voiiKiorvoKDisie.
klaart Artondat hij wil vertellen al wat hij weet en
het schijnt dat Arton heeft gesproken. Hij heeft eerst
aan den rechter van instructie, den heer Le Poittevin,
duidelijk uitgelegd, wat hij met het geld had uitgevoerd,
ongeveer 2 milloen bestemd voor omkooperijen, hij heeft
bewezen, dat hijzelf eerlijk met die sommen omsprong en
er niets van in den zak stak. Daarna heeft hij namen
genoemden aangeduid waar zijne papieren verborgen
waren, het schijnt dat Arton de waarheid spreekt, en
dat nog deze week de vervolgingen zullen beginnen.
Men beweertdat Arton een vijftigtal leden van het
Parlement beschuldigtdaarvan hebben nog slechts een
tiental zittingeen tiental anderen zijn overleden en
ongeveer dertig werden in 1896 niet herkozen. Hoe zal
dit alles afloopen wij weten het niet, velen betreuren
het dat die zaken opnieuw beginnendoch men had
Arton, deze klikt, dus moet men wel vervolgen. Of wij
dan bepaald medelijden hebben met hen, wien het zwaard
van Damocles al sedert eenige jaren boven het hoofd
hangt? Ja en neen! Voorzeker, een ambtenaar, die
zich laat omkoopen verdient gestraft te worden een
ministereen lid van Kamer of Senaatverdient de
meeste straf, want hoe hooger men staat op de maat
schappelijke ladder, des te meer moot men het voorbeeld
geven van alle maatschappelijke deugden. Doch laat ons
eens een oogenblik die groote heeren beschouwen als
gewone menschen met alledaagsche hoedanigheden en
gebreken, daarbij zijn er velen, de meesten zelfs, die uit
hunne provincie naar Parijs komen; en wat zien zij dan
van Parijs Niet de buurten waar hard wordt gewerkt,
niet de faubourgen met hunne talrijke fabrieken en
werkplaatsen niet de Maraiswaar in de groote oude
huizen alle appartementen tegelijk woonhuizen en fa
brieken zijntot op de zesde en zevende verdiepingen
niet de Sentieren het geheele Neuvième met hunne
exporthuizen, grossiers in linnens, kanten, zijden stoffen
en alle takken van nijverheid, vooral op het gebied van
kleeding en behangingniet de Halles Centrales waar
de grootste bedrijvigheid heerscht in den nacht en in
den vroegen ochtend neen dit alles zien zij misschien
later, doch om te beginnen zien zij het Parijs der weelde,
de prachtigste stad der wereld, de Champs Elyséés, hot
Bois de Boulogne, huizen als paleizen, prachtige equipa
ges, en in alles de macht, de tirannie van het geld. En
nog iets de macht van het geld toont zich hier in alles,
en oppervlakkige menschen, zij die niet in aanraking ko
men met het grootste deel der Parijsche bevolkingbe
staande voor negen tienden uit eerlijke werkzame menschen,
uit burgers en arbeiders, zij die niets anders zien als het
tiende tiende, de »viveurs'', de weelde-mannen en vooral
hunne bedienden en leveranciers, zulke oppervlakkige
toeschouwers komen spoedig tot het besluit, dat geheel
Parijs niet deugt. Daar is onder allen die belast zijn
met de inkoopen voor hun heer of meesteres een systeem
van fooien en stoppen in gebruik, hetwelk alle beschrijving
te boven gaat. En men schaamt er zich in het geheel
niet voor. Een kofiiehuishonder, thans zelf patroon, ver
telde ons, hoe hij als gérant op de groote boulevards een
mooi salaris had van verschillende honderd franken in
de maand en hij maakte zich, dit is de uitdrukking uil
se faisait", evenveel met de inkoopen. Van alle leve
ranciers kreeg hij eenige procenten. Die hem niets gaf
kon er zeker van zijn, dat hij er misschien éénmaal, nooit
twee malen verkocht. Wij kennen menschen in handels
huizen belast met de inkoopen van het touw, het pak
papier, de schrijfbehoeften enz., de leveranciers stoppen
hen, ja leveren zelfs tachtig kilo's papier in plaats van
lUO kilo's, en het verschil wordt eerlijk gedeeld. Weder
anderen verstaan zich met expediteurs, de baas of de
klanten betalen kleine onkosten of liever snijkosten
waarvan de bediende de ééne helft en de expeditepr de
andere helft opstrijkt. En men lette er wel op, allen die
daaraan mededoen, zijn daaraan zóó gewoon, dat zij er
niets oneerlijks in zien, zij zouden echter geene speld
wegnemen, geen sou zonden zij stelen. Het gevolg echter
blijft niet uitzoodra men hoorde van Panama, dachten
wij aan het hollandsche spreekwoord zooals de waard
is vertrouwt hij zijne gasten''; gewend zelf omgekocht
te worden, zagen al die viveurs, reporters, leveranciers
on bedienden opeens in het geheele parlement niet anders
als omgekochte leden en voor eenigen, die zich lieten
zij glimlachte bij de gedachte, dat slechts weinigen zulk
een spel hadden gespeeld, waarmede zij het leven van
haar beminde zou kunnen winnen.
Nu was het oogenblik aangebroken, dat zij moest
handelen. Hinkende, zooals Henry deed, liep zij lang
zaam voort tot op een afstand van vier of vijÜ meter
van den hoek van den kerkmuur. Hier overviel haar
eenige aarzelingde aarzeling verdween zij werd
weer angstig.
Zij kon het niet doen Nog twintig passen en
nog eenmaal zou zij hem kunnen zien en hem redden
En toch had zij niet den moed den hoek van dien muur
om te gaan, waar een moordenaar op de loer lag. Het
ging zeer gemakkelijk, om op een afstand allerlei held
haftige plannen te maken, maar wanneer het beslissende
oogenblik aanbrak, dan o, dat was iets heel anders
Zij bad God, dat Henry mocht ontsnapt zijn, of ontsnap
pen zou, maar zij bezat niet den moed om voor hem den
dood in te gaan. Haar geest was gewillig, maar het
arme vleesch verzette zich. Zij had haar echtgenoot wel
luid willen toeschreeuwen, om zich te verzekeren of hij
zich in de omgeving bevond. Neen, dat mocht ook
niet want dan zou hij argwaan krijgen, haar op de
eene of andere wijze buiten staat stellen Henry te waar
schuwen en wat kon zij doen tegen een krankzinnige
Er bleef haar dus niets anders over dan terug te gaan
•en te wachten, tot zij toevallig Henry ontmoette want
verder gaan durfde zij niet.
Zij had zich reeds omgekeerd om te vluchten, toen zij
in de verte iets hoorde. Verlamd van schrik bleef Joan
staan luisteren toen hoorde zij weer iets het geluid
van den neerslaanden haan van een niet geladen geweer.
In een oogwenk begreep zij alleshaar man had ver
geten zijn geweer te laden, nadat hij den hond had dood
geschoten.
Zij kon nu nog haar loven reddenmet een kreet
keorde zij zich om, zoo snel, dat de hoed haar van het
hoofd viel, juist toen de maan haar aangezicht van achter
«en donkere wolk te voorschijn schoof en volle licht
wierp op haar aschbleeke gelaat. Maar zoodra zij zich
stoppen, viel een blaam op allen zonder onderscheid.
Voor het hof van Assises is thans de zaak in behan
deling van de doctoren Boileux en De la Jarrige. Dit
is geen aangenaam punt om in eene kroniek te behan
delen, doch geheel Parijs was er voor eenige maanden
over in rep en roer. En geen wonder: De heer Mansny,
hoewel gehuwd, had eene goede kennis, een mooie engel-
sche dame, die als 3.essayeuse" in een groot huis, het
huis Bedfern, in japonnen en mantels, werkzaam was.
Zulk eene essayeuse, die met de groote dames moet om
gaan, moet zelve eene mooie fijne taille hebben en zelve
de fijno costumes kunnen dragen. Mejuffrouw Thompson,
dit was de naam der Engelscho, werd dus zeer ongerust,
toen zij bemerkte, dat hare verhouding tot den heer
Mansny, gevolgen zou hebben. De heer Mansny sprak
er over met den doctor De la Jarrige, deze zond de
patiente naar den heer Boileux, eene operatie geschiedde
in het bijzijn van een derden doctor, aan wien men den
waren toestand der dame geheim hield en mejuffrouw
Thompson bezweek tijdens die operatie. De justitie be
moeide zich met de zaak, de twee doctoren worden aan
gehouden. De heer Mansny schoot zich een kogel door
hot hoofd, zoodat thans alleen de beide doctoren voor de
rechtbank verschijnen. De grootste schuldige schijnt de
heer Boileux, deze had eene specialiteit van die operation,
en van af 1890 tot 1896 kent men er zes en twintig
met doodelijken afloop. Het proces zal verscheidene dagen
duren.
Wie zou niet gaarne propriétaire zijn? Eigenaar van een
of meer huizen een ware droom voor velen. Toch is dit
niet altijd zoo heel aangenaam dit ondervond een Pa-
rijzenaar die een huis erfde in Suresnes, een huis geheel
gemeubeld. Hij had zelf geen tijd zich met dit gemeu
belde huis bezig te houden, en nam dus eene vrouw aan
ak concierge en gérante. Deze vrouw, die den eigenaar
nooit zag komen, beschouwde weldra het huis als haar
eigendom, twee vriendinnen werden genoodigd, en het
drietal leefde er lustig en vooral lekker op los, want
was er geen geld meer, dan verkocht men maar eenige
meubelen, pendules, spiegels, enz. enz. Daarna ledigden
zij kelders en kippenhok en toen er niets meer was
begonnen zij het zinkeu dak te verkoopendoch dit
liep in den kijkerde politie bemoeide zich er mede
de vrouwen werden aangehouden en de eigenaar ja
deze heeft thans een leeg huis.
Het is mij een waar genoegen, n mijn dank te be
tuigen voor de hulp, mij en de goede zaak bewezen,
door de plaatsing van mijn ingezonden stukje in uw
geacht blad vau 6 dezer. Uwe welwillendheid geeft mij
hoop, dat u ook dit nog zult willen opnemen. Het is
voor mij en voor het goede doel de gemakkelijkste en
goedkoopste wijze, ter mededeeling van de talrijke be
wijzen van sympathie met mijn idéé ontvangen, en ter
beantwoording van gedane vragen.
Ik ontving kaartjes, briefkaarten en brieven uit Am
sterdam, Arphem, Assen, Beilen, Breda, Bussum, Don
kerbroek, Gerkesklooster, Gorredijk, 's Gravenhage, Har-
lingen, Hengeloo, Hoorn, Landsmeer, Lochem, Middelburg,
Midsland, Noordschormer, Nunspeet, Petten, Rotterdam,
Sliedrecht, Texel, Willemstad en Zaandam.
Dankbaar maar niet. voldaan. Er had meer moeten
komen, vooral uit meer plaatsen, maar dat kan nog.
Velen zullen er nog eens over willen denken. Misschien
willen de heeren, die mij hunne instemming te kennen
gaven, wel een weinig propaganda voor de goede zaak
maken en de treuzelaars eens aansporen. In ieder geval
zijn, op Groningen, Utrecht en Limburg na, reeds alle
provincies vertegenwoordigd, en wat nog beter isleer
aren en onderwijzers wenschen niet alleen mede te werken
door lid te worden, maar stellen zich belangeloos ter be
schikking van den eventueel op te richten Bond. Dat geeft
mij moed om verder te gaan.
In de eerste plaats, ter beantwoording van de vele
vrageu om inlichtingen, eene korte uitlegging van mijn
denkbeeld.
De Bond of de Vereeniging strekt haren werkkring
uit over geheel Nederland en desnoods de koloniën,
waartoe in elke gemeente afdeelingen kunnen worden ge
vestigd, met een hoofdbestuur in het centrum van het
omgekeerd had viel haar blik op een ander gelaat, het
gelaat van een duivel van Samuel Rock. Hij stond
achter den muur, die tot aan haar borst reikte en de
loop van zijn geweer was op haar gericht. Een vurige
tong schoot er uit. Joan voelde een schok en bewusteloos
viel zij neer op den weg.
Samuel Rock had haar gezien van uit zijn schuilplaats,
waar hij zelf onzichtbaar was, doch van waar hij het
uitzicht had op de drie wegen, die bior samen liepen
door de verkleeding misleid had hij Joan voor Henry
aangezien voorzichtig was bij langs den muur gekropen
om haar te dooden op de plaats waar zij stond. Op het
laatste oogenblik bemerkte hij zijn vergissing, maar
te laat. Hij had zijn vinger reeds aan den trekker geslagen
en de gansche lading werd afgevuurd in de borst van
zijn vrouw
Hij wierp het geweer weg, sprong over den muur en
ijlde naar haar toe. Zij lag op haar rug dood meen
de hij met open ocgen en wijd uitgebreide armen.
Even zag hij haar aan toen snelde de krankzinnige
luid gillend weg waarheen dat wist hij niet.
Toen Henry dien morgon in het tuinhuis van Joan
had afscheid genomen, was zijn gemoed vol bitterheid
en toorn allereerst tegen zijn schoonvader, en verder
tegen zijn eigene familie, inzonderheid zijne moeder. Men
had hem in den val gelokt en bedrogen en nu, helaas,
was hot te laat om het gedane ongedaan te maken.
Wat zijne vrouw betrof, kon Jhij er met haar niet
eens over spreken. Joan had gelijk gehad toen zij zei
dat Emma nimmer van al deze ongerechtigheden iets
mocht hooren, nimmer vernemen mocht hoe haar naam
en haar fortuin, zoowel als den man dien zij lief had,
aan een andere vrouw toebehoorden.
Het arme kind Zij althans was onschuldig en het
land, waartoe waarschijnlijk het meest aanbeveling zal
verdienen Utrecht.
Doel van den Bond
1. Waar van gemeentewege geen voldoend lager on
derwijs wordt gegeven, daaraan te gemoet te komen door
inrichting van een hulpschool, maar inmiddels niet na
laten der regeering op hare verplichting te wijzen, der
halve praten en handelen;
2. waar van gemeentewege in het geheel geen lager
onderwijs wordt gegeven, dit verstrekken
3. na het einde van den leertijd der lagere school den
toekomstigen werklieden en hen die voor een beroep of
bedrijf moeten worden opgeleid, ambachts-onderwijs ver
strekken, niet in een kostbaar ingericht paleis en ook
niet als zoogenaamd leerling bij een baas, maar in een
eenvoudig ingerichte werkplaats en met het doel, den
jongen te vormen tot een knecht die zijn vak verstaat, het
meisje evenzeer te vormen tot eene bruikbare dienstbode,
naaister, huishoudster, enz.
4. aan leerlingen, die de lagere school hebben door-
loopen en neiging en aanleg toonen voor verder onder
wijs, m. u. 1. onderwijs verschaffen, door hen cursussen
van den Bond te laten volgen of hen te plaatsen op eene
dergelijke school en schoolge'd en leermiddelen voor hen
te betalen
5. hetzelfde wat betreft middelbaar- en hooger on
derwijs
6. de aldus gevormde ontwikkelde werkman, winkelier,
fabrikant of industrieel verder de gelegenheid verschaffen
door gepaste middelen ontspanning, en derhalve een weinig
genot te verkrijgen, door het oprichten van bibliotheken,
het houden van voordrachten, het geven van concerten,
tooneelvoorstellingen, tentoonstellingen, het bezoeken van
musea onder leiding, het maken van kleine vacantie-uit-
stapjes, enz., enz.
Ziedaar in het kort mijn idéé, dat, (zulks spreekt van
zelf) voor alle aanvulling, wijziging, enz. vatbaar is. Het
voornaamste voor 't oogenblik is hoe tot eene spoedige
oprichting en organisatie te geraken.
Mij dunkt dat het beste ware, in het centrum van ons
land, op een dag en uur dat bijna ieder tijd heeft, eene
eerste vergadering te beleggen om de zaak te bespreken,
den Bond of de Vereeniging op te richten en een Bestuur
te benoemen, dat zich ten spoedigste aan het werk zet
om de noodige werkzaamheden te verrichten. Inmiddels
zouden zij, die reeds bewijzen van sympathie hebben ge
geven, in de plaats hunner inwoning kunnen beproeven
afdeelingen te stichten. Op eene tweede vergadering
konden dan die afdeelingen zich door afgevaardigden
doen vertegenwoordigen, teneinde de inmiddels door het
bestuur opgestelde statuten en reglementen te behandelen.
Het meest rationeel acht ik Utrecht als plaats van
samenkomst, en wel op een Zondag, nam. 2 uur b.v.,
teneinde iedereen in de gelegenheid te stellen de verga
dering bij te wonen. Rest nog een lokaal. Maar ik
veroorloof mij de vraag: zou er te Utrecht niet de eene of
andere Vereeniging zijn, die voor dit doel gratis hare zaal
zou willen afstaan en niet alleen gastvrijheid zou willen
bewijzen, maar, doende wat des bestuurs is, nitnoodi-
gingen rondzenden en vooral trachten de personen tot
komen te bewegen, waaruit een voorloopig bestuur kan
worden gevormd en verder de noodige publiciteit aan
deze samenkomst geven
Kon dit geschieden, dan zou ieder, die besloot naar
Utrecht op te komen, slechts de kosten van eigen reis en
vorblijf dragen en die zouden, daar iedereen vóór den
avond weer zou kunnen afreizen, zoo groot niet zijn.
Ondergeteckende zou het zich in dat geval tot een eer
rekenen, zijn plan in te leiden.
Maar inmiddels drale men niet met het betuigen van
instemming. Waar nu reeds velen en van zeer ver
schillenden stand zich onvoorwaardelijk als lid opgaven,
waar leeraren en onderwijzers zich reeds belangeloos be
schikbaar stellen tot het geven van onderwijs, daar past
het, dunkt mij, iedereen, die een bagatel kan missen,
zonder bedenking toe te treden. Hetgeen door mij wordt
-T—-T—-i—n-m—w—-wmnrrmnmnTnwinirMirwniïiMiiTWM
was zijn plicht, haar te beschermen voor de gevolgen
van de schuld van anderen en te voorkomen, dat zij er
kennis van kreeg.
Doch Levinger haar vader, was niet onschuldigen
tegenover hem had hij geen verplichtingen.
En daarom, gezond of ziek, zou hij uit den mond van
zjjn schandelijk bedrogen schoonzoon moeten hooren dat
hij een schurk en een leugenaar was.
Het stond geschreven, dat Mijnheer Levinger do ver
wijten van zijn schoonzoon niet meer zou hooren.
Toen Henry het huis betrad, zeide men dat de zieke
in een onrnstigen slaap was gevallen, waarin hij niet
gestoord mocht worden. Tot negen uur duurde deze slaap,
terwijl Henry ongeduldig wachtte. Toen ontstond or
plotseling een opschudding in het huis, gevolgd door de
tijding dat de heer Levinger onverwachts, zonder eenig
waarschuwend teeken, den eeuwigen slaap was ingegaan.
Ontnuchterd en gekalmeerd door den schok dezer tij
ding, trof Henry eerst nog de allernoodigste schikkin
gen, en begaf zich daarna huiswaarts, om het overlijden
haars vaders aan Emma mede te deelen. Hij had met
den laatsten trein van Bradmouth willen terugkeeren
doch deze was al vertrokken. Hij reed dus in den dogcart,
waarmede dr. Childs moest worden gehaald, naar Brad
mouth om van daar naar Rosbam te wandelen. Hij had
wel een rijtuig kunnen huren, maar dacht hij, een kwade
tijding komt altijd nog vroeg genoeg, en de eenzame
wandeling zon hem gelegenheid geven om na te denken
over alles wat er met hem was voorgevallen. Het was
maar goed, dat de oude heer overleden was. Want wat
zou het gebaat hebben dat hij bem had overladen met
verwijten van daden, welke toch niet te herstellen waren.
Arme Joan Welk een hard lot was het hare hoeveel
harder nog dan het zijneHet was heden juist een jaar
geleden, dat hjj haar bij de ruïnen der abdij van Ram-
borongh had ontmoet. Wie zon ooit te weten komen, wat
zij gedurende dat jaar geleden had, en w t zij nog te
lijden zou hebben Helaas, hij zag voor haar geen
uitkomst meer. Zij had een onnatuurlijk huwelijk aange
gaan, maar toch was het een huwelijk, en zij moest haar
plichten vervullenwaarvan alleen de dood haar zou
kunnen verlossen. En dat had zij gedaan om hem, om
zijnentwille alleen I Dit was voor hem wel de pijn
lijkste gedachte.
(Slot volgt).
