1890.
No. 1. Werste blad.
Itfegen en WTegentigste Jaargang.
1897.
VRIJPie
ALMANAE gratis
1 JANUARI.
Buitenland.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Aan alle geabonneerden op ons blad is
bovengenoemde
verzonden.
AUKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Baterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar/ 0,80; franco door het
geheele rijk 1,
3 Nummers f 0,««. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3'
gevonden de grootste eerbied werd den vreemden po
tentaat getoond door hetzelfde volk dat eigen vorsten
bij halve dozijnen heeft weggejaagd. En de geschied
schrijver zal moeten boeken dat de Europeesehe vorsten
nooit zooveel hadden in te brengen dan nauwelijks hon
derd jaar na de Fransche revolutie
De Uitgevers.
Het jaar 1896 waarvan wij afscheid nemen kenmerkt
zich door tal van belangrijke gebeurtenissen binnen- en
buitenslands.
Op wetgevend gebied was het jaar vruchtbaar.
Behalve tal van kleinere wetten kwam 16 April een
nieuwe regeling der personeele belasting tot standen 7
September een nieuwe regeling van het kiesrecht.
Welke gevolgen de kieswet hebben zal Wie zal het
zeggen
De kalmte men zou bijna zeggen de onverschilligheid,
waarmede na lange discussies deze wet ontvangen werd,
doen vermoeden dat de partijverhouding in de Staten-
Generaal weinig veranderen zal.
Voor ons land was zeer zeker in het aigeloopen jaar
de belangrijkste gebeurtenis de hernieuwde Atjeh-oorlog,
die nog steeds nieuwe offers eischt.
Aan hen, die veraf voor het vaderland hun leven gaven,
hebben wijdunkt ons nog een eereschuld te voldoen
Een volk dat zichzelf achtkent zijn helden bij name
n eert hun nagedachtenis
Een grootsch Atjeh-monument zal bij het jonge Neder
land het besef levendig houdentot welke daden een
kleine natie zelfs in de 19e eeuw nog in staat is.
Geen gedenkteeken kan meer uitdrukken dan een mau
soleum bevattende een in steen gebeitelde lijst van hen
die in Indië in het laatst dezer eeuw zijn gevallen.
Want al zjju er edele geesten die als Tolstoi in zijn
vlugschrift »Les Temps sont proches'', gelooven aan
het spoedig tot stand komen van den wereldvrede, hetgeen
1896 te aanschouwen gaf op militair gebied doet veel
eer vreezen dat de tijden nabij zijn waarop aan den
horizont van Europa de traditioneele zwarte stip tot een
donkere dood en verderf spreidende wolk aangroeit.
Scherper dan ooit blijft Europa verdeeld in gewapende
kampen.
De litteratuur betreffende de nieuwste onderzoekingen
op het gebied van het krijswezen neemt het laatste tien
tal jaren zulk een omvar g aan dat zij zelfs door des
kundigen nauwelijks is bij te houden.
En wanneer de potentaten van dit werelddeel elkaar
bezoeken dan vertoonen zij onafzienbare reeksen krijgS'
lieden die niet alleen geen knoop aan hun jas missen
maar geen patroon in de patroontasch.
Grooter ironie is nauwelijks denkbaardan de vrede
lievende toesprakendie na dergelijke parades door het
geduldige publiekwelks belangen hierbij op bet spel
staan, terwijl het al deze krijgstoerustingen betaalt
goedgeloovig voor goede munt worden aangenomen.
Toch kan ieder begrijpenhoe gespannen de Euro
peesehe verhoudingen moeten zijn als een czaar zoon
van czaren heerseher over het onmetelijk gebied tus-
schen de Baltische zee en den Grooten oceaan, niet aarzelt
nederige menschen als den heer en mevrouw Faure te
bezoeken.
Niet dat het bezoek den president persoonlijk geldt
gelijk Leroy Beaulieu noodig vond te betoogen in een
zeer lang opstel in de >Rovue des deux Mondes" (1 Oct.,
bladz. 543).
Het bezoek gold noch den presidentnoch de repu
bliek. Het was een beleefdheid aan Frankrijk waarvoor
dunkt ons de verklaring niet ver te zoeken is.
In afwijking met de traditie van regeerende vorsten
ging de czaar naar Parijs niet zoozeer om een bondge
nootschap te bezegelen, dan wel om in geval van oorlog
ook financieel op de Fransche natie te kunnen rekenen.
In onzen tijd met de bewapening waarvan men de
practische uitwerking niet weetis een oorlog oen te
hachelijke zaak om niet elke hulp aan te nemen.
Een merkwaardig feit heeft dan ook dit jaar plaats
BUUCtARIJftl. Het proces tegen de moordenaars
van Stamboeloff werd den 28 hervat met de opzienbarende
mededeeling dat Stamboelofi's revolver Zondag, terwijl
er geen zitting was, van de tafel in de zittingzaal is ge-
jstolen. Nadat de beweging door deze mededeeling ver-
Niet" minder merkwaardig is hetdat terwijl in Europa I oorzaakt was bedaard, begon de procureur Gheorgietf
millioenen aan krijgstoerustingen sedert jaren besteed zijn 8t°affe° inzonderheid "voorVm
nog nooit de Europeesehe legers zulk een pover gun i den ;ntellectueelen leider van de samenzwering,
maakten als juist den laatsten tijd. Adres aan de Span
jaarden op Cubade Franschen op Madagascarde
Italianen in Abessynië en op de Philippijnsche eilanden.
Even weinig kracht werd getoond ten opzichte van de
Turken.
Toen de Armeniërs door een aanslag op de Ottomaan-
sche bank de aandacht der Europeesehe geloofsgenooten
DUITSCHIiAlVD. De Duitsche bladen zien, bijna
allen verband tusschen de reis van Cecil Rhodes en den
opstand in Bechuanaland.
De »Voss. Ztg." zegt
»Het is meer dan een toeval, dat bijna gelijktijdig
met den terugkeer van Cecil Rhodes van Matabeleland
naar Port Elisabeth, waar hij een indrukwekkende rede-
rr i voerine hield over de veroeniging van geheel Zuid-Afrika,
wilden trekken heerschte dagen lang in Konstantmopel 0°stand njtbreekt in Bechuanaland. Indien men
t 4-Vi I tjvil uiuwAwv** >-
een christenvervolgingdie m vroegere eeuwen tnuis herinnert dat dr. Jameson en twee zijner gezellen
hoort, die duizende slachtoffers eischto die vroeger een J pag onlangs in vrijheid zijn gesteld, dan zou men zich
kruistocht zou hebben uitgelokt. kunnen inbeelden dat die opstand is uitgelokt met het
ln Engeland uitte zich de verontwaardiging zeer sterk, doel troepen te kunnen bijeenbrengen die later een coup
- j i j n i ui +'w tegen Transvaal zouden kunnen uitvoeren. Want van
Docb bij verontwaardiging in dagbladartikelen bleet het. ,ongekroondeu koning van Zuid-Afrika" kan men
Wel zond lord Salisbury 25 pantserschepen naar de auerkd gewelddadigheden verwachten, en in Pretoria
Aegaeische zeedoch ook dit hielp niet veel omdat
sultan Abdul zoo slim geweest is de hulp van Rusland
in te roepen. Geen schot werd gelost.
Ook Italië gedoogde in dit jaardat Italianen vervolgd
en vermoord werden in Braziliëzonder dat het daarin
een casus belli zag.
Ook de Transvaal slaagde er in den Engelschen in
vloed te beperken door Jameson's bende gevangen te
men.
Om kort te gaan het jaar 1896 getuigt met tal van
aanwiizingen van een zeer optr-kelijken achteruitgang in
kracht en invloed van de Europeesehe mogendheden.
De suprematie van ons werelddeel ligt meer op het
gebied van kunst, wetenschap en nijverheid.
Groote tentoonstellingen zijn gehouden te Genève te
Berlijn en te Buda-Pest.
houdt men hem tot eiken misdaad in staat.
De Berlijnsche «Neueste Nachrichten'' verklaren, dat
Duitschlaud zoowel als de Zuid-afrikaansche Republiek
maatregelen moeten nemen, om der staatkunde van den
Napoleon der Kaapkolonie weerstand te kunnen bieden.
Uit alles blijkt duidelijk, dat men met gespannen aan
dacht de ontwikkeling der gebenrtenisseu in Zuid-Afrika
nagaat. De kruiser »Prinzessin Wilhelm' heeft last
ontvangen zich uit de Chineesche wateren naar het es
kader te begeven dat reeds in Zuid-Alrika bijeen is.
EfNCililIiAJVD. Gladstone vierde den 29 zijn 87en
verjaardag.
Bladen van alle richting en kleur wenschten hem
„many happy returns of the day".
TeHawarden werden de klokken geluid eu de vlaggen
uitgestoken om des grooten burgers jaardag te vieren.
Het regende natuurlijk brieven en telegrammenmeer
dan 200 brieven van bekende personen waaronder van
den markies van Riponlord Leigh lord on lady
Op wetenschappelijk gebied heeft dit jaar prof. Rönt- Xweedmouth, werden op het kasteel ontvangen.
gen te Würzburg door de ontdekking van geheimzinnige
stralen die door ondoordringbare stoffen heengaan een
nieuw veld van onderzoekingen geopend.
Het laat zich aanzien dat de gevolgen dezer ontdek
king zeer belangrijk zullen zijn. Reeds werd bericht uit
Amerika dat Edison bij blinden het gezichtsvermogen
zou kunnen herstelleneen ander bericht spreekt van
telegrafeeren zonder dat een geleiding noodig isalles
door middel van onzichtbare stralen. Moge 1897 even
rijk aan verrassingen zijn als 1896 was.
De stad onzer inwoning bleef dit jaar voor groote on
De hertog en de hertogin van Westminster en de
gravin van Grosvenor kwamen persoonlijk naar Hawarden
om den ouden staatsman geluk te wunschen.
Een buitengewone ramp heeft groote ontsteltenis
veroorzaakt in Rathmore, een arm en schaars bevolkt
distriet, op de grenzen van het graafschap Cork in Ier
land. Een uitgestrektheid moeraslandongeveer twee
honderd acres in oppervlakte is, waarschijnlijk ten gevolge
van de vele regens der laatste weken, naar beneden ge
gleden en heeft over een afstand van een paar mijlen
alles bedolven. Een hoeve is verzwolgen en de boer
zijn vrouw en zes kinderen zijn met al het vee omge
komen. Alleen de houd schijnt door zijn instinct ge-
heilen bespaardoveral verrijzen nieuwe woonhuizen en I waarschuwd te zijn voor het dreigende onheilwant hij
winkels, terwijl verschillende nieuwe ondernemingen wer- bad bijtijds een goed heenk -men gezocht Het gezin was
,J Zondagavond te bed gegaan, en den volgenden morgeu
den gevestigd. Toch werpt de groote verwarring, die van de geen gpoor meer te bekenneü.
in de gemeente-financiën bleek te bestaan een donkore I j^0 naastbij wonen de landlieden boorden in de vroegte
schaduw en niet minder de strafgedingen die daaruit nadat het don geheeleu nacht hevig gewaaid en geregend
voortkwamen.
Brengt grond voor bouwterrein geschikthooge prij
zen op in het vroeger zoo rijke en welvarende Noord
holland blijven de landprijzen zeer laag en schijnen zij
zelfs dalende te zijn.
Ten deele is dit een gevolg van de lage prijzen der
producten van boter en kaas en van slachtvee waar
voor de grenzen van ander staten gesloten blijven.
Doch ten deele moet het ook worden toegeschreven
aan het weinige kapitaaldat de piattelandsche bevol
king de laatste tijden heeft kunnen besparen. De koop
kracht wordt steeds geringer.
Of 1897 voor den boerenstand gunstig zal zijnhangt
o.i. voornamelijk af van den graanprijs. Indien het graan
in waarde stijgtdan zullen de andere producten van
zelf volgen en pacht of route betaald kunnen worden.
Hoe het ook zij op Oudejaars-avond zal in menige
landhoeve over den moeielijken strijd en de bezwaren,
die het bedrijf medebrengt, worden nagedacht.
Zeer schaarsch zal het getal zijn van hen die fiuan-
hadeen gerommel als van een onweer in de verte
gepaard met een dreuning van den grond zoodat men
eerst aan een aardbeving dacht.
Andere slachtoffers schijnt de grondverschuiving niet
gemaakt te hebben, maar vele omwonenden hebben groote
schade geleden. De omstreek is over een groote uitge
strektheid overstroomd doordat twee rivieren die zich
in de meren vau Killarney ontlostten verstopt werden
en buiten hare oevers traden.
Het terrein van de ramp ligt 1200 voet boven de zee
het slijk schijnt nog niet tot rust gekomen te zijn.
Uit Bombay wordt gemeld
De pest breidt zich nog steeds uit. Volgens de otfi-
ciëele opgaven tot 28 December zijn er 2094 gevallen
voorgekomen, waarvan 1494 met doodelijken afloop.
In de laatste twee of drie maanden zijn ongeveer
200.000 inwoners de stad ontvlucht. Dientengevolge
komt men in vele zaken waar met inlandsch personeel
gewerkt wordtwerkkrachten te kort. Tot dusver zijn
de Europeanen verschoond gebleven van de ziekte.
FKANRRIJK De minister vau koloniën, de heer
Lobon, heeft in den, jongsten ministerraad medegedeeld,
dat generaal Gallieni de oproerige beweging op Mada
gascar bijna geheel meester is. De laatste benden zijn
cieei zijn -vooruitgegaan, in do meeste gezinnen op 't teruggedrongen in de bosschen do gouverneur van het
platte land wordt dan ook de toekomst met groote be
zorgdheid te gemoet gezien.
Voel heil en zegen zij hun toegewouscht in het
nieuwe jaar
eiland heelt maatregelen genomen om ze te achtervolgen
en in te sluiten.
In een vergadering van de Parijscho tentoonstel
lingscommissie is ter sprake gekomen de groote toovlood
naar de hoofdstad van arbeiders, die hopen door de ten
toonstelling werk te zullen vinden. De minister van
koophandel sprak zijn leedwezen hierover uit en ver
klaarde.dat niet meer dan 5000 arbeiders bij den bouw
der tentoonstellingshallen een plaats kunnen krijgen.
