No. 74. Extra.
Acht en Blegentigste Jaargang,
1896,
DONDERDAG
18 JUNI.
Zaak gemeente-ambtenaren.
aan
SOME
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonn >entsprys per
maanden voor Alkmaar f O,SOf anco door het
geheelo rijk 1,
De 3 nummers 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone Advertentlën:g
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brioven franco aan de Uitgevers HERMs. COS
TER ZOON.
Telefoonnummer t 3
Derde Dag.
Een zeer talrijke menigte had hedeD-morgen reeds ge-
ruimen tijd vóór den aanvang der zitting post gevat
vóór den ingang van het Gerechtsgebouw.
Even vóór den aanvang der zitting wisselt mr. van
der Hoeven, advocaat van Poll eenige woorden
met zijn cliënt.
Te 10.20 ure wordt de terechtzitting geopend door
mr. S a n n e s die evenals de beide vorige dagen den
voorzittersstoel inneemt.
Het woord is allereerst aan don subst.-griffier, tot het
voorlezen van oenige proces-verbalen, betrekking hebbende
op de door do beklaagden ondergane verhooren bij de
politie en den rechter-commissaris voor strafzaken.
Aan de beklaagden wordt door den president gevraagd
of zij op de verbalen iets hebben aan te merken. Beiden
antwoorden ontkennend. Daarop worden bekl. Poll nog
eenige gedetailleerde vragen gedaan betreffende do in de
dagvaarding sub II A en B genoemde door hem be
taalde sommen.
Bekl. blijft geheel bij zijne volledige bekentenis ook
bekl. Nuhont van der Veen heeft geen aanmerkingen.
Daarna rijst mr. J. C. baron Baud, officier van
justitie van zijn zetel tot het nemen van zijn
Requisitoir.
Spr. releveert, dat de beide beklaagden tot vóór nog
korten tijd geacht en gezien waren. Om goed te begrij
pen wat hun is teD laste gelegd is een blik in hnn vroe
ger leven noodig een bespreking waarop geduronde de
laatste vijftien jaren met de gemeente-financiën is om
gesprongen. De vroegere gemeente-ontvangers zal spr.
niet noemen, daar ten hunnen aanzien niets is gebleken.
Bekl. Poll is reeds van Aug. 1876 werkzaam bij den
gemeonte -ontvanger.
De ontvanger v. d. Sluys Veer stierf in 1881; hij werd
opgevolgd door den heer Latenstein van Voorst. Toen de
heer v. d. Sluys Veer overleed, misschien reeds eerder, heeft
bekl. reeds in 1881misschien reeds eerder on
eerlijkheden gepleegd.
De verduisteringen van bekl. Poll werden allengs van
meer beteekenis en vooral menigvuldige!-. Ten slotte
beschouwde hij de gemeentekas als zijne eigenehij deed
er de meeste betalingen voor zijn huishouden uit. 't Was
zelfs een systeem geworden zoodat de leveranciers zelfs
geregeld naar zijn kantoor werden verwezen.
Bekl. Poll had zeker nooit benoemd moeten worden
tot gemeente-ontvangermaar in den aanvang twijfelde
niemand aan zijn eerlijkheid. Eindelijk viel 't op dat
het bedrag der tijdelijke leeningen bijzonder hoog werd
op 17 October 1895 bedroeg bet reeds f 79000. In Aug.
'95 had men in 't college van B. en W. reeds op nauw
keuriger verificatie aangedrongen den 6 Sept. had een
ietwat nauwkeuriger opneming plaatsmaar eerst 17
October had de ontdekking plaats dat er een tekort
was van f 719.445. Dit was de naaste aanleiding van
de verdere onthullingen.
De eerste beklaagde werd weldra met algemeen e stem
men geschorst.
Bijna komisch is het na te gaan, dat deze gemeente
ontvanger is gevlucht uit de gemeente Alkmaar. Terwijl
de commissaris van politie noch de officier van justitie
nog van iets afwisten is bekl., na zijne bekentenis te
hebben afgelegd op zijn doode gemak naar zijn kantoor
gewandeld, mompelend, dat bij »in de beroerdigheid was
gekomen" en zeggende »nu ga ik er ook maar van door."
In den avond van 17 October, toen de officiereenigs-
zins was ingelicht, omdat hij als raadslid een convocatie
biljet had ontvangen waarbij hij werd opgeroepen de
gemeenteraadszitting bij te wonen waarin de schorsing
van den ontvanger zou worden behandeld, heelt bekl.
zich, kalm zich uit de voeten makende, onderweg zelfs
nog biljartend, van plaats tot plaats begeven
't Had de aandacht getrokken dat het besluit van
burg. en weth., dat accepten in 't vervolg ook door de
wethouders moesten worden onderteekendniet in de
notulen was opgonomen. Dit en verdere bekend geworden
feiten, deed de argwaan van menigeen levendig worden
Maar ook is het raadselachtighoo de tweede be
klaagde zich zoolang in zijne positie heeft kunnen hand
haven.
Ook hij had reeds in 1881 gelden genoten uit de
gemeentekas In 8, 9, 10 of meer posten heeft hij reeds
toen een bedrag van 10 a 13 mille uit de kas geno
mon, waarmee hij heeft gespeculeerd.
De vriend die hem toen uit den nood heeft geholpen
en hem heeft behoed voor een strafvervolging, heeft een
brief (d d. 1882) vol dank van bekl. ontvangen, die ZEA
voorleest.
Ook in 1883 werd hij gerukt van den afgrond, waarin
hij dreigde te storten. Toch heeft de tweede beklaagde
aan alle kassen waarover hij het beheer voerdete kort
gedaan. De tweede beklaagde was misschien gelijk de
heer Bruinvis hem heeft genoemd een uitnemend secre
taris maar hij heeft van zijn kennis schromelijk mis
bruik gemaakt.
Toen hem door don burgemeester eenige pertinente
vragen werden gedaan o.a. of hij op 2 Sept. 1892 geld
schuldig was aan den gemeente-ontvangerheeft hij ont
kennend geantwoord hoewel hij niet slechts j 1000
maar ook 3500 schuldig was.
Op 7 December heeft hij dan ook eindelijk bekond, dat
hij den eerste beklaagde de behulpzame hand had geboden,
en is zijne aanhouding gevolgd. 27 Nov. werd hij ge
schorst nadat 't hem 23 Nov. was aangezegd ongeluk
kigerwijze is hij die vier da ;en nog op het kantoor van
den eersten beklaagde gewcost, waardoor bij in de ge
legenheid is geweeststukken te doen verdwijnen.
Uit alle betrekkingen is hij ontzet, na 27 jaren werk
zaam te zijn geweest in dezi gemeente.
De conniventie en samenspanning van de beide be
klaagden, het comediespel heeft lang geduurd. Poll heeft
erkend »Nuhout was voor mij een bedekt helper". Zie
daar een verklaring van het feit, dat dat spel zoo lang
heeft kunnen duren.
Eindelijk is gebeurd wat gebeuren moest, en is de dag
gekomen waarop zij voor deze rechtbank verantwoording
hebben af te leggen.
Vervolgons komende tot de dagvaarding, memoreert
spr. in de eerste plaats, dat op 26 Mei 1892 duizend
gulden door Nuhout zijn ontvangen van Poll. Dit feit
is volledig bewezen, gelijk spr. nader aantoont. Het her
senproces bij deze transactie, dat wat de beklaagden er
bij dachten, blijkt uit het feit, dat de eerste wist, dat
hij 't niet mocht verstrekken, de tweede, dat hij 't niet
mocht gebruiken voor de kas van 't gaslhuis. De nieuwe
penningmeester had reeds lang moeite gedaan om de kas
van 't gasthuis vau den tweeden beklaagde uit handen
te krijgen.
Niemand van de regenteD van het gasthuis durfde om
verantwoording te vragen er werd om geloot door
do regenten wie de kat de bel zou aanbinden Zóó
groot was 't prestige van den secretaris.
De rechter-commissaris heeft gevraagd waarvoor hij
die 1000 heeft gebruikt'en heeft bekl. eerst een gespe
cificeerd lijstje gegeven, volgens 't welk die som voor de
gemeente zou zijn gebruikt. Toen de onjuistheid hiervan
bleek, kwam de waarheid omtrent het gebruik, dat bekl.
Nuhout er van had gemaaktaan het licht.
Do som van 3500 door bekl. Nuhout van bekl. Poll
geleend heeft ook gediend tot stopping van een gat en
wel in de kas van het ziekenfonds. Maanden en maanden
lang is bekl. Nuhout gevraagd om het geld eindelijk
werd hij gesommeerd, en zoo kwam hij weer terecht bij
den gemeente-ontvanger die hem voor dezo geheel par
ticuliere doeleinden opnieuw hielp met geld uit de ge
meentekas.
Dit wat betreft de feiten sub I A en B in de dag
vaarding vermeld.
Z.E.A. qualificeert deze feiten: voor bekl. Nuhout als
»'t tweemaal doen plegen van verduistering door een
ambtenaar"; voor den eersten bekl. verduistering door
een ambtenaar."
Opzettelijk heeft spr. in de dagvaarding iedere quali-
ficatie achterwege gelaten om de rechtbank geheel vrij
te laten hoe zij die feiten wil noemen. Intusschen beroept
hij zich op de constante jurisprudentie van den Hoogen
Raad, o. a. op het arrest van 16 Nov. 1891 Weekblad
van het Recht, No. 6108); voorts op verschillende vonnissen.
Voor 't »doen plegen" is naar Z. E. A. nader ver
dedigt, geen manus ministra noodig, ondanks wat mr. Gee-
len on mr. Simons er van mogen beweren. Personen
die handelden, zooals de eerste beklaagde, zijn onder iedore
wetgeving gestraftonder welke qualificatie hunne han-
ndelingen ook mogen zijn gebracht.
Z. E. A. doet vervolgens uitkomen dat de verwijzing
van de rechtbank is geschied op 't .doen plegen", maar
niet verleend voor »het medeplegen". Deze omstandig
heid belet echter de rechtbank nietbekl. Nuhout toch
het medoplegen schuldig te verklaren. Het overne
men van de gelden door Nuhout kan ook als »medeplich-
tigheid" worden gequalificeerd, als men dat overnemen
als een begunstigingshandeliug beschouwt
't Bewijs van de verduisteringendoor den eersten
beklaagde gepleegdis niet moeielijk te leveren. In de
eerste plaats hebben wij de bekentenis van bekl. Poll
Deze heeft gezegd dat hij zelf geen bedrag kon noem on
en zeker is hij nooit meer waar geweest dan toen
Spr. brengt een woord van dank aan de dtskundigen
van Stralen en Schutteralsmede aan den wethouder
voor financiën te Amsterdam voor de door hen ver
leende hulp.
Daar een verder teruggaand en nog dieper ingrijpend
onderzoek onmogelijk bleek is de door de deskundigen
gevolgde weg, als de eenig mogelijke, door hen betreden
Als vaststaande hebben zij aangenomen, dat or minstens
f 40.000 was onttrokken aan de kas. Merkwaardig is
dat Poll, de onnauwkeurigste man ter wereld, op 't werk
der deskundigen heeft aanmerking gemaakt, omdat en
kele centen waren verwaarloosd
Blijkt voldoende, dat Poli's bekentenis waar is
vraagt spr. thans.
Het O. M. is uitgegaan van den datum der benoeming
van bekl. Poll. In de dagvaarding heeft bekl., ook met
't oog op de verjaring, zich bepaald tot het telastgelegde
Spr. releveert, dat voor bekl.'s huishouding meer werd
vereischt dan hij kon putten uit zijne betrekking. Get
van de Poll heeft meegedeelddat op bekl.'s kantoor
huishoudelijke uitgaven zijn betaald. Op zichzelf is dit
niet strafbaar maar wèldat daartoe de gemeentekas
werd aangesproken. 'tGeld kwam gewoonlijk uit do meer
genoemde groene portefeuille. Hiermede loopt parallel de
valschlieid in de boekon. Het bedrag, gewonnen door deze
valschheid, sedert Octobor 1892, beloopt ver over f 20000.
t Feitdat de quitanties voor deze betalingen zijn ge
vonden ten kantore van Poll is ook een sterke aanwij
zing, dat 't geld uit de gemeentekas werd verstrekt.
Minder dan f 10,000 is zeker niet verduisterd, 't Mi-
nutieuse onderzoek van den rechter-commissaris heeft
t mogelijk gemaakt enkele gedetailleerde posten te ver
melden nl. die welke zijn vermeld in de dagvaarding
sub II A lo.16o.
Hoe het groote bedrag, dat aan de kas is onttrokken,
onontdekt kon blijven, is duidelijk gebleken. Nuhout was
de ziel van het gemeentebestuur; de wijze van verificatie
of liever niet-verificatie der kas geeft in de tweede plaats
opheldering hierover.
Z.E.A. meeut dat wij hier hebben te doen met één
voortgezet misdrijf van verduistering,
omdat alle verduisteringen uitvoeringen van één wilsbe
sluit zijn geweest.
In de derde plaats komt Z.E.A. tot de vier categoriën
van de door bekl. Poll gepleegde valschheid, en
gaat achtereenvolgens na a.) het niet-boeken onder de
ontvangsten van bedragen, die bekl. werkelijk had geïnd,
tengevolge zijn journaal een minder saldo aanwees dan
hot volgens de werkelijkheid moest aanwijzen. (Zie de
dagvaarding sub II B a 1°.—6°.);
b.) het als uitgegeven boeken van bedragen die in
werkelijkheid niet waren uitgegeven of hi t tweemalen
boeken van uitgaven die slechts éénmaal waren gedaan,
of eindelijk het tot een hooger bedrag boeken dan ze
door bekl. waren gedaan, enz. (Zie de dagvaarding sub B b.
Bekl. meent, dat wij juridiek ten deze hebben te doon
met het misdrijf van art. 225 Wetb. v. Strafrecht.
De journalen zijn ongetwijfeld geschriften »die bestemd
zijn tot bewijs van eenig feit." Ook 't me<-boeken is
valschheidhiertoe beroept spr. zich op verschillende
uitspraken o. a. op een Arrest van 29 April 1890.
Tijdschr v. Strafrecht V. pag. 549).
Dit betrof de zaak van den ontvanger van Urk
waarbij echter werd beslist, dat het journaal enkel diende
tot contróle.
De rechtbank te 's Gravenhage Paleis van Justitie 1894
p. 88 en 92) overwoog echter dat 't journaal dient tot
bewijs van eenig feit. Na zich op nog andere uitspraken
van verschillende colleges te hebben beroepen, wijst spr.
er op, dat in de dagvaarding slechts een greep is gedaan
uit de honderdeja wellicht duizonde door bekl. Poll
gepleegde strafbare handelingen.
Hierna wordt een half uur gepauseerd.
Na heropening der zitting ten 1 uur 40 min. komt
spr. tot de medeplichtigheid van Nuhout aan de door
Poll gepleegde verduistering, gelijk ze in de dagvaarding
sub III is telast gelegd.
Bekl. Nuhout heeft erkend, dat hij heeft gezwegen,
terwijl zijn plicht meebracht te spreken, 't Was hem be
kond, dat malversatiën door Poll waren en werden ge
pleegd. De tweede bekl. ging gemeenzaam om met den
eerste. Hij zag in de boeken van den ontvangeren
hoeft zjjne handteekening geplaatst op een bladzijde vol
gende op die waarop f 30000,is getransporteerd in
stede van f 34000,
De secretaris heeft bovendien zelf gelden gonoten uit
de gemeentekas. Deze twee omstandigheden te zamen
maken het ontwijfelbaar, dat hij heeft geweten, dat Poll
zich aan verduistering schuldig maakte.
Spr. betoogt, dat Nuhont heeft gezwegen met het
oogmerk om de ontdekking der geploegde verduistering
te voorkomen 't Laatste accopt is in de wereld gekomen
door toedoen van Nuhout, en hierbij is niet voldaan aan
de verplichting van onderteekening door de wethouders.
De praatjes door den tweeden beklaagde verkocht in
de vergadering van burg. en weth., teneinde hunne goed
keuring te krijgen voor nieuwe accepten o.a. de be
wering, dat het Rijk achterlijk was in zijn betaling
waren leugenachtig. Deze onware beweringen in ver
band gebracht met zijn advies om de accepten bij 't eind
van 't jaar te vernieuwen wijzen alle op zijne bekend
heid met de fraude van den ontvanger.
Voeg hierbij zijne houding op 29 Augustusen zijne
tegenwerking bij 't tot stand komen van nieuwe staten,
en men heeft nog twee belangrijke aanwijzingen voor
bekl. Nuhout's medeplichtigheid (art. 48 Wetboek van
Strafr.) Spr. haalt de beraadslagingen in de Tweede
Kamer over medeplichtigheid gevoerd en de Memorie van
Toelichting van den Minister Modderman hierbij aan
ten betooge dat in casu strafbare medeplichtigheid van
den ambtenaar aanwezig is.
Het sub III in de tweede plaats aan bekl. Nuhout
telastgelegd (het opzettelijk beletten, dat B. en W. in
zage namen van het journaal) acht Z. E. A. eveneens
bewezen. Wel is ter terechtzitting gebleken dat bekl.
het journaal niet voortdurend in handen heeft gehouden
op de bekende samenkomst van 6 September, en dat het
journaal wel heeft gecirculeerd maar vaststaat dat be
klaagde Nuhout zijne passieve houding by die gelegen
heid heeft laten varen en actief is opgetreden om te be
letten dat de verduistering werd ontdekt. Door dezo
