No. 150. Eerste blad. Acht en Megentigste Jaargang
1890.
ZONDAG
6 DECEMBER.
De Boterwet.
Buitenland.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f 0,80j franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3
Prijs der gewone Advertentlëm
Per regel 0,15. Qroote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Het Nederl. landbouw-comité richtte in de maand
Augustus van dit jaar aan den minister van waterstaat,
handel en nijverheid en aan den minister van justitie
een adres betreffende den boterhandel.
De aanleiding tot dit adres was tweeërleivooreerst
dat zij die in natuurboter handelen zich beklagen over
de onhoudbare concurrentie van winkeliers die allerlei
surrogaten voor boter verkoopen en in de tweede plaats,
dat de Nederlandsche boter op de Engelsche markt zijn
naam vrijwel geheel schijnt te verliezen.
Wij trachten in dit opstel beknopt uiteen te zetten
om welke reden o. i. de boterwet haar doel heeft gemist
en in welke richting o. i. herstel is te zoeken om deze
tak van nijverheid die voortdurend in kwijnenden toe
stand verkeertop te beuren
Een der eigenaardige gevolgen der wet van 23 Juni
1889 houdende bepalingen gelijk de titel luidttot
voorkoming van bedrog in den boterhandelis wel dit,
zooals adressanten opmerken dat zij het bedrog niet keert.
Wat is het geval De onbezoldigde rijksveldwachters,
die volgens art. 3 der wet overtredingen moeten opsporen
ontvangen een belooning als zij iemand bekeuren.
Nu zijn onbezoldigde rijksveldwachters snuggere lieden.
Zij begrijpen datindien zij steeds nauwlettend toezien
en alle overtredingen der wet constateeren de wet
eerst minder en vervolgens heelemaal niet overtreden
zal worden.
Geschiedt ditleeft iedereen de wet nadan houden
ook hunne belooningen op.
Vandaar zeggen adressanten dat een energieke be
strijding der knoeierij lijnrecht in strijd is met het eigen
belang der onbezoldigde rijksveldwachters, wier kans om
iets te verdienenvermindert naarmate de knoeierij
afneemt.
Volgens het adres moet dus deze vorm van bekeuringen
veranderd en moeten er zwaardere straffen op de over
tredingen gesteld worden.
Bezoldigde inspecteurs moet men benoemen hechtenis
moet men toepassen in plaats van boete bjj vervoer en
verzending moet het merken van surrogaten verplichtend
worden gestelden eindelijk moeten de zoogenaamde
potjesboeren binnen het bereik der wet vallen.
Met bescheidenheid zij 't gezegddeze verscherping
der boterwetdie het Landbouw-comité verlangtzou
slechts een tweede stap in een verkeerde richting zijn
het bewijs ervan ligt juist in het feitdat adressanten
zelf erkennen hoe weinig de wet- van 1889 heeft ge
holpen.
Men zou o. i. den wetgever niet dwingen den dwaal
weg verder in te gaan indien men steeds had erkend
het doel der wet.
Immershoewel men gaarne wil doen voorkomen
alsof men den eerlijken handel wenscht te bevorderen en
dusgenaamd geknoei wil tegengaan is het eerlij k te
bekennendat in alle takken van handel en industrie
gelijksoortig of beter gezegd veel erger geknoei voor
komt en geduld wordt.
Men staat toch ten opzichte van de margarine op een
geheel ander standpunt dan 25 jaar geledon. Toen vond
dit surrogaat bestrijding omdat men het nadeelig achtte
voor de volksgezondheid. Men meendedat boter van
koemelk een natuurlijk en derhalve een gezond product
moest zijn.
Doch thans Zelfs de Dnitsche regeering die niemand
zal verdenken van voorliefde voor kunstboter te koesteren,
heeft onlangs gezegd dat de margarinemits uit deug
delijke zuivere stoffen bereid een gezond voedzaam en
wegens zjjne goedkoopte vooral voor de mindere klassen
der bevolking te waardeeren surrogaat voor boter is.
Om kort te gaanhet eigenlijke doel der belemmeringen
van den margarinehandel is niet anders dan om te be
werken dat de prijs van boteruitsluitend uit melk
bereidhooger zal worden.
Ook in dit opzicht kan men met de statistiek in de
hand bewijzen dat het doel werd gemist. Immersin
1889 gold de boter te Delft J 1.60 en in 1894 en
1895 slechts f 1.—.
Niet de margarine-industrie hier te lande is de oorzaak
van die dalingmaar de groote aanvoeren van zuivel
producten uit Australiëen de laatste jaren ook uit
Canada en de Vereenigde Staten.
Het debouché voor onze boter is Engeland. De Lon-
densche markt werd de laatste jaren ruim voorzien
van dit artikelook omdat het verbouwen van graan
weinig winst galen dus weiland meer opbracht dan
bouwland. De rijziog der graanprijzen kan dus rijzing
der boterprijzen tengevolge hebben.
Niet slechts de veehouders maakten tengevolge van
den grooten aanvoer op de Londensche markt slechte
prijzen voor hun waarmaar eveneens de margarinefa
brikanten die tegen de goedkoopere botersoorten moesten
concurreeren beleefden slechte tjjden.
Om nu den margarinehandel nog meer te beperken en
gelijksoortige moeielijkheden in den weg te leggen als in
Frankrijk en Duitschland en vooral in Donemarken reeds
is geschied, daarmeê zullen wij weinig geholpen zijn.
Integendeel zou dit voor ons landdat weinig indu
strieën telt, die voor 43'/2 millioen guldens uitvoeren,
hoogst nadeelig zijn.
Onze uitvoer aan natuurboter bedroeg in 1894 slechts
13'/j millioen. Dus zijn ook uit dien hoofde alle belem
meringen van kunstboter-fabricageverkoop of verzending
hoogst onbillijk bovendien.
Onbillijk zijn zijen zij baten niet en niemand. De
veehouders hebben er geen voordeel vande verbruikers
evenmin.
Den wetgever kan en moet het volkomen onverschillig
zijn of de bevolking boter eet bereid uit melk uit
varkensnieren of uit katoenzaad mits bet product voor
de gezondheid geen schadelijke bestanddeelen bevat.
Wel verre dus dat de wet van 1889 verscherpt en
nog meer belemmerende bepalingen behoort te bevatten
moest zij eenvoudig afgeschaft worden. Het gebruik van
kunstboter neemt toch toe het is niet te stuiten en
behoeft ook niet gestuit te worden. Zoo ooit, dan geldt
het hierdat het publiek wil bedrogen zijn.
Ieder weetals hij goedkoope boter koopt dat deze
niet geheel van de koe afkomstig zal zijn. Doch de
kooper of koopster vindt het somtijds minder aangenaam
om met een papiertje thuis te komen waarop staat
margarine.
In Engeland hebben de winkeliers er dit op gevonden
Zij leveren het surrogaat met het margarine-bewijs af,
en stellen ieder kooper in staatzelf, nadat de betaling
heeft plaats gehad het pakje te wikkelen in een ander
papier waarop staatgeguarandeerde natuurboter. En
zoo gaan de klanten getroost huiswaarts.
Een andere vraag is dezeof de wetgever, de natuur
boter producenten niet op betere wijze kan helpen, dan
door wetten ah de onze van 1889.
Waar het om te doen is, zeggen wij nogmaals, dat is
zuivere natuurboter den prijs te doen erlangen op de
wereldmarkt, die daaraan toekomt.
Vandaar komt het ons voordat hetgeen het Land
bouw-comité wenscht blijkens voormeld adresdat n.l.
de regeering gelegenheid geeft aan handelaars in natuur
boter voor uitvoer bestemdde qualiteit te doen contro
leeren zeer zeker aanbeveling verdient.
Niet de margarine behoeft een etiquet, gelijk de wet
gever in artikel 2 ondoordacht heeft voorgeschreven
doch het natuurlijke product behoeft een etiquet, als het
van goede qualiteit is.
Reeds in 1884 heeft dr. Adolf Maijer gewezen op de
wenschelijkheid en de mogelijkheid om de voor export
bestemde boter, in door den staat aangowezen proefsta
tions of laboratoriums te doen onderzoeken.
De onderzochte hoeveelheid kan dan met een stempel
als waarborg van echtheid voorzien aan de markt ge
bracht worden.
De groote fout onzer boterwet is, dat zij in beginsel
dwaling bevat. Niet binnenlands behoeft zij te werken,
maar buitenlands.
Te Londen wordt de Delftsche boter, zelfs al bestaat
zij enkel uit room, voor margarine aangezien.
Welnu, hoewel wij erkennen, dat scheikundig niet
gemakkelijk is, voortreffelijke kunstboter van natuurboter
te onderscheiden, in verreweg de meeste gevallen zal
een deskundige er wel in slagen, aan te wijzen, welk
product goed is en welk product niet. Het goede product
kan hij dan stempelen. En het is zeer waarschijnlijk, dat
deze door niet belanghebbenden goedgekeurde waar
in Engeland wel koopers zal vinden tegen behoorlijken
prijs en naar men kan verwachten, tegen hoogeren prijs
als thans de Hollandsche boter bereikt.
Zie Landbouw-Weekblad van 22 Augustus 1896.
Een wijziging der boterwet is bij het Departement
van Justitie in bewerking.
Hm-dlli!. De welbekende burgemeester van Brussel,
de heer Buis heeft zijn besluit te kennen gegeven af
te tredenook het college van schepenen zal ontslag
nemen. De coalitie van clericalen en socialisten hoopten
den burgemeester en de schepenen tot dezen stap. Naar
onze meening zegt de heer Buis in zijne verklaring
zullen de belastingplichtigen aan de nieuwe richting van
den Raad een aanzienlijke verzwaring der lasten te wijten
hebben deze verzwaring is overigens reeds aangekondigd
door het indienen van een voorstel van inkomstenbelasting.
DUITSCIHjAIVD. De werkstaking te Bremen, als
een stroovuurtje opgevlamd is als een stroovuurtje ge
ëindigd. De werklieden namen het aanbod der entrepöt-
maatschappij (8-urigen werkdag, 10 pet. loonsverhooging)
aan en alom is de arbeid hervat. Daar dit. thans aan
genomen voorstel reeds op 27 November gedaan was
hebben de werklieden door hun staken niets gewonnen,
doch hunne middelen uitgeput, terwijl daarenboven velen
hunne plaats bezet vinden door het van alle zijden toe
gestroomde vreemde werkvolk.
Is 't to Bremen den stakers gelukt vrede (zij 't ook
geen voordeelige) te sluiten in Hamburg is het werk
volk nog niet zoo ver. Wel heeft men ook daar getracht,
de zaak te schikken en hebben de stakers zich ter elfder
ure bereid verklaardzich aan het oordeel van een
scheidsgerecht te onderwerpen doch de werkgevers heb
ben alle toenadering geweigerd toen zij gewaar werden,
dat de socialisten zich met de leiding der beweging be
last hadden. Daar de werkstaking niet veel sympathie
verwekt en do giften uitblijven is ook hier het einde
nabij en de nederlaag der arbeiders hoogstwaarschijnlijk.
Wel heeft de stakings-commissio den 4 een algemeene
werkstaking bevolen van alle aan de havens werkende
arbeidersdoch hoogstwaarschijnlijk is dit slechts een
laatste stuiptrekking.
De orde werd nergens verstoord.
Een hoogstbelangwekkende strafzaak is thans te
Berlijn aanhangig togen twee journalisten Le.-kert en
von Lützowbeschuldigd van den opperhofmaarschalk
Eulenburg valscheljjk beticht te hebbendo toast van
den czar te Breslau opzettelijk foutief aan de pers te
hebben medegedeeld. De rijkskanselierbaron von Mar-
schall en andere hooggeplaatste personen zijn getuigen.
Volgens de »Post" is de benoeming van kolonel
Liebert tot gouverneur van Duitsch Oost-Afrika door den
keizer bekrachtigd. Tevens is majoor Wissmann ter be
schikking van den rijkskanselier gesteld met de bedoeling
dat zijn bekwaamheden aan het koloniaal bestuur te
Berlijn ten goede zullen komen.
EGYPTE. Nu 't Hof van Appèl bevestigd heeft,
dat do regeering het half millioen pond sterling voor de
Dongola-expeditie weder in de kas moet storten, heeft
Lord Cromer de volgende motie aan de Egyptische
regeering gezonden
»Nu de rechterlijke macht beslist heeft, dat de ge
bruikte gelden weder in het Reservefonds moeten worden
gestort, blijft Engeland van meening, dat de regeering
van Egypte aansprakelijk blijft voor de betaling dei-
kosten van de expeditie, die gediend heeft om de Aequa-
toriaal-provincie te heroveren voor het Egyptische rijk.
Maar Engeland is bereid, als Egypte daartoe thans niet
de middelen heeft, een deel van bet benoodigde bedrag
te leenen, ouder nader overeen te komen voorwaarden,
voor rentebetaling en aflossing.'
Hel antwoord hierop is nog niet bekend.
JKMGEI.AKD. De »Daily News ziet in de beslis
sing van het Hof van Appèl een nederlaag voor de
regeering van lord Salisbury.
De »Times" daarentegen zegt, dat de beslissing
geen belemmerenden invloed hebben zal op het voort
zetten der expeditie. De kosten zullen thans door Enge
land worden betaald en de invloed dien het in Egypte
heeft, zal daardoor worden vergrootwant »als wij voor
Dongola moeten betalen, volgt daaruit, dat wij, en niet
Egypte, recht op Dongola hebben," zegt de »Times."
Dr. Jameson is van de gevangenis per ambulance
wagen naar een der ziekonverplegingen gebracht, waar
hij zal blijven totdat hij sterk genoeg is om naar buiten
te kunnen gaan. De docter moet zeer afgevallen zijn;
een zeer slechte spijsverteering en slapeloosheid, waar
tegen een dieet vau melk en brood werd aangewend,
hebben hem zeer verzwakt en een ongemak, veroorzaakt
door het rijden op een nat zadel, heeft de algemeene
uitputtig opgevoerd tot een grens die, volgens het oor
deel der geneeskundigen, een ernstig gevaar voor het leven
van den man opleverde. Gedurende zijn verblijf in de
gevangenis is dr. Jameson met groote toewijding ver
pleegd door majoor Willoughby. Dag on nacht waakte
doze aan zijn zijde zonder acht te geven op zich zelf.
Deze moet nu ook uiterst zwak zijn en zal vermoedelijk
langen tijd onder dokters handen moeten blijven.
FRANKRIJK. De socialistische leden der Kamer
hebben voorgesteld, als voorbereiding om het staand leger
af te schaffen, in te trokken het artikel der militiewet dat
de opkomst der dienstplichtigen gedurende 13 of 28 dagen
voorschrijft. Daarvan zou terstond een bezuiniging van
