zTo NDAd
No. 97. Kers te blad.
IVegen en Negentigste «Jaargang.
1897.
15 AUGUSTUS.
Amsterdamsche Brieven.
Buitenland.
NOR":
er.'
ALKMMBSCHE COIIBAAT
Deze Courant wordt Wasdag-, IBoaderdag- en
Zatcrdegavoad uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f ©,80; franco door bet
geheele rjjk 1,
De 3 nummers O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Iclntsonnu
Vrijs der gewone Advertentiën r
Fer regel ®,1S. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
XX.
Amsterdam is stil en verlaten. De zomerslaap is dit
jaar, waarschijnlijk als gevolg van de hitte, dieper dan ooit.
Trouwens, hoe aangenaam het verblijf in de hoofdstad
moge zijn gedurende den winterwanneer opera'sko-
medie's en andere amusementen elkaar onafgebroken
afwisselen van de eigenschappen van een Sommer-
Aufenthalt is weinig te ontdekken. De grachten ver
spreiden een onaangenamen geur; de boomlooze straten,
vooral de met asphalt bevloerde, kaatsen de zonnestralen
tot een benauwende warmte terug en de beste krachten
op tooneel- en muzikaal gebied vermeien zich in de
diepste rust. Wie maar een klein spaarpotje heeft weten
te vergaren, gaat 't leegstorten in de pensions van meer
door de natuur gezegende streken en van de rijken
spreekt 't vanzelf, dat zij de stad eenige weken verlaten.
Verbazend is de exodus in de buurten der gefortnneerden;
er zijn meer huizenwaarvan de bewoners öf geheel
afwezig öf niet geheel compleet zijn dan perceelen die
dezeltde menschen als in den winter herbergen.
Onder die omstandigheden is 't zeker een loffelijk stre
ven om aan de stad een bijzondere aantrekkelijkheid i;e
geven ten einde de achtergeblevenen met haar te ver
zoenen en zoo mogelijk do vreemdelingen te lokken.
Daarom kan men in beginsel de vereeniging .Amsterdam
Vooruit" niet anders dan dankbaar zijndat zij de
Reclame-Tentoonstelling, die gedurende Augustas
in het Paleis voor Volksvlijt wordt gehouden heeft ge
organiseerd. Dat men echter om de goede bedoeling
alles voor lief moet nemen, wat wordt voorgezet, vloeit
hieruit niet voort.
.Amsterdam Vooruit" werd opgericht in 1895 baar
ontstaan vond blijkens de mededeeling van het bestuur,
mede haar oorzaak in het feitdat in de hoofdstad
de algemeene publieke opinie tot dusver meest
gediend werd door mannen van een oudere generatie,
terwijl jong Amsterdam in zijn verscheidenheid van
politieke en religieuse richtingen geen aanknoopingspunt
bezat om het publiek belang, waar dit boven en buiten
de partijeu staat, naar zijn krachten te kunnen dienen.
Eerst scheen 't, alsof de vereeniging al haar energie
wilde sparen tot de inhuldigingsfeesten, maar weldra
bleek, dat het jonge bloed niet zooveel geduld kon oefe
nen. In navolging van een expositie der Amst. Ct. in
1896 wilde zij een reclame-tentoonstelling gaan honden.
Het plan vond veel bijval, voornamelijk echter bij heeren,
die er niet op tegen hadden in een commissie zitting te
nemen. Exposanten kwamen er ook wel, maar toch niet
zooveel als men had mogen verwachten. De commissie
liet zich daardoor echter niet uit het veld slaan en zij,
die meer dan iemand overtuigd was van de macht der
reclame, zond aan de bladen allerlei berichten, die wel
willend werden opgenomen en waarin telkens weer her
haald werd, dat de tentoonstelling eenig in haar soort
beloofde te worden. Hot noch nie dagewesene zou men
er in ruime mate te zien krijgen en den Amsterdam
mers werd een prettige Augustus-maand voorspeld.
Wat er van al die sehoone uitzichten is verwezen
lijkt Wij verzekeren, dat wij naar de tentoonstelling
zijn gegaan in de welwillendste stemming, opgewekt door
de in den aanhef genoemde overwegingen maar met
den besten wil ter wereld is 't ons niet mogelijk ge
weest in een goed humeur te blijven. Ja, enkele inzen
dingen zijn er, waarbij men eenige minuten met belang
stelling kan blijven staan, maar het gros is zóó onbe
duidend en vertoont zóó groote overeenkomst met een
doodgewone winkel-etalage, dat een wandeling door de
Kalverstraat heelwat amusanter is.
Maar zal men zeggen de meesten onzer dagbla
den oordeelen zoo gansch andersHunne verslagen
vloeien over van lof en zij laten 't uiet ontbreken aan
opwekkingen om naar het Paleis van Volksvlijt te gaan.
Ja, wat zullen wij daartegen aanvoeren Een mijner
collega's aan een Groniugsch blad heeft dezer dagen den
spijker op den kop geslagen. Hij heeft er zijn verbazing
over uitgesproken, dat De Telegraaf, Het Nieuws van den
Dag en de Amst. Ct. er geen bezwaar in hebben gezien
om op deze tentoonstelling met een reclame-makerij voor
zichzelf voor den dag te komen. De roeping der pers
zoo redeneerde hij is 't om het publiek zooveel
mogelijk buiten haar intieme aangelegenheden te laten,
al was 't maar alleen om den schjjn van partijdige kri
tiek te vermijden. Hoe toch kan een blad, dat een deel
van zijn belangen aan deze tentoonstelling toevertrouwt,
zich op een vrij standpunt handhaven Sluit het exposee-
ren niet in zich een opkammen van de expositie, waar
naar men zooveel mogelijk menschen lokken wil om de
gemaakte reclame nog binnen des te grooter bereik te
doen vallen Welk verslaggever kan onder die omstan
digheden zijn ware meening verkondigen en moet hij
niet welwillend zijn tegenover inzenders, die hij anders
over eventneele smakeloosheid geducht de les zou lezen.
De tentoonstellings-commissie heeft dan ook sterk ge
boft, dat een deel der pers zijne belangen met de hare
is gaan verbinden. Te meer nog, omdat deze inzendin
gen tot de belangrijkste behooren. 't Is een waar ge
noegen eenigen tijd te kijken naar de lichtbeelden, die
het Nieuws vertoont de krantenznil van De Telegraaf
geeft een goal begrip van de enorme verspreiding van
het blad en de Amst. Ct. is met haar tjjdingzaal ook
goed voor den dag gekomen. Belangrijk is ook do etalage
van de Nederlandsche Gasgloeilicht-maatschappij, waar
lampen zijn tentoongesteld, die met 'net opendraaien van
de gaskraan automatisch worden aangestoken een
uitvinding, die berust op het doen gloeien van een pla-
tina-draadjo door het uitstroomende gas, waardoor het
licht wordt ontstoken. Hot meeste bezoek trokken na
tuurlijk die stands waar een werktuig in beweging is
zooals een glasslijperij een weeftoestel en dergelijke
maar voor menschen die wel eens meer op een tentoon
stelling zijn geweestis ook daar weinig nieuws te zien.
De clou zou men kannen noemen den pottenbakker, die
met wonderlijke handigheid van do klei allerlei moois
maakt dat is werkelijk interessant Den arbeid van
dien eenvoudigen werkman gade te slaan is een verade
ming van een rondwandeling door de zaalwaar telkens
een aanval op de beurs wordt gedaan door quasi beval
lige verkoopstersdie of een eigen nerinkje erop nahou
den of loten aan den man brengen voor een tombola
zonder nieten.
Gelukkig heeft de tentoonstelliDgs-com missie voor ver
schillende amusementen gezorgd 1 's Middags en 's avonds
is er muziek en 's avonds brengt de reclame-optocht de
lachspieren in beweging van mensehen die niet al te
hooge eischen aan geestigheid stellen. Er is ook een kwast
paleis, waar niets anders wordt geschonken dan de nieuw
ste en de populairste onzer dranken en waar een zoo
genaamde Italiaansche familie alles wat op de ten
toonstelling zich op z'n Italiaansch heeft aangekleed
riekt erg naar eene Amsterdamsche buurt zingt en
musiceert. Voorts zijn allerlei z nderlinge wedstrijden
uitgeschreven, die misschien ook wel bijval zullen vinden.
Summa summarum wie een verloren uurtje heeft te
Amsterdam kan dat zoek gaan brengen in het Paleis
voor Volksvlijtmaar wie zich deze moeite niet geeft
heeft daarbij niets verloren. De tentoonstellingen der
laatste jaren in Amsterdam vormen een snel dalende
reeks heel hoog bovenaan staaf, de leerrijke expositie
van 1883 ongeveer ia het midden die van het Hotel-
en Reis wezen en heelemaai onderaan de Reclame-Ten
toonstelling. 't Is te hopen, dat wij in de eerstvolgende
jaren bewaard blijven voor een collectie die nog weer
lager staat.
Hoe leeg 't te Amsterdam isheeft ook onze burge
meester moeten ondervinden. Augustus is de vacantie-
maand voor onze Raadsleden en daarop wordt door hen
bij het maken van hunne reisplannen gerekend. Ditmaal
waren er echter eenige urgente onderwerpen en daarom
schreef de heer Veniug Meinesz die toevallig zelf in de
stad is tegen Woensdag j.l. een raadsvergadering uit.
Er kwamen maar 16 leden opzoodat de raad niet
beschluss-fahig was en men onverriehterzake naar huis
moest terugkeeren. De 16 nu natuurlijk booszoodat
het meerendeel wegbleef uit do vergaderingdie tegen
den volgenden dag was uitgeschreven. Gelukkig dat de
gemeentewet in dergelijke gevallen voorziet en Vrijdag
de meest dringende zaken konden worden afgedaan.
Overigens is het contrast niet gering in het begin van
den zomer bij de verkiezingen de candidaten tegenover
hunne kiezers blakende van ijver om de gemeente-be
langen te behartigen en aan het einde van het jaargetijde
de wanhopigste pogingen om de helft der laadsleden
bijeen te krijgen.
Wat er bij zoo grooto nitstedigheid van de stembus
moet terecht komen is een raadsel. Nu meer dan ooit
kannen er verrassingen zich voordoen. De ond-minister
van Houten heeft er zich evenwel niet aan willen wagen
om wellicht op zoo'n manier in de Kamer te komen.
Nadat in district VI door .Vooruitgang" mr. Geertsema
als candidaat was geproclameerdheeft hij zich terug
getrokken. Er zal mettertijd wel eens een district
openvallenwaar men 't meer op prijs zal weten te
stellen door een man als mr. van Houten op het Haagsche
Binnenhof te worden gerepresenteerd.
BUACi}ARI.fB. De Abendpost meldt dat de diplo
matieke agent van Oostenrijk-Hongarije te Sofia baron
Call von Kulmbach-Rosenbnrgaan de Bulgaarsche re
geering heeft laten weten dat hij met onbepaald verlof
gaat en den secretaris van het gezantschap, baron Hön-
ning O'Oarrotmet de leiding der zaken heeft belast.
BIUITSCHIiAAO. Keizer Wilhelm heeft bij gelegen
heid van zijn bezoek te Petersburg den rnssischen mi
nister van financiën Witte en den minister van buiten-
landsche zaken, graaf Murawieff, de orde van den Zwar
ten Adelaar verleend.
Grootvorst Cyrilleen zoon van grootvorst Vladimir
is d la suite van de Duitsche marine gesteld en grootvorst
Konstantijn Konstantinovitch tot chef van een regiment
grenadiers dier garde benoemd.
Eindelijk heett de Reichsanzeiger de langverwachte be
noeming van baron Von Thielmanngezant van het
Duitsche rijk te Washingtontot staatssecretaris dei-
schatkist afgekondigd.
UGÏPTE. Generaal Grenfell, de vroegere sirdar van
het egyptische leger, heeft het commando op zich genomen
over de Engelsche strijdmacht in Egypte. Sir Horatio
Kitchener zal dus voorloopig in Soedan blijven, om de
operaties tegen den khalifa van Omdurman voort te zetten.
De reeds gemelde inneming van Abu Hamed is een
overwinning van groote beteekenis, die echter, zooals uit
de berichten blijkt, dunr gekocht is.
De Mahdisten verdedigden huis voor kuis duizend man
Derwischen hadden de huizen bezet. Herhaaldelijk moest
de egyptische artillerie oprukken, om door haar vuur het
voortgaan der infanterie mogelijk te maken. Generaal
Hunter meldt, dat de egyptische troepen zich in ieder
opzicht uitstekend hebben gedragen. Telkens moesten zij
bajonetaanvallen doen, om de smaUe straten van de
Derwishen te zuiveren. Hot eerst gingen de bereden
manschappen van den Khalifa op de vluchtde ge
weerdragon den bleven zich echter hardnekkig in de huizen
verdedigen. Eindelijk slaagden de egyptische troepen er in
den vijand geheel te omsingelen. Slechts een honderdtal
Derwischen konden zich door de vlncht redden. De com
mandant Mohamed Zeini werd gevangen genomen met,
een groot aantal zijner volgers. De Engelschen verloren
21 dooden en 61 gewondenonder de gesneuvelden be
hooren majoor Sidney en luitenant Fitz Clarence.
Door den val van Abu Hamed bunnen de stoomsche
pen over de watervallen tusschen Merawi en Abu Hamed
varen zonder gevaar door de Derwishen te worden over
vallen. Thans kan de tocht naar Berber worden voort
gezet. Valt ook dit, dan is de langgesloten handelsweg
van Suabim naar Berber weder geopend, en dit is de
voornaamste, zoo niet de eenige handelsweg in Soedan.
FRANKRIJK. Prins Henri van Orleans is te Mar
seille aangekomenen met geestdrift ontvangen door de
bevolking. Men had gevreesd, dat eenige der talrijke Ita
lianen, meer dan zestig duizend, die in deze stad leven,
een vijandige betooging zouden houden en had daarom
uitgebreide voorzorgsmaatregelen genomen, doch ze zijn
overbodig geweest. De beide getuigen van den prins,
majoor Leontieff en de heer Mourichon vergezellen hem.
De prins is voornemens om in November naar Ethio
pië terug te keeren. Hij zal inmiddels een aantal inge
nieurs in dienst nemen die hem moeten helpen bij het
onderzoeken naar de geschiktheid voor kolonisatie van
de streek tusschen het Albert Nyanza en het Rudolf-meer,
het toekomstige koninkrijk Orleans, gelijk de vereerders
van den prins het noemen.
Als een bewijs hoe vurig de Negus naar de kolonisatie
van dit gebied verlangt heeft de prins een phonograaf
medegebracht, waarin Menelik deze woorden heeft ge
sproken
»Keer terug, lieve vriend, keer zeer spoedig weer
Generaal Albertone is uit Rome naar Turijn vertrokken,
waar hij de mededeelingeu van zijn getuigen omtrent het
tweegevecht met prins Henri zal afwachten.
§PANJE. Het lijk van den heir Canovas word Vrij
dag begraven. Aan zijn weduwe is de titel van
hertogin verleend met den graad van grande le klasse
van Spanje en een pensioen van 30000 peseta's per jaar.
De vermoorde premier heeft aan de Rijksboekerij zijn
fraaie bibliotheek nagelaten. Deze telt 30000 werken
waaronder zeer zeldzame als oen eerste en een tweede
uitgave van Don Quichotte.
Ei IJS AA AI». Bij de schietoefeningen in het kamp
van Krasnoje Se'o die door den Czaar werden bijge
woond is een granaat gesprongen bij het inbrengen
in het kanon. Een man werd gedood en drie man gewond.
De Czaar en de Czarina bezochten de gekwetsten in het
hospitaal.
Een aardig staaltje van smokkelaarshandigheid wordt
door de Tiroolsche bladen verteld
Te Fanzaso bij Belluno staat een beeld van de maagd
Maria waarheen veel bedevaartgangers gaan ook uit
Tirol. Zaterdag kwam er weêr een troep bedevaartgan
gers nit Tirol, waaronder vele vrouwen waren. Het viel
den Italiaansehen douanebeambten op dat bijna elke
vronw een zuigeling op den arm had die zij zorgvuldig
wiegde. De douanebeambten kwamen eens wat naderbij
kijken en toen ontpopte elke zuigeling zich als een sui
kerbrood dat in doeken gehuld was.
Benige cijfers.
Zes en dertig millioen paren handschoenen worden,
volgens een statistiek, telken jare in Groot-Brittannië
verbruikt, drie vierden daarvan door vrouwen. Er moeten
Engelsche dames zijn, die f 1000 per jaar aan hand
schoenen uitgeven.
Volgens een Atnerikaansch statisticus vertegen
woordigt het goud, dat in de Vereenigde Staten is ge
bruikt voor het bevestigen van valsche tanden een
waarde van 20 millioen dollars of 50,000,000 gulden.
De meest gelezen boeken in Duitschland zijn nog
altijd de klassieke schrijvers. Dat blijkt uit een verslag
der bekende »Universal-Bibliothek." In die uitgaaf wer
den 619,000 exemplaren van Schiller's Wilhelm Teil
verkocht490,000 van Goethe's Hermann und Dorothea
48,000 van Scott's Ivanhoe en 40,000 van Dickens'
Pickwick. Daarna volgt Shakespeare.
Een onderzoek, dat onlangs de .National Zeitung"
instelde naar de meest gelezen boeken, had tot uitkomst,
dat tegenwoordig de moderne schrjjvers het meest ver
kocht werdenmaar die cijfers waren onjuist, omdat zij
alleen de groote steden betroffen.