergrepen hebben, zooals die cou
rant in haren eenvoud schreef, hij, die niemand eenig
leed zon kunnen doen ging zij voort, terwijl een traan
haar over de wang liep. »0 neenals hij den armen
Paul gezien heeft, die zoo sprekend op mij geleek al
mocht hij dan nog zoo weinig van mij houden, hij wist
in ieder geval, dat ik hem goed gezind was Uitgeput
door de heftige aandoening, viel zij weder op den stoel
en drukte den zakdoek tegen de oogen.
De drie heeren zwegen het genoorde had indruk op
hen gemaakt. Windham zag Gilda met deelneming aan
deze eigenaardige vrouw was hem thans in een geheel
ander licht verschenen. Sebald knikte zwijgend en te
vreden de commissaris van politie nam eindelijk het
woord »Ik ben u dankbaar voor uwe opheldering en
opper daaromtrent niet den minsten twijfel er blijit
slechts over het door een tweeden getuige bevestigde
feit, dat mijnheer von Bestmar werkelijk op dat uur
het oogenblik van den moord is wel niet met juistheid
na te gaan op de plaats der misdaad geweest is en
dat hij daarna middelen bezeten heeft, waarvan de her
komst onbekend is. Deze beide zaken hebben op hem
de verdenking doen vallen
Gilda keek toornig op. .Mijnheer von Bestmar is een
man van eer en zal daarvan toch wel geen rekenschap
behoeven te gevenriep zij met licht bevende stem.
Plotseling stond zij van haren stoel op, liep op Sebald
toe en stak hem opgewonden de hand toe. »Ik dank u,
professor, dat gij mij de gelegenheid hebt gegeven, mij
hier uittesprekeu Ik heb thans alles gezegd, wat ik te
zeggen had! De geheele stad mag weten, wat ik gedaan
heb, want ik zie daarin voor mij geene schande, en ook
de couranten mogen het, wat mij betreft, vertellen, op
dat een ieder wete, dat ik het mijn plicht achtte, om
een eerlijken naam voor schande te bewaren, noodi^
zelfs tegenover hen, die anders maar al te goed de kunst
verstonden, van zijn goed hart misbruik te maken. Zij
I drukte den professor de hand, die dit met warmte be-
I antwoordde, en verliet daarop, door hem uitgeleide ge
daan, na een beleefden groet voor de beide andere heeren,
de kamer.
.Toch eene ongewone vrouw! nep bebald bij zijne
terugkomst uit. »Ik geloof," wendde hij zich tot den
commissaris, .dat een getuigenis als deze wel tegen hon
derd andere opweegt
.Alleen is het maar jammer, dat het hart daar bp zoo
zeer het woord heeft gevoerd merkte de commissaris
schouderophalend op. Tegelijk stond hij op, om hoon te
gaan. .Hoofdzaak is zijn .alibi" te bewijzen, doch dat
zal niet gemakkelijk zijn. Wat juffrouw Schwanhof heeft
gezegd, leidt zelfs tot de vraagwat bracht hem naar
de kerk, waar hij anders niet gewoon was te verschijnen
Kan niet juist het berouw over het voorgevallene hem
daarheen gebracht hebben. Ik wil daarin nog geen be
zwarende omstandigheid zien, maar
»En ik," viel Sebald hem driftig in de rede,»ik vertel
heden avond in onze club aan oen van onze dagblad
schrijvers, wat hier in mijne woning is voorgevallen. En
reken er gerust op, morgenavond heb ik de geheele open
bare meening op de hand van Bestmai
Windham drukte den professor dankbaar de hand,
toen hij met dezen alleen was achtergebleven. Ik begrijp
wel, mijnheer Windham," zeide de laatste, dat^het voor
miss Esther eene zware beproeving moet zijn, als zij
verneemtHij aarzelde om Gilda's naam te
noemen, doch Windham viel hem in de rede »Arni
kind Die jonge vrouw is van bijzondere soortZij zal
haren weg wel vinden, maak daar staat op
.Zij heeft hem reeds gevonden en wel aan het tooneel.
Daar zal zij hare dweeperij, waarvan gij zoo even getuige
waart, waarschijnlijk spoedig vergeten Zij heeft een uit
nemend karakter het zou jammer zijn, als zij verloren
ging Denkt gij er werkelijk aan om op reis te gaan i
»Ik denk van ja 1" Windham zeide dit met gelronst
voorhoofdhij wist niet wat hij aan Esther bij zijne
terugkomst zou moeten zeggen. »Ik reken er op, dat
gij mij op de hoogte houdt!
.Blijf nog tot morgen, totdat gij gezien hebt, hoe ik
