Uit gebrek aan bewijs,
woensdTo
No. 134.
Negen en Negentigste Jaargang.
1897.
lONOYEMBEEr
Amsterdamsche Brieyen.
Feuilleton.
CHARLOTTE BRAEME.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt AM H>sd»g-, Rlonderdng- en
taterdagavoad uitgegeven. Abonnej centsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele r jk 1,
De 3 nummers ƒ0,00. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer: 3
Prijs der gewone Advertentie»:
Per regel O,IA. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieyen franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
XXVII.
Indertijd, toen de pogingen van den wethouder Treub
om op de forensen een deel der gemeentelasten te ver
halen waren misluktheeft de gemeenteraad over die
teleurstelling wraak genomen door het schoolgeld op
de gemeentelijke inrichtingen voor middelbaar onderwijs
voor de kinderen van uitwonenden zoo enorm te ver-
hoogen dat deze nog slechts binnen het bereik vallen
van zeer gefortuneerde ouders. Die maatregel had in
onzen tegenwoordigen tijd die zoo gaarne iedereen in
de gelegenheid wil stellen om zich door goed onderwijs
voor een nuttigen werkkring te vormen, zijn bedenkelijken
kantmaar toch was hij verdedigbaar vooreerst om de
berooide stedelijke schatkist een bate te bezorgen en ten
andereopdat de menschen zich tweemaal zonden be
denken aleer zij het voorbee'd van zoovele gegoeden
gingen volgen en de dure hoofdstad voor het buitenleven
ontvluchtten.
Aan de amsterdammers heeft het verhoogde forensen
schoolgeld dan ook veel voldoening gegeven. Sommige
uitwonenden hebben zich aan de drukkende bepaling
onderworpen maar juist daarom werd met des te meer
leedwezen gezien dat anderen de klip omzeilden door
hun toevlucht te nemen tot de Rijks-instelling voor Hoo-
ger Onderwijs te Amsterdamhet gymnasium. Hier
waren zij schot-vrij want uitdrukkelijk bepaalt art. 24
der wet cp het Hooger Onderwijs«Ter tegemoetkoming
in de kosten der gymnasia kan van iederen leerling een
bijdrage gevorderd worden die echter het bedrag van
100,s jaars voor alle lessen niet te boven gaat."
De ergernis daarover is toegenomen in evenredigheid
van de som die de gemeente voor het gymnasium ieder
jaar op de begrooting moet brengen. Telkens weer werd
er over geklaagd maar veel verder kwam men niet.
De regeering erkende beide vorige jaren, dat er eigenlijk
geen grond was om de drie groote gemeenten Amster
dam Rotterdam en 's-Gravenhage die tot dusverre
zonder Rijks-subsidie de kosten van het gymnasiaal on
derwijs hadden bestreden dit ook voor het vervoig te
laten doen doch met een voorstel in dien zin wilde zij
wachten totdat het wetsontwerp betreffende de finan-
cieele verhouding van het rijk en de gemeenten zon zijn
behandeld.
Nu dit is geschied kwam bij de jongste begrootings-
debatten in den Raad de heer Pijnappel op deze aange
legenheid terug. Hij wenschte, dat B. en W. zich thans
andermaal tot de regeering zouden wenden met het ver
zoek om de stad in de gelegenheid te stellen op voor
de gemeentekas minder bezwarende wjjze te voldoen aan
hare verplichting tot het hebben van een gymnasium
hetzij door een Rijks-subsidie hetzij door een wetswijzi
ging in dien zin dat aan de gemeenten de bevoegdheid
worde verleend een hooger minerval dan f 100 te heffen.
De burgemeester verklaarde zich aanstonds bereid aan
dit verlangen te voldoen en met grooteu spoed heeft hij
aan den wensch van den Raad gevolg gegeven want
reeds nu is het adres verzonden.
«63EJHSBi%5?£:&?a
DOOR
10)
HOOFDSTUK XIII.
M ij n hart, mijn liefde, mijn leven
aan uwe voeten.
Nummer 21 zat alleen in haar cel. De bewaarster was
den vorigen avond bij haar geweest en had haar bewogen
iets te eten zoodat zij zieh thans sterker gevoelde. Zij
was een dag nader bij haar noodlot. Het was de 24e. Niet
veel uren meer zonden verstrijken voor zij in het gerechts
hof het voorwerp zou zijn van honderden nieuwsgierige
oogen. Mannen en vrouwen zonden haar opnemen en be
spreken, praten over haar schnld of onschuld. Nog sleehts
twee dagen Dan zou zij haar vonnis hoorenschuldig of
niet schuldig.
Als het niet schuldig was, welk een plotselinge gewaar
wording van vrijheid zou zij dan krijgen, hoe zou zij naar
bniteu snellen in de frissche lucht. Maar dan zou toch de
wereld niet als vroeger voor haar zijn, de schandvlek der
gevangenis zou levenslang op haar kleven En als het
schuldig was O, de Hemel zou mededoogen met haar heb
ben en haar laten sterven. Nog enkele uren en de naam
van Hester Blair zou op aller lippen zijn Hester Blair, het
geliefde kind uit de ouderlijke woning
Weer viel een zonnestraal door het kleine venster in
de cel weer viel zij op de blanke gevouwen handen, op
het schoone, bleeke gelaat. Weer werd de denr geopend
en liet de bewaarster een bezoeker binnen, niet den advo
caat ditmaal, maar een oud vriend. Toen zij hem zag
Er blijkt daaruit, dat de uitgaven voor het gymnasium
op de begrooting voor 1898 zijn geraamd op f 82.800 en
de ontvangsten op f23.000, zoodat de gemeente bijkans
i 60.000 heeft bij te passen. Is dit bedrag dus voeren
B. en W. hierbij aan op zichzelf reeds aanzienlijk,
het mag te bezwarender worden geacht, nu het aantal
leerlingen van het gymnasiumwier ouders niet in
Amsterdam wonen, steeds belangrijk toeneemt. In den
cursus 1893/94 bedroeg dat aantal 30, in 1895/96, toen
daaronder niet meer gerekend werden de leerlingen, die
op het voormalig grondgebied van Nieuwer-Amstel woon
den en men dus een vermindering had mogen verwachten,
steeg het tot 41, d. i. tot bijna een zesde van het geheele
aantal leerlingenen thans bedraagt het niet minder
dan 55, d. i. meer dan een vijfde van de geheele school
bevolking.
Het moet erkend worden, dat deze cijfers voor zich
zelf spreken. Hier dient de regeering helpend tnsschen beide
te treden en naar onze meening kan zij dit alleen doen
door het verleenen van een Rijks-subsidie. Het zou toch
een groote onbillijkheid zijn, wanneer den forensen ook
onmogelijk werd gemaakt hunne kinderen te doen profitoeren
van deze door het Rijk voorgeschreven instelling van
onderwijs. Men vergete toch niet, dat het buiten de
stad gaan wonen voor het groote meerendeel der forensen
niet een uitvloeisel is van weelde, of van een streven om
wat te bezuinigen. Op de belasting mag wat uitgespaard
worden maar daartegenover staat het dure spoorweg
abonnementVerreweg de meesten wouen buiten om de
gezondheid van zich of van leden van het gezin en 't
zou immoreel zijn, hen om financiëele redenen terug te
drijven naar de stad, waar de ziekte hen steeds belaagt.
Bovendien mag 't bevreemding wekken, dat juist nu
weer een poging wordt gedaan om den uitwonenden het
leven te vergallen. Immers met Januari zullen zij ook
hun deel gaan betalen in de gemeentelijke belasting,
waartoe de nieuwe wet op de gemeente-financiëu hen
verplicht. Er mag wel eens de vraag gedaan worden, of
de gemeente Amsterdam niet de minste compensatie
heeft te geven voor die nieuwe bolasting. Zou 't niet billijk
zijn, dat menschen, di#1gaan mee-oetalen zonder in de stad
te wonen, nn ten aanzien der inrichtingen van onderwijs
dezelfde voorrechten genieten als de eigen ingezetenen
Wij kannen hieraan toevoegen, dat door eenige forensen
getracht zal worden, een beslissing in deze vraag uit te
lokken. Daarom wij herhalen 't is 't vreemd, dat
men juist na de heffing van het minerval op het gymnasium
zoogenaamd proportioneel wil maken en dat men er zich
niet toe bepaald heett, alleen een Rijkssubsidie te vragen,
zonder meer.
Bij al dat financieele gedoe want ook de gas-qua6stie
met al haar cijfers en haar eiken dag vermeerderende
documenten bezorgt ons journalisten, een ware nacht
merrie zal 't deze week een verademing zijn, wan-
wij de Chrysanthemum-tentoonstelling in
neer
..y - J .«■v/...«..ii-«vniuuH^IA Illl|^ IQ
Artis gaan bezichtigen. De schier alom tegenwoordige
heer Dudok de Wit is wel zoo goed geweest voor deze
gelegenheid van den door hem zoor druk bereden Sport-
Pegasns af te dalen en wanneer hj zjn krachtigen arm
sprong Hester Blair met een kreet op en bedekte haar
gelaat met haar handen. Een jonge man, klaarblijkeljk
een militair, met knap uiterlijk, stond voor haar.
»Mevrouw Blair, zei hj, «God dat ik u hier moet
zien
»Ik ben onschuldig!" kreet zj.
«Natuurljk zjt gj dat, wie zou durven zeggendat gij
schuldig zjt.''
»Mjn man deed het, gj hebi; het gehoord."
«Maar ik geloofde hem niet," was het antwoord, «voor
mj was zjn beschuldiging veel schrikljker dan zjn dood.
Ik heb vergunning van den rechter om een uur bj u te
bijven, het heeft wel moeite gekost, maar nu mag het toch."
zjjt zeer goed, kapitein Douglas," zeide zj, «geen
van hen die zich de vrienden van mjn man noemden
zjn bj mij geweest."
«Ik geloof dat zij als 't ware verlamd zjn," antwoordde
hj, «en gj kant u niet voorstellen hoe moeiljk het is
verlof te krjgen om n te zien. Twee of driemalen heb
ik het hoofd gestoo en. En toch heb ik u zooveel te zeggen."
»Ik ben zoo dankbaar n te zien," riep zj, ven toch
roept gj alles van dien schrikl jken avond voor mijn geest
terug. O, kapitein Douglas, wie kan mjn man vergiftigd
hebben
»Ik kan het mj niet begrjpen," zei hj, »maar één
zaak^staat voor mj vast, dat gj het niet gedaan hebt."
«Neen, ik heb het niet gedaan. Maar wie dan
«Dat is ook voor mj een raadsel. Hoe weinig ver
moedden wj dien avond welk een drama er zou"afge
speeld worden Hoe onverwacht en schrikljk was het
Ik zie nog den salon en u bj de tafel, het zachte licht
en de prachtige bloemen in de serre. Ik hoor Sir Alan
nog zingen bj de piano en toen kwamen die vreesljke
doodskreten, dat ljden, die doodMaar daarover kom
ik u niet spreken. Als uw man nog leefde, zouden mjn
woorden voor altjd ongesproken gebleven zjn, maar thans
zjn zj niet zondig meer, ongepast misschien, maar ik
moet ze uiten, zj branden mj op het hart."
2j zag hem met gespannen aandacht aan, zj was ver
geten waar zj was.
aan een onderneming leent is de kans op slagen zeer
groot. Niet minder dan 138 inzendingen zjn toegezegd,
zoodat men heel wat schoons zal te zien krjgen.
De sierljkheid der bloem en den tjd van bloeien
gedurende betrekkeljke bloemen-sehaarschte in aanmer
king genomen is 't wel merkwaardig, dat men zich hier
te lande eerst in de laatste jaren op de cultuur der
chrysantheeën is gaan toeleggen. Al in 1678 werd de
plaat uit Japan in Europa ingevoerd, maar van zorg
vuldig kweeken sehjnt niet vóór 1789 sprake te zjn.
Destjds waren echter de Europeesche bloemisten nog niet
in staat zelf door zaaiing nieuwe variëteiten aan te
winnen de eerste wien dit gelukte was ridder Bernets
van Toulouse in 1830. Thans moeten er naar matige
schatting meer dan 4000 soorten zjn. Hoe groot echter
de verdiensten der Europeesche kweekers ook mogen zjn,
toch komt aan de Japanners, geljk indertjd door «Sem-
pervirens" werd opgemerkt, de eer toe deze aanvankel jk
zoo eenvondige bloemen tot een volmaaktheid gebracht
te hebben, die, onverschillig of men met de chrysanthe
mum als zoodanig veel of weinig op heeft, aan het
geheele beschaafde Europa bewondering afdwiDgt.
In dezelfde aflevering van Sempervirens" kwam ook
een bescbr jving voor van de rol, die de chrysanthemum
in haar vaderland speelt. Daaruit bljkt dat de bloem
in Japan het symbool is van een lang leven en het em
bleem van geluk. Om die reden heeft ieder inwoner
van Japan hetzij heer of knecht, rjk of arm, zjn eigen
chrysanthemum-planten. Men vindt ze zoowel in het
paleis van den Mikado als in de schamele hut- van den
armezoowel in keizerl jke lusthoven als in het tuintje
van den eenvoudigen daglooner; men vindt ze overal en
overal kunstig gekweektvaak in de zonderlingste vor
men. Zonder chrysanthemum is de Japanner ongelukkig;
hj zal zijn land nimmer verlaten zonder een barer bloe
men mee te nemen. De dichter bezingt haar in zjne
liederende kunstenaar ontleent aan haar zijn vormen
voor allerhande versieringen od met de werken over de
chrysanthemum zou een geheele bibliotheek gevormd
kunnen worden. Ook in het hniseljk en maatschappelijk
leven neemt deze plant eene voorname plaats in. De
hoogste onderscheiding, die door den M'kado kan verleend
worden, is de Chrysanthemum-orde; het grootste nationale
feest wordt ter eere der chrysanthemum gevierd. In Siam
vertoont het staatswapen een chrysanthemnm-bloem; het
keizerlijk en nationaal zinnebeeld in Japan bestaat uit
een chrysanthemum. Banierendocumenten en mnnten
dragen de afbeeldingen der bloemen; meubelen, kleederen,
alles draagt de bijken harer algemeene vereering. Een
levens-elixer eu een middel tegen dronkenschap nit de
chrysanthemum bereidspelen in de geneeskunde der
oostersche volken een gewichtige rol.
Mogen deze herinneringen er toe bjdragen om de lezers
van dit blad en onder hen inzonderheid de bloemen
liefhebbers over te halen om een kjkje op de tentoon
stelling te gaan nemen. Bj voorkeur op een der eerste
dagen want de chrysanthemum kan niet al te best
tegen zaaltemperatuurdan gaan de bladeren slap han
gen en verflenst de frissche kleur. Jaren geleden zagen
ergeef mj," hernam hj, «de tjd noch de plaats zjn
er geschikt voor. Maar ik moet spreken. Zult g j niet
boos worden
«Spreek."
»Nu, ik heb u lief! Ik heb n lief met geheel mjn
hartToen ik n drie jaren geleden voor het eerst zag,
waart gj voor mj geheel anders dan andere vrouwen.'
Ik durfde het u niet te zeggen, maar gj zjt vrj en ik
mag spreken. Ik maak gebruik van nwe vrjheid om tot
u te snellen, om mjn hart, mijn liefde, mjn leven aan
uwe voeten te leggen."
Zj staarde hem onthutst aan.
«Vergeet gij, dat ik hier ben, beschuldigd van moord
«Neen."
Vergeet gj dat ik binnen enkele dagen ter dood ver
oordeeld kan zijn
«Ik heb u te liever, omdat gij in grooter gevaar ver
keert. Als de geheele wereld in uw schuld geloofde, dan nog
zou ik mjn leven geven om het tegenovergestelde te be-
wjzen. O, luister naar mij, Hester, laat ik u noemen bj uw
schoouen naam Laat mj n mjn onveranderljke liefde
en toewijding bowjzen."
Vergeet gj, dat ik, hoewel onschuldig, binnen enkele
weken ter dood gebracht kan zijn
»Neen."'
"Wat spot gj dan met te spreken van liefde tegen haar
naar wie de dood zjn klaow reeds uitstrekt
«Het is geen spot," hernam hij. «Het moeteen verlich
ting voor n zjn, te weten dat er althans nog één hartin
de wereld voor n klopt."
Ja, verlichting maar wat kan mij die baten 1 Ik heb
nooit geweten dat gj zoo over mj dacht."
»i 'mdat ik mj in nw bjzijn altjd bedwongen heb. Als
uw man mjn goede, trouwe vriend Angus, in leven ge
bleven was, zon ik mjn geheim in het graf medegenomen
hebben. Maar gj st.uit thans alleen op de wereld, gij hebt
steun noodig die alleen trouwe liefde u geven kan. Ik
smeek je, Hester, aanvaard mjn liefde
Er was een hartstochteljke gloed in zjn stem, die haar
trof, maar alleen van verbazing.
