van de wegen meer genot hebben dan andere perceelen.
De heer Boelmans ter Spill wenscht de opmer
king te maken, dat naar 't hem voorkomt het verschil
van gevoelen gelegen is in het daister, omdat men
althans spr., niet weet wat, wie en hoe er belast zal
worden. Dat alleen zal voor spr. een motief zijn, om
tegen de geheele verordening te stemmen.
De heer Goede betoogt, dat de voorgestelde regeling
niet steeds nadeel, maar ook voordeel kan opleveren wan
neer de grootste zijde van hoekhnizen naar de straat
gekoerd is.
De heer Kraakman neemt zijn amendement terog,
waarna dit artikel, zooals het door B. en W. gewijzigd
is voorgesteld, zonder hoofdelijke stemming wordt aan
genomen.
Artt. 5 en 6 worden mede zonder hoofdelijke stemming
aangenomen, ofschoon de heer Kraakman de climax in
art5 wel wat te gering vindt.
Bij art. 7 komt mede in behandeling het onder de
ingekomen stnkken vermelde adres van de leden van den
Boerenbond te Alkmaar.
De heer Bruinvis wil allen over één kam
scheren en is daarom niet voor inwilliging. Nadat aan
spr. evenwel is medegedeeld, dat voor de bedoelde ge
bouwen in de kadastrale leggers geene belastbare huur
waarde is geschat en opgenomen, komt hij van zijne
meening terug en wordt zonder hoofdelijke stemming aan
dit artikel toegevoegd de volgende alinea
alle andere gebouwen, die volgens de wet van 26 Mei
1870. Staatsblad No. 82) niet voor belastbare opbrengst
zijn aangeslagen.
Aldus gewijzigd worden art. 7 evenals de artt. 8 en 9
zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
In art10 wordt op voorstel van den heer Bosman
in de 3e alinea het woord verschuldigd" vervangen
door »invorderbaar", waarna dit en het volgende artikel
zonder hooideljke stemming worden goedgekeurd.
De heffingsverordening wordt daarna op verzoek van
den heer Boelmans ter Spill in stemming gebracht en
aangenomen met 14 tegen 3 stemmen. Tegen stemden de
heeren Witte, Stoel en Boelmans ter Spill.
De ontwerp-memorie van toelichting en de ontwerp
verordening op de invordering worden daarna achter
eenvolgens zondor hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Uitbreiding straatverlichting.
8. Do voorstellen, in zake de openbare verlichting
van de buurt genaamd Nieuwpoort, zijn ingevolge raads
besluit van 10 November 11. opnieuw in handen gesteld
van de commissie voor de gemeentelijke gasfabriek met
verzoek de zaak nader te overwegen en bij het uitbrengen
van advies rekening te houden met de in de genoemde
vergadering ter zake gehouden gedachten wisseling.
Voorts werd nog, mede om advies, in handen°van de
genoemde commissie gesteld
1°. een adres van M. A. Bender c.s houdende het
verzoek om door het plaatsen van vier lantaarns
de openbare verlichting van de Wilhelminalaan tus-
schen de Cadettenschool en de woning van Edel-
hauser en de Doodenlaan te willen verbeteren.
2°. een schrijven van de Overste vau het St. Elisa-
beth-gesticht, om zoo spoedig mogelijk vóór of nabij
dat gesticht een gaslantaarn te plaatsen.
3°. een adres van F. Sempel c.s., houdende het verzoek
om verbetering te brengen in do straatverlichting
aan het Zeglis.
De commissie adviseert op de ingediende adressen van
belanghebbenden, dat er reden is tot bewilliging van bat
gevraagde, zoowel wegens den aanbouw van huizen aan
de Wilhelminalaan, de Emmastraat en het Zeglis, als in
het belang der gemeenschap mot de strafgevangenis en
het St.. Elisabeth-gesticht. Io de Emmastraat is in de
behoefte te voorzien door plaatsing van een tweeden lan
taarn het zuidelijk gedeelte der Wilhelminalaan behoeft er
tnsschen de Cadettenschool en de Emmastraat 3 het
westelijk deel der Groote Kruislaan zal door bijplaatsing
van 1 en verplaatsing van een bestaande voldoende ge
baat zijn, terwijl aan het Zeglis eene vermeerdering van
4 tot 6 lantaarns noodig zal zijn waartoe 2 bestaande
lantaarns moeten worden verplaatst. Een en ander zal
de gemeente te staan komen op f 15 voor verplaatsing
van 3 lantaarns en jaarlijks f 122,50 voor de branding
van 7 lantaarns. Daarentegen zal de uitkeering aan de
gemeentekas voor de verlenging der buizenleiding labgs
het Zeglis f 75 a f 80 's jaars bedragen.
De verzochte verlichting van de Nieuwpoort is, in ver
band met het daarover in de Raadszitting van den 10
dezer gesprokene opnienw ernstig door de commissie
overwogen.
In de toepassing der geopperde denkbeelden om par
ticulieren bij aansluiting eene bijdrage te doen betalen
in de niet geringe kosten van de uitbreiding der gas
verlichting tot de Nieuwpoort, of hen in stede daarvan
een hoogeren ga9prijs te doen betalen, ziet de commissie
geen heil. Zij beeft zeer geringe gedachten van het in die
buurt te wachten particulier gebruik, 't welk zeer zeker
niet bevorderd zon worden door het vergen eener bij
drage bij de aansluiting of van een hooger gasprijs. Van
de Vier Staten tot bet tolhek staan aan de Straat-, Ach
ter- en zijweg, in aanbouw zijnde medegeteld, hoogstens
een 50-tal woningen, de meeste daarvan aan en over den
Achterweg, en de meeste dezer woningen zijn arbeiders
woningen zonder meer. Om den kans op gasdebiet in
eene dergelijke bnnrt te kunnen schatten moge herinnerd
worden dat langs den geheelen van gasbuizen voorzienen
Nieuwlandersingel, van de Kennemerbrng, met inbegrip van
Landstraat, Popelmanslaau, Kabelstraat, Overdiestraat en
Baanpad tot het Zeglis niet ééne woning alleen de
stremselfabriek van gas voorzien wordt.
De commissie meent, dat men, met het oog hierop en
ook omdat langs den Achterweg van tramgevaar vol
strekt geen spraak kan zijnde straatverlichting van
dien weg buiten verdere overweging mag laten.
Ten aanzien van den Straatweg doet zich deze bijzon
derheid voor, dat wegens de kruising van dien weg door
de trambaan, het kleinste gedeelte der pijpleiding in den
westelijken berm d.i. onder Alkmaar, en het grootste
gedeelte in den oostelijken, d.i. onder Heiloo zal komen
te liggen. Zullen de woningen en nog onbebouwde ter
reinen aan de Alkmaarsche zijde door het genot van
straatverlichting en de mogelijkheid van het huisgebruik
van gas in waarde rijzen, met die aan den anderen kant
zal znlks eveneens het geval zijn en zelfs in meerdere
mate omdat aldaar de gemeente-lasten lager zijn dan
aan deze zijde. Die waardevermeerdering aan beide zijden,
voor nu en voor later, geeft nog een middel aan de hand om
eenige tegemoetkoming te verkrijgen voor de niet geringe
kosten der verlichting van de straatwegzijde der Nieuw
poort. Tot de woning van Donselaar (zuidelijker is de
weg tot den tol recht en zoo goed als onbebouwd), even
bezuiden waarvan het Provenhuis van Laurens van Oost
hoorn zal gebouwd wordenzijn 5 lantaarns noodig,
met de vereischte buisleiding kostende f 840. Indien nn
de belende eigenaars van beide zijden van dien weg over
genoemde lengte of eenigen hunner zich voor zich en
hunne rechtverkrijgenden wilden verbinden om 10 jaren
lang 10 ten honderd van dit bedrag aan de gasfabriek
te vergoeden, zonden zij het bewijs leveren, dat zij waarde
hechten aan het bekomen der verlichting. Mochten de
eerstbelanghebbenden bij die verwerving er in slagen
zekerheid voor bedoelde bijdrage te verschaffen °dan
meent de commissie dat tot de plaatsing der 5 lantaarns
mag besloten worden. Zij zouden jaarlijks f 87,50 kosten
aan de gemeente, maar deze zou daarentegen aan uit
keering wegens het in gemeentegrond komend gedeelte
der buisleiding ongeveer f 70 's jaars ontvangeD.
B. en W. kunnen zich met dit advies zeer wel ver
eenigen, weshalve zj in overweging geven te besluiten
a. Vier lantaarns te doen plaatsen in de Wilhelminalaan
en de Groote Kruislaan
b. Een tweeden lantaarn te doen plaatsen in de Emma
straat
c. liet getal lantaarns langs het Zeglis te vermeerderen
met twee en te brengen op zes
d. Aan Ph. Gehrels c.s. allen bewoners of eigenaars van
perceelen aan den Kennemerstraatweg en Achterweg ten
zuiden van de Vier Staten, als beschikking op hun adres
dd. 23 .Juli 1.1. te berichten, dat het gemeentebestuur gene
gen is do bedoelde buurt door middel van vijf gaslantaarns
te doen verlichten, indien zj zich, mede voor hnnne
rechtverkr jgenden willen verbinden gedurende tien
jaren aan de gasfabriek te vergoeden een bedrag van
f 84, zjnde 10 °/0 van de kosten voor den aanleg van
de pijpleiding in de buurt genaamd Nieuwpoort be-
noodigd.
Do onderdeelen vau het voorstel worden ieder afzon
derlijk behandeld.
Bj het voorstel sub a verklaart de heer Bosman,
dat herhaaldelijk klachten worden gehoord, dat de entrée
van de Wilhelminalaan bij donker zeer moeieljk is te
vinden. Daarom stelt spr. voor aan het begin dier laan
een lantaarn te plaatsen en het aantal alzoo nog met één
te vermeerderen.
Dit voorstel wordt zonder hoofdeljke stemming aange
nomen goljk mede het in verband daarmede gewjzigde
voorstel snb a en gel jk daarna de voorstellen sub b en e.
Ten aanzien van het voorstel sub d doet de heer de
W i t opmerken dat de Eaad zooeveu toestond een
uitbreiding van verlichting aan het Zeglis waarvan het
gevolg zal zijn, dat de buizenleiding verlengd zal moeten
worden. Voor die verlenging zal echter van de bewoners
geene bijdrage gevorderd worden. Toch wil men dit bier
wel doen. Het komt spr. billijk voor de verlichting ook
hier toe te staan zonder het verleenen eener bjdrage
daaraan te verbinden, te meer nn er eene straatbelastinc
zal worden geheven. De gasfabriek verkeert nog niet in
zulk een benarden toestand dat zj deze bjdrage niet
zon kunnen ontberen.
De heer van don Bosch onderstennt ten volle het
door den heer de Wit gesprokene. De heer Janssen
daarentegen verklaart zich voor het voorstel van B. en W.
De heer Bosman kan mededeelen, dat na de zooeven
gevallen beslissing tot heffing eener straatbelasting hj
eenigszins van opinie is veranderd, erkennende, dat hj als
lid der commissie voor de gasfabriek feitelijk zjne meoning
ha,d moeten gestand doeu. Spr. hoopt evenwel, dat de beide
overigo leden der commissie hem dit niet euvel zullen duiden.
Spr. meentdat voor de betaling van straatbelasting
aauspraak kan worden gemaakt op verlichting. Daarom
stelt hij voor, ofschoon de fabriek de niet onbelangrijke
kosten heeft te dragen den Kennemerstraatweg tot het
tolhbk met gas te verlichten.
De heer Boelmans ter Spill wenscht te vragen,
of de huizen daar ter plaatse staan aan een weg der ge
meente, m. a. w. of zj in de straatbelasting kunnen
worden getroffen.
Do Voorzitter zegt, dat deze vraag betreft de uit
voering der verordening welke aan B. on W. is opgedragen.
De heer Bruinvis verklaart, dat de Raad thans
gaat beschikken over de begrooting der gasfabriek. Be
williging van het gevraagde zal allicht van de fabriek
eene uitgaaf vorderen van f 2000.
Tengevolge van de in de vorige raadszitting genomen
besluiten is de begi ooting, door de afschaffing der meter-
huur, dermate gewjzigd, dat de post voor onvoorziene
uitgaven moest worden prijs gegeven, terwjl eene nieuwe
post voor vermoede!jk meerder kas-saldo moest worden
uitgetrokken.
De oorzitter zegt, dat de geheele kwestie zit
in het al dan niet verleenen der bjdrage. Hj verklaart
bet voorstel van B. en W. met weglating van de woor
den: sindion zij zich mede voor hunne rechtverkr jgenden
willen verbinden, gedurende 10 jaar enz." in stemming
te brengen. Wordt dit aangenomen dan wordt van het
betalen der bjdragen afgezien.
In stemming gebracht wordt dit voorstel aangenomen
met 14 tegen 3 stemmen. Tegen stemden de heeren
Janssen, Bruinvis en Boelmans ter Spill.
Voor da verlichting met gas zal alzoo geene bjdrage
verschuldigd zijn.
Kaasmarkt.
9. Het bestuur der vereeniging tot bevordering en
verbetering der zuivelbereiding iu Noordholland heeft
zich den 22 November 1.1. tot den Raad gewend met het
verzoek om de 20 cents, die thans per 100 kilo kaas
moet worden betaald voor net dragen der kaas van de
markt naar de schaal en van daar naar de schuit of het
pakhuis van den kooper, te verminderen tot op 10 cents
en zoo dit niet wel doenljk mocht zjn het draagloon
dan althans geljk te stellen met da', te Hoorn, nameljk
op 12 cents.
Daarop dienende van bericht en raad deelen B. en W.
mede dat het loon voor het verwerken der op de kaas
markt aangevoerd wordende kaas sedert 30 Maart 1773
zeven centen per 50 kilogrammen bedroeg. In de over
tuiging dat dit loon te gering was verzochten de geza-
menljke kaasdragers in 1876 aan Heeren Land Lieden''
om goed te vinden dat het bedoelde loon met ingang
van I Januari 1877 werd gebracht op tien centen per 50
kilogrammen. Gesteund door de handteekeningen van
360 aanvoerders van kaas werd daarna aan burgemeester
en wethouders een adres gericht van geljke strekking
die bj hun besluit van 5 December 1876 No. 8 ver
klaarden thans eveneens geen bezwaar te hebben tegen
eene verhooging van het arbeidsloon der kaasdragers
met ingang van 1 Januari 1877 tot tien centen per 50
kilogrammen.
Bj het aan het hoofd dezes vermelde verzoek wordt
nu de vraag gedaan om het bedoelde loon op vijf centen
per 50 kilogrammen te willen bepalen en zoo dit niet
wel doenljk mocht zjn, het dan althans geljk te stellen
met het loon, 't welk te Hoorn wordt betaald, nameljk
zes centen per 50 kilogrammen. Men wenscht dus het
loon te zien ternggebracbt tot een cjfer beneden dat
't welk reeds in 1773 werd betaald.
Als men bedenkt dat de wik- en weegloonen (f 0,60
per 100 KG.) in 1896 een bedrag van f 34000 hebben
opgebracht, dan is hetduideljk, dat het totaal der arbeids-
loonen (f 0,20 per 100 K.G.) in datzelfde jaar f 11000
heeft moeten beioopen. Verdeeld over 48 man (28 vaste
kaasdragers en 20 noodhulpen) dan komt men tot een
gemiddeld loon van f 235 per jaar en per hoofd of pm.
f 5 per markt (het jaar op 45 markten gerekend).
Erkend moet dus worden, dat hot personeel der kaas
dragers, van hetwelk slechts liohamel jke kraeht en overi
gens niet veel meer dan een onberispel jken levenswandel
wordt geëischteene ruime belooning geniet eene be
looning die gelijken tred hondt met de meer of minder
belangrjkheid der markten. Hiervan genieten de vaste
dragers het grootste deel terwjl de noodhulpen naar
f 0,35 per uur worden bezoldigd.
Mag dit loon, althans van de vaste dragers, hoog hee-
ten, toch zonden B. en W. het zeer betreuren, indiende
Raad termen mocht kunnen vinden om op het adres in
te gaan en eene verlaging der loonen te bevelen, althans
zoolang in het verwerken van kaas op onze markt, door
het invoeren van nieuwe werktuigen als anderzins, geene
doeltreffende vereenvoudigingen zijn aangebracht. Onder
de tegenwoordige omstandigheden worden inderdaad zóó
zware diensten van het personeel geëissht, dat eene ruime
belooning billjkerwjs daartegenover behoort te staan. Juist
de ruime belooning maakt de betrekking van kaasdrager,
in welke qualiteit reeds zoovele personen hnnne beste
krachten hebben verspeeld, nog begeerl jk. En dat de lust
om noodhulp te worden nog altjd groot is, moet voor-
nameljk worden toegeschreven aan het daarbj geopende
vooruitzicht van eenmaal soms wel na 15 jaren dienst
als zoodanig tot vasten kaasdrager te worden aange
steld. Met een vermindering van het draagloon moet on-
vermjdeljk gepaard gaan eene vermindering van het ge
halte van het corps dragers en noodhulpen, wier jver
onder de tegenwoordige omstandigheden wordt geprikkeld
en wier belang bj eene goede en vlugge bediening van
de markt in hooge mate is betrokken.
De adresseerende vereeniging vraagt om het draagloon
subsidiair geljk te stellen met het loon 't welk Hoorn
genoten wordt, nameljk 6 eenten per 50 kilogrammen.
Het komt B. en W. voor, dat dit niet bill jk zonde zjn.
Niet voorbij mag worden gezien, dat aldaar minder ar
beid van de dragers gevergd wordt dan op onze markt.
Te Hoorn zjn de kaaspakhuizen bjna zonder uitzonde
ring op betrekkeljk groote afstanden van de Waag ge
legen. Tengevolge daarvan behoeven de kaasdragers de
gewogen kaas slechts even bniten de waag te brengen,
waar sleeptroggen of wagens gereed staan om de kaas
voor rekening van de hoopers naar de pakhuizen te vervoe
ren. En daar deze troggen of wagens door paarden wor
den voortbewogen is het zoo goed als zeker, dat het ver
werken van de kaas in het geheel genomen te Hoorn
meer kost dan te Alkmaar, zj hot dan dat in eerstge
noemde plaats een deel dier kosten dour de koopers wordt
gedragen, terwjl te Alkmaar alleen de verkoopers wor
den getroffen. Te Alkmaar betalen do koopers niets, om
dat de kaas onmiddeil jk van de Waag naar de pakhuizen
of de schuiten wordt gedragen. Maar daardoor zjn de
werkzaamheden te Alkmaar zwaarder en is een hooger
loon dan ook gemotiveerd.
Ook wordt in het verzoekschrift alleen gesproken van
de hooge verdiensten der kaasdragers op de drukke mark
ten. Daarbj had eveneens kunnen worden opgemerkt, dat
er in het stille halfjaar wel eens markten worden gehou
den waarbj de dragers schade Ijden wegens de geringe
opbrengst van het draagloon, in verband met bel verzui
men hunner overige beroepsbezigheden. Trouwens wj deel
den reeds mede, dat de dragers op een gemiddeld loon
van pl. m. f 235 per jaar kunnen rekenen. Men zal wel
licht tegenwerpen, dat bj deze berekening ook de nood
hulpen begrepen zjn. Men overwege echter, dat het den
koopers zoowel als den verkoopers geheel onverschillig zal
zjn of de kaas door de dragers zeiven dan wel door nood
hulpen wordt gedragen. Koopers noch verkoopers hebben
met den titel van dengeen die het werk verrichtiets van
noode. En 20 noodhulpen ter assistentie, des noodig ter ver
vanging der 28 kaasdragers voor het bedienen onzer kaas
markt zjn bepaaldeljk noodig. Men kan dat getal niet ver
minderen, zoolang men bljft prjs stellen op eene vlugge
en goede bediening ter markt.
Alles bjeen genomen meenen B. en W., dat er voor
alsnog geene aanleiding bestaat om het adres bovenbe
doeld in gunstige overweging te nemenweshalve zj
voorstellen te besluiten
aan het bestuur der vereeniging tot bevordering en
verbetering der zuivelbereiding in Noordbolland te be
richten dat de Raad na rjpe overweging vooralsnog
ongenegen is het loon voor het verwerken der op de
kaasmarkt aangevoerde kaas 't welk in 1870 met volle
instemming van de landlieden die kaas aanvoeren is ge
bracht op 10 centen per 50 kilogrammen te verlagen.
De Voorzitter deelt mededat thans mede in
behandeling komt het ingekomen adres der kaasdragers
en noodhulpen.
De heer Witte ondersteunt het voorstel van B, en
W., omdat h j overtuigd isdat men anders nimmer
dat flinke korps kerels zal behouden.
De heer Kraakman meent, dat men ten deze reke
ning moet honden met omstandigheden en dan zjn er
drie redenen, die eene bestendiging z. i. allezins bill jken.
if" Zie vervolg UfiUUG BLiD.
Drukkerj v. Herms. Coster Zoon.
