Arm Alkmaar
No. 116.
Wegen en Wegeniigste jaargang.
1897.
WOENSDAG
^TsEPTExlBER.
Buitenland.
r*
Deze Courant wordt Bonder dag- en
Znterdagavoad uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f ©,®0; franco door hat
geheele rjjk 1,
De 3 nammers ©,©6. Afzonderlijke nummers 3 ets.
feïefoonnuKtmer s 3
COURANT.
Prijs der gewone Advertentiënr
Per regel O,ld. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
In de raadsvergadering van 22 September, bij gelegen
heid der behandeling van een subsidie-aanvraag van de
Alkmaarsche Huishoud- en Industrieschool zijn er blij
kens het daarvan door onzen verslaggever opgemaakt
verslag (in ons nummer van Vrijdag 24 September op
genomen) door sommige leden van dat lichaam woorden
gesprokendie naar onze meening niet onopgemerkt
mogen worden voorbijgegaanwoorden waaruit omdat
ze niet krachtig zijn tegengesproken, door de buitenwacht
zou kunnen worden opgemaakt, dat de gemeente Alkmaar
in de armoedigste omstandigheden verkeerde die men
zich denken kan.
Het debat üe^HpP het bedrag der aangevraagde sub
sidie over bet n*Tt dat daarmede zou worden gesticht
en over de gemeentekas die zich in beklagelijken toe
stand zon bevinden. O. a. was een lid van oordeel, dat
de financiën der gemeente niet zoo rooskleurig zijn, dat het
toestaan van het gevraagd subsidie gerechtvaardigd mag hee-
tenterwijl een ander lid »hoe arm de gemeente ook is
zich vóór het verleenen der subsidie verklaarde.
Men verganne ons te trachten een antwoord te vinden
op de vraag of znlke beweringen den toets der critiek
wel kunnen doorstaan.
Wanneer is eeue gemeente arm Wannter is het met
de gemeente-financiën niet rooskleurig gesteld
Wij stellen op den voorgronddatals er van ge-
meonten wordt gesproken het woord »armoede'' in de
gewone beteekenis geen zin heeft. Want arm in de meest
alledaagsche beteekenis van het woord zijn alle gemeenten,
in zoover de noodzakelijke kost»n der hniihondiup nergens
kunnen worden gedekt met de inkomsten uit bezittingen.
Ons dunktdat eene gemeente arm moet worden ge
noemd als ze de stoffelijke middelen om geregeld in hare
gewone behoeften te voorzien niet oi moeilijk kan ver
krijgen. Die stoffelijke middelen bestaan in de opbrengst
van de belastingen, welke door de leden van de gemeen-
siPfifp moeten worden opgebracht om de gemeenschap
staande te honden. Naarmate de belastingen hooger zijn,
dns moeielijker worden opgebrachtnaar die maat zon
men den toestand der gemeente-financiën meer of minder
rooskleurig kunnen noemen.
Om over die al- of niet rooskleurigheid een oordeel te
kunnen vellen is het echter noodig, dat men in vergelij
kingen trede. Want evenals van'het begrip ,,arm" is van
het begrip „rooskleurig" te getuigen, dat het een vaag
niets zeggend begrip isdat eerst beteekenis verkrijgt
door de omstandighedendoor de betrekkingen.
En nn vragen wij of de omstandigheden waarin Alk
maar verkeertrecht geven om in het openbaar de ge
meente als noodlijdend voor te stellen.
Het toeval wil, dat wij dezer dageu in de gelegenheid
zijn geweest eenige cijfers te noteeren omtrent den finan-
cieeleu toestand van een tweetal gemeenten, die ongeveer
op eene lijn met Alkmaar mogen worden gesteld, gemsen
ten die de benaming ,,arm" zeker niet zonden aanvaar
den. Die cijfers zijn te leerzaam om ze niet te vermelden.
In Gonda, welker bevolking op 31 December 1896
uit 21358 zielen bestond bedroegen de kosten van het
armwezen over 1896 de som van f 35766.67 dat is
f 1.67 per hoofd.
Door de ingezetenen werd dat jaar aan plaatselijke be
lastingen opgebracht
Opcenten gebouwde en ongeb. eigendommen f 12514.67
op het personeel27002.41
Hoofdelijke omslag71173.19
te zamen f 110690.27
dat is f 5.18 per hoofd.
In Zaandam, met eene bevolking op 31 December
1896 van 18008 zielenbedroegen de kosten van het
armwezen over 1896 de som van f 25354.—dat is f 1.40
per hoofd.
Aan plaatselijke belastingen werd over dat jaar op
gebracht
Opcenten gebouwde en ongeb eigendommen f 9219.09
op het personeel29997.81
Hoofdelijke omslag69537.40
te zamen f 108754.30
dat is f 6.04 per hootd.
Wij noemen kortheidshalve de hoofdbronnen van
inkomst.
Vergelijken wij daarbij de gemeente Alkmaar. Nemen
wij daarvoor hetzelfde jaar een jaar waaraan een an
der is voorafgegaan dat in de geschiedenis der gemeente-
financiën wel altijd een treurig figuur zal blijven maken.
Wat blijkt dan
In Alkmaar bestond de bevolking op 31 December 1896
uit 17351 zielen. De kosten van het armwezen bedroe
gen over dat jaar de som van f 22345,09, dat is f 1.28
per hoofd.
Aan plaatselijke belastingen werd over dat jaar op
gebracht
Opcenten gebouwde en ongebouwde eigen
dommen f 11906.83
op het personeel 29330.55
Hoofdelijke omslag 34140.55
te zamen f 75377.93
dat is f 4.34 per hoofd.
Waar zulke cijfers sprekendaar moet Alkmaar in
staat worden genoemd de op haar rustende zedelijke
en redelijke verplichtingen ruimschoots te kunnen na
komen daar mag worden gezegd dat de ingezetenen
niet zwaar zijn belast; daar zjjn uitgaven, over welks
nut of over welker noodzakelijkheid men het overigens
eens is alleszins gerechtvaardigd; daar zijn woorden als
»armoede" en dergelijken ongegrond en misplaatst.
't Is jammer, dat meerdere gegevens ons ontbreken
doch wij twijfelen er niet aan of een voortgezette verge
lijking, ook met andere plaatsen, zou allerminst in het
nadeel onzer gemeente uitvallen. Alkmaar is niet nood
lijdend Zij verdient beter dan te worden zwart gemaakt.
Eene beschouwing barer financiën doet zien dat de ge
meente in gunstige omstandigheden verkeert en dat een
goed en eerlijk beheer tot nog gunstiger omstandigheden
zal lijden.
Maar dan moeten in eene opoubaro vergadering van
den Raad ook geeno woorden worden gesproken, die het
tegendeel zonden doen vermoeden. Zulke woorden zijn
niet alleen kwaad op zich zeivenmaar zijn ook een
stoot ten kwade voor de gemeente, met eene voortgaande
oneindige werking oene werkingovereenkomende
met die waardoor de laster wordt voortbewogen en ver
breid.
Er is voorzeker geen beter middel om een slechten
naam te krijgen, dan kwaad te Bpreken van zich zelf 1
BE-HJIK. Te Antwerpen is een verbetering van de
Schelde aan de orde. Twee plannen bestaan daarvoor.
Het eene wil het bestaande bed der rivier verbroeden
en de haveninrichtingen uitbreiden. Het tweede wil de
bocht beneden de stad afsnijden en door afbraak der
noorder-Citadel ruimte krijgen voor een nieuwe haven.
Dit laatste wordt aanbevolen door den heer Eranzins
van Bremen, die door de Belgische regeering is geraad
pleegd. Het gemeentebestuur van Antwerpen is voor
het eerste plan.
KfiïPTE. Renter's Office" verneemt dat het Egyp
tische leger waarschijnlijk niet vorder in Soedan zal
voortrakken voordat het versterking van Britsche troe
pen heeft gekregen. Omtrent het oprukken naar Omdnr-
man is nog niets bepaald, Evenmin is vastgesteld welke
strijdmacht voor deze beweging zal worden gebruikt.
Zij zal echter niet kunnen ondernomen worden zonder
de medewerking der Britsche troepen. Maar toch zouden
enkele gebeurtenissen in verband met de aanwezigheid
van enkele expedities in Soedan aanleiding knnnen wor
den om de Britseh-Egyptisehe operaties te bespoedigen.
De khalief versterkt zich op dit oogenblik in een
groot verschanst kamp te Omdurman, waar hij al ziju
troepen, rond 35.000 man, verzamelt. Indieu de Der-
wischen hun stelling Metemmeh zouden verlaten, is het
mogelijk, dat de kanonneerbooten van Berber op zouden
stoomen om Metemmeh te bezetten.
is een wapenstilstand van twee
dagen gesloten met de stammen uit het dal van Pang-
kora om de vredesvoorwaarden te bespreken.
Het Jarobi-dal is bezet en het dorp Jarobi, de geboor
teplaats van den Mullah Hadda, verwoest. De Britsche
voorhoede is voor de engte aan den overkant van de Ja
robi in een ernstig gevecht gewikkeld geweest. Na een
nattige verkenning te hebben gedaan, trok zij terug on
der verontrustend vuur van den vijand met een verlies
van zestien dooden en gekwetsten.
De wonde, die generaal Jeffeys in een der jongste ge
vechten in Britsch-Indië heeit opgedaau, is van weinig
beteekenis. Zij belet hem niet de operaties in persoon te
blijven leiden. Donderdag leidde hij met succes een aan
val op don Bedmanai-pas, dien hij bezette, De strijd duurde
vier uren, elke stelling werd door den vijand taai ver
dedigd. Toen echter twee Britsche brigades gelijktijdig
tegen de inlanders oprukten, kouden zij hun stellingen
niet houden en werden zij door het dal naar de henvels
teruggedrongen. De Britsche troepen verloren twee Sepoys
en hadden ettelijke gekwetsten.
Generaal Wodehouse heeft een schotwond in het been
gekregen, onder de knie.
Generaal sir William Lokhart is van Simla vertrokken
om het bevel van het leger van circa 60,000 man, dat
nu aan de Noordwestgrenzen bijeen is, op zich te nemen.
Men zegt dat dan de groote expeditie tegen de Afridi's
en Orakzai's 3 October op weg zal gaan.
De eigenaars van katoenspinnerijen in Lancashire,
Cheshire, en Yorkshire hebben gisteren het besluit geno
men, om aan hnnne mannelijke werklieden een loonsver
laging van 5 percent aan te zeggen, wegens den ongun-
stigen toestand van het bedrijf. Indien de werklieden
weigeren zich daarbij neder te leggen zal een algemeene
buitensluiting (lock outvolgen. Hiermede dreigt de crisis
in de Engelsche katoennijverheid nit te breken.
FS4WEBIJH. Onmiddellijk na zijn terugkeer op
het Elysée is president Eaure de kisten met geschenken
nit Rusland, die niet aan boord van de „Pothuau" over
gebracht konden worden, gaan ontpakken. De kostbare
voorworpen werden in de particuliere vertrekken van
den heer Fanre geplaatst. Met de hulp van zijne echt-
genoote en dochter had hij een paar uur noodig om ze
een plaats te geven.
De fraaiste geschenken zijn aangeboden door de steden
van het Czarenrijk, enkelen moeten waard zijn in de
verzamelingen van het Louvre te worden opgenomen. De
zilveren en gouden schalen, versierd met edelgesteenten,
moeten uitmunten door sierlijke bewerking. Vele kabi
netten van het Elysée, die tot dusver met Sèvres waren
gevuld, zullen ontruimd worden voor de geschenken nit
Rusland.
De parlements-leden die wegens de Panama-zaak
naar het Hof van Assises der Seine zijn verwezen, hebben
Zaterdag het voorgeschreven verhoor door den president
van het Hof ondergaan. Alleen dö beeren Autide Boyer,
Laisant, Rigand en Planteau waren aanwezig. Zij hebben
hun namen en beroepen opgegeven en volhard bij de
verklaringen voor den rechter van instructie afgelegd.
Waarschijnlijk zal de zaak in de tweede helft van Oc
tober ia behandeling komen.
CmiEKBBTljASrj©. In Grieksche regeeringskringen
wordt nog steeds de hoop gekoesterd, dat een wijziging
der vredesvoorwaarden, met betrekking tot de betaling
der oorlogsschatting en de instelling der financieele con
trole mogelijk is.
Men meldt zelis, dat het voornemen bestaat onmid
dellijk met Turkije onderhandelingen aan te knoopen,
waarbij Griekonland alle voorwaarden zal aannemen, en
slechts betreffende de betaling dar oorlogsschatting an
dere voorstellen zal ter sprake brengen.
Men hoopt daardoor, de internationale controle, die de
mogendheden thans willen instellen, op vreedzame wijze
te kannen ontgaan.
ÜOSTjBJVHI JIA-SaOIVUARI^JË}. De Oostenrijksehe
minister-president, graaf Badeni, heeft zich, door kwet
sende woorden, hom in de volksvertegenwoordiging toe
gevoegd, zoozeer beleedigd geacht, dat hij den Duitsch-
nationalen afgevaardigden Wolff heeft uitgedaagd. Het
duel had plaats op het pistool, de minister werd gewond,
doch niet ernstig.
De »Nene Ereie Presse" veroordeelt de uitdaging van
graaf Badeni ter sterkste.
»Wie zich zelf boven de wet stelt, heeft moreel het
recht verloren om van anderen achting voor de wet te
eisohen," zegt zij en zij acht het niet denkbaar dat het
tweegevecht geen politieke gevolgen zou hebben.
Er hebben geruchten geloopen dat de minister-president
zijn ontslag heeft gevraagd, doch deze zijn spoedig tegen
gesproken.
SPARIJIK. De bisschop van Majorca heeft den ban
vloek uitgesproken over den minister van financiën. Het
ministerie van financiën maakte aanspraak op een stuk
grond op bei eiland Majorca, waarop een kerk gebouwd
is, waarin een heilige reliquie wordt bewaard.
Hierover ontstond een geschil tussehen den bisschop
van Majorca en de regeering. De bisschop poogde aan
te toonen, dat de grond aan de kerk behoort, w t de
minister van financiën niet wilde toegeven. En op den
4 September verscheen een ministrieel besluit, waarbij
aan ambtenaren van het departement gelast werd, be
doelden grond in bezit te nemen, wat door een troepen-
afdeeling geschiedde.
De bauvloek, door den bisschop uitgesproken, treft niet
alleen den minister, maar allen, die tot uitvoering van
's ministers bevel modewerkon.
Men schuwt den gevloekte als een besmettelijken zieke,
en in Madrid weigert men zelfs hem levensmiddelen te
leveren. De KoniDgin-Regentes wil geen der stukken
teekenen, die van den minister afkomstig zijn.
De Temps zegt
»ILet ministerie deed het eenige wat het doen kon.
Het stelt het wereldlijk gezag tegenover het geestelijk
gezag. De tnsschenkomst van den nuntius heeft niet ge-
