Buitenland.
Nederland.
Stadsberichten.
5e klasse, 14e lijst, 1 Juni.
No. 18589 f 10000No. 10555 t 2000 No. 12176
f 1000; Ns. 25, 3037, 3152, 8290 en 10709 f 400 Ns.
736, 803, 1141, 7841, 19123 en 19839 f 200 Ns. 1292,
2692, 4079, 10315, 13439, 13565, 13782, 15329, 15772,
16750, 17113 en 18798 f 100.
5e klasse, 15e lijst, 2 Juni.
Ns. 1005, 6310, 7759, 8458, 8860, 10043, 11266
en 17402 1000; Ns. 10224, 14628 en 17373 400;
Ns. 3302 7337 en 13227 J 200; Ns. 2593, 6451, 8818,
8829, 13976 en 17487 100.
van politiezorg. Juist. Maar hoe vraag ik weer.
Welke regeling wenscht de Unie Wij weten het niet.
Wat zijn deze woorden dus anders dan ijdele klanken
Aan een dergelijke vertooning doe ik niet mee.
Samenwerking van alle armbesturen zegt het program,
doch hoe zal men die verkrijgen en wat te doen als een
armbestuur onwillig is, ik begrijp het niet en de meesten
begrijpen het niet.
Voorschriften omtrent arbeidstijd worden door de over
heid als werkgeefster reeds gegeven. Omtrent de wensche-
lijkheid van voorschriften omtrent het loon loopen de
gevoelens zeer uiteen. Met den heer Pierson acht ik
daarom den in het program gestelden eisch ongerecht
vaardigd, Van leerplicht ben ik, zoolang mij heugt, een
voorstander geweest, doch een algemeene instemming
heeft geen waarde. Als het hierop moet uitloopen, dat
de nalatige ouders moeten veroordeeld worden tot boete
of hechtenis, dan maak ik overwegend bezwaar.
Tegen een betere regeling der onderwijzerstractementen
zal wel niemand bezwaar hebben. Ik allerminst.
Wat ik lees over het vakonderwijs en de practische
richting in het onderwijs is mij als uit het hart gegrepen
Ons volk heeft behoefte aan oefening van oog en hand.
Ambachtsonderwijscursussen voor landbouwonderwijs
in die richting is men bezig en ga men voort. oor
de meisjes vooral practisch onderwijs in handwerken
kookscholen en huishoudscholen en daarnaast als in
Engeland rondreizende onderwijzeressen, die op eenvoudige
aanschouwelijke wijze onderricht geven in koken en
huishouding.
Ofschoon de tijd dringtmoot ik nog oven bij het
onderwijs stilstaan naar aanleiding van een briefdien
ik ontving van de afd. Alkmaar en omstreken van den
Bond van Ned. Onderwijzers. Ik kan de daarin gestelde
vragen niet uitvoerig behandelen daar zij zich meer
buiten de algemeene politiek bewegen. Wat o. a. aan
gaat de vrijheid van den onderwijzer buiten de school
dit standpunt houd ik vast, dat die vrijheid niet is on
beperkt. De onderwijzer moet zich getroosten als ieder
ambtenaar, dat hij dient te zorgen, dat door zijn woorden
en gedrag buiten de school niet schade worde gedaan aan
zijn geschiktheid, aan zijn onderwijs. Aan de onderwijzers
zon ik zelfs een nog iets hoogeren eisch stellen dan aan
een ander ambtenaar opdat de ouders hnn vertrouwen
aan hen kunnen schenken omdat zij de opvoeders van
hunne kinderen zijn. Waar de grens is te trekken is
niet gemakkelijk te zeggen ieder geval dient op zich
zelf te worden beoordeeld. Aangaande de meerdere
zelfstandigheid van den klassenonderwijzer zon ik dit
willen zeggen Er zijn vele scholen waar ze goed is
doch hoe een wetsbepaling te maken? Overleg tusschen
hoofd en personeel is wenschelijk. Vergaderingen van
de onderwijzers met het hoofd zijn nuttigmaar het
hoofd der school blijft de verantwoordelijke persoon hij
heeft te beslissen. Hierbij moet ik de beantwoording laten.
Behartiging van het lot van verwaarloosde kinderen
waar noodig opheffing van het onderlijk gezag en ver
betering van den rechtstoestand der vrouw.
In dit opzicht heb ik bewezen van welken geest ik ben.
Een wetsontwerp is ingediendwaarbij belangrijke
wijzigingen in deze richting zijn voorgesteld. In den
regel volkomen gelijkstelling van man en vrouw als
ouders en in familieraden, de vrouw ook bevoegd voogdos
te zijn over kindereu van anderenontzetting uit de
ouderlijke macht of de voogdij mogelijk gemaaktook
ontheffing op eigen verzoek als een ander gereed staat
ten genoegen van den rechter de verzorging en opvoeding
der kinderen op zich te nemen, opdracht der voogdij aan
stichtingen en vereenigicgen, ziedaar de hoofdzaken van
het ontwerp.
Met ingenomenheid heb ik medegewerkt om het wets
ontwerp van den heer Hartogh, dat reeds eenige verbe
tering aanbrengt in den rechtstoestand der gehuwde
vrouw, wet te doeu worden. De gewijzigde wet op de
Rijkspostspaarbank heeft ook reeds een belangrijken stap
in die richting gedaan door hetgeen de vrouw zelve op
de spaarbank brengt te harer beschikking te stellen
onverschillig of zij in gemeenschap van goederen is gehuwd
of niet. Yoor de kamers van ar hp id is ook aan de vrouwen
het kiesrecht toegekend en kunnen ook zij tot leden
dier kamers en scheidsrechters benoemd worden.
In hoeverre onze wetsbepalingdie het onderzoek naar
het vaderschap verbiedt, gewijzigd behoort te worden,
is in onderzoekvereenvoudiging van de procedure bij
de kantongerechten in verband met betaling van geld
boeten wordt voorbereid.
Wat dobietrechten en indirecte heffingen op voorwerpen
of verteeringen van weelde betreft, deze lachen mij aller
minst toe. Wij hebben een bedrijfsbelasting, men legge
er als debietrecht geen soort van patentbelasting boven
op. Het verwondert mij dat dit puut op het program
voorkomt. Van persoonlijke dienstplicht ben ik een
bekend voorstander, men weet hoe iir heb gehandeld bij de
behandeling van de wet-Bergansins, die helaas! gevallen is.
Eindelijk de landbouw. Geen beschermende rech
ten. Daarvoor zou mon mijn stem niet krijgen. Ver
betering van gemeenschapswegenziet om Uziet de
tramwegen, die met staatshulp zijn aangelegd.
Dit ministerie heeft zich hierin niet onbetuigd gelaten.
Van het landbouwonderwijs mag ik hetzelfde zeggen.
Acht men het wenschelijk de landbouwbelangen bij
één ministerie samen te trekken men zal in mij geen
tegenstander ontmoeten en had indertijd de Kamer het
advies van mij en anderen gevolgdhet is niet onwaar
schijnlijk dat de jachtwet reeds gewijzigd zou zijn.
En hiermede heb ik volbracht, wat ik mij had voor
genomen. Ik heb mijne meening omtrent de belangrijkste
zaken medegedeeld en zooveel de tijd toeliet zoo duidelijk
ontvouwd als mij mogelijk was. Ik wensoh niet beoor
deeld te worden naar geruchten of praatjes en valsche
gevolgtrekkingen, ook niet wat deze of gene, dien men
een geestverwant van mij gelieft te noemen van mij
heeft gezegd, maar naar mijn eigen woorden en daden.
En nu, liberale kiezers, blijft niet weg van de stembus,
stemt, groote belangen staan op het spel, laat niet door
weg te blijven de overwinning aan de tegenpartij. En
gij vooral, nieuwe kiezers, toont, dat gy het kiesrecht op
prijs stelt en logenstraft hen, die beweren, dat het u aan
belangstelling ontbreekt. Stemt naar eigen overtuiging
op Mr. Fokker of mij, maar als het tot herstemming
komt tusschen een van ons beiden en een anti-liberaal,
laat dan nw voorkeur voor den Unieman of hem, die
beden tot u sprak, verdwijnen, komt even trouw op en
vergeet niet, dat wij in hoofdzaak tot dezelfde famill6
bebooren. Al geeft men ons andere voornamen, naar mijne
overtuiging ongepaste en leelijke, vergeet nooit dat onze
gemeenschappelijke familienaam is liberaal!
Hiermede besloot Mr. van der Kaay zijn rede, die
herhaaldelijk door applaus werd onderbroken.
Met een woord van dank, en den wensch dat de kiezers
aan hem de overwinning zonden bezorgen en de kies-
vereenigingen dus geen échec zouden lijden sloot de
voorzitter de vergadering.
BGIitflK. Gelijk men zich herinneren zal, heeft een
Deensche zendeling, Sjöblom, eenigen tijd geleden de
oude klachten over verregaande wreedheden, die door
de regeering in het Congo gebied begaan of gedold zon
den worden, opnieuw doen hooren.
Baron Dhanis, de gouverneur-generaal, heeft deze be
schuldigingen in een uitgebreid schrijven aan de „Times
op alle puuten weerlegd. Dat er af en toe wreedheden
gepleegd worden, is niet te ontkennen, doch steeds worden
de schuldigen gestreng gestraft.
Deze weerlegging, die jnist samenvalt met de gun
stige rapporten (in ons vorig nummer vermeld) omtrent
de spoorwegen aan de Congo, maakt in België een
zeer goeden indruk.
BUITSCHIiAWD. De liberale bladen zijn niet bijster
tevreden over de aanneming, zij 't ook in zeer ge-
wijzigden vorm, van de vereenigingswet. Wat toch rs
het geval Het Heerenhnis heeft in Pruisen het recht
het door den Landdag gewijzigde ontwerp, wederom in
zijne oorspronkelijken vorm te herstellen en ten tweeden
male door den Landdag te doen behandelen. Hierop nu
hebbon de conservatieven hnn hoop gevestigd, en niet ten
onrechte, zegt de »Nat. Zeitg.''
»Men rekent er op, door invloeden van verschillende
soort, van boven af en uit de kiescolleges, een aantal
nationaal-liberale afgevaardigden van meening te doen
veranderen, en daardoor het lot van het ontwerp te ver
anderen, naar den geest der regeering. De leiders der
nat.-liberale partij zijn overtuigd, dat zulk een berekening
falen moet, en dat het votum bij een volgende behan
deling niet anders kan uitvallen dan bij de 2e en 3e
lezing. Het is thans hnn taak te zorgen, dat die over
tuiging de juiste blijkt."
ENGEE AND. De werkstaking der hoefsmeden van
de Londensche spoorweg-, tram- en omnibus-maatschap
pijen is geëindigd. De meeste werklieden hebben den
arbeid hervat op de door de patroons aangeboden voor
waarden. Hoewel de staking slechts drie weken heeft
geduurd, heeft zij der vakvereeniging 3000 gekost.
De Britsobe offieieron van het Egyptische leger die
met verlof in Engeland zijn, hebben het bevel gekregen
om in het laatst van Juni naar hnn garnizoenen terng
te keeren ten einde gereed te zijn voor de expeditie
naar Soedan.
Ook de Khalifa maakt zich tot den strijd gereed. Hij
heeft 16000 kameelen te Omdnrman bijeengebracht.
Omstreeks het midden van Jnni zal te Omdurman
door het opperhoofd der Dervischen een grooten krijgs
raad worden belegd, waar zal worden vastgesteld of het
leger tegen de Engelsche troepen zal oprukken of te Om
durman hun aanval zal afwachten. Men schijnt van den
Khalifa een krachtigen tegenstand te kunnen verwachten.
GR1EKENEAN®. De wapenstilstand is voor ee
nigen tijd verlengd. De gezanten hebben heel wat nota's
en circulaires aan de Porte moeten overhandigen, voor
zij een beslist antwoord konden krijgen.
Zij wilden, dat de wapenstilstand voor een onbepaalden
tijd zou verlengd worden. Maar daar wilde de Porte
niets van weten. Hoogstens voor veertien dagen wil de
sultan thans den wapenstilstand verlengen doch onder-
de uitdrukkelijke voorwaarde, dat de Grieksche opperbe
velhebber in het Turksche kamp bij Domokos komt, om
de voorwaarden van den wapenstilstand te onderteekenen.
Intusschen schijnen de Turken nog volstrekt niet voor
nemens in den eersten tijd Thessalië te verlaten.
Integendeel, de Grieksche vluchtelingen zullen worden
opgeroepen om binnen zekeren tijd in hunne woonplaats
terug te keeren, anders zal streng tegen hen worden op
getreden. En als de Grieken niet terugkeeren, willen de
Turken om handen voor den landbouw in Thessalië te
verkrijgen kolonisatie beproeven met Kretensische en Al-
baneesche Mohammedanen.
Omtrent de vredesonderhandelingen wordt niet veel
vernomen. Het voornaamste bezwaar der Grieken is de
oorlogsschatting, die zij onmogelijk kunnen betalen.
Te Athene hoopt men, dat er spoedig een eind aan de
onderhandelingen zal komen, zoowel voor het behoud van
den oogst in Thessalië, als omdat het onderhoud van het
leger op voet van oorlog aan het doodarme land zoo ont
zaggelijk veel kost.
Gevaar voor de koninklijke familie of zelfs voor de
dynastie schijnt er niet meer te wezen. Toch deed de
kroonprins zeker verstandig, de invitatie van den prins
van Wales voor de jubilé-feesten in Engeland aan te
nemen, en zich voorloopig te Londen buiten schot te houden.
Verkiezingen 3e Hamer.
In 8 distrieten werd op den 1 Juni slechts één candi-
daat opgegeven, zoodat deze verkozen werd verklaard en
daar dus geen stemming meer zal plaats hebben. Het
zijn de volgende
Eindhoven. J. Th. M. Smits van Oyen, aftr. (Kath.)
Grave, mr. J. J. I. Plarte, aftr. (Kath.)
Helmond, dr. P. J. F. VermeuleD, aftr. (Kath.)
Roermond, dr. W. Everts, aftr. (Kath.)
V e c h e 1. B. R. P. van Vlijmen, aftr. (Kath.)
V e n 1 o. dr. M. W. H. Nolens, afr. (Kath.)
Weer t. P. J. van Truyen, aftr. (Kath.)
Kamerverkiezing.
Candidate n.
Alkmaar. Jhr. mr. T. A. J. v. Asch v. Wijck,
te 's Gravenhagö (a. r. en kath.), mr. E. Fokker, Middel
burg mr. W. van der Kaay, 's Gravenhage, beiden lib.,
J. G. van Kuykhof, Rotterdam, arbeiderspartij.
Enkhuizen. N. Sluis Pz., (antir.), Enkbnizen
H. Raat (r.k.), Medemblik, J. Zijp Kz., (lib.), Abbekerk,
H. de Boer (protoc.), Wieringerwaard, P. Nolting (rad.)
Amsterdam.
Haarlem. Jhr. mr. A. J. Rethaan Macaré (aftr.)
dr. A. E. v. Royen Haarlem (anti-revol.)dr. H. J. A.
M, Schaepman (kath.) en T. Vallentgoed Haarlem
gesteld door de volkskiesvereeniging.
Hoorn. Jhr. mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden,
Haarlem (christ. hist.), P. B. J. Ferf, Haarlem (lib.),
N. Oosterbaan Naarden (a. r.) mr. P. J. M. A. Reekers,
Amsterdam (kath
Helder. 0. Lely lib., dr. H. J. A. M. Schaepman,
(r.k.), J. C. Jansen, lib. en J. Korver, ant. rev.
Beverwijk. J. P. R. Tak van Poortvliet (lib.),
W. Bax, Zaandam (rad.), T. L. M. Borret, 's Hage (kath.)
en P. Vermeulen Velsen.
Beverwijk. Dinsdag werden de eerste aardap
pelen van den konden grond per »Tuinderswelvaren"
naar Amsterdam vervoerd door H. Reehorstdit is 14
dagen vroeger dan verleden jaar. Voor dit heugelijke
feit voerde de boot de vlag in top.
Bergen. Den 2 werd hier op de gebruikelijke
wijze het deelbroodsfeest gevierd. Aan 240 kinderen
werd een brood uitgereikt.
Barsingcrliorn. Te K o 1 h o r n werd gedurende
de maand Mei in de rijks postspaarbank ingelegd
673in 93 inlagen. Twee nieuwe boekjes werden
uitgegeven.
De levering van de benoodigde onderhoudsgrint
voor de polders Waard en Groetwerd voor dit
jaar na openbare inschrijving opgedragen aan den heer
J. Jongkindt, te Wieringen.
Stompetoren. Gedurende de maand Mei werd
aan het hulppostkantoor alhier op de rijkspostspaarbank
ingelegd f 520 en terugbetaald f 25.
I atenver klezi ng.
Sckagen. Den 2 vergaderde in bet N. H. Koffiehuis
alhier de afdeeling vSchagen" der Liberale Unie tot het
candidaatstellen van een lid der provinciale staten,
vacature Kaan. Met algemeene stemmen werd besloten
aan het verzoek der Langedijker kiesvere-miging gehoor
te geven en den heer L. v. d. Vijzel, burgemeester van
St. Pancras, tot candidaat der Schager kiesvereeniging
te proclameeren.
ïlof berichten.
Het vertrek der koninginnen uit Alt-Anssee is be
paald op 8 Juni. Na een oponthoud van twee dagen
te Weimar en van twee dagen te Arolsen zullen Hare
Majesteiten den 14 Jnni op het Loo aankomen.
Botterdam. In den gang van het bankiershuis
Marx Go. alhier is den 1 aan een bediende door drie
vreemdelingen een bedrag van twee mille ontstolen.
Slechte tijden.
Een goudsmid in Friesland heeft in de week vóór
12 Mei van acht boerinnen de gouden oorijzers ingeruild
voor koperen.
Boerenbond.
Bergen. Voor eone niet zeer talrijke vergadering
ten huize van den heer P. Hilbrand den 3 belegd, be
sprak de heer A. Jansen, onderwijzer te Egmond aan
den Hoef, het doel en streven van den Boerenbond".
Staande de vergadering werd als gevolg dezer bespreking
eene afdeeling van dien bond opgericht, aanvankelijk met
13 leden. Het voorloopig bestuur bestond uit de hoeren
D. de Waard, voorzitter, P. Hilbrand, secretaris, O.
Plomper, penningmeester, J. van Zeeland en J. Stuij
commissarissen.
Kuid-AIrlkaansehe republiek.
In een brief uit Pretoria in het Handelsblad wordt
het volgende gemeld
In nauw verband metden »nieuwen koers", door Volks
raad en Regeering alhier ingeslagen, wordt de ontslag
aanvrage van dr. H. J. Ooster, staatsproeureur der Z. A. R.,
gebracht. Men zegt, dat deze bekwame hoofdambtenaar,
door zijn betrekking tevens juridisch adviseur der regee
ring, met president Kruger verschild heeft in zake de
doelmatigheid van den thans genomen maatregel en er
op aangedrongen heeft dat de Volksraad zon staan op
hetgeen zijn recht werd geacht.
Toen, einde 1895, advocaat Coster aangezocht werd om
de opengevallen betrekking van staatsproeureur te aan
vaarden, was er heel wat overredingskracht toe noodig
om hem het verzoek te doen inwilligen. Toen kwam het
Rhodes-verraad met daaraan gepaard gaande reform-troe-
belen te Johannesburg, welke tot het befaamde hoogver-
raads-proces geleid hebben. Daarin heeft dr. Ooster een
schitterend figuur geslagen. Ook later, in den recenten
strijd tusschen Volksraad en Hooggerechtshof, heeft hij
al het gewicht zijner kennis in de schaal gelegd welke
aan den Volksraad de overwinning heeft toegewezen.
De afgevaardigden hebben dan ook met leedwezen het
heengaan van dr. Coster vernomen, en zijn ontslag-aan
vrage ongedaan pogen te maken. Doch tevergeefs het
schijnt dat de Staatsproeureur er lang niet tegen opziet
om weer als ambteloos burger zich te gevoelen en dat
hij, dankbaar en voldaan, zijn gewichtige betrekking
wenscht neer te leggen.
Natuurlijk worden er allerhande motieven voor deze
gedragslijn gephantaseerd en weten sommige couranten
allerlei verhalen te doen die echter de moeite van het
tegenspreken niet eens waard zijn.
355e STAATSEOTERIJ.
Verkiezingen.
Sehagen. De heer Van Kuykhcf, candidaat vooj
hot lidmaatschap der Tweede kamer in ons district, za!
den 10 in het N. H. Koffiehuis alhier eene politiek»
rede honden.
De heer mr. H. Smeenge, zal op 9 Juni a. s. te
Nieuwe Niedorp, eene politieke lezing houden,
