Godsgericht.
No. 120
Wegen en Megentigste Jaargang.
1897
VRIJDAG
~~8~ OCTOBER.
Amsterdamsclie Brieven.
FEUILLETON.
B uitenlan d.
Deze Courant wordt «Aasde*-, «onderdag- en
Siaterdagavoad uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door bet
geheele rjjk 1,
De 3 nummers 0,0®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
üelefoonnunamer3
9*rijs der gewone Adverlentlënt
Per regel ©,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgavers HBRMs. COS-
TER ZOON.
XXIV.
Tusschen twee partijen die elkaar al lang niet al. te
best verstonden de makelaars en de notarissen
is de wrijving in de laatste maanden zoo groot geworden,
dat een uitbarsting bijna niet kan achterwege blij ren.
De makelaars in onroerende goederen zou men kunnen
rangschikken onder de Amsterdamsche eigenaardigheden.
Art. 64 van het Wetboek van Koophandel kent hen niet
en de Amsterdamsche gemeenteraad besloot, in overeen
stemming hiermedein Februari 1863dat zij ook niet
meer benoemd zouden worden. Hoogstens zijn er nog maar
vijftig overgebleven van hen die vóór dat Raadsbesluit
hun aanstelling kregen niettemin zijn er wel een
paar honderd personen die zich zonder blikken of blozen
makelaar in onroerende goederen noemen. De waarheid
isdat zij slechts makelaars zijn in roerende goederen
of assurantiënmaar vau overheidswege is nooit aan
merking gemaakt op hun onjuiste titulatuur en daarom
handhaven zij deze.
Is dat op zichzelf reeds een vrij brutaal stukje nog
veel meer is er waaruit blijktdat de makelaars niet
kieskeurig zijn in het zich aanmatigen van rechten, waar
aan geen wetten ten grondslag liggen. Zij hebben hun
ontstaan te danken aan het feitdat 't in een groote
stad als Amsterdam waar de notaris de kooplustigen
niet kentwel iets waard is een tusschenpersoon te heb
ben die crediet-waardig is en aan den anderen kant ook
weetvoor welke som zijn cliënt goed is. Als zoodanig
kunnen zij ontegenzeglijk nut bewijzen en het halve per
cent van de verkoopsomdat zij voor hunne diensten
krijgenis nit dat oogpunt niet slecht besteed. Maar
daarmee is niet te verontschuldigen het soort terrorisme,
dat zij langzamerhand zijn gaan uitoefenen. Een makelaar
is niet meer dan een bemiddelaar, van wiens diensten
men vrij moet zijn gebruik te maken; in geen geval moet
hij iemand dwingen zich tot hem te wenden. In Amster
dam vindt men echter van dit alles niets. Daar wordt bij
een verkoopiug van onroerende goederen alloen dan een
bod aanvaard wanneer 't uit den mond van den make
laar komt on van een particulier, zelfs al heeft hij de
geboden som naast zich liggen wordt geen nota geno
men. Dat de makelaars die dwingelandij zoo ver hebben
kunnen drijven ligt voornamelijk in hunne nauwe aaneen
sluiting waarvan weer het gevolg is, dat zij een eigen
gobouw hebben Frascati genaamd waar bijna alle ver-
koopingen plaats hebben. Door dat gebouw hebben zij
de notarissen geheel afhankelijk gemaakt. Zeer groote
huizen of terreinen worden wel-is-waar ook in het O. Z.
Heeren-logement geveild maar ook daar genieten de ma
kelaars precies dezelfde voorrechten. Hoe 't een notaris
inwendig ook moge koken hij zal zich wel wachten daar
aan uiting te geven het gevaar zou hem dreigen, dat
Frascati voor hem ontoegankelijk zou worden en aangezien
hier nu eenmaal de kooplustigen samenkomen, zou geen
veiling hem meer worden opgedragen.
Zoo groot is de invloed der makelaars, dat in de vorige
Roman naar het Engelse h.
25) VAN
A. CONAN DOYLE.
ZESDE HOOFDSTUK.
Vervolg der gedenkschriften
van John Watson, M. D.
De hevige tegenstand, door onzen gevangene geboden,
bleek weldra geen kwade bedoelingen tegen ons tot
grondslag te hebben, want zoodra hij zich tot machte
loosheid gedoemd zag, glimlachte hij op vriendelijke
wijze, en gaf de hoop te kennen, dat hij geen onzer
onder de worsteling had gekwetst.
»Ik veronderstel dat gij mij naar het bureau van po
litie zult overbrengen," sprak hij tot Sherlock Holmes
»mijn cab staat voor de deur. Wilt gij mijne beenen
losmaken, dan zal ik er heen loopen. Men tilt mij niet
zoo gemakkelijk meer op als vroeger.''
Gregson en Lestrade wisselden blikken, alsof zij het
voorstel erg gewaagd vonden maar Holmes vertrouwde
aanstonds op het woord van den gevangene en knoopte
den doek los, dien wij hem om de enkels hadden ge
bonden. Hij stond op en strekte de beenen nit, als wilde
hij zich vergewissen dat zij inderdaad weder vrij waren.
Ik herinner mij hoe ik, toen ik hem daar zoo voor mij
zag, bij mijzelven dacht zelden een flinker gebonwd man
te hebben aanschouwd. Zijn donker, door de zon ge
blakerd gelaat droeg daarbij eene uitdrukking van vast
beradenheid en geestkracht, even groot als zijne lichaams
sterkte.
»Zoo ooit de pest van hoofd der politie open komt,
zijt gij daarv oor de aangewezen persoon," zeide bij, m< t
week hun protest tegen een veiling en bloc van 26 per-
ceelen bouwterrein en 6 huizen aan de geprojecteerde
Ceintuurbaan en Ruijsdaelkade, terstond ten gevolge heeft
gehad dat de verkooping is uitgesteld. De notarissen
individueel durven deu strijd niet aau en brommen zich
liever onder een hun onwaardig juk dan de kans te loopen
geboycot te worden en daarmee hun praktijk te verliezen.
Intusschen is 't ook hiermee de kruik gaat zoo lang te
water tot zij breekt. Ernstig wordt er door de notarissen
over gedacht om zich niet langer de dupe te doen wor
den van onderlingen concnrrectie-geest, maar tegenover de
aaneensluiting der makelaars een eigen coalitie te plaat
sen. Het eerste werk zou dan wezen een gebouw te koopen
of te stichten voor veiling-lokaal daarmee zou de
grootste macht van hun tegenstanders zijn geknot. De
makelaars vertrouwen er intusschen op, dat 't niet licht
zoo ver zal komenvolgens hen zijn de notarissen veel
te jaloersch op eikaars verkoopingeu en kunnen zij zich
nooit zoo sterk samenvoegen dat zij zich kunnen stellen
tegenover een groep, waarvan de leden zich krampachtig
aan elkander vasthoudenomdat het belang van den een
ook dat van den ander is.
Daar zal wel veel waars in zijn, maar men hoede zich
toch voor zelf-overschatting. Wanneer de notaris de rol
van den dienstwilligen dienaar moet spelen tegenover
personen, die van rechtswege zijn ondergeschikten zijn,
dan kan de boog zoo sterk gespannen worden, dat een
reactie niet uitblijft. In die crisis-periode vorkeeren wij
thans en de vraag is nu maar, in hoeverre de makelaars
van het behaalde succes een bescheiden of onverstandig
gebruik zullen maken.
Ook dit conflict leert weder, dat aaneensluiting de
groote factor is, die onze tegenwoordige samenleving
regeert. Het besef daarvan blijkt zelfs reeds tot onze helers
en putwerkers te zijn doorgedrongen. In de afge-
loopen week hebben zij als één man het werk neêrge-
legd om te komen tot een loon van 25 ets. per uur voor
de gezellen en 30 cent voor den heibaas. Wanneer men
bedenkt, dat in dit vak, vooral 's winters, vele weken
van werkeloosheid gewoonte zijn en men neemt voorts
in aanmerking den loon-standaard bij anderen handen
arbeid in de hoofdstad, dan ziju die eischen niet buiten
sporig. Het al of niet billijke beslist echter niet meer
bij de strikes der latere jaren tegenwoordig is alles
afhankelijk van twee factoren de weerstandskas en de
solidariteit. Van de eerste ziju de heiwerkers geheel ver
stoken maar tegen dat gemis weegt wel op hunne
krachtige organisatie. Zoodra de werkstaking in den
morgon van den 1 October was geproclameerd, heeft
niemand hunner zich vermeten aan den arbeid te blijven
en kennende de vereelte vuisten van de heiers heeft geen
ander werkman den moed gehad zich voor de open plaat
sen aan te melden. Zelfs de pogingen der patroons om
van buiten manschappen te reernteeren hebben geen resul
taten opgeleverd hun zou trouwens een hardhandige
ontvangst zijn bereid, want aan alle stations van spoor
en bootwaren posten uitgezet om eventueele onder
kruipers" hetzij met woorden, hetzij met daden tot andere
gedachten te brengen.
onverholen bewondering mijn huisgenoot aanziende: »De
manier waarop gij mijn spoor hebt gevolgd was een
meesters uk."
»Gij deedt beter met ons te vergezellen," sprak Hol
mes tot de twee detectives.
»Ik kan u rijden," antwoordde Lestrade.
sGoedj! en Gregson zal binnen in komen zitten bij
ons. Gij ook, dokter. Gij hebt zooveel belang in de zaak
gesteld, dat gij er wel het eind van behoort te vernemen."
Ik stemde daarin vol blijdschap toe en wij gingen
te zamen de trappen af. De gevangene wendde geen
enkele poging aan tot ontsnappen, maar steeg rustig
in de cab, die hem had toebehoord, en wij volgden
hem. Lestrade klom op den bok, legde de zweep over
het paard, en voerde ons binnen zeer korten tijd naar
het oord onzer bestemming. Men liet ons eene kleine
kamer binnen, waar een inspecteur van politie den naam
van onzen gevangene en dien van hen, die hij heette
vermoord te hebbenvroeg. De inspecteur was een
bleekeonverstaanbare man, die zijne plichten op on
verschillige werktuigelijke wijze nakwam. „In den loop
der week zal de gevangene voor de overheidspersonen
worden gebracht," zeide hij, »in dien tusschentijd hebt
gij misschien nog iets te verklaren mijnheer Jefferson
Hope maar ik moet u waarschuwen dat nwe woorden
opgeteekend zullen worden, en dus, tegen u kunnen ge
tuigen."
„Ik heb heel veel te zeggen," antwoordde de bergjager
langzaam. »Ik zou alle3 aan deze heeren willen mede-
deelen."
sZondt gij niet beter doen daarmede te wachten tot
uw verhoor vroeg de politie-beambte.
»Het is zeer goed mogelijk dat men mij nooit in vei-
hoor zal nemen," gaf hij ten antwoord. »Neen gij behoeft
mij niet verschrikt aan te kijken. Ik denk aan geen
zelfmoord. Gij zijt immers een dokter en bij deze laat
ste vraag wendde hij de donkere, heerschzuchtige oogen
naar mij.
»Ja," gaf ik ten antwoord.
Breng uwe hand dan eens hier," sprak bij glimlachend,
Onder die omstandigheden zal den patroons niet veel
anders overblijven dan te doen wat sommigen hunner
reeds dadelijk hebben gedaan toegeven. Voor hen, die
aangenomen werk onder handen hebben is dat zeker
een bard geval, tenzij er bepalingen in het bestek zijn,
die in een eventueele werkstaking voorzien. Wrokkende
zal de werkgever het hoofd in den schoot leggen,
totdat ook bij hem het onstuimige verlangen ontstaat om
met zijn vakgenooten hetzelfde te doen als de werklieden
vereeniging tot een krachtiger bond, niet verdeeld door
jalousie de métier, maar hecht als cement door aller ge
meenschappelijk belang. Zoo wordt de klove tuschen
werkgever- en nemer steeds dieper 't is een kamp
van ieder voor zich en er zou wol een wonder moeten
geschieden, eer beide partijen weer kunnen worden saam-
gebracht.
Aaneensluiten die lens heeft men ook reeds het vier
tal opera-gezelschappen toegeroepen, dat dezen win
ter het muziek-lievende Amsterdam verheuging schenkt.
Voorloopig is er echter nog geen sprake van, dat daar
aan gehoor wordt verleend. Ook hier is 't een strijd op
leven en dood gelukkig, dat de Kunst er geducht van
profiteert. Alle vier gezelschappen doen hun uiterste
best en van alle vier is eigenlijk niet veel anders dan
goed te zeggen. Wij zijn echter nog pas iu het begin
van het seizoen en de ondervinding leert, dat bet feu
sacré dikwijls niet tegen winterkoude bestand is.
nriTHCIIL.tiVU. Op den partij-dag der Buitsche
sociaal-democrateu is het jaarverslag uitgebracht door
den secretaris der partij,
In het verslag wordt geconstateerd, dat de partij ook
in het afgeloopen jaar vooruitgegaan is. Zij heeft een
zetel veroverd in den Landdag van Weimar en vier ze
tels in de vertegenwoordiging van Meiningen. Van alle
zijden wordt geklaagd over gebrek aan zalen voor ver
gaderingen. Dientengevolge moest de mondelinge agitatie
worden beperkt, maar des te meer is er propaganda ge
maakt met geschriften. De colporteurs van socialistische
geschriften zijn bij hun arbeid zeer bemoeilijkt door de
Zondagswet on andere wettelijke voorschriften.
In het afgeloopen jaar ontvingen de sociaal-democra
tische bladen van Duitschland in het geheel 3.322.000
Mk.: 2.450.000 Mk. aan abonnementsgelden en 872.000
Mk. aan advertenties. De dagbladen hebben het grootste
aantal abonné's, n.l. ruim 256.500 en brachten alleen
2,702.000 Mk. op.
Het verslag eindigt met de opwekking de kas der
partij in staat te stellen een goudregen over het land te
zenden, ten einde bij de aanstaande verkiezingen het ge-
wenschte succes te kunnen behalen.
De redacteur Hofer, wiens gevangenneming te Eger
wegens hoogverraad, begaan in een redevoering te Leipzig,
zooveel beweging heeft veroorzaakt, is tegen borgtocht
op vrije voeten gesteld.
Als reden van de vrijlating wordt zijne bedenkelijke
gezondheidstoestand opgegeven. Een dichte menigte
terwijl hij zijne geboeide vuisten tegen de borst aandrukte.
»Ik gehoorzaamde, en gaf mij aanstonds rekenschap
van het ongewone zonderlinge kloppen van zijn hart. Zijn
borstkas scheen te trillen en te sidderengelijk een
broos gebouw, waarbinnen eene groote machine aau het
werk zou zijn. Iu de stilte der kamer kon ik duidelijk
een onbestemd gegons en gehamer vernemendie nit
dezelfde bron voortsprong.
Welriep ik nit, »gij hebt een chronische hartkwaal."
»Ja, zoo noemt men dat," sprak hij kalm. »Ik ben
daarom verleden week naar een dokter gegaan en hij
vertelde mij ronduit dat ik er binnen enkele dagen aan
zou moeten sterven. Gedurende de laatste jaren is de
kwaal steeds toegenomen. Ik kreeg het dank zij over
maat van arbeid en ontberingen in de Salt Lake bergen.
Mijne taak is volbracht, zoodat het mij onverschillig is
wanneer ik been zal gaan maar ik zou gaarne nog eerst
de heele zaak willen ophelderen. Het zou mij onaange
naam zijn na mijn dood voor een gewonen sluipmoorde
naar door te gaan."
De inspecteur en de beide detectives begonnen onder
elkander te redetwisten over de vraag of het wel gewenscht
was, dat hij thans zijne bekentenis ai zou leggen.
>Gelooft gij dokter dat er oogenblikkelijk gevaar
bestaat vroeg de eerste.
Zonder eenigen twijfel," gaf ik ten antwoord.
ïln dat geval is het bepaald onze plicht, in het belang
.van het recht zijne verklaringen aan te hooren."
sprak de inspecteur. »Gij zijt vrij, mijnheer, uw ver
slag te geven; maar ik zeg u nog eens dat het geboekt
worden zal."
»Zoo gij het veroorlooft, zal ik gaan zitten", zeide
de gevangene, de daad bij het woord voegende. j>Mijn
hartkwaal put mij spoedig uit, en de worsteling welke
it: een half uur geleden had te doorstaan heeft het er
niet beter op gemaakt. Ik sta op den rand van het
graf, en zal u dus geen onwaarheid vertellen. Mijne
minste woorden kunt gij gelooven wat gij er verder
mede doet is voor mij van geen belang."
Wordt vervolgd.)