Ritsevoort A 32,
BODEN
Advertentie n.
Openbare Verkooping
OPROEPING.
«it de liaud te koop.
van ƒ42000 nog hebben af te lossen een som van 38000.
Voor eene gemeente van nog geen 3000 zielen is deze
schuld niet onbelangrijk.
I'rsem. 1 ijdens de ziekte van den postbode A.
Brink wordt de dienst waargenomen door den hulpbode
K. Veen. Deze had den 20 's morgens het ongeluk met
zjjn voet onder den zwaren vrachtwagen van O. Ruiter
te geraken waardoor hij dat lichaamsdeel zoodanig be
zeerdedat hij zijn dienst niet ten einde toe kon vol
brengen en por rijtuig naar huis gebracht moest worden,
terwijl onmiddellijk geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen.
A ml ijk. Dat in deze streken goed vee geteeld
kan worden, bleek voor een paar dagen, toen de heer
Joh. C. Reinders Folmer uit de Buiksloterham een an-
derhalfjarigen stier van den heer Jb. Jonker kocht voor
driehonderd gulden.
Voor rekening der besturen van de banne Hoven-
karspel en «rootebroek, zal eerlang worden aanbe
steed, het maken eener nieuwe vaart ten zuiden de Togt,
tegenover het station Bovenkarspel.
Door de uitvoering van dit werk zal eene groote ver
betering worden tot stand gebracht, omdat met de drukke
markten bij genoemd station, de passage langs het ge
wone vaarwater meestal word gestremd.
Oudendijk. Tot gemeente-geneesheer alhier is
benoemd de heer J. H. Hoorman, te Utrecht.
De bloembollenteelders in De Streek zijn dezer
dagen begonnen met den zaai hunner bollen.
Van jaar tot jaar neemt de verbouw dezer bollen toe
en worden grootere velden aangelegd. Wel een bewijs,
dat de proef door deze en gene genomen gunstige uit
komsten opleverde.
Venhuizen. In de den 16 gehouden vergadering
van het bestuur van den Houterpolder, is tot machinist
benoemd, voor het stoomgemaal aldaarde heer C. Hoek
alhier.
Bij kon. besluit van 7 Oct. j.l. is aan deze gemeente
de goedkeuring verleend, tot afschaffing der boffing van
de 40 opcenten op de grondbelasting voor de gebouwde
eigendommen.
Bergen. Benoemd tot opziener dor domeinen op
Texeltevens belast met het toezicht op Vlieland en
Torschellingde heer N. Min alhier.
IJlt Woordelijk Westfriesland.
Nu in de laatste dagen in verband met de even
tueels versterking der zeewering bij Callantsoog en
met de plannen tot aanleg van een of meer tramwegen van
af Alkmaar noordwaarts, de aandacht meer en meer
gevestigd wordt op het noordelijkste deel van Noordhol
land dat tot heden min of meer in vergetelheid daar
lag zij het ons vergund omtrent dit deel van Westfries
land dat men ook wel het Noorderkwartier noemt
eenige historisch-geographische bijzonderheden mede te
doelen, die menig lezer misschien belang zullen inboezemen.
Wij zullen met Callantsoog aanvangen en erkennen
dankbaardat wij menige bijzonderheid van dit merk
waardig dorp en zijne omstreken ontleenen aan de ge
schriften van den heer mr. Rutgerus Paludanus, »Raad
in de Vroedschap en Thesaurier der stad Alkmaar,
mitsgaders secretaris van de Zijpe enz.", oudheidkenner
en historicuswiens geschriften o.a. in de Universiteits
bibliotheek te Amsterdam berusten. In een betoog
groot 122 bladzijdentracht hij te bewijzendat de
landen van Callantsoog, Huisduinen, Texel en Wieringen
tot vóór de groote watervloeden der 13e eeuw één geheel
vormden en dus aan elkander verbonden waren zoodat
eerst na dien tjjd Texel en Wieringen eilanden geworden
zijn. De duinen langs de kust van Noordholland zijn
langzamerhand verplaatst en bevonden zich in oude tijden
veel verder naar het westen mogelijk wel een uur
gaans. Volgens authentieke verklaringen van zeer geloof
waardige getuigen blijkt, dan deze »van hunne voorouders
»wel verstaan en hooren zeggen hebben, dat Callantsoog
»en Huisduinen zoovele lauden bewesten en ten noord-
westen der kerk hadden liggendat zij maar twee
wagens hooi op éénen dag konden te huis haelen".
In een geschrift van den heer Engelbertsgetiteld
«Aloude staat der Vereenigde Nederlanden", leest men
dat de^ zandbanken ten noordwesten van Callantsoog en
Huisduinen eenmaal vruchtbare landstreken waren die
verbaasd zijn geweest, Graves, toen ge mij Ellen's hand
zaagt kussen, niet waar
«Ja, mr. Milward, ik was zeker verbaasd."
«Dat zult gij niet meer zijn, wanneer ik u zog, dat
ze mijn vrouw wordt."
«Vergeef mij," zei Henry, min of meer koel, «maar
ik ben nog verbaasd." En in zijn hart voegde hij er
aan toe: «Hoe kan Ellen dat toeh doen!"
Zijn zuster vermoedde wat er in hem omging, en zag
hom waarschuwend aan. Samen gingen zij naar huis.
Ellen begreep, dat 't het best was de zaak onmiddeliju
tot klaarheid te brengen zij liet dus de beide anderen
voorgaan en liep verder op met haar broer.
«Je hebt mij nog niet geluk gewenscht, Henry," zei
ze kalm.
«Je geluk wenschen, Ellen goede Hemel, hoe kan ik
dat
«En waarom niet? Zoo ver ik weet valt er niets op
mr. Milward te zeggen. Op zijn karakter valt niets aan
te merken, en in zijn jeugd heeft hij zich aan geen los
bandigheid overgegeven, wat niet van ieder man gezegd
kan worden. Hij is van goede familie en hij is rijk."°
«Zeer rijk, geloof ik," merkte Henry op.
«En wat het voornaamste is, hij houdt van mij, even
als ik van hem en het was Reginald's liefste wenscb
dat wij eens zouden trouwen, En nu vraag ik je nog
eens, waarom je mij niet gelukwenscht."
«Als je het dan weten wilt, omdat ik hem niet kan
uitstaan. Ik kan niet begrijpen hoe een dame zulk een
man kan trouwen, die goed genoeg is om—." Hij zwoeg
nog bij tijds.
Ellon was werkelijk boos geworden en, het moet erkond
niot geheel zonder roden.
«Ik geloof, mijn beste Henry," sprak zij spottend, «dat
wat je tegen mr. Milward hebt, veel beter op jou toe
passelijk is. Je hebt je altijd onmogeljjk gemaakt je
ziet, dat ik openhartig ben on je manieren en je tempe
rament zijn er op zee niet beter op geworden. Laten wij
elkaar nu eens voor altijd goed begrijpen ik ben voor-
zich twee uur noordwesteljjk van laatstgenoemd dorp
uitstrekten en met bosschen waren bedekt. Die streken
waren de tegenwoordige zandplaten Noorder- en Zuider-
Haaks Zelfs konden de oude bewoners van Huisduinen
oen balk in een huis aldaar aanwijzen die op de Haaks
zou gegroeid zijn. De Haaks was de verbinding van het
noordelijk deel van Noordholland met Texel.
Het woord «oog in aardrijkskundige namen beteekent
«eiland". Wij vinden dit woord terug in Schiermonnik
oog Rottumeroog alsmede in de benamingen der Duit-
sche eilanden Wangeroog en Spicheroog. Dit „oog" vatte
men bij Callantsoog niet op in den strengsten zin. Volgens
de algemeene opinio werd Callantsoog in vroeger tijd en
dan alleen bij vloed grootendeels door het zeewater om
geven dat de duinvlakten en het lage land in den om
trek onder water zette. Bij ebbe kon men zich dan te
voet naar elders begeven.
Dat Callantsoog aanzienlijke verplaatsingen ondergaan
heeft, schijnt buiten twijfel. Het hooiland of weiland
lag ten westen van het dorp dat dus niet aan zee lag.
Volgens den heer Paludanus richtte in het jaar 1570 de
vloed zoodanige verwoestingen aandat de bewoners
meer landwaarts trokken.
Callantsoog was vroeger door het zoogenaamde «Heers-
diep" van Huisduinen gescheiden, dat mede, in denzelfden
zin als Callantsoogvoorheen een eiland was. Dat hier
herhaaldelijk sprake is van eilanden wordt ons duidelijk,
wanneer we bedenkendat de tegenwoordige polders
van Noordhollands noordelijkste punt vroeger zee waren
of bestonden uit kwelders of slikgrondendie telkens bij
hoog water onderliepen. De ZijpeKoegrasAnna-
PaulownapolderWieringerwaard en Waard en Groet
bestonden destijds niet en het water der Noordzee stroomde
bij vloed dwars ovor de slikgronden van Callantsoog tot
Wieringen. De Zijpe is in 1597 voor goed drooggelegd
in 1610 werd de Wieringei waard bedijktin 1817 Koe
gras in 1847 de Anna-Paulownapolder in 1843 Waard
en Groet.
Het Noordzeewater drong vroeger geregeld het genoemde
«Heersdiep" binnen. Dit was een zwin, kreek of geul,
waar het zeewater bij vloed in, bij ebbe uitstroomde!
Door het aanleggen van den zoogenaamden «Zanddijk"
«Statendijk" of «Oldenbarneveldsdijk" in 1610 tijdens het
Twaalfjarig Bestand is Callantsoog met Huisduinen ver
bonden en zijn dus verdere verwoestingen door de zee
voorkomen. Aan de zeezijde van dieD dijk zijn dank zij
den overheerschenden westenwinden aanstuivingen van
duinen gevormdzoodat, het achterliggende land behoor
lijk beschermd wordtTZooals bekend is, hebben de duinen
bij Callantsoog bij gelegenheid van den Decemberstorm
van 1894 zooveel geledendat daarin weldra voorzien
zal worden. Do breedte der duinen bij het dorp was
trouwens gering. Herhaalde malen heeft hier afslag van
duin plaats gehad. Callantsoog of »'t Oogh" schjjnt
reeds het derde dorp van dien naam te zijn.
Hot eerste bestond reeds in 1200 het tweede is in
1570 door de golven verzwolgen. Aanzienlijke dorpen
schijnen dit te zijn geweest; men leest van 36 schepen,
die ter haringvangst gingen en dat er minstens 300
huizen stonden.
Doch geven wij liet woord aan den heer Paludanus.
Hij zegt op bladz. 76 van genoemd werk
«Walraven, heer van Brederoede, gav op den 19 da<*
«in April van 't jaer 1415 tot behoef der Heyliger
«Kerke tot Eeuwigon daghen, die Wintmolen", en in
een anderen brief van denzelfden Walraven heet het:
«dat wij gegont en gegeven hebben voor ons en onsen
«nakomelingon onse goeden oudersaten van den Ooge en
«haie nakomeling sulke puncten als hierna beschreven
«staan tot haar Kerke behoeftte weten van elke ton
«scholdie in 't Ooge aankomteen duyt en van elke
«hondert Cabeljouw een stuyv. aster palmen."
In de tegenwoordige kerk van Kalants Oog hangt een
bord waarop dit navolgende vers gemaaktzoo men
zegtdoor dien Heer wiens naam er als gever onder
staatgelezen wordt
11 no Callants-oogh töt den Leeser.
1200. Een Eijland was ik eerst omcingelt door de zee,
1300. Seer Volk en Neeringh'rijkmijn scheepen van
de Rhee
1510. Tot Ses en dertigh Stuks, alleen ten Haring
gingen
Wijl Veele voor de Wal, de versche zeevis vingen.
1553. Twee dorpen 't Oogh genaamdzijn voor mijn
tijd geweest
Het laatste door de Vloed vernieltwaarvan men
leest
Dat Neffens kerk en schooldrie Hondert Huysen
stonden.
Mijn dijk is eerstDaar na dio van de Zijp ver
slonden
Maar Eendrachtmet Gods hulpweerstonden
't Zee-gewelt.
Want als de Zijp, met mij, sich hadde saamgestelt,
Door Noord- en Zuiderdijk, doe is tot Sevenhuysen,
't Gehught daar ik nu stagedekt voor 't Water-
bruisen
Het derde dorp gestight en dit klein Tempolwerk,
Maar tien voet grooter dan het Choor van d'
oude Kerk
Uit d' Overblijfsels van denzelven op doen Bouwen,
Do zanddijk is hierna, om 't water te weerhouwen,
Uit Staaten last, ten doeleook op mijn grond
geleght.
't Is honderd sestigh Jaardat ik wierd opgerigt,
Schoon kleinderBlijf ik doghhet Oogh van
Callants landen
Sie verder dan gij denktmijn duinen velden
stranden
Begaaft met 't Hoogste Recht, door Ploris, Hol
lands Graef
Afkomstigh uit 't Geslaghtsoo EdelOudals
Braaf
Der Breederodens, die voorheen Vrjj Heeren waaren,
Ik Groey van nieuws weer op Herbooren uit de
baaren
Eu hef het Oogh om Hoogh alleen tot Godes eer
Gevestigt in 't Gelooffen Christi waare leer
Gemoodigt om mijn lot en Stands Verwisselingen
lo draagen na den Raat des Scheppers aller Dingen,
Gaat nu en Leort uit mijdat niets hier Seeker
staat
Maar wat het Oogh bezietals tijdelijk vergaat
Dies werkt uw Zaligheidmet Vreesen en met
Beeven
Voor Gods Alsienend Ooghzoo zult gij eeuwigh
leeven.
Gegeven bij Mr. Jacob Coren van der Mieden
en syn Huysvrouw
Susanna Doubleth
Heer en Vrouwe tot Callantsooge.
Anno 1741.
Zuid- en JVoordschermer.
Ondertrouwd 3 Sept. en Getrouwd 17 Sept.
Simon Petrus Leijen, te Bergen, en Geortrnida
Margaretha Zuurbier.
Ondertrouwd:
18 Sept. Roelof Slot, te Haarlem, en Cornelia Rol, alhier,
onl. te Uitgeest.
Geboren:
1 Sept. Gnurtje, d. van Dirk Weijman en Aaltje Beets.
12 Pieter, z. van Tennis Schermerhorn en Trijntje
Honig.
27 Maai tje, d. van Cornelis Heinis en Aaltje de Graaf.
Overleden:
10 Sept. Neeltje Schram, 62 j., echtgen. van Jan Heinis.
23 Aaltje de Geus, 71 j., wed. van Jacob Kooijman.
te ALKMAARin het koffiehuis «de Jager", aan het
Waagplein, op Zaterdag 7 November 1S96, 's mid
dags ten 12 ure van
,,ulsmansw,°ning met Schuur, Erf
JfeyytMlien eiland aan den Dijk en den Driehui-
VEsSS! zerweg in de Schermeer( polder L kavels
10 en 17, gemeente Zuid- en Noordschermer, groot 21
hectaren 78 aren 10 centiaren.
De perceelen zijn ook
Inlichtingen te bekomen ten kantore van den Notaris
P. A. DE GELDER te Stompetoren.
nemens mr. Milward te trouwenen wanneer je door
woord of daad dit huwelijk doet mislukken vergeef ik
het je nooit. Je zult moeten toestemmen, dat dit huwe
lijk geheel mijn eigen zaak is. Je bent bovendien be
kend met den toestand, waarin onze familie verkeert en
op deze wijze doe ik in ieder geval mijn best om dien
toestand te verbeteren.
Henry zag zijn trotsche, mooie zuster aanzag de
koude woede, welke op haar gelaat te lezen viel en
dacht bij zich zelf: «Goed beschouwd heb ik nog me
delijden met dien armen Milward, die toch in allen ge
valle een eerljjk man is." Doch tot Ellen zei hij
«Je hebt gelijk; ik ben een beer dat heb ik dik
wijls bij mij zelf gedacht en mijn humeur, dat nooit
heel best ia geweest, is er niet beter op geworden door
alles wat ik na mijn terugkomst gehoord eu gezieu heb
en vooral omdat ik gedwongen werd mijn betrekking te
verlaten. Je moet mjj met een beetje toegevendheid be
handelen en ik zal mijn best doen mij te verbeteren. En
nn Ellen, bied ik je mijn hartelijke gelukwenschen aan
bij je verloving. Je hebt een leeftijd bereikt, waarop je
zelf kunt oordeelen en, zooals je gezegd hebt, zal je zelf
wel weten wat goed voor je is. Ik hoop, dat je gelukkig
moogt zijn on ik behoef er zeker niet bij te voegen, dat
ik mijn best zal doen om vriendelijk jegens mr. Milward
to zijn en niets tegen hem te zeggen, waaruit hij de ge
volgtrekking zon kunnen maken, dat hij niet welkom
was in onze familie."
Ellen glimlachte zij had weer getriomfeerd. Maar niet
tegenstaande den glimlach op haar gelaat, was er droef
heid in haar hart, dat in den grond niet slecht was. Zij
voelde, dat met die spottend beleefde woorden tusschen
hem en haar oen ijzeren deur was gesloten welke nooit
weer geopend kon worden. De deur was dicht en daar
achter waren de herinneringen aan haar kindsheid en
monigo illusie harer jeugd verborgen. Daar vóór lagen
rijkdom en trots en weelde maar geen greintje liefde.
gevraagd voor eene Verzekering-maatschappij
genegen tegen goede provisie te werken.
Franco brieven ten kantore Damrak 93, kamer Nr. 7,
Amsterdam.
een zoer schoone Schlmmellilt met nieuw Tentwa
gentje en tulgen. Adres: franco bij G. C. WEISEN-
BORNGeneesheer, Oudkarspel.
beeft steeds voorhanden
Gesneden Ossentong f 2.50
Saucisse de Boulogne 1.25
Gerookt Vleesch (van de muis) 1.20
Fijne gekookte Ham 1.
Boterhammenworst 0.50
Tongenworst J 0.50
Fijne Haagscho Leverworst 0.40
Fijne Hoofdkaas 0.50
per 5 ons.
Zij die iets te vorderen hebben van, verschuldigd ziin
°fc borgtochten bezitten getoekend door den heer
KLAAS BIERgewoond hebbende te Heerhugowaard
aan den Hasselaarsweg en aldaar overleden den 8 Juli
1896 worden verzocht daarvan opgaaf of betalina te
doen voor of op 1 November 1896ten kantore van den
Notaris H. DE BOER te Hoogwoud.
{Wordt vervolgd).
Drukkerij van Herms. Coster Zoon.