Uit gebrek aan bewijs, No. 150. HTegen en Itfegentigste jaargang. 1807. Y RIJ D A (j 17 DECEMBER. Feuilleton. Wordt er bij de regeling van ons Lager Onderwijs genoeg gelet op de wenschen der ouders CHARLOTTE BRAEME. ALOIAABSCHE COCBAAT. Deze Oourant wordt Otssdig., Uondcrd»g- en %»terd«gavon(3 uitgegeven. Abonnwnentsprys per 3 maanden voor Alkmaar f SO; franco door het geheele rjjk 1, Do 3 nummers O,O©. Afzonder lijke nummera 3 ets. ielefoonHuMïier3 Prijs der gewone Ad verf end i:n r Per regel 0,13. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HBRMs. COS- TER ZOON. Ontevredenheid met het bestaande schijnt den mensch ingeschapen, want wie de vaderlandsche en algemeene de gewijde en ongewijde geschiedenis er op naleest, zal tot de ervaring komen, dat ook vroeger de tevredenheid veel te wenschen overliet. Het heeft er veel van. dat elke verbetering nieuw licht werpt op nog overgebleven gebreken tekortkomingen en misstanden, want de lijst van wenschen en verlangens wordt steeds opnieuw aan gevuld. In onzen tijd wordt over alles geklaagd, waarom zon men dan ook niet over ons volksonderwijs hooren klagen Wie een instelling lief heeft, doet het verstan digst onvooringenomen naar deze klachten te luisteren, en zoo ze hem gegrond voorkomen, te overwegen wat gedaan kan worden om de oorzaken daarvan weg te nemen. Dan bestaat de meeste kans, dat wat hij hoog acht, voor schade of ondergang wordt behoed. Deze over weging bracht er ons toe de hier bovenstaande vraag ter sprake te brengen. Een der klachten tegen ons volksonderwijs is, dat de leerlingen bij het verlaten der school zoo weinig blijken geleerd te hebben, wat hun later te pas komt. Een goed gevolg van deze grief is reeds, dat in de laatste jaren allerwege allerlei onderwijs-inrichtingen zijn geopend ten bate van knapen en meisjes uit het volk, om hun gemak kelijker die kennis en vaardigheid te doen verwerven, waardoor zij bekwamer worden voor hun aanstaanden of reeds gekozen werkkring. Doch hoe deze pogingen ook toegejuicht moeten worden, zij werken te partieel en te locaal om algemeen genoemd te mogen worden. Boven dien komen zij slechts ten goede aan de beste leer lingen der lagere school die het voorrecht hebben ouders te bezittenwelke beseffen, hoe vakkennis den strijd om bet bestaan verlicht en een voorsprong geeft bij het dingen naar eenigszins beter bezoldigden arbeid of in andere opzichten stoffelijke voordeelen verschaft. Voor het gros der kinderen die niet anders dan het onderwijs der lagere school ontvangen, blijft de klacht, dat ons onderwijs niet practisch genoeg is, dat het niet aansluit bij het leven. Hoe komt dat? Vóór den aanvang van deze eeuw werden de scholen opgericht on ingericht voor het meer beschaafde deel der burgerij. Dat had behoefte aan meer ontwikkeling dan in het huisgezin kon worden verschaft. In hun aanstaand bedrijf en bij de vervulling van hun ambt moesten zij DOOR 25) HOOFDSTUK XXXVIII. In den oostelijken vleugel. Graaf Adalbert was geen hardvochtig man," ging Lord Arden voort. »Als zij hem de waarheid gezegd had vóór haar huwelijk, zou hij haar vergeven en voor haar gezorgd hebben. Zelfs als zij het hem gezegd had na den dood van haar eersten man, zou hij haar vergeven en tot zijn vrouw gehouden hebben. Maar zij verzweeg alles. Mijn ervaring omtrent het menschelijk karakter is, dat ieder, man of vrouw, een zonde vergeeft, als zij openhartig bekend wordt, maar niet, als zij verborgen gehouden is." Hij merkte niet op, hoe zij ontstelde, hoe zij hevig bloosde en toen doodsbleek werd. »Zijn verdriet en verontwaardiging is niet te beschrij ven. Hij zond haar weg, gaf haar een ruim jaargeld, al haar kleederen, juweelen en de meubelen uit haar kamers, keerde haar portret naar de muur en noemde haar naam nooit meer." »Dat was een harde straf," zeide zij zacht, misschien durfde zij het hem niet te zeggen." »Een harde straf," riep hij woester, dan zij hem ooit gezien had, seen rechtvaardige straf. Zij die oprecht lief hebben kunnen nimmer bedrog vergeven. Ik gelijk hierin op mijn voorvader Adalbert. Ik zal alles vergeven dat mij vrijwillig en openhartig bekend wordt, maar een zonde of misstap, die men voor mij verborgen houdt, nimmer »Ook niet als gij haar liefhadt?" vroeg zij zacht. kunnen lezen, schrijven en rekenen. Toen in het begin dezer eeuw bleek, hoe ook algemeene kennis (geschiedenis, aardrijkskunde en kennis der natuur) niet langer ont beerd kon worden om den naam van beschaafd mensch te kunnen dragen en zij, die deze bezaten in betore con ditie kwamen dan wie haar moesten derven, werd de drang naar volledig onderricht grooter. Er werden grepen gedaan uit de massa kennis, die in de tuighuizen van allerlei wetenschappen was opgetast en daarbij had men alleen te letten op de behoeften der hoogere stan den. De door de Fransche revolutie gepredikte gelijk— heid" had reeds zoo goed wortel geschoten, dat diezelfde kennis werd geadopteerd voor de lagere school in het algemeen die nu ook toegankelijk werd gemaakt voor iedereen zelfs voor hen die geen schoolgeld konden betalen. Naast burgerscholen verrezen armenscholen op de dorpen werden beide groepen onder één dak onder wezen. Of voor alle burgers hetzelfde onderwijs wel even vruchtdragend was, werd niet gevraagd. De meest ont wikkelden kozen voor allen. De mindere man dacht er nog niet aan een eigen oordeel te bezitten, althans geens zins het ongevraagd uit te spreken. Daarbij het wetens waardige uit elke wetenschap dijde inmiddels nit tot een uitgebreidheid, die moeilijk meer valt te overzien. Het laatste noodzaakt tot schifting en beperking, die steeds minder gemakkelijk wordt. Voer de meer-gegoeden is men er reeds toe overgegaan het voortgezet onderwijs te splitsen in dat voor hen die mannen der wetenschap wenschen te worden en voor hen die als bedrijvige leden dor maatschappij in den handel of bij de nijver heid zullen worden geplaatst. Mee zegt wel eensin de lagere school moet de grondslag gelegd worden voor a( het volgende onderwijs. Ons dunkt, deze lijfspreuk van den tegenwoordigen tijd bevat evenveel waarheid als overdrijving. Of zou het geen verspilling zijn, als men bij den bouw van iedere arbeiderswoning meende te moeten rekenen, dat zij misschien weieens een heerenhuis zou kunnen worden Wat wij maar wilden zeggen, het onderwijs der lagere school is voor velen te geleerd ge worden. Sommigo onderwijzers beginnen dit te beseffen en zouden gaarne een anderen weg inslaan, als zij nn maar wisten, wat in deze van hen gevergd wordt. Van wie kannen zij dat te weten komen? Het antwoord lijkt ons voor de hand te liggen wel van de belangheb bende ouders zelf of van hen, die zij als hnn vertegen woordigers aanstellen. Wij achten het daarom zeer goed gezien van den heer Den Hertogdie heeft voorgesteld de Amsterdamsche •WHaBHBEKSHHI »Hoe kan ik iemand liefhebben die ik niet acht?" hernam Lord Arden fier. »Ware Lady Sybilia mijne vrouw geweest, dan zou ik haar evenzoo verstooten hebben, als zij een vroeger huwelijk voor mij verzwegen had." Maar toen zweeg hij verwonderd en ontsteld. De witte gestalte zijner vrouw wankelde, zij stak een hand nit en hij had tenauwernood den tijd om haar voor vallen te behoeden. Hij nam haar in zijn armen en drukte haar aan zijn borsthij bedekte haar gelaat met kussen teedere, hartstochtelijke kussen en verweet zich zelf, dat hij te veel van bare krachten gevergd had, da,t zij zich te veel ver moeid had. Bezorgd leidde hij haar naar baar boudoir en liet haar rasten, terwijl hij naast haar zat, want hij rad haar zoo innig lief! De herfst verstreekKerstmis naderde en Lord Arden had het zeer druk. Alice was gezond, gelukkig en, zooals zij dikwijls huiverend tot zich zelve zeide, veilig. Veilig tegen dat noodlottig verleden I En zij vergat nooit den hemel daarvoor te danken, zij voelde zich als een schip breukeling die gered is en haar grenzelooze dankbaarheid deed haar goederlieren en vergevensgezind zijn jegens anderen. Hoe tenauwernood was zij ontkomen .Nimmer heeft iemand zulk een lotswisseling gekend," dacht zij vaak. Van iemand die alleen op de wereld stond, gesmaad en verguisd werd, ben ik de vrouw geworden van een der aanzienlijkste mannen in Engeland en wat meer is, ik bemin en word bemindWat kan ik doen voor hem, die zooveel voor mij gedaan heeft? Hem lief hebben, hem altijd, liefhebben" zei haar hart, en zij deed het, maar ook had zij oogenblikken van gewetenswroeging, al werden die zeldzamer. Kerstmis kwam, maar tusschen al het schoone en gelukkige, bracht het Lord Arden ook iets, dat hem hin derde. Het was eigenlijk iets onbeduidends de heropening van een oud proces betreffende het recht op een weg bui ten het Park. Zeven jaren had het gerust maar de erfge namen van dengene, die het begonnen had, wenschten het geding te heropenen, Lord Arden had dadelijk willen toegeven, maar zijn advocaten raadden hem dit sterk af er zouden later allerlei moeielijkheden voor hem uit voort schoolcommissie voor een deel te doen bestaan uit per sonen, die door de vaders en moeders der leerlingen van de openbare lagere scholen worden gekozen. Hoe dit plan praktisch uitvoerbaar zal blijken, komt binnenkort aan het licht, als het voorstel in behandeling komt. En wij twijfelen niet of in alle groote en vele kleinere gemeenten zal dit denkbeeld navolging vinden, want het komt ons voor een recht der ouders te zijn hun begeer ten en wenschen, hun grieven en opmerkingen welwil lend ter kennis te mogen brengen van hen, die door de gemeenschap met het onderwijs belast zijn. De onderwijzers zullen de menschen blijven die over de draagkracht der leerlingen het best zullen kunnen oordeelen dat is een deel hunner studie, aangevuld door hun ondervinding of die hunner leermeesters. Zij zullen ook hebben uit te maken hoe de leerstof geordend en onderwezen moet worden. Ook dat was een deel hunner voorbereidende studie en houdt tot het einde hunner loopbaan hun aandacht voortdurend bezig. Maar verder zijn er allerlei onderwerpen, waarover de ouders soms beter kunnen oordeelen. Ook niet-onderwijzers toch hebben hun levenservaringen zij hebben voor zich zelf »te kor ten" bespeurd zoo goed als het »te veel ingeslageno" aan den anderen kant. Zij kennen de .nooden" van onze volwassenen in dit opzicht beter dan menige onderwijzer. Wij hebben wel eens hooren betoogen dat voor wees vader en weesmoeder altijd menschen gekozen moesten worden', die werkelijk vader of moeder waren geweest. Zoo zijn er ook, die het wenschelijk achten dat de on derwijzers der jeugd zelf kinderen hebben omdat zij dan vaak heel anders gaan denken over de grieven die sommige ouders weieens tegen de daden der ouderwijzers meenen te hebben. Overdrijving zal er in beide bewe ringen zijn maar een kern van waarheid ontbreekt er evenmin in. Laat een onderwijzer maar eens kinderen hebben op een andere school dan de zijne, wij gelooven, dat hij dan reeds eerder geneigd zal zijn ouders stem te goven in zijn kapittel. Wij zeidende ouders hebben het recht over de in richting van ons onderwijs een woordje mee te spreken. Velen hunner toch betalen een grooter of kleiner aandeel in de kosten. Daarom zonden zij reeds eenige eischen kunnen stellen, aan hetgeen hnn voor het betaalde wordt verstrekt. Zal de school op de belangstelling der ouders kunnen rekenen en deze belangstelling is noodig om het onderwijs gewild en zoo vruchtbaar mogelijk te maken dan mogen zij geen vreemdelingen zijn en gehouden worden van wat daar binnen de muren omgaat en zij bebooren gekend te worden in hetgeen kan strekken om spruiten, zeiden zij, hij moest den strijd tot het eind volhou den. En toen de graaf opmerkte, dat hij weinig meer van het proces wist, beloofde de advocaat hem de oude num mers van de »Times," van Juni en Juli 18**, waarin het proces beschreven werd, te zullen toezenden. Lord Arden had geen geheimen voor zijn vrouw en zoo spraken zij ook dikwijls over dit rechtsgeding. »Gij moet het eens lezen," zei hij, »en mij zeggen wat gij er van denkt." »Met genoegen. In welke couranten staat het?" .Juni en Juli 18**." Zij wendde zich om, en zoo snel, dat hij de doodelijke bleekheid van haar gelaat en den onuitsprekelijken angst in haar oogen niet kon opmerken. Juni en Juli van dat jaar Dat was de datum van haar eigen proces en de cou ranten zouden het opnieuw in de herinnering terug brengen Groote God, hoe zon zij dat kunnen dragen Leo zou het zeker zien en het misschien weer gaan lezen Zijn argwaan kon worden opgewektWas er dan geen vrede en rust, geen veiligheid voor haar weggelegd Haastig verliet zij de kamerzij kon daar niet blijven waar zijn oogen op haar rustten, want haar schandelijk geheim scheen met brandende letters op haar voorhoofd geschre ven »Hester Blair, moordenares." Zij ijlde naar haar kamer en sloot zich daar op. Wat kon zij doen Verhoeden dat de .Times" kwam kon zij niet, evenmin dat haar man het verslag der rechtszit ting las. Het eenige wat zij doen kon, was zich bedwingen en op haar hoede blijven, de kleur niet van haar wangen, het licht niet uit haar oogen laten wijken, als hij er over spreken mocht, nioi bezwijmd nederstorten, zooals de vorige maal. Zij moest in zijn gezelschap blijven, misschien met hem er over praten, zij moest zijn opmerkingen er over aanhooren, maar zij zou zich zelve niet verraden In den morgen van 7 December kwam het pak cou ranten. »Lees het proces nu, Alice," zei Lord Arden, .dan kun nen wij er van avond over praten. Ik zou zoo verheugd zijn als ik een proces vermijden kon. Ga in de bibliotheek

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1897 | | pagina 1