i
No. 20,
Negen en Negentigste Jaargang.
1897.
ZONDAG
14 F E B It IT A 111.
Het Drievoudig Verbond
en de gevolgen voor Nederland,
Buitenland.
fierste blad.
Deze Courant wordt IMnsdag-, Wowierdajj- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar ƒ0,8©; manco door hst
geheele rjjk 1,
De 3 nummers O,O®. Afzonderlijke nuuiiue; -> ets.
Telefoonaummer 8
S'rïJ» der gewone Advertentiëns
Per regel ©,Ift. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
i.
Toen Metternich Oostenrijk's groote staatsman den
36-jarigen Bismarck voor 't eerst ontmoette heeft me
vrouw Metternich in haar dagboek aangeteekend 21
Augustus 1851 Bismarck schijnt ons een aangenaam
en een zeer geniaal man toe." Noch mevrouw Metternich,
noch haar gemaal hebben blijkbaar een zweem van ver
moeden gehad van 'tgeen in de naaste toekomst ge
beuren zou. Anders zoude Bismarck allerminst als een
aangenaam mensch zijn beschreven.
Want hij was 't, die de suprematie van Oostenrijk in
den Dnitschen bondwaarvoor Metternich zijn leven
lang had geijverd, als met ééD slag vernietigde.
Doch overigens was de indruk juist.
Hoe men over Bismarck ook moge denken bewonde
renswaardig zal 't blijven voor het nageslachthoe deze
staatsman Pruisen en daarmee geheel Noord-Duitschland
in macht, invloed en aanzien heeft doen winnen.
Met welke zeldzame scherpzinnigheid heeft hij de
Enropeesche politiek geleid
Terwijl Frankrijk's geschiedenis in deze eeuw het
bewijs levert, hoeveel kortzichtige bewindslieden kannen
bederven, staat men verbaasd over de schitterende resul
taten die door het werk van één mau zijn verkregen
in Daitschland.
Hoe grootsch, hoe geniaal de schepping van den ijzeren
kanselier, het machtige Germaansche rijk, ook moge zijn,
het heeft een zwakke zijdedie na zijn aftreden meer
aan 't licht is gekomen. Het zij ter eere van Bismarck
gezegddat hij steeds oogen gehad heoft voor de ge
breken van zijn werken plannen beraamd heeftom
toekomstige gevaren te ondervangen.
Het Drievoudig Verbond tusschen Daitschland Oos
tenrijk en Italië is een der middelen geweest waardoor
Bismarck getracht heeft aan zijn werk den noodigen
steun te verzekeren.
Het is verre van gemakkelijk in een kort bestek een
overzicht te gevenhoe het Drievoudig Verbond tot
stand kwam. Toch trachten wij enkele feiten der diplo
matieke geschiedenis in herinnering te brengen om te
doen uitkomenhoe het antagonisme tusschen Frankrijk
en Rusland eenerzijds en het Drievoudig Verbond ander
zijds langzamerhand ontstaan en diep geworteld is.
Welk een ontzettende calamiteit voor Europa zou zijn,
een conflict tusschen deze twee machtige partijen laat
zich nauwelijks indenken.
Het spreekt toch van zelf, dat de tallooze half bar
baarsche volksstammendie den laatsten tijd aan het
Russische gezag zijn onderworpen uit een militair oog
punt elementen bevatten, waartegen de beschaafde Euro
peaan, hoe welgewapend ook, moeielijk bestand zal zijn.
Hoe de houding der Fransche natie in dien toekom-
stigen strijd zal zijn, is niet twijfelachtig.
Ook van die zijde dreigt voor Daitschland een sterke
vijand.
Deze verdeeldheid van Europa in twee even sterke
kampen heeft dunkt onszelfs voor kleinere staten
gevolgen die wel de aandacht waard zijn hoewel zij
hier te lande nog niet werden besproken.
Was b. v. Nederland tot nu toe een quantité négli-
goable, een factor waarmee men geen rekening behoeft te
houdengelijk de zaken thans staan kan het voor
Dnitschland in 't geheel niet onverschillig zijn, in hoever
wij onze neutraliteit kunnen handhaven.
Dat de politieke toestand voor Daitschland niet in
zijn voordeel veranderd is, behoeft geen betoog; vandaar
dan ook dat zelfs na het bezoek van den Czaar aan
Frankrijk de Duitsche Keizer zich beijverd heelt hem
allerlei attenties te bewijzen.
Voor zoover de politieke geschiedenis bekend is, heeft
Bismarck de verhoudingen die thans bestaan, voorzien,
en getracht die te voorkomen.
Gelijk men zich herinnert, waren de vredesvoorwaarden,
die hij in 1871 aan Frankrijk oplag, nadat Wilhelm in de
spiegelgalerij te Versailles de keizerskroon had aange
nomen, bijzonder hard. Verlies van grondgebied en een
som gelds zoo groot als nog nooit van een overwonnen
volk was geëischt.
Terwijl de vredespreliminairen werden geteekend, ging
Parijs in vlammen op. Nadat de vernederende vrede
gesloten wasdacht iedereen en misschien Bismarck
ook, dat Dnitschland's erfvijand voor goed was te gronde
gericht.
Evenwel bleek het spoedigdat men zich daarin
vergist had.
De levenskracht van '6 Fransche volk bleek sterker
dan men vermoedde.
De milliarden werden in korter tijd dan behoefde
betaald.
Het leger werd gereorganiseerd, en nauwelijks verliepen
er een viertal jaren of het was te voorzien, dat Daitsch
land aan zijn grenzen een even sterken nabuur zou
vinden als vóór 1870.
Voor dat Frankrijk geheel op zijn verhaal zou zijn
gekomenwilde de Rijkskanselier in 1875 gelijk een
tweede Catohet Fransche Carthago opnieuw gaan
verwoesten.
Prins Gortschakof eu de Rnssisehe diplomatie heeft
dit plan verijdeld.
Toen namelijk in 1875 evenals in 1869, van de Rus
sische regeering de neutraliteit verlangd werd in geval
van een hernieuwden oorlog met Frankrijk heoft Czaar
Alexander daartoe niet willen meewerken.
Zelfs maakte men den Franschen gezant Leflö opmerk
zaam op de booze voornemensdie Bismarck koesterde.
Bovendien gelastte de Russische regeering aan Schou-
valofhaar gezant aan 't. hof van St. James op zijn
reis naar Londeneer bezoek te brengen aau Keizer
Wilhelm en hem naar de plannen te vragen.
Ongelukkigerwijze was Keizer Wilhelm nog niet inge
licht hij verklaarde ten hoogste verbaasd te ziju over
de mededeolingen en gaf de moest vredelievende verze
keringen.
Fatsoenshalve na deze geruststelling van Keizer Wilhelm
zelf, kon in 1875 geen oorlog worden begonnen.
Aldus bleef de vrede bewaarddoch dat Bismarck
verstoord was op de Russen, die zijn plannen in duigen
deden vallen, is duidelijk.
Drie jaar later heeft Bismarck dan ook om een hui
selijke uitdrukking in deze diplomatieke aangelegenheden
te gebruikenhet verijdelen van den tweeden Duitsch-
Franschen oorlog aan zijn Rnssisehe vrienden gedacht
ingepeperd.
Id 1877 stonden de Russische legers voor de poorten
van Constantinopel. De Sultan was gedwongen de
vredesvoorwaarden van San Stefano te onderteekenen.
In dit verdrag van San Stefano waren behalve eenige
bepalingen ten behoeve van de Christenbevolking van
Turkije, groote voordeeleu voor Rusland bedongen.
Doch nu slaagde Bismarck er inin overleg met
Engeland (Beaconsfield) om dit verdrag van San Stefano
aan een Europeesch congres te onderwerpen.
De gevolmachtigden der groote mogendheden kwamen
te Berlijn bijeen onder presidium van Bismarck.
De uitslag van deze bijeenkomst zal van achter af
beschouwd niemand bevreemden. Alle bedongen voor
deeleu, behaald in den moeite vollen, zeer kostbaren oorlog
tegen Turkije gingen voor Rusland verloren. Oostenrijk
werd door Bismarck er toe gebracht mede te werken
tot de verscheuring van het tractaatdoor de belofte
om Bosnië eu Herzegowina te mogen annexeeren juist
die provinciën van het Ottomaansche rijk, wier inwoners
goed en bloed geofferd hadden voor den Sultan
Deze combinatie ten nadeele van Rusland door Bis
marck uitgedacht, gelukte volkomen. Oostenrijk bezette
Bosnië en Herzegowina. Doch deze bezetting verwekte
natuurlijkerwijze opnieuw verbittering in Rusland dat
zooals reeds gezegd isvan zijn expeditie naar Constan
tinopel niets had geprofiteerd.
Duchtende de wraak van Rusland, en voorziende, dat
de Russen verbitterd door de diplomatieke nederlaag
geleden op 't coDgpes te Berlijn die verbittering door
daden zouden toonen, heeft Bismarck een zonderlinge
combinatie bedachtnamelijk twee geheime verbonden.
Een met Oostenrijk in 1879 en later in 1884 een
met Rusland.
In het volgend opstel wordt getracht voor zoover het
bekend is de aanleiding tot deze tractaten in 't kort
te omschrijven.
BUITSCM.AAO. De keizer heeft een nieuw en
zeer sprekend argument in 't veld gebracht, voor do
uitbreiding der marine, waarover de Rijksdag spoedig
zal hebben te beslissen.
Den II werd door den voorzitter medegedeeld, dat
de keizer een viertal graphische voorstellingen had laten
vervaardigen over de sterkte en in het bijzonder over
de toeneming der vloten van Dnitschland, Frankrijk,
Rusland, de Vereenigde Staten en Japan. Deze tabellen
zijn in de wandelgangen van den Rijksdag voor de leden
ter bezichtiging gesteld.
De tabellen, die tot den jongsten tijd zijn bijgewerkt,
strekken vooral om aan te toonen, dat bij de tot nu
toegestane kredieten voor de marine, in 1899 als de
nieuwe oorlogsschepen gereed ziju, Frankrijk en Rusland
samen 45 nieuwe schepen zullen bezitten en Dnitschland
slechts 14.
De keizer heeft verder doeu uitkomen, dat terwijl de
handel van Dnitschland zich zoo heeft ontwikkeld dat
alleen die van Engeland grooter is, de ontwikkeling dei-
oorlogsvloot daarmede geen gelijken tred heeft gehouden.
De Rijksdag besloot, op voorstel van den voorzitter,
den keizer dank te zeggen, voor dit bewijs van belang
stelling in de zaken des Rijks.
EK6ELAK0. De Niger Compagnio heeft bericht
ontvangen, dat Bida, de noordelijke hoofdstad van de
Foelahs, door het expeditiokorps is ingenomen op 28 Jan.
Twee dagen te voren was er een yroot gevecht geleverd
tegen het leger der Foelahs, ongeveer 20,000 man sterk.
De vijand werd eerst op de stad teruggeworpen, maar
ten spijt van de vreeselijke slachting welke de veld
kanonnen in zijn gelederen aanrichtten, deed hij her
haalde aanvallen op de Engelsche colonne, die carré for
meerde en naar het kamp terugtrok. Toen het zwaardere
geschut in werking werd gesteld en op een afstand van
1500 yards granaten wierp onder de dichte massa's der
zwarten, moest de vijand terugtrekken het expeditiekorps
had slechts één doode. De houding der inlandsche hulp
troepen v?ordt zeer geroemd.
Sedert het uitbreken van de pest te Bombay zijn
er 5960 personen aangetast en 4581 aan de ziekte ge
storven. Het afzonderingshospitaal blijkt geheel en al
onvoldoende to zijn, de getmesheereu zien er een broei
nest voor de ziekte in. Zelfs de gieren sterven nu aan
de pest tengevolge van het verzwelgen der lijken van de
slachtoffers.
EGYPTE. De Sirdar van het Egyptische leger, sir
Herbert Kitchener, is nit Soeakim naar Kairo terugge
keerd. Hij meldt dat om Soeakim alles rustig is.
Er wordt gemeld, dat Osman Digna bevel heeft ge
kregen om met zijn mannen naar Berber te trekken.
ORIBIiEAIjAA©. Bij zijn redevoering in dejKamei
zeide Delyanuis o.a.
»Wat er ook gebeure, de Grieksche regeering heeft
van alle te nemen maatregelen een duidelijke voorstel
ling. Zij zal haar besluiten uitvoeren. Griekenland en
Kreta zijn door banden van nationalen en historischen
aard verbonden en de rechten, die Griekenland op Kreta
heeft, kunnen niet ontkend noch verzwakt worden. Kreta
verlangt thans met het moederland vereenigd (e worden
en dit kan zijn kind niet verstooten of in den steek
laten. Doch het zal zijn plan met verstand uitvoeren."
Dat de regeering niet voornemens is Kreta in den
steek te laten, bewijzen de uitrusting van een tweede
flottille van 4 torpedobooten, een erediet van 500.000
drachmen door de Kamer ten behoeve der gevluchte
Kretensers toegestaan en eene nota door do regeering
aan de mogendheden gezonden, waarin zij verklaart, dat
Griekenland niet als een eenvoudig toeschouwer de ont
wikkeling der gebeurtenissen op Kreta kan gadeslaan.
Volgens berichten uit Weenen ontvangen, zonden de
mogendheden geantwoord hebben met eene verklaring,
waarin zij haar voornemen te kennen geven, elke poging
van Griekenland om zich met de zaken op Kreta te be
moeien, tegen te gaan.
TURKIJE. Op Kreta is 't nog steeds een vreese
lijke toestand. Don 11 heeft een hevig gevecht plaats
gehad te Kastelli hij Kissamo, waarbij 30 Christenen en
100 Muzelmannen gedood zijn. Wie het eiland ont
vluchten kan, vlucht. Berowitch-pacha is gevlucht naar
het Griekscb consulaat en de prinses, zijn gemalin, naar
het Fransche consulaat. Men zegt dat Berowitch-pacha
in ongenade gevallen is. Assim-pacha heelt aan de
Grieksche rogeering verklaring gevraagd over het vertrek
der torpedovloot.
De Kretensers zijn besloten tot het uiterste te vechten
voor hun vrijheid, De Turksche regeering moet 15.000
man hebben gemobiliseerd, waarvan er 500 bestemd zijn
voor Kreta. Binnen enkele dagen zal een geheele lichting
onder de wapenen geroepen worden.
In Koustanrinopei zelf heeischt groote gisting. Maandag
moest de politie buitengewone voorzichtigheidsmaat.regelen
nemen, ten gevolge der ontdekking van een proclamatie,
die bij duizenden verspreid werd, en waarin de noodza
kelijkheid betoogd wordt den Sultan af te zetten, ten
einde aan het tegenwoordig wanbeheer een einde te maken.
De patrouilles in de straten worden versterkt, een cordon
om het paleis getrokken en andere maatregelen genomen.
In enkele kringen houdt men het er voor, dat do pro
clamatie verzonnen is en dat de Sultan nieuwe onlusten
wil uitlokken.
