Öp ter stembus.
Mr. \Y. van der kaav.
Mr. W. van der Kaay.
No. 70 Kerstc blad
IVTegen en Itiegentigste Jaargang
1897.
ZONDAG
13 JUNI.
Stadsberichten.
LEES DIT!
Deze Conrant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door het
geheele rijk 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Een roepstem weerklinkt door het geheele landop
ter stembus Op gij vreedzame burgers die uw dage-
lijkschen arbeid in eentonige kalmte doorbrengtop gij
arbeiders, voor wien de dagtaak gewoonlijk alle gedach
ten in beslag neemtop gij ambtenaren die gewoon
zijt op de klok af te werken en uit te rusten up gij
magistraten voor wie de ure der stemming een tijd van
ongeloofelijke inspanning zal zijn. Op gij allen om door
uw stem getuigenis af te leggen van de gezindheid die
in u woont. Op om te kiezen de landsbestuurders die
de wetten zullen maken onder welker heerschappij gij
voortaan leven zult. Op om door uwe keuze de groote
staatsmacht in handen te geven van de leidslieden, die
gij zult aanwijzen. Op ten strijde want de stemming
is geen daad des vredes maar een daad van strijd. Een
strijd om de zege, een strijd op leven en dood. Want
er is geen andere uitkomst mogelijk dan overwinning of
nederlaag.
Laat dan schetteren de klaroenen te midden der partij-
genooten hen samenroepende naar de kampplaats Op
gij weifelaars en twijfelmoedigen de handen uit de
mouwen gestoken het zwaard om de heupen gegord en
plaats genomen in de gelederen van uwe vrienden. Voort,
gij achterblijvers 1 verhaast uw pas sluit de rangen
neemt in de ledige plaatsen, meng u in het krijgsgewoel,
weest niet versaagd. Want het zijn groote en heilige
belangen waarvoor gij strijden moethet is voor meer
dan geld en goeddan have en huis. Het is voor de
toekomst van uwe dierbaren van uwe kinderen het is
voor het heil van het vaderland
Gij weetkiezers wien gij stemmen moet. Het is u
haihaaldelija betoogd en uiteengezet door de vele sprekers
die ook dit district hebben afgereisd. Gij weet het uit
de vele strooibiljetten en artikelen die voor den een of
anderen candidaat u zijn thuis gezonden en die gij wel
licht op een regenachtigen achtermiddag gelezen hebt.
Gij weet het uit de artikelen van de couranten die gij
gewoon zijt te lezen, en leest ge er meer dan een die
gij het meest vertrouwt en het meest bevoegd acht om
n den weg te wijzen. Maar gij weet het ook en wel
licht wel het best omdat gij den persoon van uw
candidaat zelf kent en weet wie hij is omdat gij hem
hebt leeren hoogachten omdat gij zijn arbeid hebt be
wonderd omdat gij zijn vriend zijt geworden en niet
voornemens zijt oude, hechte en beproefde banden te
verscheuren ter wille van de veelkleurige lintjes die
anderen u daarvoor in ruil aanbieden.
Op dangij vriendengeestverwanten en volgeliu
gen van
Tijg aan den arbeid, schud wakker hen die dommelen,
neem de weifelaars onder den arm geef den wankel
moedigen zelfvertrouwen schraag hen die zonder uw
steun niet kunnen gaan. Op ter stembus! Want het is
een groote strijd die gestreden wordt en zonder geweldige
inspanning kan de zege niet bevochten worden. En hoe
verschrikkelijk zou het zijn wanneer het district Alkmaar
voor de liberale partij verloren ging Want wij mogen
terecht spreken van verloren gaan een enkele stem te
weinig uitgebracht levert het geheele district in handen
van de tegenstanders. Het is alleen de meerderheid die
regeert.
Gijliberale kiezers hebt de meerderheid wanneer
gij als één man opkomt. Het monsterverbond van cleri-
ealen anti-revolutionairen en protectionisten kunt gij
glorierijk vorslaan. Maar gjj moet u dan scharen om
oude, beproefde vanen. Weg met verdeeldheid, weg
met gekibbel in eigen partij over urgentie en niet-urgentie.
De groote belangen zijn die van vrijheid van geweten
van vrijheid van kerkelijke overheersching en priester
dwang. Sta pal tegen Rome en Dordt. Stemt den libe
ralen candidaat. En vóór alles stemt den afgevaardigde
die ons district zoo lange jaren vertegenwoordigde den
man dien wij allen kennen,
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER h ZOON.
telefoonnummer
Texel. Woensdag en Donderdag zijn van hier naar
d.e Leidsche markt verscheept met 3 s'oombooten en 2
tjalken 3124 lammeren. In het geheel zijn nu verzonden
20521 lammeren.
Met het maaien van de hooilanden is begonnen.
Dit is een paar weken vroeger dan gewoonlijk.
Overal op het eiland is het gras even weelderig opge
schoten. In de weilanden vindt ook het vee overal
overvloed.
Iftoccht- Als eene bijzonderheid kan worden
gemeld, dat zich in den lommerrijken speeltuin van het
Caté Groenzicht, Abstederdijk, een rozeboom bevindt,
waaronder ongeveer tachtig personen kunnen plaats nemen.
Joor de vele en uitmuntende zorgen van den eigenaar,
den heer L. Tadeij, is deze boom zoodanig geleid, dat
®en 3ro°t priëel met duizenden rozen vormt.
Honderden nieuwsgierigen begeven zich dan ook der
waarts, om dezen prachtigen boom te aanschouwen.
chagen. Den 10 werd de heer Meijer Drees door
de aideeling behagen van het Nederl. Onderw. genootschap
tot afgevaardigde gekozen naar de algemeene vergadering,
die den 27, 28 en 29 Juli te Kampen zal worden ge
houden. De heeren Van Albada en De Groot werden
tot zijne plaatsvervangers gekozen.
Barsingerhorn. In de polders Waard en
Groet heeft- het karweizaad veel te lijden van de rups.
Het bestrooien met stuifkalk, door vele landbouwers aan
gewend, heeft niet het gewenschte resultaat.
Heerhugowaard. Door den gemeenteraad zal
aanvrage worden gedaan, de gemeente te verdeelen in 4
stemdiatricten, Voor de aanstaande verkiezingen zullen
met den voorzitter stemopnemers zijn de heeren J.
VV inkel en D. Appel, en plaatsvervangersde heeren J
Zwaag en D. do Boer.
De salarissen der postboden P. Slot, C. Slot en K.
Kasper zijn verhoogd, respectievelijk mot 25, 30 en 50
gulden per jaar, en gebracht op 475, 450 en 425 gal
den.
Statenverkiezing.
De Protestantsche Kiesvereeniging ^Burgerplicht"
heeft als candidaat voor lid ...n do Prov. Staten gesteld:
de heer L. van der Vijzel, bnrgemeestsr te St. Pankras.
Herbenoemd als secretaris-penningmeester van het
Waterschap Starnmeer en Kamerhop, de heer J
P. Groot.
Westgraftdijk. De heer J. W. van Stuijvenberg,
prediKaut bij de doopsgez. gemeenten van Oost- en West
graftdijk, heeft een beroep naar de doopsgez. gemeente
te Blokzijl ontvangen.
COBREISPOKDEKTIEl.
Correspondent te S. Plaatsgebrek noopt ons eene
keuze te doen. Wij moeten uw verslag laten liggen.
Aan de lezers van dit blad wordt bekend gemaakt,
dat het volgend nummer dezer conrant dinsdagavond
niet verschijnen zal op den gewonen tijd, doch zooveel
later als noodzakelijk is, om er in te kannen opnemen
den uitslag der verkiezingen, voor zoover ons dien avond
daarvan telegrammen bereiken. Van het al of niet vroeg
inkomen van de berichten zal het aihangen of de conrant
nog dinsdagavond of woensdagmorgen zal worden uit
gegeven. Aan ons bureau zal voor belangstellenden ge
legenheid bestaan, van de inkomende telegrammen inzage
te nemen.
Dr. H. Pk, DE Kt\TEU.
Vrijdagavond hield Mr. H. Ph. de Kanter, aftredend
lid der Tweede Kamer, daartoe uitgenoodigd door de po
litieke vereeniging ^-Vooruitgang" in het lokaal »Har-
monie" eene politieke rede.
Te Alkmaar over politiek sprekende was het den heer
de Kanter onmogelijk dit te doen, zonder vooraf een
woord van hulde te hebben gebracht aan de nagedach
tenis van Mr. A. P. de Lange, met wien hij nu 35
jaar geleden aan de Academie hechte vriendschapsbanden
had aangeknoopt, en dien hij na dien tijd, ook toen hij
met hem van politiek gevoelen verschilde, steeds had ge
waardeerd, een woord van hulde aan den man, aan wien
het district Alkmaar zeker veel te danken had.
Zich niet verdiepende in de vraag, of hij, indien Mr.
de Lange niet was overleden, hier thans zon zijn opge
treden, een vraag, die bij den spr. was opgekomen,
meende hij allereerst het standpunt uiteen te moeten
zetten, waarop wij thans staan. Spr. is uitgenoodigd door
de vereeniging die Mr. Fokker, aftredend lid, heeft ge-
candideerd. Vooral het feit, dat genoemde candidaat af
tredend lid is verdient de aandacht. Naast hem, en in
zekere opzichten tegenover hem, staat Mr. van der Kaay.
Wat beteekent die candidatuur Spr. weet nog niet wat
hij er van zeggen moet. Is er principieel verschil dan is
men in zijn recht. Somtijds denkt hij het, somtijds weer
niet, nagaande wat Mr. van der Kaay heeft gezegd.
Deze heeft echter niet nagelaten de voornitstrevenden te
bestrijden op eene in de politiek niet ongebruikelijke
manier, dat men halve waarheden vertelt. Zoo is er ge
zegd, dat het de schuld der voornitstrevend-liberalen is
dat de kieswet niet het getal kiezers heeft opgeleverd'
dat ze zou kuunen opleveren, en dat dit een volgend
jaar zou blijken. Spr. meent, dat door de nieuwe wet op
het personeel, het aantal van belasting vrijgestelden zal
vermeerderen, en daardoor zullen velen het kiesrecht
missen, tenzij zij niet verzuimen, zich aan te geven, als
vallende in de andere categoriën.
Spr. heeft gedacht aan een principieel verschil doch
aan het slot van zijn rede zegt Mr. van der Kaay
»Stemt Fokker of mij, het is tamelijk hetzelfde!"
Maar in de Alkmaarsche courant van 6 Juni is het
verschil aangetoond, en ziet, het zijn dezelfde argumen
ten, die men 25 of 30 jaar geleden ook al gebruikte.
In beginsel is men het eens, in de praktijk niet. D e
heer G. M. van der Linden heeft toen ook reeds gezegd:
»de conservatieven zijn altijd de bagagewagen geweest."
Daarom, spr. weet niet, waaraan hij zich in dit op
zicht heeft te honden. Toen ds clericalen een verbond
sloten, heeft men verzamelen geblazen en gezegd: »anti-
clericaal asjeblieft!" en de N.R.Ct. beveelt daarom in
Gouda Bijlandt, in Bodegraven Knijf aan, in Rotterdam
de Klerk en flintzen, men zet de verschilpunten op zij.
Dientengevolge acht spr. de candidatuur van der Kaay
niet verdedigbaar. 20 April is de strijd tusschen de
liberalen hier uitgevochten. Nu hadden de vrienden van
Mr. van der Kaay moeten berusten, of wel hij zelf zich
moeten terugtrekken. Waar hij heeft gozegd dat hij het
ministerschap niet vereenigbaar acht met het lidmaat
schap der Kamer, en men hem als minister niet gaarne
wegzendt en als vertegenwoordiger wil, zou mei: beter
doen, deze klippen te ontzeilen en den strijd moeten
opgeven.
Doch we hebben niet alleen met hem te doen, ook
met twee andereu: den candidaat der an tire v. en'dien
der soc. dem. Wat den laatsten betreft wijst spreker
er op, dat het program der soc. dem. er aanlokkelijk
uitziet, en overeenkomst heeft met dat der L. U., zoodat
men van conservatieve zijde heeft gezegd De voornit-
strovenden zijn zoo wat achteraankomende socialen, de
socialen vooruitstrevende, vooruitstre
vende liberalen. Maar er is een groote kloof en dat
moet worden geconstateerd men moet niet vergeten, dat
de soc. dem. ten doel hebben eene nieuwe gemeenschap
in het leven te roepen, waarin bezit verboden zal zijn.
Die heerlijke maatschappij is voor spr. eene nachtmerrie.
Als wij den eersten stap in hun schuitje doen, gaan we
met hnn luchtschip, dat niet te besturen is, mee omhoog,
doch wij_ blijven liever op den bodem van de practijk.
De antirevolutionaire candidaat zou niet gevaarlijk
zijn indien hij niet door Rome werd gesteund. Waar
spreker hier spreekt over de katholieke partij bedoelt
hij de katholieke Staatspartij niet de kerkelijke. Nu
heeft dr. Schaepmau gezegd »In de eerste plaats moet
men zijn in hart en nieren katholiek gehouden de be
velen der bisschoppen te gehoorzamen", en dus te vloeken
wat zij vloekon. Daarom zou spr. willen vragen: Zult
gij die partij steunen? Hij acht de R. O. partij een
gevaar voor het land haar einddoel is het herstel van
de wereldlijke macht van den Paus, en hij gelooft niet,
dat het voor protestantsche Nederland daaraan zal
willen medewerken.
Gedurende de clericale regeering van '88—'91 is niet
veel belangrijks tot stand gekomen en met, verpletterende
meerderheid heeft het Nederlandsche volk zijn anathema
over haar uitgesproken. Toen was het verbond gesloten
op los accoord, men is met elkander in botsing gekomen
door de afschaffing der plaatsvervanging en is met de
hoogste rnzie uiteen gegaan doch nu heeft Schaepman
tot Knijper gezegd»dat lap je me niet meer"; vandaar
de vergadering te Utrecht op 5 Mei; en Knijper, hij
heeft den nek gebogen, den rug gekromd hij heeft de
plaatsvervanging opgegevendat is nu de groote man
die de banier steeds omhoog hield, die tot devies had:
in mijn isolement ligt mijn kracht. Diezelfde dr. Knijper
gaat nu zelfs argumenten zoeken voor het behoud der
dionstvervanging, die spreker ten sterkste afkeurt. Een
schande acht hij hetdat het Nederlandsche leger voor
een groot deel uit huurlingen bestaat. Met dat stelsel
moet gebroken worden men moet slechts als Nederlan
ders in dat leger naast elkander staan (Applaus).
Wie zich op die manier verkoopt als dr. Knijper is
geeu man van beginsel.
Bovendien heult dr. Knijper met de protectionisten,
en man van de taalals hij is zocht hij dit te ver
bloemen door te spreken van premiesalsof het geld
daarvoor ook niet nit de schatkist en dus uit de zakken
der burgers zou moeten komen.
Door de protectie zou het geld volgens spr. komen uit
den verkeerden en in den verkeerden zak.
Evenals de suikerbelasting, inplaats van aan den bie-
tenboer, ten goede komt aan de suikerfabrikanten, even
zoo zal, tengevolge der protectie, het voordeel zijn aan
de zijde der grondeigenaren, de boeren zullen het geld
wel eens mogen zien, maar ze blijven er koud van. Het
is onwaar dat protectie in het voordeel is van den land
bouw. Maar behalve den bouwboer is er ook nog de
weiboer en van de 1 mill. H.A. land is er nog geen
500.000 H.A. bouwlaad, terwijl van die 500.000 H.A.
nog geen 300.000 H.A. bebouwd worden met producten
waarop die rechten zouden kannen worden geheven. De
