DE A GRA-SCÏÏAT.
No. 83.
Wegen en negentigste Jaargang.
1897.
W 0 ËN8D A Gr
14 J U L I.
Amsterdamselie Brieven.
FEUILLETON.
BEVOLKING.
SHERLOCK HOLMES.
M;MI\ WtSülll; OOIRAM
Deze Courant wordt Diasdag-, Donderdag- en
i«ferds|»Tond uitgegeven. Abonn% nentsprjjs per
3 maanden voor Alkmaar ©,®0; franco door het
geheele rjjk 1,—.
Da 3 nummers 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewene Advertentlën:
Per regel 0,15» Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TEE ZOON.
ïelefoonnaKaer t S
Onderstaande personen worden in hun belang dringend
uitgenoodigd zich ten spoedigste aan te melden ter
gemeente-secretarie (afdeeling bevolking)
Jacob Wiersema, laatste woonplaats Ezinge.
Trijntje Wilbrink, Limmen.
Theodoras Albertus Veer, Amsterdam.
Mattheus Dekker, Oudorp.
Guurtje Bunschoten, de Rijp.
Johannes Schoonhoven, de Rijp.
Maria Mar jot, Texel.
Johannes Romein, Amsterdam.
Jan Kok, Enkhuizen.
l'ieter Laan,H.Hugowaard.
XVIII.
Onze gemeenteraad heeft Donderdag een besluit geno
men dathoewel lang voorbereid, betrekkelijk toch nog
onverwacht is gevallen.
Ruim twee jaar geleden gaven een elftal katholieke
en anti-revolutionaire raadsleden gehoor aan hun con-
scientie-drang door het indienen van een voorsteldat
het verbod van huizen van ontucht tot strek
king had. Het publiek heeft zich daarover vooral in
den beginne erg vroolijk gemaakt Amsterdam zonder
bordoelon scheen even belachelijk als een wereldstad zon
der kerken. Was dan ook hot voorstel terstond in be
handeling genomen ongetwijfeld zon het met groote
meerderheid zijn verworpeu.
De tijd bezit echter een wondere macht om in de denk
beelden verandering te brengen. Naar aanleiding van
het voorstel werd een onderzoek ingesteld naar den om
vang en den aard der te Amsterdam bestaande prostitutie;
er worden adviezen ingewonnen on praeadviezen uitge
bracht en het slot der geschiedenis was dat de medici
in den Raad zich verklaarden ten gunste van het voor
stel der raadsleden wier aantal inmiddels door de niet-
herkiezing van de heeren Heemskerk en Wormser tot
negen was geslonken. Dat was eeu machtige steun; tot
hiertoe had de een den ander nagepraat dat bordeelen
voor een stad uit een medisch oogpunt onmisbaar waren
en nu kwamen de mannen van het vak die bewering
tot een fabel maken. Zoowel Dr. Voftte als Dr.Blooker
waren eenstemmig gekomen tot do gevolgtrekkinguit
een sanitair gezichtspunt hebben de bordeelen geen be
teekenis.
De taaiste oppositie kwam van den kant van den bur
gemeester. In de eerste plaats was 't hem niet duidelijk,
wat men onder een «openlijk huis van ontucht" had te
15)
(Het teelten van vier.)
Door A. CONAN D O T L E.
Juist. En niet met Jonathan's instemming, te oor-
deelen naar de wijze waarop hij door de kamer rond
sprong. Hij droeg Bartholomens Sholto geen wrok toe
en zon er de voorkeur aan gegeven hebben dezen slechts
te binden en hem het roepen onmogelijk te maken. Hij
wenschte zijn hoofd niet aan den stróp te wagen. Er
was echter niets meer aan te doen de wilde hartstocht
van zijn metgezel was losgebroken en het vergif had ziju
werk gedaandaarom liet Jonathan Small zijn teeken
achter, liet de kist met den schat naar omlaag zakken
en volgde haar langs denzelfden weg. Dit was in zoo
verre ik het ontraadselen kan, de loop der gebeurtenissen.
Het spreekt van zelve dat. hij, wat zijne persoonlijkheid
betreft, van middelbaren leeftijd en door de zon gebruind
moet wezen, daar hij zijn tijd in een oven als de Anda-
man8-eilandcn heeft uitgediend. Zijne lengte is makkelijk
te berekenen naar de lengte van zijn voet, en wij weteD
dat hij een baard draagt. Zijn harig gelaat werd door
Thaddeus Sholto immers met schrik opgemerkt, toen het
zich voor het venster vertoonde. Meer is er niet, naar
ik geloof
«En de medeplichtige
«O, dat is een lastig geheim. Maar spoedig genoeg
znlt ge ook daar alles van weten. Wat een heerlijke
morgen is bet Zie hoe die kleine wolk daar drijft als
een gespikkelde veder van den eon of anderen reusaeh-
tigen flamingo. Thans dringt de roode zonne-gloed door
de Londensche ochtend-schemering. Zij beschijnt zeer
vele menschen, maar ik durf wedden, dat niet één hunner
op een vreemdsoortiger wandeling is dan gij en ik. Hoe
nietig gevoelen wij ons met al onze eerzucht en begeerten
bij het aanschouwen van de groote elementaire krachten
der Natuur! Zijt gij goed op de hoogte met Jean Paul?"
"Dat gaat nog al. Ik werkte hem door aan de hand
van Carlyle."
«Dat was even alsof men een sloot voor een meer
aanziet. Hij maakt één zonderlinge doch diepzinnige op
merking, en weldat het voornaamste bewijs voor iemands
verstaan en voorts vond hij 't zeer bedenkelijk om aan
de politie het recht te geven iemands woning binnen te
treden ten einde een mogelijk geval van ontucht te con-
stateeren. Wat het eerste punt betreft werd de burger
vader door prof. Fabins totaal uit het veld goslagen.
Immers te Haarlem en Utrecht had men scherp defini-
eerende omschrijvingen volgens deze wordt onder openlijk
huis van ontucht elke inrichting verstaan waarin door
hem die daarover de beschikking hoeft desbewnst
hetzij bij herhaling, hetzij uit winstbejag, aan anderen
gelegenheid wordt gegeven om onderling ontuchtige han
delingen te plegen. Die definitie had in do praktijk
voldaan en men kon haar overnemen gelijk de Raad
dan ook later zonder hoofdelijke stemming deed.
Het tweede punt is ontegenzeggelijk een ernstiger
bezwaar. Met de hollandsche vrijheidsbegrippen is 't
strijdig om aan de politic het recht te geven op het ver
moeden eener overtreding de woning binnen te dringen
en bovendien zon men voor de volvoering van zulk een
maatregel wel mogen beschikken over een corps model
ambtenaren op welken naam de Amsterdamsche politie
nog altjjd niet kan bogen. Ja, als men den werkkring
der politie op deze wijze ging uitbreiden zonden er
manschappen te kort komen, terwijl ook nog het ziortje
populariteit waarin onze rustbewaarders zich mogen
verhengen zon verloren gaan. Geen wonder derhalve
dat eeu groot aantal raadsleden huiverig was om zulk
een ingrijpende bepaling goed te beuren zij bon slechts
13 stemmen halen, terwijl het aantal tegenstanders 16
bedroeg.
De hoofdzaak is echter dat hot nieuwe artikel, dooi
de negen raadsleden voorgesteld, met 18 tegon 11 stom
men werd goedgekeurd. Dit artikel, Nr. 177 der Alg.
Politie-verordening, zegt, dat het verboden is, een openlijk
buis van ontucht te honden of tot het honden daarvan
als mededader op eenigcrlei wijze mede te werken. Als
houder wordt aangemerkt de huurder, gebruiker of degene
die deze vertegenwoordigt. Overtreding dezer bepalingen
wordt gestraft met een hechtenis van hoogstens zes dagen.
Wat door dit nienwe artikel altijd wanneer Ged.
Staten daaraan hunne goedkeuring-Schenken -—zal wor
den bereikt Men moet zich daarvan geen wonderen
denken. De prostitutie zal er weinig minder door worden,
want zoolang er mannen zijn, die daarvoor geld overheb
ben, zullen zich vrouwen aanbieden, die op deze wijze
in haar onderhoud willen voorzien. Een groote stad
zonder bnnrten als Nes en Nieuwo Pijp is eenvoudig
onbestaanbaar. Maar 't is een overwinning, dat de over
heid voortaan onschuldig zal wezen aan het slavenleven,
dat in de bordeelen heersohte,waar de vrouw feitelijk
gedwongen werd, om op den eenmaal iugeslagen weg
waarlijke grootheid gelegen is in de overtuiging van zijn
eigen nietigheid. Dat bedoelt een kracht van vergelijking
en erkenning, die op zich zelve reeds edel te noemen is.
Er ligt zeer veel geestes-voedsel in Richter. Gij hebt
geen pistool bij n, wel
«Ik heb mijn stok."
«Het is waarschijnlijk dat wij iets soortgelijks zullen
noodig hebben als wij hnn schuilplaats ontdekken. Jo
nathan zal ik u overlaten maar als de ander lasticr
wordt, zal ik hem neerschieten."
Terwijl hij dit zeide, haalde hij zijn revolver te voor
schijn en na twee kamers ervan geladen te hebben, stak
hij het in zijn rechter jas-zak.
Gedurende al dien tijd hadden wij Toby gevolgd over
den half-landelijken, langs villa's loopenden weg, die
naar de wereldstad voerde. Thans echter kwamen wij
in lange straten, waar arbeiders en dokwerkers reeds
bezig waren en onzindelijke vrouwen luiken en deuren
openden. Op den hoek begonnen de pnblic-honses(tapperijen)
reeds volk te krijgen en zag men ravv-ui-ziendo kerels
naar buiten komen, die met hunne mouwen hunne monden
afveegden. Groote honden staarden ons verwonderd
aan terwijl wij voorbijgingen, doch onze ougeüvenaarde
Toby keek noch rechts noch links, maar liep voort met
zijn neus op den grond, van tijd tot tijd met voldoening
blaffende, als om ons te overtuigen dat hij de creosoot
nog rook. Wij hadden Streatham, Brixton en Camber-
well doorgeloopen, en bevonden ons na in Kennington
Lane, terwijl wij ons door zijstraten naar het oostelijk
gedeelte van den omtrek van Londen begeven haddou.
De mannen die wij achtervolgden, schenen een vreemd-
soortigen, in zigzagloopenden weg genomen te hebbeu,
gewis met het idéé om aan elke nasporing te ontsnappen.
Zij waren geen enkelen keer rechtuit geloopen, wanneer
zich een zijstraat of steeg aan hen vertoond had. Aan
het einde van Kennington Lane waren zij links afge
slagen door Bond-Street en Miies-Street. Waar laatst
genoemde straat naar Knight's Place afloopt, blee Toby
stilstaan, en begon toen voorwaarts eu weör terng te
loopen, met een hangend en opstaand oor, waaruit dui
delijk zijne besluiteloosheid bleek. Daarop begon hij een
cirkel om ons heen te looppn, terwijl hij ons van tijd tot tijd
aankeek alsof bij ons om raad in zijne verlegenheid vroeg.
»Wat drommel is er te doen met den hond bromde
Holmes„zij zullen toch gewis geen rijtuig of lucht
ballon gebruikt hebben.''
«Misschien zijn zij hier eenigeu tijd blijven stilstaan,"
merkte ik op.
voort te gaan. Het meisje, dat haar lichaam geven wil
aan ieder die er haar genoeg voor wil betalen, pleegt
een vrijwillige daad en dat bedrijf wordt nu niet meer
gesanetionneerd door een zoogenaamd toezicht van over
heidswege. Van dat standpunt beschouwd is het besluit
van den Amsterdamschen gemeenteraad een kloeke daad
te noemen.
Stof tot gesprekken heeft dit Raadsbesluit natuurlijk
ruimschoots opgeleverd en eigenlijk hebbeu de Amsterdam
mers nog veel meer daaraan hnn aandacht gewijd dan
aan de lustrumfeesten, die overigens uitstekend zijn
geslaagd. De studenten hebben eens te meer bewezen,
dat zij er slag van hebben om feesten voor to bereiden
eu tot uitvoering te brengen alles is evengoed van sta
pel geloopen. De stad is echter te groot om aan het
feestbetoon zich te geven als in kleinere academie-steden
het geval is en men moet al juist studenten onder zijn
kennissen en familieleden hebben om alle zorgen, die aan
de feesten zijn besteed, naar waarde te schatten. Alleen
bij het bloemencorso had heel het uitgaande Amsterdam
zich naar het Vondelpark opgemaakt en do trams daar
heen werden den ganscheu middag bestormd.
Aan den avond van dienzelfden dag was 't feest voor
de koetsiers, conducteurs en al het verdere personeel dor
A. O. M. De Maatschappij vierde haar zilveren
feest, of liever zij liet dit hare ondergeschikten vieren.
Zij zelf hield zich, met de nog altijd in de lucht zwe
vende uaastingsplannen, bnitan elk luidruchtig feestbe
toon, maar het personeel werd daarom niet minder goed
bedacht. Zij kregen 's avonds allen een enveloppe, dat
eerst thuis mocht worden geopend. Daarin zat een
vleiend schrijven van de directie, waarin hulde werd
gebracht aan de toewijding der mannen, terwijl voorts
aan ieder eeu feestgave werd aangeboden. Allen kregen
als gratificatie voor elk jaar dienst een galden met het
weekloon tot minimam on nog bovendien een spaarboekje
met het dubbele van dit bedrag. Wie b.v. twintig dienst
jaren heeft en dit zijn er verscheidene kreeg f 20
in contanten en f 40 op oen spaarboekje. Wanneer men
nu weet, dat het personeel der A. O. M. uit ruim 1000
man bestaat, dan kan men wel begrijpen, dat bet zilve
ren feest aan do onderneming een menigte zilver heeft
gekost. Daarvoor had zij de voldoening, dat haar offer
aan zijn doel beantwoorddeallen waren opgetogen
natuurlijk had men wel iets verwacht, maar niemand
had kunnen vermoeden, dat de Maatschappij haar perso
neel zoo vorstelijk zou bedenken. En het publiek genoot
mee nieu.and misgunde den wakkeren conducteurs
en koetsiers huu buitenkansje.
Of de gastrams de A. O. M. concurrentie zullen gaan
aandoen Er wordt voor dit vervoermiddel dezer dagen
«Ha 1 't is al in orde. Daar gaat hij weer," zei mijn
metgezel, met een zucht van verlichting. Het was ook
zoo, want na rondgesnuffeld te hebben scheen hij plot
seling een besluit te nomen, en liep hij nog vlugger en
met meer vastberadenheid dan tot nn toe voort. Ik kon
aan Holmes' gelaat zien, dat hij dacht dat wij nn spoe
dig het einde van onzen tocht zonden bereiken.
Onze weg liep nn Nime Elms af tot wij bij de groote
timmerwerf van Boderick en Nelson kwamen, juist voor
bij de herberg do «Witte Arend." Hier liep de hond,
zichtbaar opgewonden, het zijhek in, en de werf op, waar
de zagers reeds aan het werk waren. Hier draafde de
hond door zaagmeel en krnllen heen de laan in, tusschen
twee houtstapels door en sprong ten slotte met vroolijk
geblaf op een groot vat dat nog op den handwagon
stond, waarmede het was binnengebracht. Met uit den
bek hangende tong en schitterende oogen stond Toby
op het deksel, terwijl hij ons beurtelings aankeek, om
een teeken van goedkeuring vragende. De naden van
het vat on de wielen van den wagen waren met een
donkerkleurig vocht besmeerd, en de lacht was vol met
den reuk van creosoot.
Sherlock Holmes en ik, wij keken elkander als ver
bijsterd aan, en begonnen toen luidkeels te lachen.
VIII.
Do onregelmatigheden nit Bake r-S t reet.
«Wat nu?" vroeg ik: «Tohy heeft zijne onfeilbaarheid
verloren."
«Hij handelde naar zijne gegevens," zei Holmes den
hond van het vat tillende eu hem buiten den timmer-
tuio brengend «als gij in aanmerking neemt, hoeveel
creosoot er op één dag om Londen vervoerd wordt, dan
is het geen wonder dat ons spoor gekruist is. Het wordt
thans veel gebruiktvooral voor het couserveeren van
hout. Toby heeft, dus geen schuld.
«Wij moeten das weer naar denzelfden reuk gaan
zoeken, naar ik veronderstel
«Ja. En gelukkig behoeven wij niet ver te gaan.
Waarschijnlijk was de hond op den hoek van Knight's
Place in den war geraakt, omdat er twee sporen waren
in tegenovergestelde richtingen. Wij volgden het ver
keerde dus rest ons thans niets anders dan het andere
to kiezen."
Dit was niet moeilijk. Toen wij Toby terugbrachten
op de plaats waar hij zich vergist had, liep hij weder in
