De heer Michels van Verduynen verklaart namens de
comm. v. rapp., dat zij eenparig bezwaar maakt tegen het
amendt.-van Karnebeek daar dit in lijnrechten strijd is
met het voorstel van den minister. Genieten van vast
voldoend loon is meer bewijs van welstand dan het be
wonen van een huis van zekere hnnrwaarde.
De commissie verzet zich op één lid na tegen het amen-
dement-Borgesins vrijheid gevende aan den werkman om
bij meer dan één patroon werkzaam te zijn. Dit zou tot
groote moeielijkheden aanleiding geven voor de contröle.
Het bezwaar, dat de patroon invloed zal uitoefenen op het
kiesrecht, beaamde de commissie niet. Voor het tweede
amendt.-Borgesius is iets meer te zeggen maar de com
missie raadt het niet aan. De meerderheid der commissie
acht de bezwaren tegen het amend.-Kuyper overwegend,
wegens de bezwaren van contröle. Ook het amendem.-
Schepel bestrijdt de commissie.
De minister van binnenlandsche zaken verdedigt verder
het ontwerp en de uitdrukking dienstbetrekking" als
zijnde de meest algemeene, die in het praciische leven
wordt gebruikt Het amendt-Kuyper is dus overbodig en
de inwonende zoons zijn onder de uitdrukking begrepen.
De inkomstontabel is gegrond op huur en belasting.
In vele gevallen is het kenmerk van waarde. De loon-
tabel vult de huurwaardetabel aan en daarnevens komt
dan nog het spaarbankboekje. Verandering van patroon
bewijst dat de Wbrkman geen vaste stelling heeft. Lijf
rente en particuliere pensioenen kunnen niet aangenomen
worden, omdat zij geen vaste kenmerken zijn en geen
controle mogelijk is. Wanneer twee personen elkander
e®n lijfrente verzekeren, dan kunnen zij elkaar op
die wijze het kiesrecht verschaffen.
Wat het amendt-Schepel betreft, het is onnoodig, voor
zoover de zoon is in dienstbetrekking bij den vader. En
is do rechtsbetrekking niet behoorlijk afgebakend, dan
kan de persoon geen recht aan dit artikel ontleenen. Voor
die inwonende zoons is geen ander middel om kiezer te
worden dan het spaarbankboekje.
De Voorzitter stelt voor een avond-vergadering, de heer
Beaufort verzet zich daartegen. De heer Ferf stelt voor
tweemaal per week 's avonds te zitten de heer Mackay
klaagt over de langzaamheid der Kamer.
De heer Farncombe Sanders heeft bezwaren tegen een
avondzitting.
De Voorzitter verklaartdat in geen geval zijne be
doeling is hedenavond tot stemming over te gaan. Wordt
niet tot avondzitting besloten, dan zal hij de vergadering
desnoods tot 5 uur laten voortduren.
Met 44 tegen 41 stemmen wordt het voorstel des
voorzitters verworpen.
Het debat wordt voortgezet.
De heer van Karnebeek handhaaft zijn amendement en
betoogt, dat het amendement-Hintzen op art. 25 in geen
geval voorziet tegen valsche opgaven.
De heer Borgesius verdedigt nader zijne amendementen,
waartegen de minister schier geen argumenten heeft
aangevoerd.
Door den minister is beweerddat men niet moet
tornen aan de vaste levensstellingdie in het art. is
belichaamd maar dit doet het amendement allerminst.
Het amendemeut wil de bezwaren van het artikel voorko
men en waarborgen dat het niet immoreel zal werken.
De heer Kuyper neemt akte van 's ministers verklaring,
dat onder dienstbetrekking ook jaarwedde en bezoldiging
zijn begrepen. Als dit vaststaat want het is niet
met zoovele woorden gezegd dan zal hij overwegen
die woorden uit het amendement te laten vervallen
Maar overigens handhaaft hij zijn amendement.
De minister verklaart nogmaalsdat hij de uitvoer
baarheid van het artikel op zich neemt; maar men moet
het niet wijzigen zoodanigdat het kenteeken minder
duidelijk wordt of do vastheid er van wordt ver
minderd. De amendementen doen dat en het is dus geen
halsstarrigheid bij den minister als hij zich verzet tegen
die amendementen.
Na repliek van den heer Schepel wordt het debat over
alinea 2 gesloten.
Alsnn is aan de orde alinea 3die kiesrecht verleent
aan hen die ten minste 100 hebben ingeschreven op
het Grootboek of J 50 ingelegd in de Rijkspostspaarbank
Hierop is voorgesteld een amendemeut van den heer
Kuyper om ook het kiesrecht te verbinden aan het bezit
van een polis van levens- of pensioensverzekering, waarop
ten minste f 50 is afbetaald en aan een aanslag van 1
in de grondbelasting.
De heer Heemskerk begint met te zeggen dat door
een verschikking der amendementen die laatste bepaling
van he* amendement-Kuyper wellicht kan vervallen.
Hoofdzaak is het kiesrecht te verbinden aan een polis
van levensverzekeringongetwijfeld een kenteeken van
welstand daar dit een kenmerk heeft van veel meer
duurzaamheid dan spaarbankboekjes van f 50, terwijl
het veel moeielijker is te realiseoren.
De heer Michiels van Verduynen zegt, dat de meerderheid
der commissie meent, dat de voorstellers te zeer het oog
gesloten hebben voor moeilijkheden van praktijk.
De minister kan begrijpen dat sommigen meer vormen
dan f 50 op een spaarboekje wilden zien opgenomen
maar met voorbijgang van die vormen wordt hem nu
aangeboden een bewijs niet van welstand, maar een bewije
dat men het recht heeft om voor zekere betaalde som
aan zijn erfgenamen zekere uitkeering te verzekeren.
Een polis van f 50 geeft volstrekt, geen zekerheid dat
men dadelijk over dat bedrag kan beschikken.
De heer Heemskerk acht het argument der commissie
onhoudbaar. Nooit zal de werkman de soliditeit eener
levensverzekeringmaatschappij verbinden aan het recht
dat de polis kan geven om kiesrecht te verkrijgen. Hij
houdt vol dat de betaling jarenlang van een premie van
j 50 bewijst voor eene vaste levensstelling.
De heer de Savomin Lohman ziet niet in hoe een
polis waaruit blijkt dat men J 50 bij een levensverze
keringmaatschappij heeft, kan bewijzen dat men zijn leven
lang welstand geniet.
De minister houdt vol dat een polis van f 50, bestemd
voor erfgenamenDiet bewijzen kan den welstand van
den polisnemer. De regeez-ing neemt 50 in de Rijks
postspaarbank als kenteeken aan omdat daarbij alleen
contröle mogelijk is.
Het debat wordt gesloten.
AliDea 4 Kiezers tengevolge van afgelegd wettelijk examen)
wordt goedgekeurd.
Hierna verdedigt de heer Bouman zijn amendement
om een nieuwe rubriek van kiezers aan de voorgestelde
toe te voegen »zij die gedurende 5 jaar onafgebroken
op de kiezerslijsten zijn geplaatst geweest krachtens een
der vorige rubrieken."
Zitting van Vrijdag 29 Mei.
Het debat over art. 1 wordt voortgezet.
De heer Kuyper beantwoordt de bezwaren tegen zijn
amendement, gistermiddag uitgebracht. De hoofdbeden
king tegen het amendement is geweest, dat het gevaarlijk
zou zijn wegens het toekennen van kiesrecht aan be
stuursleden van voreenigingen, daar men dan ten slotte
vereenigingen zou oprichten, enkel om aan sommigen
kiesrecht te doen verkrijgen. Dergelijke sluwheid neemt
spr. niet aan. Doch de wet op de vereenigingen geeft
volkomen gelegenheid dergelijke vereenigingen te weren
als in strijd met het algemeeD belang. <Spr. wijzigt echter
zijn amendement, waardoor nu vervallen bestuurders van
vereenigingen en het uitsluitend slaat op leden van open
bare colleges, godsdienstleeraars, leeraars bij het hooger
onderwijs en bestuurders van weldadigheidsinstellingen.
De minister van binnenlandsche zaken blijft niettemin
het gewijzigd amendt. bestrijden. Zijn voornaamste be
zwaar geldt bet behoud der bestuursleden van weldadig
heidsinstellingen, want daardoor knnnen dezelfde misbrui
ken ontstaan als met bestuursleden van vereenigingen.
Do heer Michiels van Verduynen verklaart, dat de comm.
van rapp. zich niet vereenigen kan met het- amendt.
De heer Heemskerk ontkent de moeilijkheden, daar men
bij de justitie scherp toeziet op den inhoud der statuten.
De heer Pijnappel geeft de voorstellers nog eene wij
ziging in overweging, n.l. de verwijzing naar de art. 7
en 10 der wet van 1854, waardoor de zekerheid bestaat,
dat de inrichtingen werkelijk weldadigheid beoefenen.
Do minister meent, dat men werkelijke weldadigheids
inrichtingen zou knnnen oprichten met zeer geringe con
tributie en toch met het hoofddoel om kiezers te scheppen.
De heer Kuyper komt op tegen die pessimistische op
vattingen van den minister.
Het debat over art. 1 wordt gesloten.
Stemming.
Alsnn wordt overgegaan tot stemming. De uitslag is
dat lo. het sub.-amendt. Pijttersen—van Deinse op hot
amendt.-Borgesius (om in de huurtabel voor f 1 te lezen r
85, 75 of 65 ets., naar gelang van het inkomen) wordt
verworpen met 62 tegen 36 stemmen.
2o. Het amendt.-Borgesius (verlaging der tabel der
huurprijzen met, 1/5) wordt verworpen met 62 tegen 36
stemmen.
3o. Het amendt.-Willinge- Houwing (voor de 3e kl.
80 ets. in plaats van f 1) wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
4o. Het amendt.-Travaglino (28jarige leeftijd) wordt
verworpen met 63 tegen 35 st.
5o. Amendt.-de Boer (23 jaar) wordt verworpen met
58 tegen 40 st.
6o. Het amendt.-Kuyper (geen belasting maar voor
ziening in eigen onderhoud en van het gezin) wordt
verworpen met 67 tegen 31 st.
7o. Amendt.-Bastert (minimum grondbelasting f 2)
wordt verworpen met 83 tegen 15 st.
8o. Amendt.-Borgesius (2 jaar woning in een gebouw
van f 1 grondbelasting) wordt verworpen met 66 tegen
32 st.
9o. Sub-amendt. der commissie van rapp. op het
amendt.-Borgesius (om, als besloten wordt toe te laten
een maal te verhuizen, dan te eischen, dat dit geschiede
in dezelfde gemeente), wordt aangenomen met 58 tegen
40 stemmen.
lOo. Amendt.-Borgesius (een maal verhuizing toege
staan aan huurkiezers) wordt aangenomen met 62 tegen
36 stemmen.
Ho. Amendt.-van Karnebeek (verhooging der huurtabel,
zoodat de cijfers gelijk worden aan die van het personeel)
wordt verworpen met 76 tegen 22 st.
12o. Amend.-Smeenge (kiesrecht verbonden aan vaar
tuigen van 24 Ivub. Meters inhoud, wordt aangenomen
met 58 tegen 40 stemmen.
13o. Amend.-Kuyper (nu alle inkomens recht geven
op kiesrecht en vrijheid om 4 maal te veranderen van
patroons) wordt verworpen met 81 tegen 17 st.
14o. het amend.-Borgesius (eenmaal wisselen van pa
troon) wordt verworpen met 58 tegen 39 st.
15o. Amendt.-Schepel (kiesrecht aan inwonende zoons,
die bedrijf uitoefenen), wordt aangenomen met 51 tegen
47 stemmen.
16o. Amendement-van Karnebeek (inkomen kiezers te
laten vervallen, enkel pensioen als maat-taf, van het
kiesrecht toe te laten), wordt verworpen met 69 tegen 29
stemmen.
17o. Amendement-Borgesius (lijfrente evenals pensioen
te berekenen), wordt verworpen met 55 tegen 43 st.
18o. Amendement-Kuyper (polis van f 50 geeft kies
recht) wordt verworpen met 64 tegen 34 st.
19o. Amend.-Kuyper (kiesrecht voor leden van open
bare colleges godsdienstleeraars, leeraars in het hooger
onderwijs en bestuursleden van weldadigheidsinstellingen)
wordt verworpen met 63 tegen 35 st.
Bij de stemmingen waren afwezig de heeren Tak van
Poortvliet en Bahlmann.
Art. 2 geeft eenige definities van leeftijd, aanslag enz.
Hierop zijn voorgesteld
lo. een amendement Borgesius c.s. om eene nieuwe
alinea bij te voegenluidende»inkomen en pensioen
bedoeld in art. 1 B 2 van de vrouw en van de inwonende
kinderen beneden 18 jaar, worden geacht door den man
te zijn genoten."
2o. Een amendt-Kuyper c. s. om eene nieuwe alinea
in te voegen luidende»Indien het hoofd des gezins
een weduwe is, geldt het door haar bewoond zijn van een
huis of van een vaartuig voor den oudsten of eenigen
bij haar inwonenden zoon."
3o. een amendt.-Kuyper c.s., om een nieuwe alinea in
te voegen bepalende datals het inkomen in weekloon
is verdiend en hij die dit genoot door ziekte of verwon
ding meerdere dagen buiten staat was zijn dienst waar
te nemen en hem voor die dagen het volle loon niet is
uitbetaald, zijn inkomen voor die dagen tot ten hoogste
40 in het jaar gerekend wordt naar het bedrag, dat hij
verdiend had in de laatste week vóór zijne ziekte of
verwonding.
4o. Het amendt.-Houwing c.s. om ook het genot van
vrijen kost alleen dus zonder vrije inwoning in
aanmerking te doen komen voor de berekening van het
inkomen.
De voorstellers lichten deze amendementen kortelijk toe.
De heer Mees verklaart, dat de meerderheid der com
missie meent niet te mogen adviseeren tot aanneming
van het amendt.-Borgesius. Als dit werd aangenomen
zou het onderzoek der administratie zeer moeten worden
uitgebreid. De commissie ziet eenparig geen bezwaar tegen
aanneming van het eerste amend.-Kuyper, al gaat zij niet
mede met diens stelsel van gezinshoofden. Den grondslag
van het tweede amend.-Kuyper juicht de commissie toe.
Ook tegen het amend.-Houwing heeft de commissie geen
overwegende bezwaren.
De beer Pyttersen ondersteunt krachtig het amendt.-
Honwing.
Be heer Hintzen vraagt inlichting, hoe de berekening
zal plaats hebben van de woon huur.
De heer Pijnappel geeft den heer Kuyper eene redactie
wijziging in overweging, met het doel om het begrip van
weekloon weer uit, het artikel te nemen, daar de meeste
loonen als uurloonen worden uitbetaald.
De heer A. Mackay betwijfelt of het stelsel dat de
aanslag eener weduwe geldt voor haren eenigen of oudéten
ïdwonenden zoon, in dit ontwerp wel past.
De heer Héldt verdedigt het amend.-Borgesiusdaar
het van groot belang is het inkomen van vrouw en kin
deren op te tellen bij bet inkomen van den man. Ook
ht;t tweede amend.-Kuyper acht hij zeer billijk.
De heer Bastert doet den heer Kuyper opmerken dat
toch rekening moet gehouden worden met de eischen der
praktijk. In vele vakken wordt geen vast weekloon be
taald.
De minister van binnen!, zaken antwoordt aan den heer
Hintzen. dat niet is voorgesteld een regel voor herleiding
van weekloon tot jaarloon. Het ontwerp regelt de hoofd
rubrieken van loonen in geldgedeeltelijk in geld en
kost en inwoning en in vrijen kost. Verder moet men
niet afdalen, daar men dan te veel in détails komt. In
elk geval staat eene vaste dienstbetrekking op den voor
grond en niet een dienst van enkele mnanden.
In beginsel heeft hjj geen bezwaar tegen het amend.-
Kuyper betreffende ziekte of verwondingmaar in de
praktijk zal de regeling tot moeielijkheden aanleiding
geven. Tegen het amend.-Houwing heeft de minister geen
bezwaar. Het amend.-Borgesius acht hij niet doeltreffend,
de overige laat hij aan de Kamer over.
De heer Lohman acht de bepaling van het ontwerp dat
de aanslag eener weduwe voor haar eenigen of oudsten
bij haar inwonenden zoon geldt, niet overeenkomstig de
grondwet.
Vakopleiding voor handwerkslieden.
Eenigen tijd geleden is eene vereeniging opgericht
tot bevordering van de vakopleiding voor handwerkslieden
in Nederland, die haar doel wil trachten te bereiken door
het houden van vergaderingen, tentoonstellingen en wed
strijden het uitgeven van geschriftenhet geven van
raad of hulp met betrekking tot vakopleidinghet uit
oefenen van het recht van petitie, en het behartigen van
de stoffelijke en zedelijke belangen van hen, die zich met
het geven van vakopleiding belasten.
'1 bans heeft hot voorloopig bestuur een circulaire ver
spreid, bevattende de uituoodiging om als lid of donateur
tot de Vereeniging toe te treden. Het lidmaatschap
bedraagt 1 per jaardonateurs betalen ten minste
f 2,50 per jaar of 50 ineens.
Het voorloopig bestuur bestaat uit de heeren M. J.
de krootAlkmaarvoorzitterP. D. v. d. Bilt,
Rotterdam G. van Driel, Leiden S. Lantinga, Rotter
dam W. C. Metzelaar, 's-Gravenhage G. A. Scholten,
liel, penningmeester; mr. H. Smeenge, Hoogeveen W.
de VisserDeventerG. W. Boot Bzn., Amsterdam
secretaris.
Itarslngerlioru. Te Kolhorn zijn een aanfal
regenbakken ledigtoch is er nog nietzooals op vele
andere dorpen bepaald gebrek aan drinkwater. Hoeveel
anders was zulks vroeger. Bij eenige droogte moest men
hier terstond tot putwater zijne toevlucht nemen zelfs
slootwater werd in menig gezin gedronken. Door den
bouw van eenige groote bakken in de laatste jaren is
er voor allen nog regenwater tegen zeer lagen prijs ver
krijgbaar uit de bak van »het Witte Kruis" werd nog
geen water verstrekt.
Te Kolhorn was er den 27 aan den Havendijk eene
ongewone levendigheid door de aankomst van eenige hon-
derde lammeren van het oiland Wieringen en bestemd
voor de Schager markt. De lammeren moeten hier
ontscheeptover den Westfrieschen zeedijk worden ge
dragen en in kleinere vaartuigen ingeladen om naar de
bestemmingsplaats te worden vervoerd. Het belang eener
kanaalverbinding in deze richting springt bij dit markt-
vervoer in het oog.
Heerhugowaard. In de algemeene vergadering
der Vereeniging voor getrouw Schoolbezoek, dezer dagen
gehouden is besloten om den 17 Juni a.s. met de leer
lingen der vier scholen, boven 10 jaar, die minder dan
10 schooltijden willekeurig verzuimdeneen reisje te
doen naar Amsterdam. De jongere kinderen die daar
voor in aanmerking kunnen komenzullen later op
andere wijze feestvieren.
Voor de keuring van paarden voor aankoop door hot
rijk ten behoeve van het legerdie na loting in aan
merking kunnen komen, den 29 gehouden, waren op de
lijst 62 paarden ingeschreven. Hiervan werden slechts
4 dieren goedgekeurd 10 paarden waren door verschil
lende oorzaken niet aanw, zig. Op de lijst van de ge
meente Oudorpaan de keuring in deze gemeente on
derworpen waren 10 paarden ingeschreven waarvan
er 2 werden goedgekeurd en 1 niet aanwezig was. Eige
naren der aan de keuring onderworpen paarden, die hunne
dieren zonder wettige kennisgeving aan de keuring ont
houden kunnen eene boete beloopen van 50 cent tot
75 gulden.
Het museum van kunstnijverheid te Haarlem
zal op het congresdat bij gelegenheid der algemeene
vergadering van de leden der kunstnijverheid-vereeni-
gingen in Duitschland te Berlijn gehouden wordtver
tegenwoordigd zijn door den conservator, den beer E. von
Saherdie omtrent dit congresdat zeer belangrijk
belooft te wordenverslag zal uitbrengen in de aan
staande jaarlijksche vergadering van den raad van
bestuur van bovengenoemd Museum, die in Juli a.s. zal
plaat3 hebben.
