Oudejaarsavond.
onderdste jaargang.
1898.
ZATERDAG
1 JANUARI.
ALMANAK gratis
Buitenland.
Dit nummer bestaat uit vier bladen.
Aan alle geabomieerden op ons
j blad wordt bovengenoemde
verzoh.de 11.
]V0. 1. Merste blad.
ALkMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt I» Insdag-, Bonderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het
geheele rijk f 1.—.
3 Nummers f O,©6. Afzonderlijke nummers 3 eis.
Prijs der gewone advertentien
Per regel f O,IS. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
Telefoonnummer3.
DE UITGEVERS.
Zoo machtig is de indruk van het »Vrede op aarde",
dat gansch de Christenheid op haar Kerstfeest tegen het
einde van elk jaar doet hooren, zóó sterk spreekt in die
woorden een bede des harten een verwachtingeen
hoop of eon geloofwaarmede allen instemmendat ook
de pers die zich bezighoudt met de verhoudingen tus-
schen de volken en de inrichting van eigen staat en
maatschappijdaarin uitgangspunt vindt voor hare be
schouwingen ze tot tekst kiest voor hetgeen zij bij het
sluiten van den jaarkring wenscht te zeggen. En steeds
moet de slotsom zijn, dat de vrede nog ver is te zoeken,
en dat het antwoord op de vraag Wachter, wat is er
van den nacht nog niet anders kan zijn dan »Het
daghet in den oosten. Meer dan de eerste morgensche
mering durven de meesten niet verkondigen en zoo er
zijn die beweren, dat de zon reeds aan den hemel staat,
zij zijn wel genoodzaakt er bij te voegen dat dikke
wolken haar licht verduisteren.
Oorlog is er niet in Europa. Tusschen Turkije en
Griekenland is de vrede geteekond maar de brandstof
voor het oorlogsvuur is door dien vrede in oostelijk
Europa niet verminderd; de toestand die tot den oorlog
aanleiding gaf, is niet verbeterd. Wat heeft de tus-
scheukomst der groote mogendheden gebaat? Zij hebben
er voor gezorgd, dat de oorlog ook niet op andere pun
ten uitbrak, en niet andere volken en volksstammen zich
mengden in den strijd. Zij hebben den oorlog doen
eindigenden overwinnaar op zijn zegetocht staande ge
houden en den verslagene gedwongen tot berusting.
Meer niet. Turkije is iets overmoedigeriets minder
handelbaar geworden Griekenland iets meer verbitterd
iets meer vernederd, iets minder lichtvaardig en vermetel
misschien. De vrede moest geteekend worden maar de
wrok is gebleven is gegroeid. En wat hebben zij van
Kreta kunnen maken Zij hebben de aanhechting bij
Griekenland gekeerd ter wille van den algemeenen vrede;
maar verder Turken en Christenen blijven elkander
verfoeien, benadeelen en bestrijden; nog altijd weet men
niet hoe het bestuur er zal uitzien dat daar de orde
zal moeten handhavenen over welke macht het zal
kunnen beschikken in staat om de partijen te dwingen
de wapenen neder te leggen en de oplossing van haar
geschillen tot latertot een gunstiger gelegenheid te
verdagen. Het is gebleken dat het hooggeroemde Euro-
peesch concert krachtig genoegde overeenstemming
tusschen de mogendheden sterk genoeg is, om den toestand
ongeveer te laten zooals die is, om allen die het oogenblik
voor den strijd gekomen achten in toom te houden, maar
niet om den toestand noemenswaard te verbeteren en aan
zijn werkelijke onhoudbaarheid een einde te maken. Wel
is daarentegen gebleken, dat het uiterst gevaarlijk is,
daaraan zelfs maar te raken; wel, dat een bevredigende
toestandeen toestand die den vrede waarborgt ver
moedelijk niet zal zijn te verkrijgen dan na bloedigen
strijd, na hevige botsingen misschien tnsschen zeer sterke
machten, ten koste van vele offers van geld, dat aan de
werken des vredes wordt onttrokken, van menschenlevens
en menschelijke ellende.
Oorlog in Europa is er niet, maar wel uiterste krachts
inspanning om voor den oorlog, zoo die mocht uitbreken,
gereed te zijn uiterste krachtsinspanning zoo al niet
om met geweld tegen anderen op te treden daarvan
verklaart ieder zich bij elke gelegenheid zoo krachtig
mogelijk afkeerig maar om het gewelddat van
anderen te duchten iste koeren en de nationale be
langen aan alle oorden der aarde te steunen en tegen
anderer tegenkanting en aanmatigend indringen te be
schermen.
Vooral met het laatste is men overal druk bezig.
AziëAfrika en Australië zijn nu eenmaal de buithet
jachtveld van Europa. Amerika was het vroeger ook
maar heelt zich vrij geworsteld. Cuba zelfs geeft dien
strijo nog niet op. Afrika is genoegzaam onder de Eu-
ropeesche machten verdeeld, althans op de kaart. Alles
feitelijk in bezit te nemen, dat ging niet. Daarvoor zijn
de begeerde brokken te groot. Men trekt daarom den
kring zijner balangen en wel zoo ruim mogelijk met
het oog op de toekomst, tot waarschuwing van anderen.
Zoo doet Engeland, Frankrijk, Dnitschland ei de Congo-
staat. Men zegt tot elkanderdit neem ik voorloopig
in bezitmaar mjjn belangen strekken zich veel verder
uitdaarom behoud ik mij dat anderedat ik hier op
de kaart aanwijs voor later voorik wil u daarvan
niet onkundig laten opdat gij elders uw fortuin rnoogt
zoeken. Om botsingen te voorkomen sluit men ten
aanzien van deze toekomstige bezittingen verdragen en
tracht zooveel mogelijk in der minne den buit te deelen.
Toch staat het te vreezen, dat de verschillende belangen
elkander op sommige punten zullen ontmoeten en niet
altijd met het doel om verder vredelievend samen te
gaan. Ieder wil liefst zelf de bestede belangrijkste
stukken in zijn bezit of onder zijn invloed hebben. Dat
Engeland alleen Egypte beheerschtkan Frankrijk nog
altijd niot vergeven of vergeten.
Op het oogenblik schijnt China aan de beurt. Japan
heeft den kolossus onschadelijk gemaakt, maar Europa
heelt er voor gezorgd dat het geen deel van het Chi-
neesche vasteland in bezit nam. ITet mocht wel den
beer schietenmaar niet de huid nemen. Rusland zou
China beschermen, en Dnitschland en Frankrijk wilden
niets liever. Maar dan moest Rusland een ijsvrije haven
van China in bezit mogen nemen of althans gebruiken
als het haar noodig heeft. Frankrijk heeft zich reeds
behoorlijk in het Zuiden genesteld en Dnitschland kan
mei, naiaren ook een Ohineescbo naven te bezetten. Wat
zal Engeland doen wordt gevraagd. In elk geval er
niet boos om worden heeft één zijner eigen zonen met
zoldzame openhartigheid geantwoord. Engeland zelf heeft
getoond dat zijn maag het sterkste uitzettingsverinogen
bezit. Engeland is de grootste expansionist" van allen.
Als anderen doen wat wij gedaan hebbenkunnen wij
ons bezwaarlijk daartegen verzetten. Ook staan wij
tamelijk wel op ons zelf, bondgenooten hebben wjj niet.
Ons past veel zelf beheersching en waakzaamheid, de list
van de slangen en de zacbl.heid van de duiven.
Intusschen wedijveren Rusland en Dnitschland en En
geland bij de Chineesche Regeering om den meesten
invloe 1 door de oprichting van handelsbanken, mede
werking tot den aanleg van spoorwegen geldleeningen
invoer van officieren en instructeurs voor het leger en
ingenieurs voor openbare werken. En wat doot Japan
Japan is teleurgesteld en ontevreden nu de oorlog met
China het geen andere vruchten dan lauweren heeft ge
bracht, en het blijkt dat anderen gereed staan de kastanjes
te gebruiken, die Japan uit het vuur heeft gehaald. Het
gaat steeds voort zich te versterken. Op vreemde zoowel
als op eigen werven worden oorlogschepen voor dit rijk
gebouwd. Men zegt, dat de sterkte van zijn marine na
den oorlog is verdriedubbeld en dat de mogendheden
rekening zullen moeten houden met dezen staat. Enge
land schijnt dit te doen. Het eilanden-rijk in westelijk
Europa schijnt in overeenstemming te willen handelen
met dit eilanden-rijk in oostelijk Azië. De toekomst zal
leerenof die verstandhouding blijft en waartoe zij
leidt. Voorloopig schijnt men alleen door machtsont
wikkeling in den vorm van vlootvertoon anderen zooveel
mogelijk in bedwang te willen houden te willen waar
schuwen niet verder te gaan.
EQgeland en Nederland ondervinden in Azië de scha
duwzijde den vloek beeft men het genoemd van
het bezit van koloniën de droeve noodzakelijkheid om
het bestuurdat men eenmaal heeft in handen geno
men, met wapengeweld te handhaven en op te dringen
aan van maatschappelijke orde afkeerige en vijandelijke
naburen. Die noodzakelijkheid eischt bloedige offers, over
wier verlies alom in het moederland wordt getreurd.
Het zijn de lasten van een overigens schoone nalaten
schap die wij hebben aanvaard en die menscheljjkheid
en beschaving zoowel als het belang zelf der overheerschte
volken ons verbieden te verwerpen.
Op eigen bodem bestaat er zeker geen vrede maar
neemt gelukkig zelfs onder hen die de bestaande maat
schappij in alle opzichten veroordeelen, het aantal af der
voorstanders van geweld en omverwerping. In den strijd
der belangen zoekt men kracht in aaneensluiting in
bonden coöperatie en vakvereenigingin middelen tot
overleg bemiddeling en verzoening in inrichtingen en
ondernemingen tot steun leniging van nood en verze
kering tegen ellende. Er is strijd, maar men zoekt den
vrede, door te streven naar meer bevredigende toestanden,
en de nagedachtenis der barmhartige Samaritanen wordt
geëerd »zonder onderscheid van godsdienstige gezindheid.''
-DUlTSClI.IiA.Biri>. Naar de Eugelsche bladen weten
te meiden, is jde Duitsche Regeering voornemens Kiau-
tchau en het omliggend gebied te bezetten het zal bestuurd
worden door een keizerlijk commissaris, onder direct toe
zicht van de koloniale afdeeliDg van het departement
van buitenlandsche zaken.
Er schijnt zelfs sprake te zijn om het gebied van Kiau-
tchau door Dnitschland te doen besturen, onder toezicht
van iiusland, evenals Samoa, dat onder toezicht van En
geland en de Vereenigde Staten door het Duitsche de
partement van buitenlandsche zaken wordt beheerd.
Maar dit is niet veel meer dan een gorncht.
De Duitsche bladen zijn in hunne opinie zeer verdeeld.
Terwijl de »Köln. Ztg.", die nog steeds betrekkingen in
regeringskringen heeft, meent dat de expeditie van prins
Heiniich ten doel heeft, zich met de öhineesche vloot te
meten of ten minste oen ernstigen druk te oefenen op
de Chineesche regeering, verzekert de »Berl. Neueste
Nachrichten evenwel, dat er van eenige bedreiging der
Öhineesche regeering geen sprake kan zijn. Het blad zegt
»De taak van prins Heinrich is geen andere dan die
van eiken commandant eener kruiser-divisie in eenige
zee. De prins zal een bezoek brengen aan bet Chineesche
en aan het Japansche hof, en wellicht ook aan den ko-
ning (keizer) van Korea; zijn doel is dus volkomen vre
delievend.
De prins Bismarck is iu den laatsten tijd minder wel. Hij
lijdt aan zenuwpijnon die kom het loopen moeilijk maken
en zijn nachtrust scoren. Hij ontvangt daarom weinig
meer en is niet iu staat brieven te beantwoorden.
Te Londen heeft voor de derde maal
in korten tijd, Maandagavond een zware brand gewoed
die dertien huizen in de asch heeft gelegd. De brand'
brak uit in een winkel in modeartikelen aan High Street
vermoedelijk doordat een der licht brandbare stoffen in
aanraking kwam met oen brandend wasje, waarmede het
licht werd ontstoken. De brand verspreidde zich snel
en kon door een gebrek aan een stoombrandspuit in den
aanvang niet met succes worden bestreden. Het vuur
woedde zeven uur lang, voordat de brandweer het
meester kon worden. De schade wordt op honderdduizend
pond sterling geschat.
De pest-berichten uit Indië zijn weder onrustba
rend. Den 29 zijn te Bombay 54 nieuwe gevallen van
pest voorgekomen, waarvan 37 met den dood eindigden
De inwoners ontvluchten de stad.
Tut dusver zijn te Bombay 14,257 ziekte- en 11,882
sterfgevallen voorgekomen.
>I1.11RHRIJH. Tegen Mathieu Dreyfus en zijn
broeder Leon, te Mulhausen, is een aanklacht inge
diend wegens poging tot omkooping van een ambte
naar. Deze aanklacht, door majoor Ravary gedaan, schijnt
gegrond te zijn op de verklaringen van mevrouw Sand-
herr, de weduwe van kolonel Sandherr en van den heer
Penot. Mathieu Dreyfus is door den rechter van in
structie Bertulus gehoord. De heer Demange zal Mathieu
Dreyfus verdedigen.
Uit alle deelen der kolonie Algerië rapporteeren
de overheden een groote ellende en hongersnood. Zij die
nog een kleinen voorraad hebben geoogst, zijn er het best
aan toe, maar ook zij lijden reeds honger. Hoe het dan
met de anderen gesteld moet zgu, is licht te begrijpen.
Om lemeen is de Dood het hoogst gestegen, maar
ook in andere deelen van de provincie Oran heerscht
nijpend gebrek. In het departement Algiers hebben de
meeste Arabieren geen middel van bestaan meer. In de
Btraten der gemeenten neemt het aantal uitgemergelde,
met lompen bedekte gestalten hand over hand toe.
De Fransche regeering heeft 1,200,000 frs. ter beschik-
king gesteld van den gouverneur ter leniging der ellende.
SPABfJE. De opstandelingen op Cuba denken er
blijkbaar uog niet aan, het hoofd in den schoot to leggen;
schermutselingen zijn nog steeds aan de orde van den dag.
Telkens komen ook vrij baiters-expedities van de Ver
eenigde Staten het eiland binnenvallen. Hoe het met de
hervormingen gaan zal waet nog niemand te zeggen.
Zondag is een groote betooging gehouden te Havana voor
de bureaux der Spaansehe bladen, waarbij telkens de
krest»Weg met de autonomie 1" werd gehoord. De
menigte moest door cavalerie worden uiteen gedreven.
Te Cadix is de leider der opstandelingen, Rivara, aan
gekomen, die op Cuba gevangen genomen is. Deze, de
opvolger van Maceo als commandant van het westelijke
legertje, zeide, dat de opstandelingen den strijd zullen
volhouden, zoolang tot zij de onaf hankelijkheid van Cuba
hebben verkregen.