No. 121 Acht en Negentigste Jaargang, 1896. WOENSDAG 30 SEPTEMBER. Stedelijk Museum Ainsterdamsclie Brieven. EEN OFFER. FEUILLETON. ALKMAAPISCKE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele rijk J 1, De 3 nummers ©,©0. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prijs der gewone Advertentlën: Per regel ©,16. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Telefoonnu te ALKMAAR. Kosteloosee bezichtiging op Zondag A October, 's namiddags van 13 uren, waarvoor toegangskaarten te verkrijgen zijn ter vergadering der commissie op Don derdag 1 October 1896, 's namiddags van 23 uur, ten stadhnize. Aan en voor kinderen beneden 13 jaren worden geene toegangskaarten afgegeven. Verder is het museum te bezichtigen tegen betaling van 25 ets. de persoon op Maandag en Vrijdag van iedere week, 's namiddags van 1 3 uren. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar brengen ter kennis van belanghebbenden dat de loting der in 1896 alhier voor de lichting van 1897 voor de Militie ingeschrevenen zal geschieden op 31 October aanstaande, ten raaahuize dezer gemeente. Zij worden mitsdien opgeroepen om op dien dag, des voormiddags te 10uren zich aldaar te bevinden, om te loten en opgave te doen van de redenen van vrijstelling, die zij ter zake van de Militie vermeenen te moeten in brengen. Indien zij vermeenen vrijstelling te kunnen erlangen wegens broederdienst, of op grond van te zijn eenige wet tige zoon, moeten zij op Dinsdag 3A November e.k., des vooi'middags 10 uren, op het Raadhuis verschijnen vergezeld van twee bij den Burgemeester bekende en te goeder naam en faam staande meerderjarige ingezetenen, die de vereischte getuigenis kunnen afleggen en het aldaar op te maken getuigschrift onderteekenen, terwijl zij ver plicht zijn de noodige opgaven ter secretarie te verstrekken. Burgemeester en Wethouders voorn., Alkmaar A. MACLAINE PONT, Voorz. 28 September 1896. C. D. DONATH Secr. XIX. Als men maar geduldig wacht, dan wordt ten slotte nog wat moois verkregen. Dat heeft in Amsterdam al vele jaren gegolden, maar misschien was die uitspraak nog nooit zoo toepasselijk, als thans ten aanzien van het ingediende ontwerp tot het bouwen van een nieuwe Beurs. Die quaestie heeft nu al meer dan 28 jaren achter den rug. Zij heeft een schier onuitputtelijke bron van plannen opgeleverd voor bouwkundigen, die altijd de beste plaats daar vonden, waar hunne terreinen waren gelegenzij heeft de beheerders der stedelijke schatkist geplaatst in het valsche licht van menschendie onder een fraai voorwendsel een beursbelasting gingen heffen zonder het voornemen te hebben een nieuwen Mercurius-tempel te stichten zij heeft conflicten te voorschijn geroepen tusschen Roman van H. RIDER HAGGARD. 3) «Hoe kunt gij mij ten huwelijk vragen, mijnheer Rock", vroeg zij terwijl zij zich oprichtte en voor hem bleef staan, «want dat is toch zeker uw bedoeling wan neer gij mij mijn armoede en het andere voor de voeten werpt? Ik geloof, dat gij beter deedt, wanneer gij terugkeerdet naar mevrouw Morton of de weduwe van den dominé, die een geboren dame is, en mij met rust liet." Wees niet boos op mij", zei hij, met iels dat op gekreun geleek; «gij weet, dat ik u niet heb willen beleedigen. Waarom zou ik u beleedigen terwijl ik u bemin en wil trachten u voor mij te winnen Ik wilde dat ik mijn tong had afgebeten, voor ik dat had gezegd, doch het is mij ontglipt met de rest. Wilt gij mij hebben Joan Zie gij zijt de eerste tot wien ik ooit een woord van liefde heb gesprokenen dat moet toch wel van eenigen invloed zijn op een vrouwen ik zal een goed echtgenoot voor u zijn. Wat gjj wenscht, zult gij hebben, wanneer gij met mij trouwt, Joan. Wanneer iemand mij, toen ik nog een jonkman was, had gezegd, dat ik op deze manier bedelend en smeekend voor een vrouw zou staan dan zou ik gezegd hebben dat hij loogdoch gij hebt mij afgewezen op zij geschoven met mij gespeeld totdat gij my gemaakt heb wat ik nu benik kan niet leven zonder u ik kan niet leven zonder n dat is de waarheid." »Ik vreesdat gij het toch wel zult moeten doen mijnheer Rock", zei Joan, wat vriendelijker, want de tranen die glinsterden in Samuel's lichtblauwe oogen, hadden haar eenigszins getroffen. »Ik heb u niet lief." de Tweede Kamer en de hoofdstad, omdat men in den Haag meende, dat men te Amsterdam niet zuinig genoeg mot de dubbeltjes omging zij heeft in de Vereeniging voor den Effectenhandel kreten van verontwaardiging doen opgaan over de nonchalante wijze waarop met handelaren en commissionairs is omgesprongenzij heeft menig beursbezoeker, die door den tocht in »de deuren zonder huis" een stijven nek kreeg, de bitterste verweuschiugen doen uiten zij heeft en dat is nog het eenige goede daarvan aan courantenschrijvers kolommen kopy opgeleverd met gissingen, voorspellingen, kritiek en anti kritiek en nog eens kolommen voor uittreksels van rap porten, verslagen van vergaderingen en historische over zichten. Na dit alles zijn wij nu eindelijk zoo ver, dat een plan is geboren, waarvan de kosten betrekkelijk niet hoog zijn en waaraan de geïnteresseerde handelslichamen hun goedkeuring hebben geschonken. Zelden zijn de kansen om een nieuwe Beurs te krijgen zoo mooi geweest als thans. De heele Beurs-geschiedenis hier nog eens uiteen te zetten zou een gewaagde aanslag zjjn op de belangstel ling onzer lezers. Daarom volstaan wij met er aan te herinneren, dat in het begin van '94 door den gemeen teraad uit zijn midden de heeren van Eeghen, van Nierop, Muller en Korthals Altes en de wethouder van Publieke Werken werden aangewezen om na te gaan, in hoeverre de bestaande Beurs door verbouwing zou zijn te verbe teren. Het resultaat van dit onderzoek was een ontwerp, waarvan de uitvoering ruim 5 ton zou kosten, terwijl aan de eischen van den handel slechts zeer matig werd voldaan. De Kamer van Koophandel kon daaraan dan ook niet eens haar volle adhaesie geven alleen als tijde- 1 ij ken maatregel was zij bereid, zich bij de verbouwing neer te leggen. Nu togen de zooeven genoemde heeren andermaal aan den arbeid en, hoewel het eigenlijk niet tot hun taak behoorde, gingen zij becijferen, wat een geheel nieuwe Beurs zou kosten, die voldeed aan de wen- schen, door de verschillet)de takken van handel kenbaar gemaakt. Aan B. en W. werd om een architect gevraagd, die voorlichting zou kunnen geven, zoowel bij de beraad slaging over de plaats als bij het nader uitwerken van het bouwplan en het verkrijgen van de opgave der kos ten de heer H. P. Berlage N.zn. werd als zoodanig aan gewezen. De heer Berlage koos voor plaats de naar onze be scheiden meening aangewezenehet gedeelte van het Damrak tusschen de Oudebrugsteeg en het tijdelijke post kantoor. Gunstiger ligging is al niet te donken voor den graanhandel onmiddelijke nabijheid van een goeden waterweg met flinke steigers; zeer geringe afstand van het centraalstation en het post- en telegraafkantoor en dat alles in het centrum der stad. Geen enkel terrein, dat genoemd is, kan op zooveel voorrechten bogen. Hier ontwierp de heer Berlage een plan, waaraan de commissieleden van Eeghen c.s. de voorwaarde hadden verbonden, dat vooral moest gelet worden op een doel matige inrichting van het gebouw, dat zij overigens gaarne monumentaal wenschten. Van die opdracht schijnt Zijn kin zakte neer op zijn borst; daarna zag hij weer op en begon weer te spreken. »Ik verwachtte zulks ook niet", zei hij»dat zoa te veel geluk zijn geweest voor een ellendigen zondaar. Doch wees eerlijk jegens mij, Joan wanneer een vrouw dat kan zijn en zeg mij, of gij iemand anders liefhebt 1" »Geen sterveling'', antwoordde zijterwijl zij haar groote bruine oogen tot hem opsloeg. «Wien zou ik hier liefhebben »Ha! Dat is 't", antwoordde hij met een zucht van verlichting; »in deze streken is niemand goed voor u. Gij zijt een dame, waar gij ook moogt zijn geboren, en gij wenscht te trouwen mit iemand van uw eigen stand Ontken het nietik heb u bespied en ik heb gezien hoe gij op ons neerzaagt en alles wat ik u te zeggen heb is dit: Pas op, dat het u niet in de ellende stort. Doch, daar gij niemand anders lief hebt en de man, dien gij lief hebt, zou verstandig doen, wanneer hij mij uit den weg ging is er nog hoop voor mij. Luister, Joan ik wil u niet dwingen neem den tijdom er over na te denken. Ik heb geen haast. Ik zou vijf jaar kunnen wachten wanneer ik zeker was dat ik u dan kreeg. Ik heb u misschien angst aangejaagd door mijn ruwheid ik was een dwaasik had mij moeten herin neren dat dit alles nieuw voor u is, ofschoon het oud ia voor mij. Luister, Joan, zeg mij dat ik eenigen tijd moet wachten en dan mag terugkeeren maar of gij het mij al zegt of niettoch zal ik wachten en ik zal terugkeerenzoolang ik adem heb en ik u kan vinden." «Waarvoor is dat goed zei Joan. »Ik heb u niet lief en liefde komt niet met het wachten en wanneer ik u niet lief heb, hoe kan ik u dan trouwen? Wij deden beter, wanneer wij aan deze zaak maar voor goed een einde maakten. Het spijt mijmaar mijn schuld is het niet geweest." «Waarvoor het goed is? Mettertijd zult gij wel an ders gaan denkenmettertijd zult gij leerendat de eerlijke liefde van een christelijk man en alles wat daarmede verbonden isniet iets isdat kan worden weggegooid als vuil watermettertijd zullen uw tante ons de kundige architect zich met talent te hebben ge kweten. Volgens het ontwerp schijnt met de eischen der praktijk in alle opzichten rekening te zijn gehouden. Men vindt op de teekening drie beurszalen: de goe derenbeurs ter grootte van 1710 M2, de effectenbeurs van 800 M2. en de graanbeurs van 825 M8., waarbij nog een terras van 163 M2. Deze drie zalen zijn onderling ver bonden door een gang met 7.50 M. breedte, die met het postkaotoor (116 M2), het telegraafkantoor (77 M2.), het telefoonkantoor (212 M2.) en de Beurs voor niet- betalenden aan de Damrak-zijde (145 M2.) den midden bouw vormen. Gelijkvloers vindt meu verder: een zaal voor de beursnoteering (118 M2.) een schrijfkamer naast de goederenbeurs (75 M2)een koffiehuis (162 M.2) aan het Damrak met een afzonderlijken toegang van de straat, maar zóó, dat de bezoekers van de graanbeurs toch door het tourniquet moeten gaan om van het koffiehuis in de beurs te komen en eindelijk de vestiaires ter grootte van 170 M2. Het is de bedoeling in de verschillende beurszalen de noodige afgeschoten zitplaatsen, banken en tafels aan te brengen, die, evenals dit te Berlijn en Hamburg geschiedt, aan verschillende firma's tegen ver goeding in gebruik zullen worden gegeven. Op de verdieping zijn ontworpen de vergaderzaal voor de Kamer van Koophandel (227 Ma) met bijbehoorende vertrekken aan de noordzijde de veilingzaal (170 M2.), zoowel rechtstreeks van buiten alsook van de graanbeurs toegankelijktwee groote vergaderzalen, waarvan één voor allerlei doeleinden kan verhuurd worden (117 M2.) en een leeskamer (215 M2.)en eindelijk 68 lokalen (1224 M2.), die verhuurd zullen worden en rechtstreeks van de straat te bereiken zijn, hetzij langs drie trappen of met behulp van een lift. Zooals gezegd, het mooie van dit plan is, dat allen, wier oordeel moest gevraagd worden, zich daarmee zeer ingenomen hebben betoond. De Kamer van Koophandel, de Vereeniging voor den Effecteuhandel, de Commissie voor den Graanhandel en de directeuren van het post en bet telegraafkantoor hebben geschreven zich er geheel mee te kunnen voreenigen en als blijk van sympathie verklaarde de zooevengenoemde commissie zich zelfs bereid om bij de uitvoering van het plan f 25000 ter beschik king van de gemeente te stellen, terwijl de Vereeniging voor den Effectenhandel op zich nemen wil, f 5000 per jaar te betalen voor het recht om een deel van de Effecten beurs afgeschoten te nebben voor de leden dezer Vereeniging. De kosten vallen erg mee. Met inbegrip van meube lair, centrale verwarming, onvoorziene uitgaven en bijbe hoorende bestratings werkenrekent men omstreeks f 1.350.000 noodig te hebben. Natuurlijk is dat altijd nog een enorm bedrag, maar met de vroegere plannen waren altijd millioenen gemoeid en de gebrekkige ver bouwing van de oude Beurs niet veel beter d m lap werk zou nog meer dan een half millioen gevorderd hebben. En bovendien kan zonder al to groot optimisme gezegd worden, dat de jaarlijksche last, dien de gemeente door de uitgaaf der f 1.325.000 op zich neemt, ongeveer zal opgewogen worden door de inkomsten, die het te stichten gebouw zal opleveren. en uw oom u wel anders leeren ofschoon gij mij ver acht, sedert gij die mooie school hebt bezocht «O zeg er hun niets van 1" viel Joan smeekend in. «Waarom niet? Ik heb het hun reeds gezegd. Ik heb er vandaag nog met uwe tante over gesproken en zij wenschte mij va ganscher harte geluk toe en ik ben er zeker van, dat het haar zeer zal spijten, wanneer zij de waarheid verneemt." Joan's gelaat verried duidelijk de onrust, welke deze woorden bij haar te voorschijn riepen. De woede harer tantewanneer zij hoorde dat zij Joan Samuel Rock had afgewezen, zou moeielijk te dragen zijn. Samuel las in haar gedachten en listig wordende door zijn wanhoop, wist hp daarmede zijn voordeel te doen. «Luister, Joan", zei hij «zeg dat gij er eenigen tijd over zult nadenken en ;k zal het wel voor u met juffrouw Gillingwater in orde maken. Ik weet hoe met haar moet worden omgegaan en ik beloof u, dat er geen hard woord tot u zal worden gesproken. Joan, Joan, wat ik vraag is niet te veel. Zeg mij, dat ik na zes maanden weer antwoord mag komen halen. Dat kan u niet schaden en mij zal het nieuwe hoop geven." Zij aarzelde. Een waarschuwende stem zei haar, dat het beter zou zijn, wanneer zij het onmiddelijk met dezen man uitmaaktedoeh wanneer zij aan die stem gehoorzaamde, zou het eenige wat zij vreesde de woede harer tante op haar neerdalen en haar ver pletteren. Wanneer zij daarentegen toegaf, zou Samuel haar tegen dezen storm beschermen was het niet ter wille van haar, dan ter wille van hom zelf. Wat deed het er ook toe als zij haar beslissing zes maanden uit stelde Misschien zou zij vóór dien tijd gelegenheid hebben gevonden om Bradmonth on Samuel Rock te ontvluchten en aldus ontsnappen aan de noodzakelijkheid om hem antwoord te gaven. «Wanneer ik aan uw verlangen voldoebelooft gij mij dan, dat gij mij niet lastig zult vallen, mij in dien tijd niet over deze aangelegenheid zult spreken vroeg zij. «Ja, dat zwoer ik."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1896 | | pagina 1