No. 142.
Acht en Negentigste Jaargang.
1896.
WOENSDAG
18 NOVEMBER.
Amsterdamsche Brieven.
EEN OFFER.
FEUILLETON.
ALKMAARSCIIE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het
geheele rjjk j 1,
De 3 nummers O,©6. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone Advertentiên
Per regel ©,16. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan do Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer3
IJk en herijk.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeeue kennis dat de Minister van Wa
terstaat, Handel en Nijverheid bij beschikking van 20
October 1.1. heeft goedgevonden:
1°. te bepalen dat het gcedkeuringsmerk gedurende
het jaar 1897 zal zijn:
bij den ijk en den herijk van maten en gewich
ten de letter g, in den gewonen schrijfvorm
bij den ijk en den herijk van gasmeters, de
Koninklijke Kroon
2°. ter algemeene kennis te brengendat het merk
van het ijkkantoor, waar de eerste stempeling
heeft plaats gehad, voor het ijkkantoor Alkmaar
bestaat uit het cijfer 10.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT, Voorzitter.
16 Nov. 1896. C. D. DONATH Secretaris.
XXIV.
Van half elf tot half zevenmet slechts een pauze
van een half uur, heeft zaterdag de fjiberale ÏJnle
in .Eensgezindheid" vergaderd, maar wat van niet elke
vergaderingdie lang duurt kan gezegd worden kan
van haar worden getuigd: zij heelt werkelijk nut gesticht.
Dacht menigeen na de uitingen van den laatsten tijd
in de pers en na de besluiten van vele bij de Unie aan
gesloten vereenigingen dat 'tonder de mannen, die toch
in hoofdzaak dezelfde denkbeelden zijn toegedaan tot
een formidable scheuring zou komen die verwachting
is niet vervuld. Toen men eenmaal tegenover elkander
stond bleek 't dat de schrikbeelden die sommigen
zich hadden gevormd van de door het Bestuur der Unie
ontworpen programma's van urgentie en hervorming
geen reden van bestaan hadden en de eensgezindheid
niet behoeft te wijken voor overgebleven kleine mea
nings verschillen.
Voor een groot deel is dat te danken aan de voor-
treöelpke ïnleidingsrede door den voorzitter, prot. G. A.
van Hameluitgesproken. Op de hem eigene heldere
wijze zette hij de wordingsgeschiedenis van het program
uiteen hoe aan het bestuur de opdracht werd gegeven
een program op te maken dat in de kiesvereenigingen
zou worden behandeld hoe de ontwerpen werden ver
zonden en een definitieve formuleering daarna plaats had.
De vergadering van Juni '95 had als haar wensch te
kennen gegeven dat vooral de sociale punten aan de
orde zouden gesteld worden en daaraan werd voldaan.
Allen gevoelden dat de wetgever zich niet langer mocht
terugtrekken tegenover de bevoorrechting van het kapi
taal niet om staatsvoogdij te krijgen maar om de ge
zonde krachten van het volk te ontwikkelen vooral bij
hen die niets anders bezitten dan hun persoon en hun
arbeid. Welnu het bestuur had in dien geest gehandeld
en het had een program opgesteld zoowel van de nood
zakelijke hervormingen als van de urgente quaesties, die
het eerst in behandeling dienden te komen. Nu was t
mogelijk dat de vergadering een punt van het tweede
programma op het eerste wenschte overgebracht te zien
daarover viel van gedachten te wisselen. Men had
b.v. gevraagd waarom 6 over landbouw veeteelt, han
del nijverheid enz. niet in het urgentie-program was
opgenomen het bestuur erkend', de billijkheid van die
opmerking en het was tot die verandering overgegaan.
En wat nu de weuschon betreftin de programma s
opgesomd er word geenszins tn bepaalde wetten of
wetsvoorstellen gedachtslechts beginselen wilde men
aangeven. Er was geen sprake van dat de candidaten
aan den letter zouden zijn gebonden. In de overtuiging,
dat men genoeg heeft van nietszeggende phrases, waaruit
zooveel misverstand voortvloeithad liBt bestunr er naar
gestreefdwaarheid in de polititk en zuiverheid in do
staatkundigo verhoudingen te brengen.
Een band in den letterlijken zie des woords had het
niet bedoeld aan te leggener behoorde den libera
len candidaat voor de Tweede Kamer een zekere vrijheid
in de details te worden gelaten. Alleon zullen zij de
verklaringen hebben te geven of zij de richting die is
aangegeven, voorstaan; aan du -.raktijk moest worden
overgelaten hoe de verhouding tusschen de candidaten
en de kiezers zon zjjn. Wij roeten zoo eindigde
prof. van Hamel in welwillendheid overleg plegen
om in eensgezindheid een groot work in het belang van
het volk te doen en de vergadering beloonde hot wel
sprekend en conciliaut betoog met een dankbaar applaus.
Voor een groot deel was hier ee het motief voor de
veel besproken Leidsche motie vervallen. Dat zij niette
min bij monde van prof. Pockema Andreae in hoofdzaak
gehandhaafd bleefwas te dank .n aan het streven om
de praktijk door een korter program te (iienen. Deze
hoogleeraar wilde aan de liberale candidate i do vraag
voorleggen of zij 1°. volledig ins'emmen met do grond
gedachte van het aangeboden horvormingsprogramma
dat de liberale beginselen voor hare belijders den plicht
medebrengen niet slechts pal te blijven staan voor de
handhaving van de constitutioneel instellingen, vrijheden
en volksrechten, het openbaar ""-iderwijs en den vrijen
handelmaar daarenboven mee kracht voort te arbeiden
aan het tot stand brengen van wettelijke hervormingen
van de zoodanige bovenalwaardoor sociale rechtvaar
digheid in wetgeving en bestuur wordt betracht en de
maatschappelijk zwakken worden befchermd tegen het
exploiteeren hunner economische afhankelijkheid en 2°.
de noodzalijkheid erkennende van het op den voor
grond stellen der vraagstukken in het tweede besluit
als urgent aangewezen.
Deze motie werd door den voorzitter namens het
bestuur onaannemelijk verklaard. Hier dreigde derhalve
een conflict. Krachtig waarschuwde mr. Kerdijk voor
deze nieuwe Leidsche motie, er op wijzende, dat het
uitdrukken van den wensch om vraagstukken aan de
orde te doen komen, niet kon zijn het standpunt eener
partij, die oplossingen wilde. Zoodoende zou alleen oen
achterdeurtje voor de achterhoede worden opengezet en
een bedroevend einde worden gemaakt aan den arbeid
van vele jaren. In dienzelfden geest spraken nog andere
Roman van
H. RIDER HAGGARD.
23)
»0, Joan,' vervolgde hij op geheel anderen toon
»vergeef mij, wanneer ik u harde dingen heb gezegd
want uwe wreedeid drijft mij daartoeo, ik zal u al
die wreedheid vergeven, ik zal ze weer dragen, want in
uw toorn zijt gij zoo schoon 1"
»U vergeven!'' hijgde Joan.
Hij scheen haar niet te hooren. »Laat het uit zijn
met dat geharrewar,'' vervolgde hij »laten wij ons ver
zoenen en gaan trouwen, hoe eerder hoe beter morgen
als ge wilt. Ge zult er nooit berouw over hebben gij
zult gelukkiger zijn met mij dan met dien kapitein
Graves, die miss Levinger bemint, niet u en ik ik
zal ook gelukkig zijn gelukkig, gelukkig
En als in een geest van verrukking sloeg hij zijn
armen wijd uit.
Van die gansche toespraak had Joan voor dat oogen-
blik maar een paar woorden begrepen »die miss Levin
ger bemintniet n". O zou dat waar zijn Beminde
kapitein Graves werkelijk miss Levinger, zooals zij wist
dat Emma hem beminde? De man sprak met een zeker
heid alsof hij het wist. En zelfs te midden van haar
woede drong die gedachte als een speer in haar hart en
deed haar de tranen in de oogen springen.
Samuel zag dit en dachtdat zij door zijn woorden
zachter voor hem gestemd was. Plotseling sloot hij Joan
in zijn lange armen trok haar naar zich toe en drukte
twee hartstochtelijke kussen op haar gelaat. Aanvankelijk
scheen Joan nauwelijks te begrijpen wat er gebeurde
eerst toen Samuelaangemoedigd door zijn succeshaar
weer wilde omhelzen ontwaakte zij uit haar verdooving
Zij was sterk en de woede verdubbelde haar kracht.
Zij stiet den aanrander met zooveel geweld van zich af,
dat hij uitgleed en op zijn zijde in den modder kwam te
liggen terwijl hij een groot stuk van de borst van Joan's
japon in de hand hieldwaaraan hij zich had willen
vasthouden.
«Luister nu", zei zij toen Samuel langzaam opstond,
Gij hebt gezegd wat gij te zeggen hadtik zal nu het
zelfde doen. Begrjjp ten eerste dit: wanneer gij het weer
waagt mij te kussen zal het slecht met n afloopen ik
zou in staat zijn u te dooden als gij het weer eens mocht
probeeren. Ik haat u, Samuel Rock, want gij hebt mij
bedrogen en beleedigd op een wijzedie geen vrouw ooit
ban vergeven. Ik wil nooit met u trouwen liever
ging ik bedelen als gij dus verstandig zijtvergeet ge
mij geheel en al of in ieder geval draagt ge zorg mij
uit den weg te blijven.
Samuel keek naar de schoone vrouwdie er zelfs
niettegenstaande haar gescheurde en natte kleeding ko
ninklijk uitzag in haar toorn. Hij was zeer bleek doch
zijn hartstocht scheen verdwenen en hij sprak met
kalme stem.
»Wees niet bang", zei hij«ik zal het niet weer pro
beeren. Ik heb u tweemaal gekusten dat is voorloopig
genoeg. En al wrijft gij uw gelaat af, de herinnering
daaraan kunt gij niet wegwrijven. Maar gij vergist u
wanneer gij zegtdat gij niet met mij wilt trouwen
want gij moetdat weet ik. En bij den eorsten kus
dien ik u na ons huwelijk geef, zal ik u daaraan her
inneren Joan Haste. Ik kom u niet weer vragen of
gij mijn vrouw wilt worden. Ik zal wachten tot gij bij
mij komt om mij te smeeken u tot mij te nemen en
dan zal ik gewroken zijn. Die dag zal komen, de dag van
uw schande en ellende de dag van mijn belooning, wan
neer gij voor mij in het slijk zult liggen gelijk ik zoo
even voor u. Dat is alles wat ik u te zeggen heb. Vaarwel
Hij liep langs haar heen en verdween achter het riet
Dit was het eerste oogenblik waarin Joan vrees ge
voelde. De beleediging en het gevaar waren voorbij en
toch was zij ontsteld vreeselijk ontsteld want hoe ou
afgevaardigden en daarna kwam 't tot stemming. Toen
bleek, dat de motie-Leidon met 46 tegen 25 stemmen
was verworpen. Tot de tegenstemmenden behoorde ook
Alkmaar dit ter rectificatie van een onjuiste opvatting
van mjjn Zaterdag gezonden telegram.
Nu eenmaal dit struikelblok van de baan was kon
men in den namiddag beter opschieten. Bij paragr. 1
van het hervormings programma dat nu in de eerste
plaats in bohaudeling werd genomen werd eene poging
gedaan om in den tekst, luidende»Ten aanzien van
het kiesrecht blijft de »Liberala Unie" in overeenstem-
stemming met wat in 1892 en in 1894 door haar beleden
werd, een zoo ruim mogelijke uitbreiding van het kies
recht, los van eiken band met belastingen, noodzakelijk
achten,het woord «noodzakelijk' door «wenschelijk'
te vervangen, doch met groote meerderheid werd dit
streven verjjdold en daarna de paragraat onveranderd
goedgekeurd.
Ook 2 waarin wordt gezegd wat ten aanzien van
de sociale vraagstukken van den wetgever wordt ver
langd werd met eenige kleine wijzigingen aangenomen.
Zoo werden in de zinsnedeinvoering van een stelsel
van verplichte verzekering tegen de nadeeleu waaraan
de arbeid blootstaat tengevolge van ongevallen ziekte
invaliditeit en ouderdom en zulks althans voor invali
diteit en ouderdom ten deele op kosten van den Staat
de gecursiveerde woorden vervangen doorzoo noodig
met hulp. Een amendement van prof. Oppenheim dat
de Staat armenzorg niet alleen zal beschouwen als
maatregel van politiezorg werd door het bestuur over
genomen.
Nadat 3 zonder discussie was goedgekeurd werd bij
4 aangenomen een amendement des heeren de Kanter
om hieraan nog »een betere regeling der onderwijzers-
tractementen toe te voegen. Spr. deed uitkomen dat
de onderwijzers nu nog te veel als koopman worden be
schouwd en de vergadering was 't met hem eens dat
daaraan een einde behoorde te komen.
Van de discussie bij 5 dient vermeld dat alleen de
afgevaardigde voor Delft protectinistische neigingen ver
toonde. 6 ouderling alleen deze wijziging, dat daarin
de noodzakelijkheid wordt uitgesproken om de schutte
rijen naar het departement van oorlog over te bren
gen. De overige paragrafen van het Hervormingspro
gramma die wij om niet te uitvoerig te worden,
wel genoodzaakt zijn als bekend te vooronderstellen
werden vervolgens zonder of na weinig gedachtenwisse-
ling goedgekeurd. Ook de considerantia werden aange-
Domen en vervolgens werd het horvormingsprogram in
zijn geheel aangenomen met 60 tegen 2 stemmen, terwijl
8 afgevaardigden baiten stemming bleven.
Inderdaad, een prachtig resultaat van een met ernst en
wederzijdsche waardeering gevoerd debat.
Toen kwam het was inmiddels al zoowat half zes
geworden het Program van Urgentie.
Verschillende ame' dementen waren hierop ingediend
en werden door de voorstellers toegelicht, maar het Be
stuur verklaarde zich tegen de meesten daarvan en bij
stemming werd die houding met groote meerderheid
mogelijk het ook scheen had zij een voorgevoeldat de
voorspelling van Samuel Rock waarheid was en dat
eenmaal het uur zou komen waarop zij in zeker opzicht
voor hem in het slijk zou liggen en een toevlucht bij
hem zoeken als zijn vrouw. Zij kon zich niet voor
stellen dat iets dergelijks mogeljjk zou zijn en toch voelde
zij dat het gebeuren moest. Zij was bang voor den dood,
maar de dood scheen haar vriendelijker toe dan zulk een
lot. Zóó had de voorspelling haar aangogrepen dat zij
den blik gevestigd hield op het zwarte water en over
woog of het niet beter was onmiddellijk aan alles een
eind to maken. Toen dacht zij aan Hemy en eensklaps
veranderde de gang harer gedachten zij was te gezond
naar lichaam en ziel om zich onvoorwaardelijk aan zulk
een voorgevoel over te geven. Evenals alle vrouwen was
Joan opportunistzij leefde bij den dag en voor den dag.
Alles wat haar voorspeld was mocht waar zijn, maar nu
was het nog niet gebeurd. En al zou zij eenmaal beBtemd
zjjn om do vronw te worden van Samuel Rock, dan was
zij wat het tegenwoordige betrefttoch nog haar eigen
meesteres; zou er later schaduw, kommer en zorg komen,
des te meer zou zij dan thans nog genieten van het licht
en de vrijheid. Wanneer haar leven een hel op aarde
moest zijn haar hand gewond zou worden door de door
non en haar oogen blind door de tranen dan zou zij
zich toch nog kunnen herinneren, dat zij eenmaal in het
Paradijs had gewandeld en daar bloemen had geplukt.
Aldus redeneerde zij in haar dwaasheid toen zij, zich
niet bekommereude om den regen naar huis wandelde.
Bij haar thuiskomst vond zij haar tante op haar wachten
in het spreekkamertje.
«Wie heeft je zoo lang in den regen opgehouden
vroeg zij mot zekere spanning.
Joan stak een kaars aan vóór zij antwoordde want
het was donker in het vertrek.
«Wilt u dat graag weten?" zei zij, «dan zal ik het
u zeggen. Uw vriend Samuel Rock dien u op mij
hebt afgezonden."
«Mijn vriend En wat zou datwanneer hij mijn
vriend is Ik zou blij zijnwanneer ik er meer zon
