N e d e r 1 and.
353ste Staatsloterij.
No. 6909 f 20,000 No. 7445 f 1000 Ns. 332 en
12822 f 400 No. 14991 f 200 Ns. 6148, 6230, 7784,
11604 en 12128 f 100.
Neen, dan zijn de vooruitzichten die de Z.-A Repu
bliek en de Oranje Vrijstaat aanbieden vrij wat gunstiger.
Vooreerst is het klimaat er uitmuntend eigenlijk veel
beter dan de weersgesteldheid van de lage landen aan
de oevers der Noordzee. In de tweede plaats is de Hol-
landsohe taal niet alleen geen bezwaarmaar in vele
gevallen zelfs een voordeel. De Boeren beseffen ten volle,
dat de ongeschonden handhaving van hun moedertaal een
krachtig middel is om aan de toenemende usurpatie van
het Engelsch en de Engelschen het hoofd te bieden en
uit dat oogpuut gevoelen zij zich tot de Hollanders aan
getrokken hoewel overigens de eigenschappen der En
gelschen in hunne oogen meer sympathiek zijn. Dan moet
ook nog vermeld hoo onze landgenooton welkome dien
sten bewijzen bij het vervullen van officieele en »geleerde"
ambten waarvoor geen Afrikaner-functionarissen zijn te
vinden en die men ongaarne in handen zou geven van
Engelschen of Engelsch gezinden. Een hechte steun is
dat nit den aard der zaak voor het Hollandscbe element,
maar nog meer proflteeren onze landgenooten van het
feitdat de groote ijzeren verkeerswegals het ware de
ruggegraat des lands is aangelegd en geëxploiteerd wordt
door een Hollandsche ondernemingde Ned.-Zuid-Afri-
kaansche Spoorwegmaatschappijdie zich in bet volle
vertrouwen van president Kruger mag verheugen. Zij
heeft een reuzentaak op zich genomen en zij weetdat
bij de volvoering daarvan zij voortdurend op de vingers
gekeken wordt door de Engelsche industrieelen wien 't
een doorn in het oog is dat aan eeD Hollandsche on
derneming zulk een post van vertrouwen en invloed werd
toevertrouwd. Rustig gaat zij echter haars weegs noch
ter linker-, noch ter rechterzijde afwijkende. Zij zelve
weetdat zijook ondanks de inspanning van haar beste
krachten geenszins de volmaaktheid heeft bereikt en de
reusachtig snelle toename van het verkeer eischen stelt
waaraan zjj met geen mogelijkheid ten volle kan vol
doen. Maar de basis is goed en naar aanvulling van het
ontbrekende wordt ijverig gestreefd, zoodat de tijd, waarin
nu nog billjjke klachten worden aangeheven eerlang tot
het verledene zal behooren. Goederen tarieven worden
langzamerhand lagerde lotsverbetering van het perso
neel is met ernst ter hand genomen het aantal spoor
wegongelukken vermindertdank zij uitgebreider voor
zorgsmaatregelen kortom de Hollandsche onderneming
doet al haar besteen nationale te worden en de stem
men der klagers en vitters to doen verstommen. Haar
personeel is bijna uitsluitend uit Nederland afkomstig en
gerust mag dan ook gezegd worden dat de Hollanders
in de Z.-A. Republiek zich groepeeren rondom de spoor
wegonderneming en hunne belangen zich in de hare
conceutreeren.
Wanneer ondanks dat alles het feit moet worden ge
constateerd dat de Hollanders niet populair zijn in de
Z.-A. Republiek dan moeten er wel zeer ernstige grieven
tegen hen bestaan. Daaraan ontbreekt 't trouwens niet.
In Nederland stond tot vóór enkele jaren een landver
huizer nog maar al te vaak op één ljjn met iemand, die
niet wilde oppassen. In dien tijd zijn velen die zich
hier te lande onmogelijk hadden gemaaktnaar Zuid-
Afrika geëmigreerd waar zij het hun geschonken ver
trouwen deerlijk hebben beschaamd Wij zullen hier geen
namen noemen ieder die zich eenigszins voor de Trans-
vaalsche geschiedenis interesseertkent zeker een dier
landgenooten die hoogegoed betalende landsbetrek
kingen ontvingen en daarbjj weder in hunne oude drink
gewoonten terugvielenniet zelden gepaard met ver
duistering van aanzienlijke geldsommen. Ja't is vooral
de sterke drank geweestdie den goeden naam van de
Nederlanders in Zuid-Afrika onherstelbaar heeft bezwalkt
en er zal nog heel wat water door de Vaal-rivier moeten
vloeien, eer het epitheton verzopen Hollander" voorgoed
tot de vergetelheid is gedoemd.
Alsof dat nog niet genoeg ware zijn er mede vele
landgenooten naar Zuid-Afrika getogen met een geweldig
airgeheel vergetendedat bescheidenheid wel boven
alles past in een landwaar men zijn brood gaat zoeken.
Volkomen onbekend met de geschiedenis was alle be
wondering voor het manmoedig gedrag der Boeren-pioniers
hun vreemd; zij wisten niet, wat 't den Transvalers aan
bloed en tranen had gekost om vasten voet te krijgen in
hun tegenwoordig gebied. Die onkunde had gewoonlijk
ongemanierdheid in haar gevolg: om de primitieve ge
woonten der Boeren werd gelachen en de aartsvaderlijke
gebruiken werdeu in een bespottelijk daglicht gesteld.
Toen hebben vele Transvalers voorgoed hun huis en hun
hart gesloten voor die vreemde inkomelingeu wier zoo
genaamde stamverwantschap hun een gruwel was.
Hadden die eerste emigranten ook maar een ziertje
verder gekeken dan hun neus lang was dan zou de
domheid van hun gedrag hun stellig zijn opgevallen.
Want zij konden toch rondom zich zien dat zij er niet
alleen waren om de zegeningen van den Transvaalschen
voorspoed te genieten. Ook Engelschen Duitschers en
vertegenwoordigers van andere naties stroomden het land
binnen maar vooral waren 't de Kapenaars die hun
Afrikaner geboorte sterk in hun voordeel hadden, welke
den Hollanders het terrein betwistten. Zij hebben nooit
nagelaten de ondeugden onzer landgenooten breed uit te
meten en de liefelijke qualificatie van baantjesjagers"
is van hunno inventie. Gelukkig dat hunne imperialis
tische neigingen hen eenigszins verdacht maakten en
hunne bekwaamheid meermalen te wenschen overliet
anders zou 't er voor de Hollanders slecht hebben
uitgezien.
Later heeft men hier te lande het verkeerde van do
eersten gevolgde gedragslijn ingezien. Dank zij krachtigen
en invloedrijken stemmen in de pers is het gehalte der
Nederlandsche emigranten veel verbeterd. Nataurlijk
hebben deze nu nog te lijden onder hetgeen hunne voor
gangers hebben bedorven maar gelukkig staan daar
tegenover voorbeelden van mannen als Dr. Leyds Dr.
Coster Dr. van Leeuwen, Boeschoten en zoovele anderen,
die zich in hunne hooge staatsbetrekkingen onderscheiden
door grooten ijver bij het behartigen van de belangen des
lands. De oppositie tegen do Hollanders is nog altijd
van groote kracht en menige Boer zou zich in de handen
wrijven wanneer hij van hen was verlostmaar daar
tegenover staat een toenemend aantal Transvalers, die
beseffendat de Dutch een uitnemend tegenwicht zijn
tegen de sterk toenemende Engelschen en zij een wel
kome kracht zijn tot handhaving van de boven alles
dierbare onafhankelijkheid des lands. Daarom is de
beruchte inval van Jameson voor het aanzien van het
Hollandsche element van zegenrijke gevolgen geweest
toen het snood bedrijf van den administrateur der Char
tered Company de vrije Z. A. Republiek tot een Engelsche
bezitting dreigde te maken waren 't de Hollanders
voorop de N. Z. A. Spoorwegmaatschappij, die leven en
goed ter beschikking van de regeering stelden en de
wapenen ter hand namen om den roover te weren. Dat
heeft een uitmuntenden indruk gemaakt en veler Boeren
oogen geopend voor de goede eigenschappen van de
Hollanders.
Een verlevendiging van de emigratie van de Neder
landers naar de Z. A. Republiek is hiervan het gevolg
geweest. Meer nog dan vroeger stellen jonge mannen
en vrouwen die hier te lande hunne krachtsinspanning
niet beloond zien zich de vraag of zij de vereischten
bezitten om in Zuid-Afrika beter te slagen. Zoo voorzag
dan ook de Ned.-Zuid-Afrikaansche Voreeniging, die zich
reeds vroeger het emigratie-vraagstuk eenigermate had
aangetrokken in een werkelijk gevoelde behoefte toen
zij een Informatie-bureau stichtte, waar ieder op bepaalde
uren van alleszins bevoegde zijde kosteloos inlichtingen
kan bekomen omtrent hetgeen voor den toekomstigeu
emigrant van belang is te achten. Den 1 Februari 96
werd het gevestigd Rokin 60 te Amsterdam en van dien
datum tot den 1 Mei werden door den chef van het
bureau den heer D. R. van Urk aan omstreeks 300
personen informaties verschaft terwijl sedert de stroom
van aanvragen niet merkbaar is verminderd.
Dit bureau heeft een krachtigen stoot gegeven tot de
oprichting van een andere instelling der Ned. Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging en wel »de Voorschotbank voor
Zuid-Afrika". Immers het kwam meormalen voor, dat
zich personen aanmelden inderdaad bij uitstek voor
landverhuizing geschiktmaar wien deze toch moest
ontraden worden, omdat ze nauwelijks over de vereischte
reiskosten beschikten en iu het geheel geen middelen
bezaten om zich don eersten, moeilijken tijd in het nieuwe
land er doorheen te slaan. Credietwaardig waren zij wel,
want oppassend en energiek als zij zich jaren hadden
gedragen kon van hen verwacht worden, dat zij een hun
te verstrekken voorschot binnen betrekkelijk korten tijd
zouden kunnen restitueeren maar wie zou het geld
verschaffen.
Dit zal nu voortaan de genoemde Voorschotbank doen.
Hoe zy wordt ingericht blijkt uit een circulaire der Ned.
Z. A. Vereeniging aan hare leden, waaraan het volgende
door ons wordt ontleend De bank stelt zich ten doel
aan flinkebekwame maar onvermogende landgenooten
de middelen te verschaffen om naar Zuid-Afrika te emi-
greeren. De heeren mr. W. H. de Beaufort te Leusden,
J. L. Cluysenaer te Utrecht G. Mesdag Jzn. te Gro
ningen A. 8. van Reesema te Rotterdam en mr. H. J.
C. van Tienen treden op als Commissarissen en de heeren
mr. J. E. Henny, mr. H. P. G. Quack en mr. J. B. Loman
als directeuren. Leden der vereeniging zijn zij die ten
minste één aandeel van f 100 in het grondbapitaal be
zitten. Indien het mogelijk is zal over dit grondkapi-
taal rente worden uitgekeerd die echter niet hooger
zal mogen zijn dan 4 pet. 's jaars. De voorschotten
worden verleend in rekening tegen behoorlijke zekerheid,
hetzij door borgtocht, hetzij door onderpand van effecten
of vast goed. Een gedeelte van het voorschot kan ter
beschikking worden gesteld van in Nederland achter
blijvende betrekkingen of wel na aankomst in Zuid-Afrika
door den emigrant worden ontvangen. De vergoeding
door de voorschotnemers te betalen is voorloopig be
paald op 8 pet. 's jaars van het bedrag van het voorschot.
Lager kan de door hen te betalen rente thans nog niet
gesteld worden. Immers, het kapitaal is aanvankelijk
gering en al wordt door Directeuren en Commissarissen
geen geldelijke belooning voor hun arbeid gewenscht
toch heeft de Vereeniging, zoowel hier te lande als te
Pretoria, niet onbelangrijke onvermijdelijke uitgaven voor
kosten van administratie. Ten aanzien van de terugbe
taling is als regol gesteld, dat deze moet aanvangen zes
maanden na den datum van het vertrek van don emigrant
en geschieden in maandelijksche termijnen ten kantore
van den vertegenwoordiger der Voorschotbank in Zuid-
Afrika. Het grondkapitaalaanvankelijk van f 10000
wordt gevormd door 100 aandeelen genomen door de
bestuursleden der Bank het Taalfonds en de Ned. Zuid-
Afrikaanscho Vereeniging.
Het werk van het informatie-bureau is thans door het
Bestuur overgedragen aan een commissie voor emigratie,
samengesteld uit de heeren mr. J. B. Loman jhr. J.
A. von Kretschmar van Veen en mr. E. J. Everwijn
Lange Jr. Tusschen de Voorschotbank" en het »In
formatie-bareau bestaat voortdurende samenwerkiug. De
chef van bet informatie-bureau wijst degelijke personen
aan wie de middelen tot emigratie geheel of ten deele
ontbreken op het bestaan der Voorschotbank. Deze
bank draugt aan hot informatie-bureau het onderzoek op
naar de bruikbaarheid der zich om een voorschot aan
meldende personen terwijl de Voorschotbank zelf het
onderzoek naar de deugdelijkheid van de aangeboden
borgen of hot aangeboden onderpand verricht. Begrij
pelijkerwijs kan het eerstgemeld onderzoek niet alleen
door de Commissie van Emigratie en don chef van het
informatie-bureau verricht worden maar zij hebbeu be
trekkingen aangeknooptwaardoor zoodanig onderzoek
mogelijk wordt. De op dit onderzoek vallende kosten
woiden voorshands door de N. Z. A. Vereeniging gedra
gen en 't is zeker te hopendat handhaving en zoo
mogelijk toeneming van het ledental het Bestuur in staat
zal stellen dat te blijven doen.
Eenige weken geleden heeft zich te Amsterdam nog
een tweede vereeniging gevormddie bevordering van
emigratie naar Zuid-Afrika beoogt. Zij draagt, den naam
van »Ned. Zuid-Afrikaansche Vriendenkring" en hot
eerste artikel van baar reglement luidt: »Gods woord
toegepast naar de Gereformeerde boginselen. Zij gelooft,
dat de Heilige Schrift moet zijn de eenige genoegzame
en onfeilbare regel van al haar doen en laten. Alleen
personendio den leeftijd vau 18 jaar hebben bereikt
en de Gereformeerde beginselen zijn toegedaan worden
als lid van den kring aangenomen. De vereeniging
wenscht tevens met personen in Zuid-Afrikadie met
de oprichting der club instemmen, iu aanraking te komen.
Haar doel in deze is: 1°. het oprichten eener vereeuiging
op gelijken grondslag in Zuid-Afrika om den Hollandschen
kring zooveel mogelijk op de hoogte te stellen van Zuid-
Afrikaansche toestanden op maatschappelijk, kerkelijk en
staatkundig gebied; 2°. den leden van den Vriendenkring
bij aankomst in Zuid-Afrika hulp te verleenen en hen
verder met raad en daad bij te staan. Secretaris dezer
vereeniging is de heer G. Sjaardema, 3e Oosterparkstraat
162 te Amsterdam.
Of 't goed gezien is op zulk een wijze de emigratie
te bevorderenbetwijfelen wij. Maar al te zeer geeft
het programma deu schijn, alsof men, door den Boer
in zijn Calvinistisch zwak te tasten goedkoope infor
maties wil verkrijgen. Daarbij kweekt het streven om
den landverhuizer bij zijn aankomst in het vreemde land
op allerlei wijzen behulpzaam te zijn niet het krachtige,
gewenschte emigranten-ras, dat sterk wordt door de vaste
overtuiging dat or groote moeilijkheden zijn te over
winnen die echter geenszins onoverkomelijk zijn. Wie
zijn gaan naar Zuid-Afrika afhankelijk stelt van het
al of niet gereed staan van helpende handen doet beter
thuis te blijven èn voor zichzelf èn voor de eer der
natie, wier naam hij draagt.
Waarvoor in Nederland bovenal dieut gezorgd is, dat
slechts zoodanige emigranten worden uitgezonden die
in zich de meest mogelijke kansen van slagen vereenigen.
De Z. A. Republiek is volstrekt niet het land waar de
gebraden duiven rondvliegen ook daar kont men tegen
woordig de beteekenis van »den strijd om het bestaan."
En wanneer onverhoopt de goud productie eens afneemt
en daarmee 's lands inkomen aanzienlijk vermindert, dan
zal ook daar de zwakke van krachten onverbiddelijk ten
ondergaan in den harden kamp van verschillende belangen,
't Is waar, de bodem is rijk en ook op den duur zal 't blijken,
hoe deze van meer duurzame waarde is dan de ertslagen,
die zich daaronder bevinden maar om winstgevend ge
maakt te worden eischt ook hier de grond intensieve
cultuur. Met de andere takken van bestaan is 't desge
lijks gesteld. Geen dag gaat er voorbij of tientallen
emigranten overschrijden de grens bij Vereenigingzij
komen allen een bestaan zoeken en de concurrentie
wordt met elk uur feller. Wie zich daarvan bewust is
en in zich den moed voelt om in dien stjijd mede te
dingen hij ga naar Zuid-Afrika en zal 't daar beter
krijgen dan hij 't hier ooit gehad heeft. Wie echter reeds
hier te lande zich den mindere voelt in de concurrentie-
worsteling zette alle emigratie-plannen nit het hoofd
want voor hem zal in den vreemde al evenmin een tijd
perk van ongekendeu voorspoed aanbreken.
Hierin schuilt het nadeel van een goed op touw gozette
landverhuizing het oigen land wordt daardoor van zijn
beste krachten beroofd. Intusschen is dit nog boter dan
dat deze goede krachten in den drang der volte niet
tot ontwikkeling gebracht kunnen worden.
Amsterdam. Gisterenmiddag omstreeks half 4
uur zijn 3 wagens van een uit de richting Hilversum
komenden trein vlak bij het Centraalstation alhier ont
spoord en alle 3 omgeworpen. Een bagage-wagen stond
dwars over het spoor en 2 personenrijtuigen waren op
zijde gedrongen. Behalve een conducteur aan den neus,
was niemand gekwetst. Dit kan als een wonder worden
beschouwd. Sommige passagiers moesten met een ladder
uit de rijtuigen gehaald worden.
Stoomtram Bever»»ijkAlkmaar.
Naar van officieele zijde gemeld wordt, zal de dienst
van de stoomtram Beverwijk—Alkmatr, waarvan de aan
leg reeds bijna is voltooid, nog vóór 1 Januari voor het
verkeer worden geopend.
Te krommenie heeft een hevige brand gewoed
in de papierfabriek »De Mol," firma A. Kroesen Co.
De helft der droogschuur en het papierpakhuis werden
in de asch gelegd. De schade is belangrijk.
De gemeenteraad van Ben lleliler heeft zich
tot de Regeering gewend tot het verkrijgen van eene
Rijks Hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus.
Ursem. Voor deze gemeente is tot hoofdingeland
van den polder Mijzen herbenoemd de heer D. v. d. Lee.
Scliermerliorn. Bij ministeriëele beschikking is
de ambtenaar der directe belastingen, de heer H. Bosch,
van Maastricht, naar hier overgeplaatst.
Hcerliugo waard. De heer Jb. Met is aannemer
geworden tot het maken van een nortonput aan school
no. Ill en het herstellen der bestaande put aan school
no. IIalles voor rekening van de afdeeling van het
Witte Kruis.
Warmenhuizen. Aan het rijkstelephoonkantoor
alhier werdeu gedurende de maand November behandeld
86 telegrammen, waarvan 34 uitgaande. Bij de Rijks
postspaarbank haddon 21 inlagen plaats tot een bedrag
van f 542.75 en 1 te ugbetaling tot een bedrag van f 15.
Sr liagen. Aan den den 29 in het Nooidhollandsch
koffiehuis alhier gehouden kolfwedstrijd werd door 12
personen deelgenomen. De le prijs word met 111 punten
behaald door don heer Jb. Westerman, Barsiugerborn,
de 2e met 105 p. door den heer C. Asjes, Schagen, de
3e met 103 p. door den heer H. Ton te Oudcarspel, de serie-
prijs met 43 p. door D. de Beurs, Barsingerhorn. Aan
den biljardwedstrijd werd ook door 12 personen deelge
nomen. De le prijs werd behaald door den heer D. A.
Kaan, Wieringerwaard, de 2e door Jn. Kweldam, Schagen,
de 3e door P. Roggeveen, Schagen. De prijzen bestonden
in contanten.
De heer G. Muis, plaatsvervangend districts-veearts
alhier, is benoemd tot leeraar aan de Rijks-Landbouw
school alhier.
Den 28 vergaderde de plaatselijke ijselub alhier. Uit
de rekening en verantwoording bleek, dat was ontvangen
f 150,02 en uitgegeven f 14.81, batig saldo f 135,21.
Besloten werd insignes in den vorm van gedrukte kaar
ten, get.eekend door het bestuur, aan de leden te ver
strekken. Leden van zustervereenigingen hebben op de
banen der Schager ijselub op vertoon van diploma vrijen
toegang. Aan de veieenigingon te Kolhorn, Barsingerhorn,
Zijpe Haringhuizen, HarencarspelWinkel, Nieuwe
Niedorp en Wieringerwaard zal verzocht worden derge
lijke maatregelen in te voeren. Verder werd nog beslo
ten toe te treden tot den »IJsbond Hollands Noorder
kwartier. De Schager vereeniging telt ruim 60 leden.
le klasse, le lijst, 30 Nov.
