Nederland.
bedoeling der mogendheden om in het belang van den
vrede matiging der vredesvoorwaarden en een duurzame
pacificatie van Kreta te verkrijgen.
Antl-Dlenstvervangingbond.
Te Haarlem is eene provinciale afdeeling van den
Anti-Dienstvervangingbond opgericht.
Het doel van den Bond is bet verkrijgen der afschaf
fing van het stelsel van dienstvervanging alzoo invoe
ring van den persoonlijken dienstook voor hen die ge
noeg bemiddeld zijn om hun grondwettigen militairen
plicht door anderen te doen vervullen.
Dat bij eene nieuwe regeling onzer levende strijdkrach
ten die niet meer lang zal mogen uitblijven de per
soonlijke dienst als grondslag zal worden aangenomen
hopen en verwachten zeer velen overtuigd dat de in
voering van dit beginsel niet alleen uit een militair
maar ook uit een sociaal en nationaal oogpunt beschouwd,
onmisbaar mag heeten. Te meer mogen in deze thans
goede verwachtingen gekoesterd worden, nu met de uit
breiding van het kiesrecht tienduizenden nieuwe kiezers
tot de stembus geroepen zullen worden, die zooals de
hoogleeraar dr. Louter voor eenigen tijd schreef, »tot dus
verre alleen de werkelijk dienstplichtigen waren omdat
hun de middelen ontbraken den dienstplicht voor geld
af te koopen."
Hoewel het beginsel van den persoonlijken dienst in
alle standen en onder alle partijen tal van voorstanders
heeft en persoonlijke vervulling van den dienstplicht in
onderscheidene politieke programma's van den laatsten
tijd is opgenomen vindt het toch ook nog vele tegen
standers. Wil het beoogde doel dus bereikt kunnen wor
den dan is het noodzakelijk, dat allen, die vóór het
beginsel zijn, zich bij den Bond aansluiten om ook door
hun aantal aan de pogingen van het Hoofdbestuur kracht
bij te zetten.
Zij die wonende in de provincie Noordholland en
18 jaren oud zijnde, tot de provinciale afdeeling wen-
chen toe te treden, zenden daarvan bericht aan het be
tuur te Haarlem met opgaaf van het bedrag der jaar-
ijksche contributie.
De contributie is voor begunstigers f 1 of f 10 voor
eens voor leden minstens f 0,25 's jaars. Begunstigers
en leden hebben geheel dezelfde rechten.
Waar 15 personen zich in eene gemeente vereenigen
kan eene onder-afdeeling worden opgericht.
Onderafdeelingen staan in alle opzichten in directe ver
binding tot de provinciale afdeeling.
Muziekfeest te lonkhuizen.
De Noordnederlandsche Muziekbond van Harmonie
en Fanfarekorpsen vierde den 27 te Enkhuizen zijn derde
muziekfeest, waaraan werd deelgenomen door »Concordia"
van Beets, directeur de heer 0. F. Anderson; het Stede
lijk muziekkorps der dd. Schutterij te Enkhuizen, luite
nant-kapelmeester de heer Carl. J. Th. Franke; Aurora"
van Koedijk, directeur de heer P. Bijhouwer en Harmonie"
van Wieringen directeur de heer C. Rijkeboer.
Fraai weder begunstigde het feest. Uit vele huizen stak
de driekleur. De verschillende muziekkorpsen werden op
gewacht in het hotel »Die Porte von Cleve" vanwaar
zij zich in optocht naar het feestterrein begaven, waar
allen welkom werden geheeten door den voorzitter van
den bond den heer C. Rijkeboer.
Aan den wedstrijd werd deelgenomen door de korpsen
•Aurora" van Koedijk en het sted. schutterij-muziekkorps
van Enkhuizen. Laatstgenoemd korps verwierf den eersten
prijs.
Aan den wedstrijd voor zanggezelschappen (gemengde
koren) uit het platteland van West-Friesland werd deel
genomen door »Oefening kweekt kunst" van Hem, direc
teur de heer 6. Mars; »Thalia" van Hoogkarspel, direc
teur de heer G. W. Frese; »Nut en Genoegen" van West
woud directeur de heer M. Mantel, en Jacob Kwast"
van Wognum directeur de heer W. Saai.
Voor dezen wedstrijd waren door het Sted. Schutterij
muziekkorps van Enkhuizen een verguld zilveren en een
zilv. medaille uitgeloofd.
De jury bestond uit de heeren J. H. Bekker, van Gro-
de bitterheid en haatdragendheid, en wekte de behoefte,
om nog goed te maken wat zij kon, ook ten opzichte
van Meindert Wouters.
Wel kostte het haar nog een zwaren strijd, maar na
een ernstig onderhoud met den predikant, van wien ze
eerst wel afkeerig was, maar dien zij, bij zijn telkens
betoonde belangstelling, zich toch bereid verklaard had
te ontvangen, en wiens bezadigde en bemoedigende toe
spraak den weg naar haar hart vond, gaf zij hare be
geerte te kennen, haar vijand, den weggejaagden pachter,
vóór haar dood, nog te spreken.
Deze toonde zich wel niet terstond bereid bij haar te
komen, maar het was ook alweder de predikant, die den
man al meermalen had bezocht, die daar de overwinning
behaalde: Meindert Wouters kwam. Veel werd daar
bij dit bezoek niet gesproken, doch het groote woord
•Ik ben te hard voor je geweest, het spijt mij, vooral
ook om uwe vrouw en uw kind," trof een gevoelige
snaar in het hart van den verbitterden man, die begreep,
hoe zwaar die bekentenis zijne vroegere gebiedster moest
vallen, en gaf hem woorden van verzoening op de lippen,
die bewezen dat deze man nog niet zonder God in de
wereld was.
O, die laatste weken! Hoeveel werd daarin nog geleerd
door die oude vrouw, wier lichaamskrachten dagelijks
minder werden, maar wier geestesleven nu eerst recht
was ontwaakt. Hoezeer leerde zij de gade haars zoons
waardeeren, die van geen vreemde verpleegster wilde
weten, maar met mevrouw van der Worp de zorg voor
de zieke deelde, en toch daarbij het toezicht op de huis
houding en de kinderen niet verwaarloosde. Hoe merkte
zij het op, dat de dienstboden zich allen beijverden om
hun jonge mevrouw te dienen, die hun nooit iets beval,
maar altijd alles verzocht.
Welk een geluk zag zij schitteren in de oogen van
haar zoon, als hij zijne blikken op zijne gade liet rusten,
hoe ordentelijk gedroegen zich hare kleinkinderen, als zij
in de ziekekamer werden toegelaten. Was dat dan geluk
Nederig, vriendelijk, weldoende rond te gaan, vrede en
vreugde rondom zich te verspreiden, zonder heersebzucht
ningen, J. F. Schweiusberg van Nijmegen en Carl. J.
Th. Franke van Amsterdam.
Den eersten prijsverguld zilveren medaille verwierf
•Jacob Kwast" van Wognum en den tweeden prijs zil
veren medaille »Thalia" van Hoogkarspel.
De op Tweeden Pinksterdag te Velsen te houden
openluchtmeeting door den Ned.Christ. Geheelonthouders-
bond zal geopend worden met een rede door den voor
zitter, den Heer G. Velthuijsen Sr., te Haarlem, waarna
door 18 sprekers uit verschillende plaatsen het woord
zal worden gevoerd. Daaronder zijn ook de Heer Von
Aken, zendeling in Afrika, en twee dames uit Amster
dam.
Drie muziekkorpsen uit Kampen, Hoorn en Amster
dam en twee zangvereenigingen •Excelsior," van
Haarlem, en Sluit Schiedam," van Amsterdam zul
len daarbij hun medewerking verleenen.
Texel. Den 27 zijn in 4 stoombooten en 9 tjalken
vanhier naar de Leidsche markt verzenden 7595 lam
meren. Totaal der verzending van 15-27 Mei 12560.
Barslngerhorn. De ansjovisvangst is de laatste
dagen te Kolhorn veel verminderd; daarentegen wordt
nu veel meer geep gevangen. De prijs der geep is echter
ver f30 tot f3 per tal gedaald, zoodat deze vischthans
beter aan rookers alhier kan worden verkocht, dan dat
ze naar Nienwediep wordt vervoerd.
Het resultaat der vergaderingde vorige week te
Kolhorn gehouden is nu toch, dat werkelijk eene
kiesvereeniging tot stand kwam. Bij de 8 heeren van
wie deze bijeenkomst uitging, voegden zich nog 12
personen, aanvankelijk dus 20 leden der protectie toege
daan. De jaarlijksche contributie werd op slechts 25
ets. gesteld. In aanmerking genomen dat dus elke arbeider
deswege zou kunnen toetreden, is het succes gering te
noemen.
Het Kerkschip.
Eerlang zal de dienst des Woords op het Kerkschip
een aanvang nemen.
Den lOen Juni a.s. gaat ds. L. v. d. Valk van Scheve-
ningen naar Lerwick (Schotland) om op de daar liggende
Hollandsche haringbuizen tijdelijk het dienstwerk te aan
vaarden.
Omstreeks dien tijd begint de haringvangst en trekken
onze visschers naar de Schotsche kusten.
Ds. v. d. Valk, die voor deze zaak reeds zooveel ijver
toonde zal voorloopig voorganger zijn, totdat later alles
geregeld kan worden en door vaste aanstelling in den
dienst der Woords voorzien wordt.
Medemblik. Den 24 had op zee een treurig
ongeval plaats. De schippers Js. M. en M. B., de laatste
met zijn zoon van 14 jaar, allen uit Zwartsluis, waren
met hun boot uitgegaan om de ansjovisnetten in te halen.
Of de boot voor het vast liggen te zware ballast in had,
of hoe ook, de boot werd lek en zonk.
Schipper M. was terstond weg, maar B. wist zich lan
gen tijd met zijn zoon aan de mast te klemmen, tot de
krachten zijn zoon begaven en deze in zijn armen stierf.
Schipper Onverwacht uit Hoorn bemerkte eindelijk het
ongeval en wist nog tijdig B. te redden.
De lijken der verongelukten zijn nog niet gevonden.
De verongelukte schipper laat eene weduwe met vijf
kinderen achter.
De handelaar C. Baas, te ktrootebreek. verzond do
eerste meirapen, welke reeds mooi van st.uk waren.
Eerstdaags kan men de eerste zendingen van de nieuwe
aardappelen verwachten.
Zaandam. Naar men verneemt, zal door een
vereeniging van vier heeren van Wormerveer de voormalige
kunstboterfabriek alhier ingericht worden tot een cacao
fabriek. Dit zal de eerste onderneming van dien aard te
Zaandam zjjn.
Wcstfriesclie Kanaalvereenlgfng.
De Westfriesche Kanaalvereeniging hield 29 Mei
hare gewone jaarvergadering te Schagen. Uit de ver
slagen bleek, dat het aantal leden thans 112 bedraagt,
benevens 3 polders, 9 gemeenten en 2 corporaties, die
jaarlijks bijdragen.
Als bestuursleden werden herkozen de hh. K. Bree-
baart Sr., lid der P. S., Winkel, T. Koomen, Kolhorn,
S. Berman, burgem. van Schagen en N. Sluis, lid van den
Raad van Enkhuizen.
En er was nog iets, dat zij leerde in die laatste weken,
dat zij daar zoo nederlag. Zij leerde ook, dat vroomheid
en Christenzin niet afhankelijk zijn van het aannemen
van leerstellingen, maar dat zij eene zaak zijn van hart
en leven. Immers, ook de vrijzinnige predikant, dien zij
zoo veroordeeld had, bleek bij nadere kennismaking een
waarlijk ernstig en godsdienstig man te zjjn, die de
waarheid liefhad, en den moed bezat, daarvoor uit te
komen, ja, die ook niet schroomde haar te wijzen op,
wat haar ontbroken had. Ja, zij erkende ook, dat het
waar was, wat bij zeide Dat de mensch de macht niet
had, om den stroom des tijds te keeren dat de waarheid
haar triumftocht voortzet over de aarde, ondanks den
tegenstand van wie stil willen blijven staan bij het oude -
maar dat het eeuwigblijvende liefde is, die alles over
wint; en, toen het oogenblik was gekomen, dat de laatste
kracht was gesloopt, en de barones scheiden moest van
het leven, toen ging ze heen, in vrede met wie haar het
naaste waren geweest, en in de overtuiging, dat, al had
ze zich de macht voelen ontzinken, ze toch iets gewonnen
had, namelijk ditVerzoend te zijn met haar God, en
met de menschen. Ja, waarlijk, nu liet haar dood toch
eene leegte achter. Schoon niet bepaald betreurd, werd
ze toch in liefde gedacht.
Maar vrede en geluk woonden ook op Olmhof, nu de
geest van Anna Waller er heerschte. Eén van ziel en
één van zin met haar edelen echtgenoot, werd ze geëerd,
niet slechts in huis, maar ook in den omtrek, en wel
allereerst bij de pachters en hunne gezinnen.
Het geluk van hunne onderhoorigen te bevorderen,
was dan ook het streven van landheer en landvrouw,
een streven, waarin ze medewerking ondervonden bij die
onderhoorigen zelf. En toen, omtrent een jaar na den,
dood der barones, Anna moeder werd van een zoon, toen
was daar groote vreugde, niet alleen in den huiselijken
kring, ma ar bij allen, dio belang stelden in het geluk
van dit echtpaar, een geluk, niet gebouwd op heersch-
zucht en trots, maar op een vaster fundament, de liefde.
EINDE.
Aan de plannen der vereeniging ter verbetering der
vaarwaters SchagenKolhorn SchagenLangedijk en
SchagenNoordholl. kanaal kan, wegens verschillende
omstandigheden vooralsnog geen begin van uitvoering
gegeven worden.
Benoemd tot heemraad van den polder Oost-
zaan, de heer J. Leguit Jr.
Gekozen, in plaats van wijlen den heer J. Wit
kamp, tot voorzitter der banne Jisp de heer K. Korver
en in diens plaats tot lid van het Bansbestuur de heer
F. Wezel.
Haarlem. Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben bepaald, dat de verkiezing der aan het kies
district Haarlem nieuw toegevoegde leden der Prov.
Staten zal plaats hebben op Maandag 12 Juli 1897 en
de stemming en herstemming zoo noodig resp. op
Vrijdag 23 Juli en Vrijdag 6 Augustus d.a.v.
Hen Helder. Het op Texel gestrande en later
alhier binnengebrachte Engelsche schip »Mary B. Mitchell"
is binnendoor naar Amsterdam gesleept om te dokken en
daarna naar Engeland te worden vervoerd om te repareeren.
Twee tjalken liggen gereed om de lading leien te
laden en naar Hamburg te vervoeren.
It oil en veilingen.
De opneemdagen van de bolgewassen, die op de
groene veiling dit jaar werden gekocht, zijn door de
verschillende directeuren vastgesteld als volgt
Voor de veilingen van de heeren van Noort en de
Langen, op 9, 14, 17, 20, 28 Juni5 12, 19, 26 Juli
en 2 Augustus.
Voor de veilingen van de heeren H. Burger Co.,
2, 9, 16, 23, 30 Juni en 7 Juli.
Voor de veilingen van de heeren Roozenbroek en van
der Ploeg te Heemskerk 4, 9, 16, 23 en 30 Juni.
Verkiezingen.
Landsmeer. Door den Christelijk-historischen
Kiezersbond in het district Zaandam is candidaat gesteld
voor de Tweede Kamer de heer mr. H. Verkouteren,
advocaat en procureur te Amsterdam, die deze candida-
tuur heeft aanvaard.
De Centrale antirevolutionaire kiesvereeniging
Nederland en Oranje" te Beverwijk heeft candidaat ge
steld den heer P. Vermeulen te Velsen, hoofd der chr.
school aldaar.
Ds. Bax te Zaandam heeft te Beverwijk een eandi-
datuur aangenomen tegenover den heer Tak van Poortvliet.
Door kiezers van democratische richting te Enk
huizen is candidaat gesteld de heer P. Nolting.
Texel. Den 28 trad de heer A. P. Staalman, lid
der tweede kamer, als spreker op voor de kiezers te De
Cocksdorp in Eierland. De zaal was eivol. Spreker
deed belijdenis van zijn beginselen hij was anti-revolu
tionair, steunende op den alouden bijbel. Zijne toespraak
was gekleed in den vorm van een gezellig koffiehuispraatje,
waarin niet zelden tegen de regelen onzer nederlandsche
taal werd gezondigd. Spreker vroeg waarom men tegen
over hem een candidaat, een oud-minister, den heer Lely,
had gesteld, en tevens of hij, gedurende den tijd, dat hij
kamerlid was, niet getoond had de belangen des volks te
behartigen, door te wijzen op verkeerdheden, bij de marine
ingeslopen, door te trachten de zaakKievits tot helderheid
te brengen, enz. Doch hij vergat er bij te voegen, dat
het district Helder altijd beslist liberaal was geweest en
dus thans, nu de gelegenheid bestaat, ook moest trachten
dat liberale beginsel in de kamer te doen vertegenwoordigen.
Hjj toonde vervolgens een voorstander te zijn van de
oplossing van het woningvraagstuk, daar als gevolg van
de slechte behuizing, te Amsterdam in één enkele steeg
niet minder^dan 97 onechte kinderen werden aangetroffen.
Ook op het platteland in Friesland waren de woningen
voor den geringen stand in zulk een elleudigen toestand,
dat ze meer op varkenskotten, dan op menschelijke ver
blijfplaatsen geleken.
Wat de arbeidswetgeving betreft, dienden er bescher
mende wetten tot stand to komener moest gewaakt
worden tegen overmatigen arbeid, tegen nacht- en zon-
dagsarbeid.
Nadere regeling van 't pachtcontraet, ten behoeve van
den noodlijdenden landbouwer, was een gebiedende eisch
des tijds.
Van leerplicht was spreker een tegenstander hierdoor
zou te veel dwang aan de ouders worden opgelegd.
De openbare school kon almede geen genade vinden
in zijne oogen.
Protectie, invoering van beschermende rechten waren
noodzakelijk nu het buitenland beschermende maatregelen
nam, moest ook Nederland daartoe overgaan in Friesland
en elders liggen de landerijen gedeeltelijk braak en worden
112.900 personen bedeeld, d. i. ongeveer 30 °/0 der totale
bevolking.
De droogmaking der Zuiderzee eindelijk was een onding.
't Program van den heer Staalman, dat gedeeltolijk
overeenstemde met dat van den candidaat der liberalen,
verschilde echter in drie opzichten hiervanleerplicht,
protectie, droogmaking der Zuiderzee.
Veel werd in sprekers rede gelaakt (toestanden, per
sonen, ministers, kamerleden)veel werd in een bespot
telijk daglicht gesteld, zonder iets beters in de plaats
te geven.
Van de gelegenheid tot debat werd gebruik gemaakt
door de heeren P. Deuzeman en K. van 't Veer, hoofden
van openbare scholen te De Cocksdorp en Eierland. De
eerste voerde aan, dat de heer Staalman beweerd had,
dat 97 °/0 der lotelingen konden lezen en schrijven, doch
men moest niet vragen hoe: 't gelezene wordt niet be
grepen het geschrevene'zondigt tegen de eerste regelen
van taal on stijl en waar wij thans (wij zijn in 't laatst
der 19e eeuw) een kamerlid, als de heer Staalman is,
zien optreden, dat niet in staat is, onze werkwoorden
naar den eisch der vervoeging in zijne rede te gebruiken,
daar moest een lans voor leerplicht gebroken worden.
Wat vervolgens het protectie-vraagstuk betrot, de heer
Staalman moest niet vergeten, dat de voordeelen van be
schermende rechten komen in handen van de groote land
eigenaars, daar een recht van f 2 per H.L. graan zal
maken, dat het mindere volk duur brood zal eten. Den
kiezers werd daarom met nadruk aanbevolen den liberalen
candidaat te stemmen.
Ten slotte betoogde de heer Deuzeman, dat de droog
making der Zuiderzee een werkverschaffing op groote
schaal was, ter wering van nooden bd ellenden onder
't volk. De bodem bestaat voor 4/s uit vruchtbare klei
en kan misschen een millioen menschen herbergen.
