No. 35. Eerste blad. Itfegen en Wegentigste aargang,
1897.
ZONDAG
21 MAART.
Amsterdamsche Brieven.
Buitenland.
ALKMAARSEHE COURAAT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Xaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar ƒ0,80; >ranoo door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O,O®. Afzonderlijke nummers 3» ets.
Prijs der gewone Ad ver ten tl i:m
Per regel 0,16. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer s
YIII.
De societelten-quaestfe is geheel onverwacht een
nieuwe phase ingetreden.
Wij maakten reeds meermalen melding van den strijd,
die zoowel door mr. G. van Tienhoven als door den
tegen woordigen burgemeester is gevoerd tegen zekere
inrichtingen in Nes, Warmoesstraat en Nieuwe Pijp, waar
't na het middernachtelijk uur trouwens ook daar
vóór alles behalve zedelijk toegaat. Mr. van Tien
hoven was 'tdie het officiëele sluitingsuur op 12 uur
terugbracht met dien verstande, dat de groote café's op
hunne aanvrage nog een uur verlenging konden krijgen.
Een gevolg daarvan is geweest de oprichting van ver
schillende sociëteiten, waarvan de houders, geholpen door
rechtsgeleerde raadslieden zoo slim de bepalingen der
politie-verordening wisten te ontduiken dat de justitie
weinig of geen vat op hen had.
't Moet erkend wordendat deze sociëteiten een ware
bespotting van het gezag waren. Schrijver dezes was,
wanneer hij door beroepsbezigheden werd gedwongen tot
diep in den nacht op te blijven eenige malen geïntro
duceerd in zulk een plakkersgezelschap en daarvoor had
hij behalve eenige formaliteiten niet veel anders te doen
dan door een geheimzinnig achterdeurtje in het lokaal te
worden binnengelaten. Zeker al een paar jaar bestond
deze gelegenheid voor do ingewijden om nog lang na het
sluitingsuur een glas bier te gebruiken. De getrouwe
bezoekers dachten er eigenlijk al niet meer aan dat
hunne sociëteiten clandestien waren en daardoor de wet
werd ontdoken.
Intusschen, hun rust zon niet eeuwig daren. Plotseling
had de politie instructies gekregen om krachtig tegen de
sociëteiten te ageereu en detachementen agenten trokken
's nachts naar Nes en Warmoesstraat, waar zij de verboden
lokalen ontruimden. Daarbij stuitten zij op hetgeen met
een nienw-modisch woord wordt geheeten lijdelijk verzet.
Nauwelijks was een sociëteit op de aanzegging der politie
verlaten en waren de dienaren van het gezag naar een
andere plaats getrokken om daar op dezelfde wijze op te
treden, of de stamgasten namen hun oude plaatsen weer
in, met dit onderscheid, dat zij nu een onderwerp voor
levendige gesprekken hadden gekregen. Zoo ging 't weken
achtereen, nu eens met een incident van een charge door
de prikkolbaar geworden agenten, dan eens met proces
verbalen tegen onwillige houders van lokalen. Rechts
geleerden, vooral mr. Paap bemoeiden zich drukker dan
ooit met de quaestie en deden allerlei middelen aan de
hand om de politie machteloos te doen staan. Het werd
als het ware een relletje om elkander een vlieg af te
vangen en nieuwsgierige Amsterdammers, die anders op
zulk een laat nur al laDg onder de wol lagen, lieten
zich nu als lid van een sociëteit inschrijven om ook eens
een nachtelijk avontuur te hebben. Niemand begreep
eigenlijk, waarop dat alles moest uitloopen; van de politie
werden zware diensten gevergd, waarvoor alleen de meest
tactvolle agenten konden worden gebezigd en 't liet zich
aanzien, dat zij ten slotte toch het terrein niet zou
behouden.
Onder die omstandigheden heeft de burgermeester het
plotseling over een anderen boeg geworpen. Donderdag
liet hij den houders der groote café's weten, dat het hun
voortaan vergund zou zijn eerst 's nachts om 2 nur te
sluiten. Menigeen kon eerst zijn oogen niet gelooven en
toch het stond erzwart op wit en Donderdagavond
bleven deze koffiehuizen tot 2 uur open. Achteraf blijkt,
dat deze proef verre van onhandig is uitgespeeld en
daarmee den burgemeester het zoet gevoel van wraak
neming op de balsturigen .vordt geschonken. Van den
bewusten maatregel zijn namelijk uitgezonderd de lokalen,
waar kellnerinnen bedienen en voorts die, waarvan de
houder wegens overtreding van een verordening door den
rechter is veroordeeld. Alleen wanneer een koffiehuis-
houder zijn kellnerinnen afschaft en gedurende een be
paalden tijd niet op overtreding is betrapt, kan hij op
aanvrage bij den burgemeester insgelijks nachtvergunning
krijgen.
Dat is de eene kant van het tweesnijdende zwaard. De
andere is echter nog scherper, want nn men in de groote
koffiehuizen tot 's nachts 2 nar terecht kan, vervalt voor
een groot deel het motief voor de clandestiene sociëteiten.
De houders daarvan zitten nu met verscheidene processen-
verbaal en op een andere cliëntèle dan eenige trouwe
stamgasten hebben zij nauwelijks te hopen.
Er is evenwel nog één mogelijkheid. Voor de houders
van de koffiehuizen, die nu tot 2 nnr mogen open blijven,
is dat latere sluitingsnnr waarschijnlijk financieel nadeel.
Na twaalven dunt altijd het bezoek en van 121 uur
werd onder de bestaande regeling vroeger ook al weinig
verdiend. Thans moet ter wille van enkele plakkers het
gaslicht nog een nur gebrand en aan het personeel nog
een nnr langer rost onthouden worden. Op hetoude uur
sluiten gaat moeilijk, want daardoor worden altijd klanten
vervreemd. De mogelijkheid nu, waarop wij zinspeelden,
is deze: Het zon kunnen zijn, dat de houders der groote
café's de handen ineensloegen en gezamenlijk overeen
kwamen om het oude sluitingsuur te handhaven. Houden
allen zich daaraan, dan valt er voor verlies van cliëntèle
niet te vreezen.
Het merkwaardige van de volte face des burgemeesters
is wel, dat op het eerste gezicht de overwinning aan de
zijde zijner tegenstanders scheen. Maar op die victorie
is waarschijnlijk de naam van Pyrrhus-overwinning vol
komen toepasselijk. De kellnerinnen, tegen wie dan toch
voornamelijk de strijd ging, kunnen om 12 uur naar huis
gaan en het verzet van de vrienden der nacht-societeiten
zal gebroken zijn.
Of die verwachting geheel verwezenlijkt zal worden,
deelen wij later wel eens mede.
DUKTSCHXiAAD. In den Rijksdag was de marine-
begrooting aan de orde. De Rijkskanselier verklaarde, dat
machtsvertoon een eerste voorwaarde is voor de ontwik
keling van handel en nijverheid.
De vloot is niet opgewassen tegen de huidige eischen.
Hoe spoediger het doel der regeering bereikt wordt, hoe
grooter het gewicht is, dat het Duitsche Rijk tot behoud
van den vrede in de waagschaal kan leggen.
De staatssecretaris baron von Marschal zette de prac-
tische redenen uiteen, waarom een sterke vloot van krui
sers noodzakelijk is, en verzocht nadrukkelijk het crediet
voor de beide kruisers goed te keuren.
De Oentrum-organeu ontkennen, dat onderhandelingen
gevoerd worden tnsschen de regeering en de Centrum
partij over de credieten voor de uitbreiding der vloot.
Zij verklaren, dat het Centrum niet zal toegeven.
Verschillende berekeningen worden gemaakt om te be-
toogen, dat in den Rijksdag de voorstellen der regeering
slechts rekenen kunnen op 171 stemmen. Het aantal
tegenstemmers zal waarschijnlijk 224 bedragen.
ENEEIiAN]). In 't Lagerhuis verklaarde den 18
minister Balfour te gelooven, dat de kennisgeving van
de blokkade van Kreta naar Athene is gezonden.
John Morley zeide: Volgens de redevoering van Méline
in de Frausche Kamer, was Griekenland opnieuw uitge-
noodigd om de nota van de mogendheden in te willigen,
alvorens de blokkade ten uitvoer zou worden gelegd.
Balfour antwoordde, dat het niets beteekende op de
vragen van de leiders der oppositie te antwoorden, die
het der regeering trachten lastig te maken door hnn
redevoeringen bniten en in het Huis, zonder dat zij een
votum van afkeuring durven vragen.
Sir William HarcourtAlvorens een votum van af
keuring te vragen, moeten wij misschien onderzoeken of
het veroorloofd is het in discussie te brengen. Wij wen-
schen een verklaring van de redevoering van Méline, de
eenige inlichting welke gegeven is.
Balfour zeide daarop: Wat een votum van afkeuring
betreft, wij wenschen, dat volstrekt niet te verhinderen
laat sir William maar een dag voor de discussie aan
gegeven. Hiermede was de redewisseling afgeloopen.
Sedert het uitbreken der pest te Bombay zijn er
9570 inwoners door de ziekte aangetast, van wie 8027
bezweken zijn. In de laatste week bedroeg het sterfte
cijfer voor Bombay 1258 tegen 1326 in de voorgaande
week. In het geheele gouvernement zijn tot dusver 16720
gevallen van pest voorgekomen, waarvan 13629 met den
dood eindigden.
VBA1VKRIJK. In de wandelgangen der Fransche
Kamer werd verteld, dat dezer dagen een aanvrage zou
ingediend worden om machtiging tot gerechtelijke ver
volging van 23 van de 37 afgevaardigden, die Arton
heeft genoemd als zijn »klanten''. De overigen zijn dood
of zitten niet meer in de Kamer.
GRlESiEariiAAD. Griekenland denkt er nog niet
aan, zijn troepen van Kreta torng te roepen. Kolonel
Vassos heeft het kamp laten verplaatsen naar Sphakia,
in het meest bergachtige gedeelte van het eiland, en is
bezig zich daar te versterken hij is voor een paar maan
den van levensmiddelen voorzien.
Aan de »Daily Chronicle'' wordt uit Volo in Thessalië
geseind, dat iedereen een oorlog met Turkije voor onver
mijdelijk houdt. De geestdrift onder de Grieksche troe
pen is buitengewoon.
De »Times" verneemt uit Athene, dat het geheele gar
nizoen en nagenoeg alle reservisten naar de grens zijn
vertrokken. Algemeen heerscht de overtuiging, dat een
oorlog niet meer te vermijden is. De verbittering der
bevolking, die eerst tegen Duitsehland gericht was keert
zich nu hoofdzakelijk tegen Rusland. Aan het drijven van
Rusland wordt het besluit der mogendheden om Grie
kenland te dwingen toegeschreven. Van alle zijden wordt
de meening geuit, dat Griekenland niet mag toegeven.
Te Atheue zija een duizendtal Grieken en Bulgaren
uit Oost-Rumenië aangekomen. Voor het meerendeel zijn
het gewezen soldaten. Zij zijn met muziek voorop naar
het koninklijk paleis gemarcheerd, waar een groote be>
tooging plaats had.
De proclamatie betreffende de autonomie van Kreta
is te Kanea afgekondigd en zal verder over het geheele
eiland bekend gemaakt worden. De oorlogsschepen zullen
de voornaamste havens aandoen en exemplaren laten ter
hand stellen aan de burgemeesters der dorpen.
Teneinde orde en rust te herstellen, een ieder vrijheid
en veiligheid van lijf en goed te verzekeren en de ont
wikkeling der hulpbronnen van het land te bevorderen,
roept de proclamatie allen op, de wapens neer te leggen
Een telegram nit Kanea meldt dat het paleis van jns-
tie, waar het hypotheekkantoor is gevestigd, is geplun
derd.. De-christenen verliezen er verscheiden honderddui
zenden drachmen bij.
De Oostenrijksche Kruiser »Sebenico" heeft bij Kandia
een Griekscsh schip, met levensmiddelen en ammunitie
voor de Grieksche troepen op Kreta geladen, in den
grond geboord.
SPA1BJE. Het Catalonisch comité heeft een mani
fest in de Catalonische taal tot het volk gericht, waarin
het o. a. autonomie evenals op Cuba eischt. Door de
autoriteiten zijn voorzorgsmaatregelen genomen.
In den ministerraad, den 18 gehouden onder voorzit
terschap der koningin-regentes, zeide Canovas dat men
geen gewicht had te hechten aan den manifestaties van
Carlisme en het manifest van het Catalonisch comité.
Het gerucht dat de minister van financiën ontslag zou
hebben genomen, is ongegrond.
TRASfSVAAI». President Kruger kwam den 18 te
Pretoria uit Bloemfontein terug. De tekst der besprekin
gen en onderhandelingen met den Oranje-Vrijstaat zal da
volgende week worden publiek gemaakt.
De toespraak door generaal Joubert, in naam der
regeering gehouden bij de opening der landbouwtentoon
stelling te Johannesburg, maakte een goeden indruk,
De generaal beloofde daarin dat de regeering hare bijzon
dere zorg zal wijden aan de mijnbelangen.
Aan de Times wordt uit Kaapstad gemeld dat naar
men verneemt de Transvaal en de Oranje-Vrijstaat beslo
ten hebben een federatief bondgenootschap aan te gaan.
TURKIJE. Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat
naar in Turkscho regeeringskringen aangenomen wordt
voor de eerstvolgende weken niets te vreezen is doch
dat in Mei eene uitbarsting zal plaats hebben ondanks
alle maatregelen der mogendheden.
Het bericht van het optreden der mogendheden tegen
Griekenlandheeft in Yildis-kiozk groote vreugde
verwekt. Men verteltdat de Porte voornemens is eene
dankbetuiging aan de mogendheden te richten.
Volgens telegrafische berichten hebben de revolu-
tionnaire Armenische comité's het Patriarchaat laten
weten dat zij opnieuw hun toevlucht zouden nemen tot
maatregelen van gewelddaar de hervormingen niet in
gevoerd zijn.
STOBE
Was het weêr 1.1. donderdag hier al zeer onstuimig
in Overijssel schijnt een ware storm gewoed te hebben.
De »Zwolsche Courant'' meldt daarover hot volgende:
Te Vroomshoop woedden bliksem, donder, hagel en
streek, een windhoos van West naar Oost en beschadigde
tal van huizen. Eenige zijn ingestort en een is in brand
geraakt en in vlammen opgegaan. Het huis is gelukkig
verzekerd en van den inboedel is slechts eenig beddegoed
gered. Een man, die in genoemde woning wilde schuilen,
bezeerde zich zoo, dat hij per as naar huis moest wor
den gebracht. Do vrouw vau H. Pas word bloedend ge
wond aan het hoofd en nog een paar anderen hebben
blessuren opgedaan. De school, die nog niet uit was en
de pastorie van do geref, kerk hebben mede pannen,
ruiten en een schoorsteen verloren en in een nog nieuw,
zeer hecht gebouwd winkelhuis zijn o.m. de gangmuren
geheel naar elkander toegezet.
Te Den Ham werden de woning en schuur van den
landbouwer F. Dubbink geheel vernield en tegen den
grond geslagen. Vruchtboomen nabij de woning werden
ontworteld en afgeknot. Het woonhuis van R. Schatmaat
werd totaal ineengedrukt, zoodat het vee bij niet gered
kon worden. Iemand nit Borne, die den grintweg in die
buurt met paard en tilbury passeerde, werd met zijn
rijtuig omver geworpen, zonder zelf veel lichamelijk letsel
te bekomen, ofschoon het rijtuig tamelijk is beschadigd.
Eenige houten schotten in het Linderflier werden nit
elkander geslagen, zoodat de planken hoog door de lucht
vlogen. Het aantal omver gewaaide boomen is zeer groot.
Een kwakzalver gepakt.
In het Algemeen Politieblad" werd onlangs gewaar
schuwd tegen zekeren W. J. Hagen, zich noemende dr.
Reteau, te 's-Hage, die er zijn werk van maakte vrouwen
te behandelen. Hij oefende den laatsten tijd zijn praktijken
ook ait te Ams.erdam.
Eergisteren kwam een bewoner der Spuistraat bij d§
politie klagen dat zijn vrouw ouder behandeling van dr.
Reteau was geweest, doch zoodanig mishandeld was dat
zij naar het Binnen-Gasthuis moest worden gebracht.
De commissaris van politie, de heer Fundter, liet dade
lijk den kwakzalver halen en naar het Bmnen-Gasthnis
brengen waar hij door de vrouw herkend werd.
Do commissaris heeft toen dadelijk op het reclamebord
en de instrumenten van Reteau beslag gelegd en den
persoon zeil ter beschikking van den officier van justitie
gesteld. De man zit nu in voorloopige hechtenis.
Stompetoren. Den 18 voerde Aurora" in de
flink bezette zaal van den heer C. Schagen het drama
op: »De Armen van Parijs", door E. Brisebarre en E. Nus.
Met onverdeelde aandacht werd het spel gevolgd. Dat
or dan ook Zondagavond veel bezoek zal zijn, als »Aurora"
hetzelfde programma geeft aan den werkenden stand, is
